انواع سهامداران بازار سرمایه

سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن، در اساسنامه ذکر می شود و به موجب ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347: سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. ورقه سهام، سند قابل معامله ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن سهام، در شرکت سهامی دارد.

انواع سهامداران بازار سرمایه

هر چند تامین منابع افزایش سرمایه مطابق مفاد ماده 158 اصلاحیه قسمتی از قانون تجارت از سه محل به شرح زیر متداول و پرکاربرد است:

- افزایش سرمایه از محل مطالبات و آورده نقدی

- افزایش سرمایه از محل سود انباشته و اندوخته ها (به جز اندوخته قانونی)

- افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی ها

اما با توجه به ابلاغ قانون افزایش سرمایه شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران از طریق صرف سهام با سلب حق تقدم و اجبار این مدل افزایش سرمایه برای دستگاه های اجرایی موضوع ماده 5 قانون مدیریت خدمات کشوری و همچنین لحاظ کردن معافیت مالیاتی تا 20 درصد مبلغ افزایش

برخی از خدمات سایت، از جمله مشاهده متن مطالب سال‌های گذشته روزنامه‌های عضو، تنها به مشترکان سایت ارایه می‌شود.
شما می‌توانید به یکی از روش‌های زیر مشترک شوید:

در سایت عضو شوید و هزینه اشتراک یک‌ساله سایت به مبلغ 700,000ريال را پرداخت کنید.
همزمان با برقراری دوره اشتراک بسته دانلود 100 مطلب از مجلات عضو و دسترسی نامحدود به مطالب روزنامه‌ها نیز برای شما فعال خواهد شد!
پرداخت از طریق درگاه بانکی معتبر با هریک از کارت‌های بانکی ایرانی انجام خواهد شد.
پرداخت با کارت‌های اعتباری بین‌المللی از طریق PayPal نیز برای کاربران خارج از کشور امکان‌پذیر است.

به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی همه کاربران به متن مطالب خریداری نمایند!

سهامداران حقیقی‌ و سهامداران حقوقی‌ چه تفاوتی با هم دارند؟

به گزارش «دنیای بورس»، گزارش زیر به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهد.

• سهام چیست؟ سهامدار کیست؟
• منظور از ارزش اسمی و بازاری سهام چیست؟
• چند نوع سهامداران داریم؟
• به چه سهامدارانی حقیقی گفته می‌شود؟
• سهامداران حقوقی‌ بازار سهام کدامند؟
• دیدگاه سهامداران حقیقی برای خرید و فروش سهام چیست؟
• سهامداران حقوقی چه دیدگاهی دارند؟
• استراتژی سهامداران حقوقی در بازار سرمایه ایران چیست؟
• بازارگردان کیست؟
• آیا سهامداران حقوقی بازارگردانان مناسبی هستند؟
• واکنش بازار سهام به نحوه آرایش سهامداران حقیقی
• رفتار سهامداران حقوقی چگونه به بازار سهام جهت می‌دهد؟
• خالص خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی چطور مشخص می‌شود؟
• میزان مشارکت سهامداران حقیقی و حقوقی یعنی چه؟
• منظور از تغییر مالکیتهای بورسی چیست؟
• ارزش معاملات کل و خرد بورس چگونه مشخص می‌شود؟
• خرید و فروش سهامداران حقوقی نوعی سیگنال به بازار است؟
• چرا سهامداران حقوقی در نقش خریدار ظاهر می‌شوند؟
• آیا تحلیل شرکت‌های حقوقی در خصوص ارزندگی سهام همیشه درست است؟
• چرا سهامداران حقوقی فروشنده سهم می‌شوند؟

سهام چیست؟ سهامدار کیست؟

سهام یکی از انواع اوراق بهادار است، اوراق بهادار یک نوع ابزار مالی است. در اصل شما با پرداخت مبلغی بخشی از سهام یک شرکتی را خریداری می‌کنید، به طوری که بسته به میزان سهامی که خریداری کرده‌اید در آن شرکت مالکیت دارید یا به عبارتی سهامدار آن می‌شوید.

در واقع اگر تمامی سرمایه شرکتی را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم به هر قسمت یک سهم می گویند.

شما با خرید یک سهم مالکیت یک شرکت بورسی را به دست می‌آورید یا اصطلاحا سهامدار آن شرکت می‌شوید از طرفی علاوه بر مالکیت یک شرکت، مزایایی هم به شما تعلق می‌گیرد.

در خارج از بازار سهام برای داشتن مالکیت یک شرکت سرمایه زیادی لازم دارید.

منظور از ارزش اسمی و بازاری سهام چیست؟

هر سهم دارای دو ارزش اسمی و بازاریست. ارزش اسمی در ایران 100 تومان است. مثلا شرکتی که به تازگی تاسیس و وارد بورس اوراق بهادار می‌شود برای این‌که تعداد سهام را مشخص کند و هر سهم ارزش‌گذاری شود باید میزان سرمایه را تقسیم بر 100 تومان کند و بعد از مشخص شدن تعداد سهام کل، قیمت یا ارزش بازاری سهم براساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. پس قیمتی که ما روزانه در هر سهم میبینیم همان قیمت بازاری یا واقعی آن سهم است.

چند نوع سهامداران داریم؟

ما دو نوع سهامدار داریم؛ سهامداران حقیقی یا خرد و سهامداران حقوقی یا عمده

به چه سهامدارانی حقیقی گفته می‌شود؟

هر کدام از ما که دارای هویت فردی جداگانه هستیم یک فرد حقیقی محسوب می‌شویم.

پس اگر ما افراد حقیقی سهام شرکتی را خریداری کنیم به ما سهامدار حقیقی می‌گویند. یعنی به صورت انفرادی کد بورسی دریافت کرده و معامله می‌کنیم.

