اوراق سهام باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده و به امضای لااقل دونفر که بموجب مقررات اساسنامه تعیین می شوند برسد .
تجزیه سهم چیست و چه مواقعی بوجود می آید
در ماده 32 لایحه اصلاحی قانون تجارت عنوان شده مبلغ اسمی سهام و همچنین قطعات سهام در صورت تجزیه باید مساوی باشه.
در اداره ثبت شرکت ها چگونگی اختصاص پاره سهم و یا تجزیه سهام برای اجرا با ابهام مواجه است. توی بعضی از اساسنامه های نمونه ثبت شرکت ها بوجود آمدن پاره سهم ممنوع است و توی بعضی دیگه از اساسنامه ها در صورت بوجود امدن پاره سهم، یک نفر به نمایندگی از دارندگان پاره سهم برای حضور در جلسه مجامع عمومی معرفی میشه.
مفهوم پاره سهم در تجزیه سهم چیست؟ سهم چیست؟
یکی از مشکلات ایجاد پاره سهم مشخص نبودن مشارکت در شرکت و نحوه رای گیری است. توی بعضی از شرکت ها پاره سهم به صورت قهری بوجود میاد، به اینصورت که در اساسنامه شرکت عنوان شده در صورت فوت هر یک از سهامداران، سهام او بین بقیه سهامداران به نسبت مساوی تقسیم بشه که این امر موجب بوجود آمدن پاره سهم میشه
همانطور ممکنه در زمان کاهش سرمایه پاره سهم بوجود بیاد که بعد از کاهش باید لیست سهامداران با محاسبه پاره سهم ارائه بشه. یا در زمان افزایش سرمایه با توجه به میزان حق تقدم پاره سهم بوجود بیاد.
نحوه تهیه پیش نویس سهم
در پیش نویس لایحه های قانون تجارت عنوان شده که مبلغ اسمی سهام باید مساوی باشه و نباید پاره سهم صادر بشه. اگر هم در اثر انتقال قهری سهام یا کاهش و یا افزایش سرمایه و یا هر دلیل دیگه ای، پاره سهم بوجود اومد، پاره سهم ایجاد شده به ترتیبی که در اساسنامه مشخص شده باید بین سهامداران ذینفع تقسیم بشه
در حال حاضر اداره ثبت شرکت ها پاره سهمی که در اثر انتقال قهری و یا در نتیجه حکم دادگاه بوجود میاد را می پذیره ولی تجزیه سهام در اثر بقیه موارد را با تامل مورد اقدام قرار میده.
سهام چیست؟
هر شرکت سهامی خاص یا سهامی عام به قسمت‌هایی مساوی تقسیم می‌شود که به هر یک از این قسمت‌ها یک سهم گفته می‌شود.
اگرفرضا ما یک شرکت را به صورت یک کیک بزرگ درنظر بگیریم، این کیک به قسمت‌های دقیقا مساوی تقسیم شود و هر قسمت از این کیک یک سهم است.
اساسی‌ترین فرق بین یک شرکت سهامی خاص با سهامی عام این است که همه می‌توانند سهام شرکت‌های عام را خرید و فروش کنند یعنی برای عموم خرید و فروش آن آزاد است، ولی سهام شرکت‌های سهامی خاص تحت مالکیت عده‌ای خاص است.
وقتی که شما یک سهم از شرکت خریداری می‌کنید در فعالیت‌ها، و سود و زیان آن شرکت شریک می‌شوید و سهامدار آن شرکت خواهید بود.
چه شرکت‌هایی می‌توانند سهام خودرا در بورس عرضه کنند؟
شرکت‌هایی که دارای شرایط خاصی هستند و طبق یکسری قوانین خاص که سازمان بورس برای آن‌ها تعیین می‌نماید، می‌توانند سهام خود را در بورس تهران عرضه کنند.
همه افرادی که کد بورسی دریافت کرده‌اند می‌توانند سهام این شرکت‌ها را خرید و فروش کنند.
در بورس تهران بیشترین اوراق بهاداری که خرید و فروش می‌شود سهام است.
سهام یک نوع اوراق بهادار است.
