بیمه یکساله سهامداران خرد با سود حداقلی ۲۰ درصد
کارشناسان بازار سرمایه معتقدند در بازار سهام که در ذات خود دارای نوسانهای لحظهای و روزانه است، طرح بیمه سبد سهام سهامداران حقیقی یک دلگرمی مناسب برای آن هاست.
به گزارش بازار به نقل از بورس کالا، وحید حسنپور، مدیرعامل کارگزاری صبا تامین با بیان اینکه بیمه سهام در قالب اوراق تبعی به نوعی تسهیلدهنده در زمینه ایجاد تضمین حداقلی در راستای سودآوری سهامداران است، گفت: این ابزار در کنار سایر ابزارهای مشابه از قبیل آپشن میتواند نقش موثری در تضمین سودآوری و بازگشت اعتماد افراد داشته باشد و به ماندگاری سرمایه در بازار کمک کند.
وی افزود: این ابزار به واسطه ریسکهای موجود در بازار سرمایه در راستای پیشبینیپذیری بازار که امری حیاتی برای تحلیل سهامداران است، میتواند تسهیلگر در روند معاملات باشد و به کمک بازار بیاید.
افزایش اعتماد سهامداران
احسان مرادی مدیرعامل تامین سرمایه کاردان نیز در این باره گفت: بدون شک انتشار اوراق تبعی در افزایش اعتماد سهامداران و رونق بازار سهام اثرگذار خواهد بود.
مدیرعامل تامین سرمایه کاردان گفت: بیمه سهام از طریق اوراق تبعی به نوعی یک چشمانداز روشنی پیش روی سهام قرار می دهد و با توجه به اینکه اکنون قیمت سهام در بازار در نقطه ارزندگی قرار دارد و برای سرمایهگذاری جذاب است، بنابراین با در نظر گرفتن چنین مسایلی و حمایت هلدینگها و سایر بخشها از بازار، عموم سرمایهگذاران می توانند با اطمینان خاطر نسبت به خرید سهام در بازار و سرمایه گذاری در بورس اقدام کنند.
تضمین سود برای سهامداران
محمد کفاش پنجه شاهی مدیرعامل سبدگردان اعتبار معتقد است، انتشار اوراق اختیار فروش تبعی یک پیام برای سهامداران دارد و آن، اطمینان ناشر از آینده و وضعیت خوب سودآوری سهم شرکت است.
او با بیان اینکه اوراق تبعی به نوعی تضمین سود برای سهامداران محسوب میشود گفت: به این معنا که مجموعه منتشرکننده این اوراق به آینده و وضعیت سودآوری سهم شرکت اطمینان دارد و بدون شک بیمه شدن سهام باعث اطمینان خاطر سهامداران میشود.
به گفته کفاش پنجه شاهی با توجه به قوانین و مقرراتی که در مورد کسب و کارهای با درآمد ثابت وجود دارد، برای صندوق های درآمد ثابت سهامی که همراه با اوراق تبعی فروش باشد گزینه مناسب و جذابی است.
بیمه شدن از نوسانات بازار
معاون عملیات بازار شرکت بورس نیز در این باره گفت: انتشار اوراق فروش تبعی به دلیل کارکرد بیمه کردن سهم در نوسانات بورس موثر است و میتواند در افزایش اعتماد سهامداران به بازار سرمایه موثر باشد.
مهدی زمانی سبزی با بیان اینکه دستورالعمل اوراق اختیار فروش تبعی از سال ۹۱ ابلاغ شد گفت: کارکرد اولیه اوراق اختیار فروش تبعی بیمه کردن سهام است به این صورت که سهامدار عمده می تواند اوراق اختیار فروش تبعی منتشر کند و کف قیمت سهم را ببندد و در مدتی در آینده (تاریخ سررسید) سهم را از نوسانات قیمت بیمه کند.
به گفته زمانی سبزی، این اقدام میتواند در افزایش اعتماد سهامداران به بازار سرمایه موثر باشد زیرا شرکتها بنا به درخواست سهامداران عمده اقدام به انتشار اوراق اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ تبعی میکنند و ارزندگی سهام خود اطمینان دارند.
ارزندگی بازار
فیروزه سالارالدینی مدیرعامل گروه مالی رایا نیکان نیز معتقد است انتشار اوراق تبعی در شرایط فعلی از سوی سهامدار عمده به دلیل حمایت از سهام زیر مجموعه و حتی کسب بازدهی به دلیل رسیدن قیمت سهام به کف و ارزندگی بازار صورت می گیرد.
سالارالدینی اظهار کرد: از آن جایی که سهامدار عمده و یا هلدینگها به طور کامل از وضعیت درونی شرکتهای زیرمجموعه خود مطلع هستند، وقتی می بینند که این سهام به کف قیمتی رسیده و یا حتی زیر ارزش در حال معامله است، فقط با انتشار اوراق تبعی و بدون فروش سهام یا انتشار اوراق اختیار خرید همزمان، اقدام به حمایت از سهم شان می کنند.