سهامداران حقوقی‌ بازار سهام کدامند؟

گاه اشخاص حقیقی در کنار هم جمع شده و جدا از شخصیت فردی خود، مجموعه‌ای مستقل مانند سازمان‌ها، نهادها، شرکت‌ها… را تشکیل می‌دهند.

به این مجموعه‌ که شخصیت فرضی و اعتباری دارد و نام و نشان جداگانه و اهداف مشخصی را دنبال می‌کند، شخص حقوقی می‌گویند.

برای مثال شرکت مینو یک شخص حقوقی محسوب می‌شود. این اشخاص حقوقی توسط افراد حقیقی تحت عنوان هیئت مدیره اداره می‌شود و می‌توانند کد بورسی مختص به خود را دریافت کنند.

پس هرگاه صحبت از سهامداران حقوقی یا بازیگران حقوقی شد منظور همان شرکت‌های ثبت شده‌ای هستند که از طریق این شرکت‌ها اقدام به معامله در بازار سهام می‌کنند.

شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سبدگردانی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری، کارگزاری‌ها و … از جمله نهادهای فعال مالی در بازار سرمایه به حساب می‌آیند که هرکدام یک شخص حقوقی هم محسوب می‌شوند.

دیدگاه سهامداران حقیقی برای خرید و فروش سهام چیست؟

همان‌طور که گفته شد، سهامداران حقیقی به صورت انفرادی خرید و فروش می‌کنند، این افراد اغلب دید کوتاه‌مدت بر سهام دارند و ممکن است براساس جو و شایعات بازار و یا نظرات و تحلیل‌های شخصی خود خرید و فروش‌های هیجانی داشته باشند.

البته این به معنای این نیست که تمامی سهامداران حقیقی به این صورت معامله کنند اما قاعدتا ما نمی‌توانیم جز عده‌ای اندک از این افراد را تحلیلگر حرفه‌ای بدانیم.

برخی از این نوع سهامداران مخصوصا تازه‌واردان بازار در صف‌‌های خرید، خریدار و در صف‌های فروش، فروشنده هستند.

رفتار مخرب و هیجانی این دسته از سهامداران می‌تواند بسیار به بازار سهام آسیب وارد کند.

به همین منظور همواره به این دسته از سهامداران به ویژه تازه‌واردان پیشنهاد می‌شود در بدو ورود به بازار سهام یا از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری اقدام کنند یا از مشورت افراد خبره و تحلیگران معتبر استفاده کنند.

سهامداران حقوقی چه دیدگاهی دارند؟

برخلاف سهامداران حقیقی‌ بازار، سهامداران حقوقی بیشتر نگاه بلندمدت و بنیادی بر سهم دارند.انواع سهامداران بازار سرمایه

این سهامداران اصولا تیمی از تحلیلگران حرفه‌ای دارند، با کلیات بازار پیش می‌روند. در روزهای منفی بازار خریدار و در روزهای مثبت فروشنده می‌شوند تا تعادل بازار سهام برهم نخورد.

حجم معاملاتی که این دسته از سهامداران انجام می‌دهند بسیار بیشتر از سهامداران حقیقی است و کمتر رفتار هیجانی از آن‌ها دیده می‌شود.

استراتژی سهامداران حقوقی در بازار سرمایه ایران چیست؟

در هر سرمایه‌گذاری اگر تحلیل و تجزیه درستی صورت نگیرد، نتیجه‌ای دل‌خواه و مطلوبی نخواهد داد. حتی در روزهای مثبت بازار سهام هم هستند افرادی که با رفتار غلط در معاملات متضرر شده‌اند.

در نتیجه هر دو دسته سهامدار هم سهامداران حقیقی‌ و هم سهامداران حقوقی‌ باید سهامی را انتخاب کنند که تمامی فاکتورهای ارزندگی را داشته باشد.

سهامداران حقوقی با توجه به حجم زیاد معاملاتی که انجام می‎دهند، سرمایه کلانی که در بازار سهام دارند و همچنین نظارتی که همواره از سوی نهادناظر، مالکین و سهامداران حقیقی بر عملکرد این شرکت‌ها وجود دارد، باید همواره پاسخگو باشند و در نتیجه تصمیم‌گیری در خصوص خرید و فروش سهام به شدت در معرض ریسک قرار دارد.

به همین منظور سرمایه‎گذاری آن‌ها باید براساس تحلیل‌های تیمی و کارشناسی صورت گیرد.

در بازار سرمایه ایران سهامداران حقوقی نقش بازارگردان را ایفا می‌کنند.

بازارگردان کیست؟

بازارگردانی به این صورت است که با خرید و فروش سهام نقدینگی را در بازار به گردش در می‌آورند، عرضه و تقاضا را بالا می‌برند یا به عبارتی سهام در میان سهامداران چه سهامداران حقیقی و چه سهامداران حقوقی دست به دست می‌شود.

به این ترتیب دو وظیفه خطیر یک بازارگردان افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش دامنه نوسان قیمت اوراق بهادار است.

همان‌طور که گفته شد بازارگردان در روزهای مثبت بازار فروشنده و در منفی‌های بازار خریدار می‌شود تا بازار با نوسان شدید مواجه نباشد.

آیا سهامداران حقوقی بازارگردانان مناسبی هستند؟

با این انواع سهامداران بازار سرمایه وجود برخی کارشناسان معتقدند که سهامداران حقوقی نمی‌توانند در نقش بازارگردان وظایف خود را به درستی انجام دهند و این کار باید توسط نهاد دیگر انجام شود. چراکه در این‌جا منافع سهامداران حقوقی هم درگیر است، به طوری که ممکن است با توجه به رصدگری دقیق و هوشمندانه سریع‌تر از اخبار مرتبط با سهام شرکت‌ها مطلع شده و واکنش نشان دهند.