سهام را می‌توان از جهات مختلفی تقسیم کرد:
از نظر شکل:
- سهام با نام
- سهام بی نام
از نظر حقوق دارنده سهام:
از نظر ماهیت آورنده:
- سهام نقدی
- سهام غیر نقدی
توضیح سهام از نظر شکل:
همانطور که در قسمت بالا گفته شد، سهام به دو نوع بی‌نام و با نام تقسیم می‌شود.
سهام بی نام :
اگر در برگه سهام نام کسی به عنوان صاحب سهام درج نشده باشد و یا این برگه در دفتر سهام شرکت به نام کسی ثبت نشده باشد، این سهم یک سهام بی‌نام است.
مالکیت سهام برای کسی است که برگه سهام در دست اوباشد. در واقع اینگونه سهام در قانون تجارت تابع قوانین در وجه اسناد حامل است.
در واقع برای انتقال اعتبار این برگه به دیگری شما نیاز به هیچ گونه تشریفات و قرارداد انتقال ندارید. و ارزش سهام متعلق به کسی است که ورقه سهام را در اختیار دارد.
سهام با نام :
در مقابل سهام بی‌نام، سهام با نام قرار می‌گیرد که مالکیت در سهام با نام و بی نام متفاوت می باشد.
سهم با نام سهمی است که نام دارنده آن در ورقه سهام قید شده باشد یا در دفتر سهام شرکت ثبت شود. این امر موجب می‌شود هویت صاحب سهام برای شرکت مشخص باشد.
شرایط شکلی انتقال سهم با نام در ماده ۴۰ لایحه قانونی اینگونه پیش بینی شده است که
«انتقال سهام با نام باید در دفتر ثبت سهام شرکت به ثبت برسد و انتقال دهنده یا وکیل یا نماینده قانونی او باید انتقال را در دفتر مزبور امضا کند.
در موردی که تمامی مبلغ اسمی پرداخت نشده است، نشانی کامل انتقال گیرنده نیز در دفتر ثبت سهام شرکت قید و به امضای انتقال گیرنده یا وکیل یا نماینده قانونی او رسیده و از نظر اجرای تعهدات ناشی از نقل و انتقال سهم معتبر خواهد بود. هرگونه تغییر اقامتگاه نیز باید به همان ترتیب به ثبت رسیده و امضا شود. هر انتقالی که بدون رعایت شرایط فوق به عمل آید از نظر شرکت و اشخاص ثالث فاقد اعتبار است».
این قانون به خوبی مشخص می‌کند هر گونه نقل و انتقال در خصوص این ورقه باید به موجب قرارداد بین انتقال دهنده و انتقال گیرنده صورت پذیرد.
توضیح از نظر حقوق دارنده سهام:
اگر بخواهیم سهام را بر اساس حقوق دارنده سهم طبقه بندی کنیم دو نوع سهم داریم: سهام عادی و سهام ممتاز
سهام عادی چیست؟
دارنده سهام عادی، در واقع، صاحب کسری از مالکیت شرکت است و تمام ریسک موجود در فعالیت اقتصادی شرکت را به میزان سهامی که در اختیار دارد، متقبل شده است،در بورس تهران فقط سهام عادی معامله می‌شود.
همچنین به سرمایه‌ای که از راه فروش سهام عادی شرکت تامین می‌شود، سرمایه سهمی گفته می‌شود. هیچ شرکتی نمی‌تواند بیش از میزانی که در متن اساسنامه به نام سرمایه مجاز از آن یاد شده است، از راه فروش سهام اضافی سرمایه مورد نیاز خود را تامین کند، مگر پس از طی تشریفات خاص قانونی.
سهام ممتاز (Preferred Shares) چیست؟
نوعی سهام است که برخی ویژگی‌های اوراق قرضه و سهام عادی را دارد. در صورت انحلال شرکت، صاحبان سهام ممتاز در مقایسه با دارندگان سهام عادی در توزیع دارایی‌های شرکت حق‌تقدم دارند و ممکن است دارای حق‌رای هم باشند.
توجه: در بورس تهران چیزی به عنوان سهام ممتاز وجود ندارد.