او افزود: در این شرایط ناشران معتقدند در آینده نزدیک با افزایش قیمت سهام الزامی برای اعمال این اختیار فروش وجود ندارد. در این صورت بدون خرید سهام شرکت زیرمجموعه و افزایش درصد سهامداری از آن حمایت کردهاند. در این حالت فرق اوراق اختیار فروش تبعی با اوراق اختیار فروش معمولی این است که خریداران آن همان سهامداران خرد قبلی هستند و بدین شکل به آنان اطمینان داده می شود که نگران کاهش قیمت سهم شان نباشند.
بیمه سهام و دلگرمی سهامداران
علی جبل عاملی کارشناس ارشد بازار سرمایه نیز در این باره میگوید: انتشار اوراق اختیار فروش تبعی تا حد زیادی از ایجاد حباب منفی در روند معاملات سهم جلوگیری میکند و خریداران میتوانند با اطمینان بیشتری به نگهداری و یا معامله سهم اقدام کنند؛ این رویه قطعا موجب دلگرمی فعالان بازار و افزایش اقبال به سهم های دارای بیمه خواهد شد.
جبل عاملی اظهار کرد: افراد به کمک اوراق اختیار فروش تبعی می توانند سهامی را که می خرند عملا در یک قیمت مشخص بیمه کنند. بدین نحو که ناشر متعهد میشود تا در سررسید اوراق تبعی، آن سهام را در قیمتی که در زمان انتشار مشخص است از دارنده آن بخرد. حال اگر قیمت سهم در زمان سررسید کمتر از قیمت تعهد شده در اوراق اختیار فروش تبعی باشد، دارنده این سهم و اوراق، زیانی متحمل نشده و ریسک خرید سهم در یک محدوده مشخص می ماند.
کاربردهای اختیار معامله سهام و عوامل مختلف موثر بر ارزش قرارداد
کارشناس یک مشاوره سرمایه گذاری درباره قرارداد اختیار معامله سهام، کاربردهای آن و عوامل مختلف موثر بر ارزش قرارداد اختیار توضیحاتی ارائه کرد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، مهران کاویانی کارشناس ارشد شرکت مشاور سرمایهگذاری مدبران هما درخصوص قرارداد اختیار معامله سهام اعلام کرد: قراردادهای اختیار معامله از جمله ابزارهای نوین مالی است که اخیراً به بازار سرمایه راه یافته است. براساس این قرارداد، دو طرف توافق میکنند در آینده معاملهای انجام دهند.
در این معامله، خریدار اختیار معامله در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخص با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده به دست میآورد. از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد براساس مفاد قرارداد، آماده اجراء تعهدات قرارداد (خرید یا فروش دارایی پایه) مذکور است.
چنانکه از تعریف قرارداد اختیار معامله پیدا است، دارنده قرارداد (خریدار) در اعمال حق مختار است و به عبارت دیگر، هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرفنظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته از دست میدهد. از طرف دیگر، فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.
تجربه جهانی و ایران
تجربه جهانی مرتبط با ابزار اختیار به اوایل قرن 18 در اروپا و آمریکا برمی گردد اما مبادله رسمی در قالب اختیار معامله سهام، ابتدا در سال 1975 در بورس سهام آمریکا (AMEX) و بورس فیلادلفیا (PHLX) راهاندازی شد. بورس شیکاگو (CBOT) در 1973 یک بورس انحصاری برای اختیار معاملات روی سهام تشکیل داد.
هماکنون در ایران قراردادهای اختیار بر روی سهام تعدادی از شرکت های بزرگ و تاثیرگذار بورس طراحی و قابل انجام است از جمله بانک ملت، فولاد خوزستان، فولاد مبارکه، گل گهر، مپنا، نفت و گاز پارسیان، ایرانخودرو، فولاد خوزستان، ملی مس، پالایشگاه اصفهان و پالایشگاه بندرعباس.
شخص خریدار اختیار باید به میزان اندازه قرارداد ضرب در قیمت پرداختی (پرمیوم) اختیار در حساب کارگزاری وجه داشته باشد (بیشترین ریسک سمت خریدار، زیان به مبلغ پرمیوم است.)
شخص فروشنده اختیار هم با توجه به اینکه در معرض ریسک قرار دارد، مبلغی تحت عنوان پرمیوم پرداختی سمت خریدار را دریافت میکند. همچنین باید وجه مشخصی با توجه به ضرایب تصویب شده توسط سازمان بورس در حساب وی مسدود شود تا تضمین کافی برای اعمال خریدار وجود داشته باشد.
در صورتی که قیمت بازار دارایی پایه از نرخ توافقی قرارداد پیشی گیرد، اختیار خرید معامله با ارزش میشود. با توجه به این نکته، سه حالت کلی برای هر قرارداد اختیار وجود دارد:
در صورتی که ارزش دارایی پایه کمتر، برابر یا بیشتر از قیمت اعمال توافق شده باشد، اختیار خرید معامله را به ترتیب بیارزش، به ارزش و با ارزش می دانند. این تقسیمبندی برای اختیار خرید است و برای اختیار فروش، دقیقاً به عکس این شرایط صادق است.