موضوعی که در خرید و فروش سهامداران حقوقی‌ باید به آن توجه شود این است که برخی از سهامداران حقوقی‌ تعداد اندکی از سهام شرکتی را دارند که تاثیر زیادی بر قیمت سهم ندارند ولی برخی دیگر با توجه به خرید حجم بالا از سهام شرکتی، می‌توانند قیمت و بهای سهمی را تعیین کنند و به نوعی با خرید و فروش به آن جهت بدهند.

به عبارتی می‌توانند ایجادکننده یک حرکت مثبت یا منفی در سهم باشند.

واکنش بازار سهام به نحوه آرایش سهامداران حقیقی

تصمیم‌های سهامداران حقیقی و سهامداران حقوقی بازار در راستای خرید و فروش سهام همواره مورد توجه اهالی بازار سهام بوده است چرا که رویکرد آن‌ها می‌تواند بازار را جهت بدهد.

همان‌طور که گفته شد سهامداران خرد یا همان سهامداران حقیقی‌ بازار اغلب با توجه به دید کوتاه‌مدتی که دارند نسبت به سهامی توجه نشان می‌دهند که سود بیشتر در زمان کمتر بدهد فارغ از ارزندگی آن سهم بر اساس فاکتورهای بنیادی.

این موضوع گاه آسیب‌های فراوانی به آن‌ها زده و علاوه بر زیانی که گریبان‌گیرشان شده سهم را دستخوش نوسانات زیاد کرده به طوری که سهمی گاه چند برابر ارزش ذاتی خود معامله می‌شود و گاه برعکس این موضوع، سهام ارزنده از چشم سهامداران حقیقی دور می‌ماند.

در نتیجه همان‌طور که گفته شد واکنش‌های هیجانی اغلب از سوی این دسته از سهامداران است.

رفتار سهامداران حقوقی چگونه به بازار سهام جهت می‌دهد؟

سهامداران حقوقی که اغلب براساس تحلیل و ارزندگی سهم معامله انجام می‌دهند بسیار در جهت دهی به بازار سهام موثرتر از سهامداران حقیقی عمل می‌کنند. این نوع از سهامداران کمتر هیجانی برخورد کرده هرچند که رفتار آنان ممکن است بازتاب هیجانی به بازار بدهد.

بدین‌ترتیب رصد رفتار این دو دسته از سهامداران بسیار مهم است و روزانه خالص خرید و فروش و همین‌طور میزان مشارکت و ارزش معاملاتی که توسط افراد حقیقی و حقوقی انجام شده است، بررسی می‎‎شود.

خالص خرید و فروش سهامداران حقیقی و حقوقی چطور مشخص می‌شود؟

هرگاه میزان خرید سهام توسط سهامداران حقیقی و یا سهامداران حقوقی از میزان فروش آن بیشتر باشد، تفاضل ارزش خرید از فروش عددی مثبت را نشان می‌دهد که بیانگر این است که سهامدار خریدار بوده و یا بالعکس اگر ارزش خرید نسبت به فروش کمتر باشد، تفاضل ارزش خرید از فروش منفی شده و بیانگر فروشنده بودن سهامدار است.

به عبارتی گفته می‌شود خالص خرید یا فروش سهامداران حقیقی‌ یا سهامداران حقوقی‌ فلان عدد است.

میزان مشارکت سهامداران حقیقی و حقوقی یعنی چه؟

میزان مشارکت بیانگر میزان معاملاتی است که سهامداران حقیقی یا سهامداران حقوقی به نسبت یکدیگر روزانه انجام می‌دهند.

مثلا می‌گویند میزان مشارکت سهامداران حقیقی‌ در معاملات فلان روز بیشتر از سهامداران حقوقی‌ بود.

منظور از تغییر مالکیتهای بورسی چیست؟

وقتی می‌گوییم تغییر مالکیت‌ها در روز مثلا سوم مرداد حقیقی به حقوقی بوده است یعنی نقدینگی از پرتفوی (سبد سهام) سهامداران حقیقی به پرتفوی سهامداران حقوقی منتقل شده است یا به عبارتی سهامداران حقیقی بیشتر فروشنده بودند و سهامداران حقوقی خریدار و این موضوع می‌تواند بالعکس باشد.

ارزش معاملات کل و خرد بورس چگونه مشخص می‌شود؟

ارزش کل معاملات سهام، مجموع کل خرید و فروش‌ها یا همان معاملات سهامداران حقیقی‌ و سهامداران حقوقی‌ بازار است. اما هرگاه گفته می‌شود ارزش معاملات خرد فلان عدد است یعنی ارزش معاملات بدون در نظر گرفتن معاملات بلوکی (عمده)، اوراق مشارکت و دادوستدهای صندوق‌های سرمایه‎گذاری.

خرید و فروش سهامداران حقوقی نوعی سیگنال به بازار است؟

باتوجه به موارد گفته شده ممکن است این موضوع مطرح شود که سهامداران حقوقی به خاطر حجم معاملات و میزان سرمایه‌ای که در بازار سهام گذاشته‌اند، تیم تحلیلگر حرفه‌ای دارند و با توجه به نفوذ بیشتری که دارند زودتر از سهامداران حقیقی از اطلاعات شرکت‌ها آگاه می‌شوند پس می‌توانند لیدر خوبی برای بازار باشند.

پس ما باید با خرید سهامداران حقوقی‌ خریدار شویم یا با فروششان بفروشیم.

اما برای تصمیم‌گیری باید فاکتورهای زیر را بررسی کنیم:

چرا سهامداران حقوقی در نقش خریدار ظاهر می‌شوند؟

گاهی ممکن است ببینید که سهامدار حقوقی در یک سهمی در یک محدوده معین خریدار است. از این موضوع دو برداشت می‌شود داشت.