پیش از این که سود سهام عادی پرداخت شود باید سود سهام ممتاز (سال جاری و سال‌های گذشته) پرداخت شود. برخی سهام ممتاز نیز قابل تبدیل به سهام عادی هستند و دارندگان آن حق دارند در درصدی از سود اضافی شرکت نیز سهیم شوند.
سود سهام ممتاز به طور ثابت پرداخت می‌شود و در مورد سهام ممتاز با سود انباشته حتی در صورتی که شرکت قادر به پرداخت سود سهام نباشد، سود این گونه سهام به صورت انباشته در سال یا سال‌های بعد پرداخت خواهد شد. گاهی سهام ممتاز پس از چند سال قابل تبدیل به سهام عادی به قیمت ارزش اسمی خواهند بود و در صورتی که قابل بازخرید باشند شرکت در یک تاریخ معین مبلغ بازخرید را به سهامدار پرداخت می‌کند.
همچنین ممکن است شرکت به میزان ارزش سهام ممتاز خود سهام عادی منتشر و به سهامداران پرداخت کند. اما چنانچه سهام ممتاز از نوع غیرقابل بازخرید باشد، سهامداران به طور مرتب و ثابت سود سهام ممتاز خود را دریافت خواهند کرد. دارنده سهام ممتاز ممکن است حق رای هم داشته باشد، اما بیشتر در صورتی حق رای خواهد داشت که پرداخت سود سهام وی به تعویق افتاده باشد.
در سال‌های پررونق کسب‌وکار که درآمد شرکت افزایش می‌یابد، سود سهامداران عادی نیز افزایش خواهد یافت؛ اما سود سهامداران ممتاز (که دارای نرخ سود ثابت هستند) تغییری نخواهد کرد. سهام ممتاز، معمولا موعد سررسید ندارد. سود سهام ممتاز، به صورت چهارماهه یا نیم‌سال پرداخت می‌شود و نشان‌دهنده‌ی مالکیت بدون حق رأی در یک شرکت است.
در زمان ورشکستگی یا انحلال شرکت، ابتدا بدهی‌های شرکت تسویه می‌شود و سپس باید حقوق صاحبان سهام ممتاز پرداخت شود. باقیمانده‌ی دارایی‌ها به سهامداران عادی تعلق خواهد گرفت. در صورتی که شرکت، اوراق قرضه نیز صادر کرده باشد، باید هنگام پرداخت بدهی‌های خود (قبل از پرداخت سود به سهامداران ممتاز) این اوراق را نیز تسویه کند، زیرا اوراق قرضه در رده‌ی بدهی‌های شرکت قرار می‌گیرند و از این رو، نسبت به سهام ممتاز از اولویت بالاتری برخوردار خواهند بود.
ورقه سهام چه شکلی است؟
آیا می‌دانید داشتن ورقه سهام برای شرکت‌های سهامی و سهامداران الزامی است؟ اگر یک شرکت سهامی دارید هرچه زودتر نسبت به چاپ و انتشار ورقه سهام اقدام کنید. برای آشنایی بیشتر با نمونه ورقه سهام ، مندرجات الزامی آن و بخشی از مقررات مربوط به آن این مطلب را بخوانید.
سهام چیست؟
برای آشنایی با نمونه ورقه سهام ، خوب است ابتدا با خود سهام آشنا شویم.
برای تشکیل یک شرکت سهامی، شما مانند سایر شرکت‌ها به سرمایه‌ی اولیه نیاز دارید. که این سرمایه در شرکت‌های سهامی خاص صرفا از طرف شرکا تامین می‌شود. در شرکت‌های سهامی عام، علاوه بر شرکا، می‌توانید بخشی از سهام خود را به عموم مردم نیز بفروشید.
حال اگر این سرمایه را به واحدهای معین تقسیم کنیم، این کار، ادارۀ شرکت و تقسیم سود و زیان را آسان می‌کند .
مثلا در یک شرکت سهامی خاص، آورده‌های شرکا به این صورت است :
الف: ۲ میلیون تومان. – ب: ۳ میلیون تومان- ج: ۵ میلیون تومان- کل سرمایه شرکت: جمعا: ۱۰ میلیون تومان
برای ساده شدن اداره شرکت می‌توان سرمایه‌ی شرکت را به ۱۰ قطعه یک میلیون تومانی تقسیم کرد و به این ترتیب مقدار سهم هریک از شرکا اینگونه است :
الف: ۲ سهم. – ب: ۳ سهم – ج: ۵ سهم
تقسیم آوردۀ شرکا به این واحدهای معین (سهم) فقط در شرکت‌های سهامی الزامی است . در واقع سهم، قطعه‌های معلوم و مشخصی از سرمایه است که اداره شرکت را با شرکای زیاد آسان می‌کند.