کاربردهای اختیار معامله
1. پوششدهندگان ریسک: اشخاصی که مالک، تولیدکننده یا مصرفکننده دارایی پایه هستند، برای قرار گرفتن در منطقه امن، میتوانند وارد قرارداد اختیار معامله شوند. بهعنوانمثال مصرفکننده صنعتی یک ماده اولیه که بازار آن ماده، دارای نوسان قیمتی زیادی است، میتواند وارد سمت خرید اختیار آن ماده اولیه شود و هزینه مواد اولیه در آینده را تثبیت کند.
سمت فروش برای طیف وسیعتری از دارایی ها قابل تعریف است. مثلاً فردی که مالک سهام یک شرکت است و معتقد به روند رو به کاهش قیمت سهام است، میتواند اختیار فروش آن سهام را خریداری کرده و از ریسک افت قیمت دارایی اجتناب کند.
2. سفته بازان و استفاده از اهرم در معاملات: هدف سفتهباز، کسب سود از تحرکات دارایی پایه است. در صورتی که سرمایه گذار به بهتر (بدتر) شدن شرایط معامله یک دارایی پایه اعتقاد داشته باشد، به جای خرید (فروش) دارایی می تواند اقدام به خرید (فروش) اختیار معامله آن کند. مهمترین نقطه قوت استفاده از قرارداد اختیار به جای سرمایه گذاری مستقیم بر دارایی پایه را میتوان استفاده از اهرم ایجاد شده در این بین دانست، چراکه پرمیوم پرداختی برای اختیار، عموماً در مقایسه با قیمت دارایی پایین، درصد کمی است.
3. آربیتراژگر: هدف این دسته از معامله گران، کسب سود بدون ریسک از طریق ورود همزمان در دو بازار است. در واقع به دلیل عدم دقت کافی در بازار معاملات سهام و تغییرات شدید مثبت و منفی قیمت سهام، فرصتی ایجاد میشود که شخص آربیتراژگر، قرارداد اختیار خرید با قیمت پایینتر را با پرمیوم پرداختی پایین خریداری میکند و قرارداد اختیار خرید با قیمت اعمال بیشتر را به پرمیوم دریافتی بیشتری میفروشد و به این روش کسب سود میکند. معمولاً در بازارهای کارآ، این نوع فرصت ها در زمان کوتاهی از بین می روند.
عموماً دو نوع آپشن در بازارها قابل دسترسی است
1. آپشن اروپایی: این آپشن فقط در سررسید قرارداد قابل اعمال است و انعطاف و جذابیت کمتری دارد. آپشنهای موجود در بازار سرمایه، همگی از نوع اروپایی هستند.
2. آپشن آمریکایی: در هر زمان از انعقاد قرارداد تا سررسید توسط خریدار قابل اعمال است.
اعمال قرارداد اختیار در صورتی انجام میشود که شخص خریدار اختیار از به اجرا گذاشتن حق انتخاب کسب سود کند. به عنوان مثال شخص خریدار اختیار خرید سهم الف به قیمت اعمال توافقی 200 تومان در زمان سررسید با قیمت بازار 250 تومان دارایی پایه مواجه شود. در این حالت شخص، حق خرید خود به قیمت 200 تومان را اعمال کرده و در بازار سهم را به قیمت 250 تومان فروخته و از این محل، سود 50 تومانی کسب می کند. سود شخص در اصل پس از کسر پرمیوم پرداخت شده ابتدایی برای قرارداد اختیار خرید بهدست خواهد آمد.
سمت فروش اختیار دو حالت کلی دارد:
1. حالت اول آن است که فروشنده اختیار خرید، دارایی پایه را نیز در تملک داشته باشد. به عنوان مثال تولیدکننده مس را تصور کنید که مس تولیدی دارد و در زمانی که قیمت مس 6 هزار دلار است، اقدام به فروش قرارداد اختیار خرید مس به قیمت 6300 با پرمیوم 20 دلاری می کند. در زمان سررسید یا قیمت کمتر از 6300 دلار است که اختیار اعمال نمی شود و عایدی فروشنده 20 دلار خواهد بود اما در حالت دوم، اگر قیمت بیشتر از 6300 دلار شود، سمت خریدار حق را اعمال می کند در نتیجه با توجه با دارایی مس، هم تولیدات به قیمت بیشتری فروش رفته و هم 20 دلار پرمیوم دریافت شده است.
2. حالت دوم آن است که فروشنده اختیار خرید، دارایی پایه را در اختیار نداشته باشد. در این حالت، سود فروشنده محدود به پرمیوم دریافتی است اما ضرر آن ممکن است، حتی به بینهایت برسد. مثلاً زمانی را اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ تصور کنید که دارایی پایه در زمان سررسید به دلیل کمیاب شدن، قیمت تصاعدی و صعودی پیدا کند و فروشنده با هر رشد قیمتی برای تامین و تحویل آن، هزینه (زیان) بیشتری را تجربه کند.