برداشت اول این است که آن سهامدار حقوقی سهام شرکت را بر اساس فاکتورهای مختلف بررسی کرده و به این نتیجه رسیده که قیمت فعلی برای خرید سهم مناسب است و یا به عبارتی سهم ارزنده است. به همین دلیل شروع به خرید سهم می‌کند.

در حالت دیگر سهامدار حقوقی در نقش حمایت‌کننده سهام وارد عمل می‌شود. یعنی همان‌طور که گفته شد با خرید و فروش خود بازار را متعادل نگه میدارد و مانع از نوسانات شدید می‌شود.

آیا تحلیل شرکت‌های حقوقی در خصوص ارزندگی سهام همیشه درست است؟

در این حالت باید سهم را بررسی کنیم که آیا واقعا سهام شرکت ارزش خرید دارد یا خیر. همان‌طور که می‌دانید، تحلیل‌ها می‌توانند متفاوت باشند.

گاه دو تحلیلگر حرفه‌ای هم می‌توانند نظرات متغایر از هم داشته باشند.

به هر حال در هر شرایطی خطای انسانی وجود دارد و ممکن است گاهی خبر کوچکی از دید بسیاری از تحلیلگران دور بماند، کما این‌که بسیار در ارزندگی سهمی اثرگذار باشد.

پس نمی‌توان گفت که سهامداران حقوقی همیشه تحلیل‌های درستی از سهام شرکت‌ها دارند و سهامداران حقیقی در تشخیص ارزندگی سهمی همیشه ضعیف عمل می‌کنند.

چرا سهامداران حقوقی فروشنده سهم می‌شوند؟

در بحث فروش گاه ممکن است شرکتی برای تامین نقدینگی لازم به منظور اجرای طرح‌های توسعه‌ای و یا پرداخت بدهی و . اقدام به فروش سهام خود کند.

یا در حالت دیگر سهامدار حقوقی سود مد نظر را کسب کرده و به این نتیجه رسیده که سهم توان سوددهی بیشتر را ندارد و در نتیجه ممکن است اقدام به فروش سهام خود کند.

به عبارتی این دید را دارند که سهم دیگر ارزنده نیست و یا در نهایت باز هم به بحث جلوگیری از ایجاد نوسانات شدید و متعادل‌سازی بازار می‌رسیم.

بنابراین به طور دقیق نمی‌توان گفت که همگام با خرید و فروش سهامداران حقوقی‌، سهامداران حقیقی بازار باید خریدار یا فروشنده باشند یا خیر.

به همین منظور پیشنهاد می‌شود کلیه اخبار بورسی و مرتبط با شرکت‌ها به دقت رصد شود و سنجش ارزندگی سهام براساس فاکتورهای بنیادی انجام شود.

سهام چیست؟

سهام چیست که در ایران دست کم گرفته­ شده ­است، اکثرا سرمایه های خود را در اختیار بانک ها قرار می­دهند و به اندک سود بانکی امید دارند، افرادی که ریسک پذیری بالاتری دارند، اقدام به شروع کسب و کار شخصی و خرید سهام خودشان می­کنند و عده ای دیگر نیاز به بازار ملک و طلا روی می­آورند. اما اگر سرمایه شما به قدر خرید ملک و طلا نبود و علاقه ای به راه اندازی کسب و کار شخصی هم نداشتید، ما یک پیشنهاد عالی برای شما داریم: ورود به بازار سرمایه و بورس بهترین راه حفظ سرمایه شماست، البته در بازار سرمایه، آموزش دیدن و یادگیری حرف اول را می­زند.

پس برای آموزش های اولیه و پایه با ما در این مقاله همراه باشید.

در این مقاله می خوانیم:

سهام چیست؟

انواع سهام و ویژگی­ های آن­ها چیست؟

انواع سهام چیست؟

سهم به معنای کوچکترین واحد مالکیتی است، در واقع هر شرکتی برای ورود به بازار بورس باید تعداد مشخصی از سهام خود را به عرضه بگذارد. برای درک بهتراین موضوع،اگر هر شرکت را بصورت یک پیتزا در نظر بگیریم، هر برش مساوی از آن یک سهم از کل محسوب می­شود، در حقیقت هنگامی که سرمایه شرکت به قسمت های مساوی تقسیم شده باشد، هریک از این قسمت­ها سهم نامیده می­شود، که سهامدار به همان میزان در شرکت حق و حقوقی دارید به بیان دیگر سهم نشان­دهنده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن می باشد.

برای مثال:

اگر شرکت تسلا دو میلیون از سهام شرکت خود را منتشر کرده­باشد، و شما ۲ هزار از آن را داشته­ باشید در واقع مالک ۱هزارم شرکت خواهیدبود.

خرید سهام مزایای دارد برای مثال اگر شما می­خواستید بصورت مستقیم در شرکتی سرمایه­ گذاری کنید و درصدی از شرکت را به مالکیت خود درآورید، باید سرمایه کلانی را به به شرکت منتقل می­کردید و به احتمال زیاد دسترسی کامل و جامعی به صورت حساب های مالی نیز نخواهید داشت اما در بازار بورس شما با سرمایه هرچند کم می­توانید سرمایه­گذاری کنید شرکت های بورسی موظف هستند تمام صورت حساب های مالی و تصمیمات اتخاذ شده در مجامع را در سامانه کدال برای سهامداران خود منتشر کنند و همواره شفافیت در عمل داشته باشند.

شما با خرید سهام، حق رای در تصمیمات مجامع بورسی را خواهید داشت، در این مجامع تصمیمات مهمی مانند: افزایش سرمایه، انتخاب هیئت‌مدیره، تصویب صورت‌های مالی گرفته می­ شود. نکته اصلی اینجاست که هرچه تعداد سهام بشتری از شرکت را داشته­باشید، قدرت رای شما بیشتر می­شود و با انتخاب هیئت مدیره موردنظرتان، می­توانید جهت شرکت را کنترل کنید.