ورقه سهام چیست؟
حال که با سهام آشنا شدیم، می‌توانیم به تعریف دقیق‌تری از ورقه سهام برسیم. در واقع ورقه سهام نشان‌دهنده سهامداران یک شرکت است. به این صورت که برای هر سهامدار، یک یا چند برگه سهام صادر می‌شود که نشان می‌دهد آن شخص صاحب چه تعداد سهام در این شرکت است. نمونه ورقه سهام را می‌توانید در این مطلب ببینید.
ورقه سهم سند قابل معامله‌ای است که نماینده تعداد سهامی است که صاحب آن در شرکت سهامی دارد.
اشتباهات متداول:
اگر یک شرکت سهامی دارید، حتما نسبت به صدور سهم چیست؟ برگه سهام برای سهامداران خود اقدام کنید. هرچند در بسیاری از شرکت‌ها عملا برگه سهام صادر نمی‌شود. در این صورت سهامداران می‌توانند از شرکت شما شکایت کنند. علاوه بر این، حساب سهامداران شرکت ممکن است از دست خودتان نیز دربرود.
نمونه ورقه سهم چیست؟ سهم چیست؟ سهام
این که ورقه سهام شما چه شکلی باشد، مهم است. در ماده 25 لایحه اصلاحی قانون تجارت، اوصاف الزامی یک ورقه سهام آورده شده است:
اوراق سهام باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده و به امضای لااقل دونفر که بموجب مقررات اساسنامه تعیین می شوند برسد .
همچنین نمونه ورقه سهام، باید حاوی مندرجاتی باشد که در ماده 26 لایحه اصلاحی قانون تجارت به آن اشاره شده است.
درورقه سهم نکات زیر باید قید شود:
- نام شرکت و شماره ثبت آن دردفتر ثبت شرکت‌ها .
- مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن.
- تعیین نوع سهم .
- مبلغ اسمی سهم و مقدار پرداخت شده آن به حروف و با اعداد .
- تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است.
توصیه ثبت‌یاری:
تا زمانی که ورقه سهام صادر نکرده‌اید، به صاحبان سهم گواهی‌نامه موقت سهم بدهید. که این گواهی‌نامه مطابق ماده 27 لایحه اصلاحی باید حاوی اطلاعاتی چون تعداد سهم، نوع سهم و مبلغ پرداخت شده باشد. پس از اینکه تمامی مبلغ اسمی سهم پرداخت شد، این گواهی‌نامه را پس بگیرید و ورقه سهام را از روی نمونه ورقه سهام صادر کنید.
در صورت تمایل به تهیه نمونه ورقه سهام، با ثبت‌یار تماس بگیرید.
من فائزه شفیعی، حقوق خوانده و عضوی از خانواده ثبت‌یار هستم، در اینجا مطالبی که برای خودم جذاب و کاربردی بوده با زبان ساده و روان به اشتراک می‌گذارم تا مفاهیم حقوقی رو بهتر درک کنیم.
منظور از سهم و سهام در بورس چیست؟ سهامدار کیست؟
سهم و سهام عبارت‌هایی هستند سهم چیست؟ که برای مدیریت سرمایه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. اما اینکه هرکس با سرمایه خود در پی چه سهم یا سهامی است، جای سوال دارد. افراد مختلف برای سرمایه‌گذاری در سهام برنامه‌های متفاوتی دارند. در این مطلب می‌خواهیم ضمن پاسخ به سوال سهام چیست؟ تکالیف و وظایف یک سهامدار را نیز مورد بحث و بررسی قرار دهیم تا به ماهیت اصلی این عبارات پی ببریم. برای درک این مفاهیم، لطفاً تا انتهای این متن با همراه باشید.