ارزشگذاری اختیار
عوامل مختلفی بر ارزش قرارداد اختیار اثرگذار است. به کمک مدلسازی و بررسی های انجام گرفته، مدل معروف به بلک-شولز در قراردادهای اختیار بیشترین کاربرد را دارد. در مدل های ارزشگذاری اختیار، عوامل زیر از دید سرمایه گذاری بیشترین اهمیت را دارند:
1. زمان تا سررسید: هر چه زمان سررسید طولانیتر باشد، بر ارزش اختیار اثر مثبت دارد.
2. قیمت دارایی پایه: هرچه قیمت دارایی پایه در حال حاضر بیشتر باشد،پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، مبلغ بیشتر (کمتر) خواهد بود.
3. قیمت اعمال: هر چه قیمت اعمال برای یک اختیار خرید (فروش) بیشتر باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار پایینتر (بیشتر) است.
4. نوسانپذیری: تغییرات قیمتی دارایی پایه ارزش اختیار را افزایش می دهند. در نتیجه، رابطه نوسانپذیری با پرمیوم پرداختی در هر نوع اختیار مثبت است.
5. نرخ بهره بدون ریسک: این معیار را می توان معادل با نرخ سود بانکی یا اوراق خزانه دولت در بازار سرمایه دانست. مشخص است که هر چه نرخ بهره بدون ریسک بیشتر باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، بیشتر (پایینتر) است.
6. سود نقدی یا عایدی بین دوره: هرچه دارایی پایه تا زمان سررسید، عایدی بیشتری داشته باشد، پرمیوم پرداختی برای اختیار خرید (فروش)، کمتر (بیشتر) خواهد بود.
مجموعه عوامل فوق با استفاده از روش بلک-شولز به نتیجهگیری درباره ارزش یک اختیار میرسد. به منظور سهولت کار میتوان از ماشینحسابهای در دسترس از جمله در درگاه اینترنتی بورس تهران استفاده کرد.
ارزشمند شدن اختیارها
در این بخش، تمرکز بر ارزشمند شدن قرارداد اختیار در سهام خواهد بود. معنی با ارزش شدن در قراردادهای اختیار، تنها برای سمت خریدار اختیار معنا خواهد داشت زیرا عایدی سمت فروشنده تنها منحصر به پرمیوم دریافتی از سمت خریدار است و از طرف دیگر، حد زیان خریدار اختیار، محدود به مبلغ پرداختی پرمیوم خواهد بود.
با توجه به این توضیح، ریسک سمت فروشنده بسیار بیشتر از سمت خرید است بهخصوص در صورتی که فروش اختیار خرید، بدون پوشش ریسک (مالکیت دارایی پایه) انجام شده باشد که قیمت می تواند تا بینهایت رشد، کند و ضرر فروشنده بینهایت شود. با توجه به توضیحات داده شده در قرارداد اختیار، سود اعمال خریدار برابر زیان اجرای تعهد از سمت فروشنده خواهد بود. به مرور یک مثال در این باره می پردازیم:
تصور کنید که شخصی اختیار خرید سهم با قیمت فعلی 200 تومان را با قیمت اعمال 250 تومانی برای دو ماه دیگر با پرمیوم 5 تومان خریداری کرده است، در صورتی که قیمت سهم در دو ماه آینده 280 تومان شود، سمت خریدار حق خود را اعمال می کند و سهم را به قیمت 250 تومان از طرف فروشنده قرارداد خریداری میکند و در بازار 280 تومان می فروشد. در نتیجه اختیار خرید 30 تومان (تفاضل 280 و 250) با ارزش بوده و سود کل خریدار 25 تومان (کسر 5 تومان از ارزش پرمیوم) بوده است.
گرچه اختیار قابل معامله در بازار سرمایه ایران، اروپایی است اما لزوماً نیاز به نگهداری تا زمان سررسید و اعمال اختیار نیست. با توجه به ساز و کار تعریف نمادهای معاملات اختیار در بورس اوراق بهادار، امکان گرفتن موقعیت عکس اختیار اخذ شده و بستن موقعیت باز اختیار و در نتیجه شناسایی سود (زیان) ایجاد شده، محیا است. در صورتی که شخص، اختیار را با قیمت پایینتر خریداری کرده باشد و در بازار معاملاتی با قیمت بیشتر بفروشد، کسب سود می کند.
اعمال یا تسویه نقدی
در صورتی که اختیار با ارزش باشد، اعمال یا تسویه اختیار در سررسید به دو روش نقدی یا فیزیکی انجام میشود. در روش فیزیکی، دارایی پایه مورد معامله تحویل داده می شود اما در روش تسویه نقدی، تنها مابهتفاوت قیمت روز دارایی پایه و قیمت توافقی قرارداد پرداخت خواهد شد.
در زمان تسویه، قدرت تصمیمگیری در دست فروشنده اختیار خرید یا فروش است و تنها در صورتی که فروشنده تسویه نقدی را انتخاب کند، این روش انجام می شود و در غیر این صورت اولویت با تحویل فیزیکی است. در بازار سرمایه ایران با توجه به سیستم سپردهگذاری مرکزی و محدودیت های موجود، تنها زمانی بدون کسب تکلیف از فروشنده تسویه نقدی صورت می گیرد که نماد دارایی پایه بسته باشد.