انواع سهام

سهام عادی

همانطورکه تا الان متوجه شده­اید؛ سهام نشان­دهنده میزان مالکیت فرد در شرکت است. حال از کجا بفهمیم سهامدار چند درصد شرکت را به مالکیت خود در آورده؟ در واقع با در نظر گرفتن تعداد سهام خریداری شده توسط فرد و تعداد سهام منتشر شده توسط شرکت می­توانیم به این سوال پاسخ بدهیم.

بنابراین فردی که از ۱۰۰ میلیون سهام منتشرشده،۱میلیون آن را خریداری کرده­است، مالک ۱درصد از شرکت ذکرشده می­باشد.عموما سهامداران خرد زیر یک درصدر از سهام شرکت را دارا هستند.

ویژگی های سهام عادی

• سهامدار در مجامع عمومی یا فوق العاده جهت افزایش سرمایه، به ازای هر یک سهم حق رای دارد.
• شرکت های سهامی در پایان سال مالی خود، مجمعی جهت تقسیم سود نقدی برگزار می­کنند و در صورت تصویب در مجمع، به ازای هر سهم ،درصد سودی به سهامدار تعلق می­گیرد که جدیدا از طریق سامانه سجام به حساب فرد واریز می­گردد.
• اگر در زمان برگزاری مجمع فوق العاده جهت افزایش سرمایه، سهامدار شرکتی بوده ­اید، بعد از افزایش سرمایه به شما سهامی به عنوان حق تقدم تعلق میگیرد تا درصد مالکیت شما در شرکت حفظ شود.
• برخلاف سهام شرکت­هایی که در بازار بورس حضور ندارند، سهام­ های بورسی به راحتی معامله می­شوند و قابلیت نقدشوندگی بالایی دارند.
• شما به عنوان سهامدار در قبال بدهی های شرکت به میزان آورده خودتان مسئولیت دارید درواقع سرمایه شما در خطر نیست و مسئولیت شما محدود است.
• درصورتی انواع سهامداران بازار سرمایه که فرد با توجه به تمام ابعاد تحلیلی، سرمایه­ گذاری کند، بازدهی بیشتر از سود بانکی را بدست خواهدآورد.

سهام ممتاز

هنگامی که شرکت در تامین منابع مالی مشکل داشته باشد، یا بدلیل مسائل مالی در مضیقه باشد مجبور است به سهامداران جدید امتیازاتی بدهد تا به منابع مالی بیشتر دسترسی پیدا کند، اینگونه سهام، سهام ممتاز می ­گویند.

سهام ممتاز برتری هایی نسبت سهام عادی دارد، که در اساسنامه این امتیازات و الویت ها درج می­شود و باید به تصویب مجمع برسد.

ویژگی سهام ممتاز

• در مبلغ اسمی سهام برای سهامدار، تخفیف اعمال می­ شود.
• به سهام ممتاز ، سود بیشتر تخصیص می­ یابد.
• در خصوص تعیین مدیران سهامداران ممتاز نسبت به یهامداران عادی رای قوی­تری دارند.
• درصورتی که شرکت درحال منحل شدن باشد، باید قبل از انحلال، مبلغ اسمی سهام به سهامداران ممتاز پرداخت شود.
• سهامدار ممتاز از عملکرد زیان­بار شرکت مستثنی می­ شود.

انواع سهام از نظر نوع مالکیت

در شرکت های سهامی، سهام شرکت ها به سه دسته تقسیم می_­شوند، که به توضیح آن در ادامه می­پردازیم:

1. با نام
2. بی نام
3. سهام منتشر ، پس از افزایش سرمایه

با نام

اینگونه سهام در دفتر سهام شرکت ثبت می­شود. و تشریفات خاص خودش را دارد، ردیف هایی با نام دارنده سهم و میزان سرمایه آورده، در دفتر درج شده است. چرا که شرکت تمایل به شناخت شرکای خود دارد.

بی نام

هنگامی که نام دارنده سهام در برگه ی سهام ذکر نشود و سهام مذکور در وجه حامل صادر بشود به آن سهام بی ­نام می­گویند. خرید و فروش این سهام به سادگی با قبض انجام می­ شود.

در صورت مفقود شدن برگه سهام بینام، فرد می­تواند آن را در بازار بورس یا خارج از آن بفروشد و خریدار صاحب آن می­شود که این بزرگترین عیب اینگونه سهام است.

سهم منتشر ،پس از افزایش سرمایه

حق تقدم سهام (قابلیت تبدیل به سهام عادی)

واضح است، هنگامی که شرکت قصد افزایش سرمایه داشته­باشد به نسبت درصد افزایش سرمایه، سهام آن شرکت افزایش می­یابد. حال اگر این افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات باشد به سهامداران شرکت، حق تقدم سهام تعلق می­گیرد. چراکه شرکت خواهان حفظ حق و حقوق سهامداران خود می­باشد. تا در صد مالکیت آن­ها حفظ شود.

برای همین در صورت انتشار سهام جدید برای فروش، سهامداران فعلی آن شرکت نسبت به سهامداران جدید الویت یا حق تقدم دارند.

سهام جایزه ( نوعی سهام عادی )

زمانی که شرکتی قصد افزایش سرمایه از محل انباشته یا تجدید ارزیابی دارایی ها، داشته­ باشد، به سهامداران فعلی آن شرکت سهام جایزه تعلق می­گیرد.

درواقع شرکت دارایی های ثابت خود را مورد ارزیابی ارزشی قرار می­دهند تا ارزش دارایی ها در ترازنامه به روز شود. درواقع پولی به شرکت وارد نمی ­شود و با یک عملیات حسابداری قیمت سهام کاهش می­ یابد اما تعداد آن تغییر نمی­کند به جبران این کاهش قیمت به سهامداران فعلی سهامی به عنوان سهام جایزه تعلق می­گیرد.