سهم در بورس چیست؟
اگر شما در فرهنگ لغت به دنبال معنای لغوی واژه «سهم» بگردید، با معانی «بهره، نصیب و قسمت» برخورد خواهید کرد. در واقع سهم به معنی یک تکه از چیزی است که بسته به شرایط به افراد، نهادها یا دستگاه‌ها تعلق می‌گیرد. اگر یک کیک بزرگ را به قطعات مساوی تقسیم کنیم، هر تکه آن کیک، یک «سهم» خواهد بود. اما ما در گفتگوهای روزانه خود از این واژه در امور مالی استفاده می‌کنیم. پس سهم در واقع به قسمت‌های مساوی از ارزش یک شرکت، سازمان یا واحد تولیدی گفته می‌شود. معمولاً ارزش شرکت‌ها را به سهم‌های مساوی (مانند سهم کیک) تقسیم‌بندی می‌کنند تا هر کس بتواند به اندازه سرمایه خود از آن سهم‌ها بهره‌مند شود.
سهام چیست؟
سهام در لغت به جمع سهم‌ها یعنی «نصیب‌ها» گفته می‌شود. در واقع مجموعه‌ای از سهم‌ها را می‌توان «سهام» در نظر گرفت. سهام می‌تواند مربوط به ارزش شرکت‌ها باشد. وقتی شما سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید، در سود و زیان آن شرکت سهیم خواهید بود. پس سهام شرکت‌ها (سهم‌های مساوی ارزش شرکت‌ها) قابل واگذاری، خرید و فروش است. تقسیم‌بندی سهام براساس معیارهای رسمی و توسط افراد رده بالای آن شرکت تعیین می‌شود.
اگر شما نیز خود دارای یک شرکت باشید، می‌توانید سهام شرکت خود را قیمت‌گذاری کرده و آن را به فروش برسانید. هرکس که بخشی از سهام شرکت شما را خریداری کند، بسته به مقدار سهام خود از سود و زیان حاصل از فعالیت‌های شرکت شما سهیم بوده و به نوعی شریک شما محسوب می‌شود.
ورقه سهام چیست؟
در کنار پاسخ به سوال سهام چست بهتر است در مورد ورقه‌های سهام نیز اطلاع داشته باشید. منظور از ورقه سهام، اوراقی است که نشان دهنده مالکیت سهام است. روی این ورقه‌ها اطلاعاتی از قبیل نام دارنده سهام، نام شرکتی که سهام را واگذار کرده، شماره ثبت سهام و مبلغ هر سهم قرار دارد. البته اگر سهام شما مربوط به سهامی بورسی باشد، هیچ ورقه‌ای در اختیار شما نخواهد بود. به‌جای آن، کلیه اطلاعات سهام شما بر روی پنل بورسی شما نزد کارگزاری مربوطه‌تان بوده و از طریق سرویس‌های آنلاین کارگزاری قابل دسترسی خواهند بود. کد بورسی شما در واقع کد نمایندگی سهام شما خواهد بود. امروزه کمتر از اوراق سهام استفاده شده و کلیه اطلاعات سهامداران به صورت کد در دسترس آن‌ها قرار می‌گیرد. پس همین‌که شما بدانید سهام چیست و چگونه در بازارهای مالی معامله می‌شود، برای سرمایه‌گذاری‌هایتان کافی خواهد بود.
سهامی عام و خاص
حالا که می‌دانیم سهام چیست، باید از تفاوت بین سهامی عام و خاص نیز آگاهی باشیم. در واقع برخی از شرکت‌ها دارای «سهامی عام» و برخی دیگر دارای «سهامی خاص» هستند. فرق این دو سهم در نوع سهامداران آن‌ها است. یعنی سهامی عام شرکت‌ها، قابل واگذاری به عموم مردم هستند. اما سهامی خاص شرکت‌ها در مالکیت افراد خاص قرار داشته و قابل واگذاری به عموم نیستند.
شرکت‌ها می‌توانند سهام خود را مستقیم به فروش برسانند یا با دارا بودن استاندارها و شرایط خاص، وارد بازار بزرگ بورس تهران شده و و آن را از طریق بورس واگذار کنند.