سازمان بورس در تلاش برای رفع این مشکل است چراکه ممکن است، بنا بر اطلاعات بسیار مثبت نماد، یک سهم بسته شده باشد اما پس از بازگشایی، قیمت رشد قابل توجهی داشته باشد اما در شرایط فعلی، تسویه نقدی بر طبق قیمت سهم در زمان بسته بودن انجام می گیرد و در این بین، سود خریدار اختیار دستخوش تغییر می شود.
مشخصات قرارداد:
با توجه به تعریف صورت گرفته در حالت پایه، اندازه هر قرارداد اختیار معامله سهام شامل هزار سهم پایه است. در نتیجه زمانی که شخصی 5 قرارداد اختیار به پرمیوم 6 تومان خریداری می کند در واقع، اقدام به خرید اختیار خرید 5 هزار سهم به قیمت کل 30 هزار تومان کرده است. البته این رقم قبل از اضافه کردن کارمزد معامله است. کارمزد معاملاتی اختیار بر اساس آخرین مصوبات، برابر 0.108 درصد از ارزش معاملاتی است که نسبت به کارمزد معاملات سهام، بسیار ناچیز است.
در زمان یک اتفاق مهم در شرکتی مانند تقسیم سود، سهام جایزه، سود تقسیمی و سایر موارد که منجر به تغییر تعداد سهام شرکت یا تعدیل قیمت آن در بازار می شود، اندازه هر قرارداد و قیمت اعمال تغییر پیدا می کند که روش تعیین آنها در دستورالعمل معاملات قرارداد اختیار معامله سهام در بورس تهران قابل ملاحظه است.
اهرم در اختیارمعامله
در این مقاله قصد داریم شما را با مفهوم اهرم و شیوه صحیح محاسبه آن ، که یکی از مفاهیم بازار اختیارمعامله میباشد آشنا کنیم.
اهرم چیست؟
فرض کنین میخواید یک توپ سنگی چند تنی رو حرکت بدین
اگه بخواید این توپو یک متر بندازین بالا فک میکنین که به نیروی چند تا آدم قوی هیکل برای جابه جا کردن اون نیاز دارین؟؟؟
برای این کار فقط کافیه یه میله بلند داشته باشین و یه نفر که خیلی زور آنچنانی هم نداره ،در واقع این اهرمه که باعث میشه قدرت یه ادم کم زور با چند ده مرد قدرتمند برابری کنه
عملا ، اهرم ، این قدرتو به ما میده که از یک عنصر با سودآوری کمتر ،عنصری با توانایی ایجاد سود بیشتر بسازیم.
اگه یک مرد کم زور با یک اهرم میتونه کار چند مرد قوی هیکل را انجام بده ، پس همون چند مرد قدرتمند با کمک اهرم چیکار میتونن انجام بدن؟
احتمالاً نه تنها به راحتی میتونن سنگ رو حرکت بدن بلکه اونرو قدری هم به هوا پرتاب کرده و چند متری آن طرفتر پرت خواهند کرد!!
اهرم ها این اجازه رو به ما میدن که قدرت یه چیزیو چند برابر کنیم
در واقع اهرم کاری میکنه که شما بتونید با یک مقدار پول کمتر تو روند معاملات به پول بیشتری برسید.
حالا بذارید این موضوعو تو بازار اختیار با یه مثال با هم بررسی کنیم…
فرض کنید شما ۱۰ میلیون تومان پول دارید و قصد سرمایهگذاری آنرا دارید. قیمت سهم ایران خودرو در حال حاضر 400 تومان است، شما با ۱۰ میلیون تومان پولتان تعداد 25 هزار سهم
خودرو میخرید، با این هدف که در قیمت بالاتری آنها را بفروشید.
اگر چند وقت بعد قیمت سهم 500 تومان شود و شما اقدام به فروش کنید، بدون درنظر گرفتن کارمزد و مالیات روی هر سهم ۱۰۰ تومان و جمعاً ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود میکنید
حالا فرض کنید به جای خرید سهم خودرو، وقتی که خودرو ۴۰۰ تومان است قرارداد اختیار خرید آنرا با قیمت اعمال ۴۰۰ تومان (قرارداد بیتفاوت) به قیمت ۴۰ تومان میخرید.
در اینجا تنها با صرف ۱ میلیون تومان از کل ۱۰ میلیون تومانتان میتوانید اختیارِ خریدن ۲۵ هزار سهم خودرو (معادل ۲۵ قرارداد) را بدست بیاورید.
در صورتی که مدتی بعد، قیمت خودرو به ۵۰۰ تومان برسد، با توجه به روند سهم احتمالاً میتوانید قرارداد را کمی بیشتر از ارزش ذاتی آن بفروشید، فرضاً ۱۱۰ تومان
(اگر سهم روند قدرتمند صعودی داشته باشد حتی ممکن است تا ۱۳۰ تومان هم بفروشید).
در اینجا بابت فروش ۲۵ هزار حق اختیار خرید، به قیمت ۱۱۰ تومان، ۲ میلیون و ۷۵۰ هزار تومان بدست میآورید که اگر هزینه اولیه (۱ میلیون تومان) را کم کنید، در نهایت ۱ میلیون
و ۷۵۰ هزار تومان سود کردهاید (هر سهم ۷۰ تومان).