برای درک بهتر فرض کنید شما ۱۰۰۰ سهام ۲۰۰ تومانی دارید پس از افزایش سرمایه شرکت، قیمت سهام به ۱۰۰ تومان رسیده است حال شرکت برای حفظ سرمایه شما ۱۰۰۰ سهم به عنوان جایزه به شما می­دهد در حال حاضر شما ۲۰۰۰سهام ۱۰۰تومانی دارید و سرمایه شما تغییر نکرده است.

کلام آخر

شناخت بازار سرمایه و انواع سهام موجود درآن کار سختی نیست، اما برای ورود به این بازار ضروری است. مطالعه و تمرین در این باره همواره درخت دانش اقتصادی شما را پربارتر می­ کند و منجر به تصمیم گیری های اقتصادی بهتر و سنجیده­ تر می ­شود.

مفهوم افزایش سرمایه و انواع روش های آن

افزایش سرمایه روشی است برای زمانی که شرکت‌ها در طی چرخه حیات خود به دلایل مختلف، نیاز به منابع مالی بیشتر پیدا می‌کنند، به منابع مالی جدید دسترسی داشته باشند. در بورس خبر افزایش سرمایه یک شرکت می‌تواند قیمت سهام آن را دستخوش تغییرات قابل توجهی کند. در زمان رسمی شدن این خبر می‌توان اخبار افزایش سرمایه را در سایت کدال مشاهده کرد.

شرکت‌ها به منظور تأمین منابع مورد نیاز برای طرح‌های توسعه‌ای و همچنین پاسخگویی به نیاز خود به نقدینگی، اقدام به افزایش سرمایه می‌کنند. در واقع تغییر در میزان سرمایه یکی از روش‌های تأمین مالی در شرکت‌ها می‌باشد. در برخی مواقع نیز این راهکار به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد. اگر بخواهیم یک دسته‌بندی از انواع روش‌های افزایش سرمایه داشته باشیم می‌توان ۴ دسته کلی در نظر گرفت:

از محل سود انباشته
از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران
از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها
به روش صرف سهام

در ادامه انواع روش‌های افزایش سرمایه و فرآیندهای آن‌ها بطور مفصل توضیح داده خواهد شد. روند افزایش سرمایه در شرکت‌ها به این صورت است که در مرحله اول هیئت مدیره شرکت پیشنهاد خود را به همراه دلایل کافی در خصوص افزایش سرمایه به سهامداران شرکت ارائه می‌کند. این پیشنهاد در مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت مورد رای‌گیری سهامداران شرکت قرار می‌گیرد. سپس در صورت تصویب این پیشنهاد در مجمع و پس از ارائه مجوز از سوی سازمان بورس، افزایش سرمایه شرکت صورت می‌گیرد. با افزایش سرمایه، قیمت سهام شرکت دستخوش تغییر می‌شود و روش تغییر افزایش سرمایه شرکت، اثرات متفاوتی در این تغییرات قیمت دارد.

هنگامی که یک شرکت در بورس اوراق بهادار بخواهد سرمایه خود را افزایش دهد باید تعدادی سهام جدید منتشر کند و به سهامداران بفروشد تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه را تأمین کند. تفاوت اصلی بین انواع روش‌های افزایش سرمایه، در محل تأمین این منابع جدید است.

افزایش سرمایه از محل سود انباشته

طبق قانون تجارت ایران، شرکت‌ها ملزم هستند بخشی از سود سالانه خود را در یک حساب بانکی که به همین نام (سود انباشته) می‌باشد، واریز و نگهداری کنند. منظور از سود انباشته رقمی است که در حساب بانکی جمع می‌شود. وقتی شرکت‌ها برای عملیات توسعه‌ای مختلف از جمله راه‌اندازی واحدهای جدید نیازمند منابع مالی هستند، می‌توانند از این سود انباشته استفاده کنند و رقم تخصیص داده‌ شده را به سرمایه شرکت اضافه کنند.

سهامداران پولی برای سهام جدید خود پرداخت نمی‌کنند؛ به سهامی که به این روش به سهامدار تعلق می‌گیرد، سهام جایزه گفته می‌شود. در روش سود انباشته، درصد مالکیت شما در شرکت تغییری پیدا نمی‌کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می‌شود، تعداد سهام شما نیز افزایش پیدا می‌کند. از نظر تئوریک میزان دارایی شما نیز تغییری نمی‌کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام شما زیاد می‌شود، قیمت سهام کاهش پیدا می‌کند.

افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران

در مواقعی که شرکت نیاز به منابع جدید برای طرح‌های توسعه‌ای خود دارد اما سود انباشته مناسبی در اختیار نداشته باشد، می‌تواند به یکی دیگر از روش‌های افزایش سرمایه که از محل آورده نقدی سهامداران است، اقدام به این کار کند؛ چون این روش نیازمند تأمین منابع جدید از سوی سهامداران فعلی شرکت است، لذا شرکت حق استفاده و حضور در آن را ابتدا به سهامداران فعلی شرکت می‌دهد. به این صورت که اوراقی تحت عنوان «حق تقدم سهام» در اختیار سهامداران فعلی قرار می‌گیرد. به سهامدار در مدت زمان مجاز (معمولا 2 ماه) برای معاملات این اوراق که به آن مهلت پذیره‌نویسی گفته می‌شود، دو راهکار ارائه داده می‌شود:

پرداخت مبلغ اسمی سهام: در این روش سهامدار به ازای هر سهم باید مبلغی را در بازه زمانی ۲ ماهه به شرکت پرداخت کند. این مبلغ در ایران معمولاٌ هزار ریال(قیمت اسمی سهم) است. با این کار پس از طی شدن مراحل افزایش سرمایه، حق تقدم تبدیل به سهم عادی می‌شود.