سهامدار کیست؟
سهامدار یا «Share Holder» مالک بخشی از سهام سهم چیست؟ یک شرکت است. وقتی به کسی «سهامدار» گفته می‌شود، یعنی آن فرد مالک بخشی از سهام یک شرکت یا شرکت‌های مختلف است و در سود و زیان آن شرکت‌ها سهیم است. مسئولیت و اختیار سهامداران براساس مقدار سهام آن‌ها تعیین می‌شود. یعنی کسی که بخش اعظمی از سهام یک شرکت را داشته باشد، حق رأی و اختیارات بیشتری در مورد آن شرکت دارد. هرچقدر تعداد سهام یک سهامدار کمتر باشد، اختیارات وی نیز محدودتر خواهد بود. یک سهامدار بهتر از هرکسی می‌داند که سهام چیست و چگونه باید آن را معامله کند.
لازم به ذکر است که سود سهامداران پس از کسر تمام بدهی‌های شرکت محاسبه و سپس پرداخت می‌شود. حتی اگر شرکتی منحل شود، سهم سهامداران از باقیمانده دارایی آن شرکت پرداخت می‌شود.
شرایط سهامداری برای هر سهامدار چگونه است؟
وقتی شما می‌دانید سهام چیست و کسری از سهام یک شرکت را خریداری می‌کنید، سهامداری شما با شرایط زیر همراه خواهد بود:
- شما حق کسب اطلاعات صحیح در مورد عملکرد شرکت مربوطه را خواهید داشت.
- شما در مورد تصمیم‌گیری‌های آن شرکت، بسته به مقدار سهام خود حق رأی و اظهار نظر خواهید داشت.
- شما از حقوق مالی و غیر مالی آن شرکت نیز بهره‌مند خواهید بود. حقوق مالی یعنی حق سهیم شدن شما در سود و دارایی آن شرکت.حقوق غیرمادی یعنی حق عضویت، حق اطلاع و انتقال سهام خود به شخص دیگر.
- شما از طریق بسترهای آنلاین می‌توانید با دیگر سرمایه‌گذاران شرکت در ارتباط باشید.
- اگر تعداد سهام شما کم باشد، در صورت اتحاد با دیگر سهامداران هم رأی خود، می‌توانید اختیارات خود را گسترده‌تر کنید.
انواع سهام
پاسخ سوال سهام چیست تنها به تعریف سهامی عام و خاص خلاصه نمی‌شود، بلکه انواع دیگری از سهم‌ها وجود دارد که یک سرمایه‌گذار باید از ماهیت آن‌ها آگاه باشد. می‌توان گفت که شرکت‌ها دارای انواع مختلفی هستند که آگاهی از هرکدام از آن‌ها می‌تواند برای انتخاب صحیح سهام و سرمایه‌گذاری به شما کمک کند. برخی از انواع سهام براساس شکل و حقوق دارنده آن‌ها، به قرار زیر هستند:
- سهام «بانام»
وقتی هویت صاحب یک سهام کاملاً مشخص باشد و اطلاعات هویتی او بر روی برگه‌های فیزیکی سهام شرکت قید شده باشد، آن سهام «سهام بانام» آن فرد خواهد بود. اطلاعات سهامداران باید در سیستم‌های مجازی شرکت نیز ثبت شده و قابل دسترسی باشد. - سهام «بی‌نام»
برخی از سهام هستند که بر روی ورقه آن‌ها (ورقه سهام) نامی از کسی قید نشده است. اصطلاحاً چنین سهامی را «سهام بی‌نام» می‌خوانند.
ممکن است برایتان سؤال باشد که اگر نام کسی بر روی ورقه چنین سهامی درج نشده، پس چطور بفهیمم صاحب آن سهام کیست؟ در جواب به این سؤال می‌توانیم بگوییم: «هرکس که حامل ورقه‌های سهام باشد، در واقع صاحب آن سهام است!» پس این گروه از سهام در گروه سهام حامل قرار گرفته و هرکس که آن‌ها را در دست داشته باشد، صاحب و دارنده آن سهام تلقی می‌شود.