در سناریوی خرید سهام با قرار دادن ۱۰ میلیون تومان (کل نیرویتان) بابت هر سهم ۱۰۰ تومان سود کردید
و در سناریوی خرید اختیار خرید با قراردادن ۱ میلیون تومان، بابت هر سهم ۷۰ تومان سود کردید. شما از یک مرد لاغر + یک اهرم استفاده کردید و تقریباً همان نتیجهای را گرفتید
که با چند مرد قدرتمند بدون اهرم گرفته بودید.
حالا در صورتی که تمام نیروی موجودتان را پشت اهرم میگذاشتید چطور؟
در این صورت توپ نه تنها حرکت میکرد بلکه چند متری هم به هوا پرتاب میشد. با ۱۰ میلیون سرمایهگذاری، میتوانستید حق اختیار خرید ۲۵۰ هزار سهم را بدست آورید و فرضاً
اگر در نهایت قرارداد را ۱۱۰ تومان میفروختید و بابت هر حق اختیار ۷۰ تومان سود میکردید، ضربدر ۲۵۰ هزار، جمعاً ۱۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود خالص بدست میآوردید
(در حالت خرید سهام تنها ۲ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان سود میکردید).
نکته بسیار مهمی که در ارتباط با اهرم وجود داره این هست که همانطور که سود آپشن به نسبت سهام حالت اهرمی دارد، زیان آن هم همینطور است.
حالا که متوجه شدیم اهرم در قراردادهای اختیار معامله چی هست و چه اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ کاربردی داره ، در ادامه بریم سراغ نحوه صحیح محاسبه اهرم
اهرم هر قرارداد را چگونه محاسبه کنیم؟
چطور یه اهرمی را محاسبه کنیم که دقیقتر نشون بده اگر سهم قیمتش تغییر کرد، قیمت قرارداد محتملاً چطور تغییر میکنه و سود ما چقدر میشه.
توضیح محاسبه اهرم را با یک مثال توضیح خواهیم داد :
فرض کنید ما میخواهیم بدونیم اگر ۴ میلیون بزاریم تو بازار اختیارمعامله و فردا مثلاً سهم ۱۰ تومن تغییر کرد. قیمت قرارداد ما چقدر تغییر میکنه و ۴ میلیون ما چقدر میشه؟
و چقدر واقعاً سود میکنیم؟
اینکه فردا بیاییم بگیم خب اهرم دیروز ۱۰ بود امروز شده ۹ چه فایدهای داره؟
ما میخواهیم از قبل تخمین درستی ازش داشته باشیم.
خب برای این کار چه میشه کرد؟
ما یه چیزی داریم به نام ضریب دلتا، یه ضریب یونانیه، که میاد حساسیت قیمت آپشن رو به تغییرات قیمت سهم پایه میسنجه. دلتا برای هر قرارداد یه عددی بین ۰ و ۱ هست.
مثلاً اگر دلتای یه قرارداد ۰.۷ باشه وقتی که قیمت سهم پایه ۱۰ تومن تغییر کنه و از ۴۰۰ بشه ۴۵۰ تومن، قیمت اون قراردادش باید ۷۰ درصد این تغییر، تغییر بکنه. یعنی ۳۵ تومن
تغییر کنه و از ۲۰ تومن بشه ۵۵ تومن. دقت کنید یک به یک تغییر نمیکنه، یعنی چون اون از ۴۰۰ شده ۴۵۰ تومن این از ۲۰ نمیشه ۷۰ تومن.
بلکه مطابق دلتاش تغییر میکنه و میشه ۵۵ تومن ، ما اگر دلتا رو در اهرم لحاظ کنیم، تا حدی اهرممون بهتر محاسبه میشه و قدرت پیشبینی بهمون میده.
چطور اهرم را محاسبه کنیم؟ مطابق فرمول زیر:
مثلاً دلتا در قراردادهایی که خیلی در سود هستن ، معمولاً مقدار یک یا خیلی نزدیک به یک دارد، یعنی چی؟
یعنی هر تغییری در قیمت سهم پایه باعث همان مقدار تغییر در قیمت قرارداد میشه. اگر قیمت سهم ۱۰ تومن زیاد بشه، توی این قراردادها قیمت قرارداد هم عیناً ۱۰ تومن زیاد میشه.
پس تا وقتی که این دلتای یک برقراره، میتونیم بگیم واقعاً اهرم فعلی برای فردا هم برقراره و محقق میشه.
به محض اینکه دلتا تغییر کنه تاثیرش رو در اهرم میزاره و دیگه اون اهرم اولیه واستون برقرار نیست، . مثلاً فرضاً اگر دلتای یه قرارداد ۰.۶۵ باشه و براش اهرم ۱۰ محاسبه کردید
وقتی ضربدر مقدار دلتا میشه، اهرم واقعی بدست میاد که ۶.۵ هست.