فروش حق تقدم: اگر سهامدار به هر علتی تمایل نداشته باشد که از حق تقدم‌های خود استفاده کند، می‌تواند در بازه زمانی دو ماهه حق تقدم‌های خود را به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشد. این حق تقدم‌ها مانند سهام عادی در بورس قابل معامله هستند. حق تقدم هر سهم با اضافه شدن حرف «ح» پس از نماد آن قابل شناسایی است. به‌عنوان نمونه حق تقدم ایران خودرو با نماد «خودروح» معامله می‌شود که در پنل کاربری معامله‌گران با وارد کردن اسم آن نماد قابل دیدن و معامله کردن است.

چناچه سهامداران در مهلت مقرر اقدام به پذیره نویسی نکنند و یا از فروش گواهی حق تقدم خود صرف نظر کنند، شرکت بعد از دوره پذیره نویسی، گواهی‌های باقی مانده را به عنوان حق تقدم‌های استفاده نشده از طریق بورس در معرض فروش قرار می‌دهد و پس از فروش، مبلغ حاصله را به حساب سهامداران قبلی واریز می‌کند. افراد جدیدی که این حق تقدم‌های استفاده نشده را در بازار خریداری می‌کنند، جایگزین سهامداران قبلی می‌شوند.

افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

در این روش از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها، شرکت دارایی‌های ثابت و مشهود خود را نظیر زمین، ساختمان، ماشین آلات و تجهیزات، سرمایه‌گذاری‌ها و … را مورد تجدید ارزیابی قرار می‌دهند. با این کار ارزش دارایی‌های شرکت در ترازنامه به روز می‌شود، در این روش پولی به شرکت وارد نمی‌شود و فقط یک عملیات حسابداری در صورت‌های مالی شرکت رخ می‌دهد. در این مدل از افزایش سرمایه نیز به همان مقدار که تعداد سهام شما افزایش پیدا می‌کند، قیمت آن کاهش پیدا می‌کند، در نتیجه تغییری در دارایی شما رخ نمی‌دهد.

افزایش سرمایه به روش صرف سهام

افزایش سرمایه به روش صرف سهام یکی از با اهمیت‌ترین نوع تامین مالی در بازارهای توسعه یافته است؛ اما به دلیل عدم شناخت، توجیه نبودن مدیران و نگرانی بابت فروش نرفتن سهام این روش در ایران مجهور باقی مانده است.

زمانی که گزارش توجیهی حسابرس، مجوز سازمان بورس و رای مجمع فوق‌العاده، افزایش سرمایه از محل صرف سهام را تایید کنند، سهام جدیدی علاوه بر مبلغ ۱۰۰ تومان (قیمت اسمی هر سهم) عرضه و به فروش می‌رسد. با توجه به این موضوع می‌توان افزایش سرمایه از محل صرف سرمایه را این چنین بیان کرد: «تفاوت قیمت اسمی و قیمت فروش یک سهم». در این روش شرکت سهام را از طریق پذیره‌نویسی و با قیمتی بالاتر از قیمت اسمی به فروش می‌رساند. سپس مبلغی که از تفاوتِ قیمت فروش و قیمت اسمی به دست آمده‌است را به حساب اندوخته خود انتقال می‌دهد. البته شرکت می‌تواند به جای انتقال تفاوت قیمت به حساب اندوخته، سهام جدید به سهامداران قدیمی ارائه کند.

بهترین نوع افزایش سرمایه کدام است؟

باید توجه داشت ساختار شرکت‌ها با یکدیگر تفاوت داشته و از آنجا که هر یک پیچیدگی‌های خاص خود را دارند، نمی‌توان نسخه‌ای کلی برای همه شرکت‌ها در نظر گرفت. افزایش سرمایه‌ای که سبب ورود منابع جدید مالی به شرکت شود، شرایط مناسب‌تری را برای توسعه فعالیت‌ها رقم می‌زند. بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به‌صورت کلی بهتر است. همچنین روش تجدید ارزیابی دارایی‌ها از آنجا که عملا پولی وارد شرکت نشده و صرفاً یک عملیات حسابداری برای بهبود صورت‌های مالی شرکت محسوب می‌شود، به‌ویژه برای شرکت‌های ورشکسته و مشمول ماده ۱۴۱ قانون تجارت مناسب ارزیابی می‌شود.

سهام و انواع آن

با توجه به بند 2 ماده یک قانون تشکیل شرکت های تعاونی مصوب 16/ 3/ 1350، سهم یا سهام به صورت زیر تعریف می گردد:

سهم واحدی از سرمایه یک شرکت یا اتحادیه تعاونی است که میزان آن، در اساسنامه ذکر می شود و به موجب ماده 24 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347:

سهم قسمتی از سرمایه شرکت سهامی است که مشخص کننده میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. ورقه سهام، سند قابل معامله ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن سهام، در شرکت سهامی دارد.

انواع سهام:

در ادامه انواع سهام شرح داده می شود که در بورس اوراق بهادار، سهام را از دیدگاه های زیر می توان دسته بندی نمود و مورد بررسی قرار داد:

سهام با نام و بی نام:

سهام با نام یعنی سهامی که نام صاحب سهم بر روی ورقه آن سهم درج شده است و قابلیت نقل و انتقال آن فقط به واسطه معاوضه می باشد.

سهام بی نام یعنی سهامی که در وجه حامل صادر شده است و اسمی روی آن درج نمی شود و شخصی که این سهم را در اختیار داشته باشد، می تواند آن را به فروش رساند.

نکته: تمامی سهام مورد معامله در بازار بورس اوراق بهادار تهران با نام هستند.