- سهام «عادی»
سهام عادی به بخشی از سهام شرکت گفته می‌شود که سهامداران آن‌ها به‌صورت عادی در برابر مقدار سهمی که دارند از آن شرکت سود یا زیان می‌بینند. این سهامداران حقی مازاد بر حقوق عادی یک سهامدار نخواهند داشت. - سهام «ممتاز»
سهام ممتاز در برابر سهام عادی قرار داشته و در برابر حق سهامداری، حقوق بیشتری را به سهامدارن خود اعطا می‌کند. مثلاً وقتی یک شرکت منحل شود، حق سهامداران دارای سهم ممتاز آن شرکت، پس از پرداخت بدهی‌ها و قبل از تقسیم‌بندی‌های عمومی محاسبه و پرداخت خواهد شد. ممکن است در شرایط خاص، دارندگان سهام ممتاز حق رأی بیشتری در امور شرکت نیز داشته باشند. - سهام «جایزه»
وقتی یک شرکت افزایش سرمایه پیدا کند، به سهامداران فعلی خود، سهام جایزه اعطا خواهد کرد. شرکت در صورت داشتن ذخایر آزاد فراوان نیز می‌تواند سهامدارن خود را سهیم کند.
سهام معرفی شده، بخشی از انواع سهام هستند که عمومیت بیشتری دارند. انواع دیگری از سهام نیز در بازارهای مالی وجود دارند که معرفی همه انواع آن، خارج از محدوده این مطلب قرار دارد. (جالب است بدانید که تمام سهام موجود در بازار بورس تهران از نوع سهام عادی هستند و هیچ سهام ممتازی در این بازار وجود ندارد. البته گاهی به سهامداران بورس تهران، سهام جایزه نیز تعلق می‌گیرد.)
کلام پایانی
در این مطلب عنوان کردیم که انواع سهام چیست و چگونه می‌توان آن‌ها را در بازارهای مالی معامله کرد. برای مثال یاد گرفتیم که سهم‌های یک شرکت می‌تواند در قالب سهام (مجموعه‌ای از سهم‌های یکسان) در اختیار افراد قرار بگیرد. افرادی که دارای سهام یک شرکت هستند، در واقع سهامداران آن شرکت نامیده می‌شوند. شما می‌توانید در یک یا چندین شرکت مجزا نیز سهم داشته باشید. مردم کشور ما با بازارهای مالی و مفهوم سهام بیگانه بوده و سرمایه‌های خود را اغلب به بانک‌ها سپرده و از سودهای ناچیز بانکی بهره می‌برند. این در حالی است که برخی دیگر از سرمایه‌گذاران خوش‌فکر، سرمایه خود را برای راه‌اندازی واحدهای تولیدی صرف می‌کنند. اما معمولاً برای راه اندازی واحدهای تولیدی به سرمایه‌های زیادی نیاز است.
همین که شما بدانید سهام چیست، اگر سرمایه شما اندک هم باشد، می‌توانید بسته به مقدار سرمایه خود، وارد بازارهای مالی شده و بخشی از سهامی عام شرکت‌ها را خریداری کنید. با این کار، هم به رونق آن شرکت کمک کرده‌اید و هم خود از سودهای حاصله آن شرکت سهم خواهید برد. اگر آموزش بورس را به درستی یاد بگیرید می‌توانید از این طریق سود خوبی به دست آورید.
سهم چیست؟
همانطور که می دانیم، شرکت زمانی تحقق پیدا می کند که دارای سرمایه ای باشد و سرمایه هر شرکت سهامی به قطعاتی تقسیم می گردد که هر یک را یک سهم می نامند. در این باره، ماده 24 قانون تجارت می گوید " سهم قسمتی است از سرمایه شرکت سهامی که مشخصه میزان مشارکت و تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی می باشد. " و در سایر شرکت ها سهم هر شریک را سهم الشرکه هم می گویند ولی در شرکت سهامی فقط به لفظ سهم بسنده می کنند.
لایحه اصلاحی در ماده 29 ق.ت حداکثر قیمت اسمی سهم را در شرکت سهامی عام 10 هزار ریال تعیین کرده اما برای شرکت سهامی خاص اقل و اکثری مشخص نشده است. در ورقه سهم حتماَ باید نکات مندرج در ماده 26 ل.ا.ق.ت قید گردد.