یعنی انتظار دارید با تغییر قیمت سهم پایه، سود آپشن به نسبت سود سهم ۶.۵ برابر باشه و اگر دلتا را دقیق درآورده باشید واقعاً چنین چیزی رخ میده.
مثلاً اگر قیمت سهم بشه ۴۱۰ تومن و ۱۰ هزارتا ازش داشته باشید سودتون روی سهم جمعاً میشه ۱۰۰ هزار تومن.
همزمان قیمت آپشن مطابق دلتاش ۶۵ درصدِ تغییر قیمت سهم پایه تغیر میکنه، مثلا اگر ۲۰ تومن بوده میشه ۲۶ تومن و ۵ ریال. با همون ۴ میلیون تومن چندتا آپشن داشتید؟
۱۰۰ هزارتا. مجموع سودتون چقدر میشه؟ ۶۵۰ هزار تومن.
چند برابر سود کردید؟ ۶.۵ برابر!
پس از طریق لحاظ کردن دلتا میتونید واقعاً اهرم را به یه چیز نسبتاً کاربردی تبدیل کنید که سود احتمالی رو برای شما مشخص میکنه….
امیدوارم این مقاله واستون مفید بوده باشه سعی شد خیلی ساده تمامی نکات توضیح داده بشه
اگر دوست داری راجع به بازار دوطرفه و جذاب اختیارمعامله بیشتر بدونی
پیشنهاد میکنم دوره رایگان هفت پینگ سرمایه گذاری همین الان مشاهده کنی.
قرارداد آپشن یا اختیار معامله
قرارداد آپشن یا اختیار معامله به صورت یک قرارداد می باشند. این نوع قرارداد نخستین بار در سال 1973 توسط بورس شیکاگو اجرا شد و در ابتدا زیاد مورد استقبال قرار نگرفت، اما رفته رفته و در طول سالیان سرمایه گذاران زیادی از آن استقبال کردند و امروزه برای بیش از 90 نوع شاخص گوناگون که از جمله آن می توان به NASDAQ و S&p 500 اشاره کرد که قرارداد برای آنها تعریف شده است.
اما ببینیم که قرارداد آپشن یا اختیار معامله به چه معنا می باشد؟
قرارداد آپشن یا اختیار معامله توافقی است که مابین دو طرف معامله صورت می گیرد و جهت تسهیل در معامله کالاهای معاملاتی از جمله ارزهای دیجیتال، سهام و… قابلیت تنظیم شدن را دارند. این نوع معاملات به ویژه جهت پایین آوردن ریسک در معاملات خرید و فروش مورد استفاده قرار می گیرند.
قراردادهای آپشن یا قرارداد های اختیار خرید چیست؟
در این بخش از قرارداد آپشن یا اختیار معامله ببینیم که قراردادهای آپشن یا قرارداد های اختیار خرید چیست؟ اختیار معامله نوعی قرارداد مالی است که بر اساس آن به خریدار حق انتخاب، اما نه تعهد( یعنی الزامی به خرید نخواهد داشت) را می دهد.
در این نوع از قرارداد آپشن یا اختیار معامله خرید کالاهای معاملاتی، اوراق قرضه و… با قیمت تعیین شده و در مدت زمانی که آن هم تعیین شده است انجام می گردد. اقلام و کالاهای نامبرده، کالاهای اساسی نامیده می شوند و در پاسخ این پرسش که خریدار این نوع قرارداد چه زمانی به سود خواهند رسید باید گفت که هر زمان که قیمت آیتم های نامبرده افزایش یابد به سود خواهند رسید.
نکته دیگر که شایان ذکر است در این رابطه دارنده این نوع قرارداد این حق را دارا میباشد که دارایی پایه را با قیمت معین در مدت زمان انقضا یا پیش از آن به فروش رساند.
انواع قراردادهای آپشن کدامند؟
در ادامه بحث در خصوص قرارداد آپشن یا اختیار معامله در این قسمت به بررسی انواع قراردادهای آپشن یا اختیار معامله میپردازیم:
از انواع رایج گزینه هایی که برای انواع قرارداد آپشن یا اختیار معامله داریم: قراردادها به سبک آمریکایی و اروپایی می باشند.
موارد سبک آمریکایی را می توان در هر بازه زمانی قبل از اتمام آن، اعمال کرد. گزینه های سبک اروپایی فقط در تاریخ انقضا قابل اجرا هستند.
جهت انعقاد قرارداد اختیاری معامله باید وثیقه یا وجه تضمین را پرداخت کند(premium).
بعضی از قرارداد آپشن یا اختیار معامله که این اجازه را در هر زمانی پیش از آنکه قرارداد سررسید شود به صاحب آن می دهد که قرارداد را اجرایی کند. این قرارداد قرارداد اختیار آمریکایی نامیده می شود.
نوع دیگری از قرارداد که قرارداد اختیار اروپایی نامیده می شود، تنها در زمان معینی قابلیت اجرا شدن دارند و قبل از آن مجاز به اجرا شدن نمی باشند. شایان ذکر است که انتخاب نام برای این نوع قراردادها به موقعیت جغرافیایی مرتبط نمی باشند و در هرجایی از دنیا میتوانید بنابر خواست و اهداف معاملاتی خود از آن استفاده کنید.