سهام از دیدگاه رفتار:

با توجه به کتاب مدیریت پرتفوی با رویکرد کاربردی می توان سهام موجود در بورس را به‌ شرح زیر دسته بندی نمود:

سهام ارزشی:

سهام ارزشی به سهامی گفته می شود که از نگاه بنیادی دارای ارزش می باشد و می توان از آنها به عنوان سهام ایمن اشاره نمود که سال های زیادی است در سطح بالغ خود هستند و می توان از آنها به عنوان سهام با سود نقدی جذاب اسم برد.

سهام رشدی:

سهام رشدی، در دسته سهامی قرار دارند که به دلایل بنیادی مختلفی، پتانسیل رشد بسیار بالای دارند و می توان با استفاده از تحلیل های بنیادی و تکنیکال سود جذابی از آنها به دست آورد.

سهام از منظر ماهیت:

سهام عادی و سهام ممتاز از جمله سهام مهمی هستند که در بسیاری از کشور های جهان رایج می باشند و مورد داد و ستد قرار می گیرند که در زیر به تعریف آنها پرداخته شده است.

سهام عادی:

سهام عادی، در واقع یک ورقه بهادار می باشد که بیانگر ادعای مالکیت دارنده آن نسبت به دارایی ها و سود شرکت به شمار می رود. بنابراین این شخص، جز مالکان شرکت سهامی قرار می گیرد.

ویژگی های سهام عادی:

1. مالکان سهام عادی، جهت افزایش سرمایه دارای حق رای می باشند
2. دارنده سهام عادی از سود نقدی مصوب مجامع بهره مند می گردد
3. اولویت در افزایش سرمایه
4. قابلیت بالای نقد شوندگی
5. دارای مسئولیت محدود
6. امکان کسب بازدهی بالا

سهام ممتاز (Preferred Shares):

سهام ممتاز به نوعی سهام گفته می شود که برخی از ویژگی های اوراق قرضه و سهام عادی را دارد که در صورت انحلال شرکت، صاحبان این نوع از سهام، در مقایسه با دارندگان سهام عادی در توزیع دارایی های شرکت، دارای حق تقدم هستند و ممکن است دارای حق رای نیز باشند.

سهم جایزه:

سهام جایزه (حق امتیاز سهم)، به سهامی گفته می شود که در برابر اضافه ارزشی که از سهامدار های جدید گرفته می شود، به سهامداران قبلی اعطا می گردد.

نکات مندرج در ورقه سهم:

به موجب ماده 26 لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت، در ورقه سهم نکات زیر باید قید شود:
1. نام شرکت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شرکت ها
2. مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن
3. تعیین نوع سهم
4. مبلغ اسمی و مقدار پرداخت شده آن به حروف و با اعداد
5. تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است

موسسه مشاوران مطالعه مقاله سرمایه گذاری چیست را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.

سهام داغ یا فعال:

سهام داغ یا سهام فعال، به سهامی می گویند که پی در پی و هر روز مورد داد و ستد قرار می گیرند و در مقابل آن، سهام نیمه فعال قرار دارند که به طور مرتب و پیاپی خرید و فروش نمی شوند.

نکته: اکثر سهام شرکت های معتبر از نوع فعال و پر طرفدار هستند.

سهام غیر فعال یا سهام راکد:

سهام غیر فعال یا راکد به سهامی گفته می شوند که در بورس اوراق بهادار به ندرت معامله می شوند و به سختی می توان برای آنها خریدار و یا فروشنده ای پیدا کرد. تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش این نوع از برگه های سهام ممکن است خیلی زیاد باشد که در این مواقع گفته می شود، قدرت نقد شوندگی این سهام بسیار پایین است، یعنی معاملات زیادی در آن صورت نمی گیرد. زمانی که یک سهم دارای بازارگردان باشد، بازارگردان با معاملات خود به افزایش نقد شوندگی سهام کمک می کند.

سهم شکننده یا پر نوسان (Volatile Share):

سهام شکننده یا پر نوسان به سهامی گفته می شود که تغییرات شدید و ناگهانی فراوانی در قیمت آنها رخ می دهد.

چنان چه نوسان شدید قیمت یک سهم به دلیل وجود عواملی هم چون نوسان درآمد ها، تعداد اندک سهام منتشر شده، یا وخامت اوضاع در صنعتی که به آن وابسته است، باشد، نوسان قیمت آن با عامل آلفا محاسبه می گردد و اگر نوسان قیمت آن با اوضاع بازار مرتبط باشد، از عامل بتا برای نوسان قیمت آن استفاده می شود.

سهام ترجیحی:

سهام ترجیهی به بخشی از سهام شرکتی گفته می شود که در راستای برنامه های خصوصی سازی به پرسنل شاغل در آن شرکت واگذار می شود.

سهام انتفاعی:

سهام انتفاعی زمانی به سهامدار تعلق می گیرد که بدون داشتن حقی نسبت به سرمایه شرکت، از منافع آن بهره مند شود.

در واقع زمانی که یک شخص، اطلاعاتی علمی و فنی را در اختیار شرکت می گذارد که منجر به ایجاد منفعت برای شرکت می گردد، می تواند از منافع حاصل شده سهم ببرد.

در چنین حالتی منافع واقع شده برای شرکت به سهام انتفاعی تبدیل می گردد و متناسب با میزان سهام سهامدار، در اختیار او قرار می گیرد.

سهام موسس:

سهام موسس نوع دیگری از سهام است انواع سهامداران بازار سرمایه که به موسسین شرکت تعلق می گیرد و میزان سود آن در اساسنامه مشخص می شود، از سهام عادی بیشتر است و در اختیار اشخاصی قرار می گیرد که عضو هیئت موسس شرکت هستند.

اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله چرا شرکت ثبت کنیم و مراحل ثبت شرکت را به شما پیشنهاد می کنیم.