سهم برای آنکه قابل خرید و فروش و معامله باشد، باید صادر شده و به موجب سندی به صاحب آن داده شود. سهم معمولاَ به وسیله برگ های کاغذی که دارای مشخصات و علائم مخصوصی می باشند، مشخص می گردد تا آنکه به سهولت قابل تقلید و جعل نباشند و شرکتی که آن را صادر می کند باید ذیل آن را امضاء کند. راجع به مطالبی که روی ورقه سهم باید ذکر شود قانون تجارت ایران ساکت است، ولی طبق عرف و عادت تجاری ذکر مشخصات ذیل روی ورقه سهم لازم است :
1- نام شرکت صادر کننده سهم
2- سرمایه تعهد شده و سرمایه پرداخت شده شرکت
3- شماره ثبت شرکت
4- شماره سهم
5- مبلغ اسمی سهم
6- نوع سهام
7- مبلغی از سهم پرداخت شده
8- امضای نمایندگان مجاز شرکت .
سهام در شرکت سهامی ممکن است به چند صورت بیرون بیاید که به شرح ذیل است :
سرمایه ای که شامل سهم بانام و بی نام و سهم ممتاز و منفعتی که شامل سهم موسس و انتفاعی می باشد.
الف) سهم سرمایه ای
سهم ممکن است بانام یا بی نام باشد. در صورتی که برای بعضی از سهام با رعایت مقررات مزایایی قائل شوند، این گونه سهام " ممتاز " نامیده می شوند. در سهم بانام، اسم و مشخصات صاحب سهم روی ورقه سهم قید می گردد. افزون بر آن، نام و مشخصات صاحب سهم در دفتری که به نام " دفتر ثبت سهام " نزد شرکت موجود است، به همراه شماره سهم نوشته می شود.
در سهم بی نام، اسم و مشخصات صاحب سهم در دورقه سهم قید نمی گردد. سهم بی نام به صورت سند در وجه حامل تنظیم و مالک دارنده آن شناخته می شود. مگر اینکه خلاف آن ثابت گردد. برعکس سهم بانام، نقل و انتقال سهم بی نام فقط با قبض به عمل می آید.
سهم ممتاز، سهمی است که برای دارنده آن امتیازاتی در نظر گرفته شده باشد، مانند اینکه از سود سهام بیشتری، منتفع گردد، یا در موقع انحلال شرکت در پرداخت مبلغ اسمی از دارایی شرکت نسبت به صاحبان سهام دیگر، اولویت داشته باشد. انتشار سهام ممتاز باید به پیش بینی اساسنامه شرکت یا تصویب مجمع عمومی فوق العاده باشد. معمولاَ سهام ممتاز در مواردی صادر می شود که شرکت نیاز به افزایش سرمایه دارد یا می خواهد اشخاصی را که دارای اعتبار یا تخصص و کارایی خاص هستند، جلب کند. در هر حال، امتیازات این گونه سهام و نحوه استفاده از آن باید به طور واضح تعیین گردد.
برخی امتیازاتی که ممکن است بدین نوع سهام تعلق گیرد عبارتند از : اختصاص مقدار معینی از سود بین صاحبان، اختصاص سود بیشتر به میان، حق تقدم در خرید سهام خرید و .
ب) سهم منفعتی
علاوه بر سهم سرمایه که در بالا به آن اشاره شد، دو نوع سهم دیگر به اسامی " سهم انتفاعی " و " سهم موسسین" وجود دارد که در قوانین ایران پیش بینی نشده است. سهم انتفاعی سهمی است که مبلغ اسمی آن به صاحب سهم مسترد شده باشد. دارنده سهم انتفاعی از سود سالانه شرکت بهره مند می گردد، اما هر گاه شرکت منحل شود، مبلغی بابت آن از دارایی شرکت، به صاحب سهم حصه داده می شود. سهم موسس سهمی است که موسسین برای خود در بدو تاسیس شرکت پیش بینی می کنند. این سهم، ممکن است مزایایی نسبت به سایر سهام شرکت داشته باشد. مثلاَ سود بیشتری به آن تعلق گیرد یا در موقع انحلال شرکت، از دارایی شرکت قبل از سایر سهام، مبلغ اسمی آن ها پرداخت گردد.
دیدگاه شما