قرارداد اختيار معامله چه تفاوت و تشابهي با قرارداد آتي دارد؟
در این بخش قراردادهای آپشن یا اختیار معامله را با قراردادهای آتی مورد قیاس قرار می دهیم. هر دوی این قراردادها در واقع ابزارهای مشتق شده می باشند. معامله گران بنابر نیازشان از این نوع قراردادها استفاده می کنند. میتوان گفت که مشترکات زیادی بین آنها موجود است اما در عین اینکه مشترکات زیادی دارند یک تفاوت مهم و اساسی در نحوه اجرای این دو قرارداد نیز وجود دارد.
قراردادهای آتی بعد از آنکه اختیار خرید و فروش سهم به چه معناست؟ سررسید شدند قابل اجرا خواهند بود. به این مفهوم که صاحبان این قرارداد موظف هستند که آیتم ها و یا دارایی های اساسی را مبادله کرده و یا معادل آن وجه نقد دریافت و یا پرداخت نمایند.
اما در مورد قرارداد آپشن یا اختیار معامله تنها در صورتی اجرا خواهند شد که صاحب قرارداد بخواهد آن را اجرا نماید. فروشنده باید آیتم معاملاتی را مبادله نماید.
Call option (کال آپشن):
قرارداد های اختیار خرید است که به خریدار حق انتخاب آیتم معاملاتی مشخص در تایم فریم مشخص و با قیمت مشخص می دهد. از جمله آیتم های معاملاتی می توان به سهام ، اوراق قرضه و هر نوع کالا یا دارایی اساسی اشاره کرد.هنگامی که قیمت افزایش می یابد ،طرف خرید قرارداد های اختیار خرید
Call option سود می کند.
پوت آپشن(put option ) :
بر اساس این قرارداد به صاحب آن این حق داده می شود اما (نه تعهد) که می تواند مقدار تعیین شده از دارایی اساسی در بازه زمانی معین با قیمتس که از پیش مشخص شده به فروش برساند به این قیمتی که از قبل مشخص شده است قیمت اعتصاب گفته میشود(Strike price )
مزایای قراردادهای اختیاری چیست؟
تا به اینجا با مفهوم قراردادهای آپشن یا اختیار معامله آشنا شدیم در این بخش می خواهیم ببینیم که قرارداد آپشن یا اختیار معامله چه مزایایی دارند؟
می توان گفت که قراردادهای آپشن یا اختیار معامله نیز همچون دیگر ابزارهایی که در بازارهای مالی کاربرد دارند دارای نقاط ضعف و قدرتی هستند در اینجا به برخی از نقاط قوت آنها اشاره می کنیم :
- به عنوان یک دستگاه ریسک مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند استراتژی های مربوط به پایین آوردن ریسک را برای سرمایه گذاران فراهم نماید.
- این نوع قراردادها دارای انعطاف پذیری بالایی هستند.
- در این نوع قراردادها امکان استفاده از ترکیب راهبردهای معاملاتی و ویژه فراهم می شود.
همچنین به تریدرها و سرمایه گذاران استراتژی های منعطف تر و پیچیده تری از جمله اسپرد و ترکیباتی را می دهند قادرند در هر سناریویی از بازار به معامله گران سود بالقوه بدهند.
- در تمامی روندها کاربرد دارد.
- امکان استفاده از چند معامله همزمان با هم وجود دارد.
سخن پایانی
قرارداد آپشن یا اختیار معامله یکی از راهها و شیوه های سرمایه گذاری است. چنانچه می دانید راههای سرمایه گذاری در بازار متفاوت هستند. با این وجود هدف هرکسی از این بازار متفاوت می باشد. اما آنچه که مهم است تمامی معامله گران به دنبال یک هدف واحد در بازارهای مالی هستند و آن کسب سود است.
قرارداد آپشن یا اختیار معامله دارای اجزا و عناصری می باشند از این قرار:
سایز(size): یعنی تعداد قراردادهای مورد معامله،
تاریخ انقضا: که بعد از آن تاریخ قادر به اعمال تغییرات نمی باشد.
قیمت معامله است که در آن کالای معاملاتی خرید یا فروش می شود :Strike price
وجه تضمین یا وثیقه است :premium
همچنین به انواع قرارداد آپشن یا اختیار معامله اشاره کردیم و همینطور مزایای آن را برشمردیم.
در پایان با امید به آنکه مقاله فوق برای شما خواننده گرامی مفید واقع شده باشد ما را از نظرات و تجربیات خود آگاه سازید.شایان ذکر است در صورت نیاز به مشاوره و هرگونه پرسش و پاسخ مشاورین بروکر نیکس از طریق چت آنلاین در اسرع وقت پاسخگوی شما خواهند بود.
سهام عدالت چیست و آزاد شدن خرید و فروش آن به چه معنی است؟
هنوز خیلیها در حساب و کتاب و پرسو جو درباره سرمایهگذاری روی خرید سهام دولتی در قالب صندوقهای قابل معامله در بورس بودند که ناگهان خبر آزادسازی سهام عدالت و اجازه خرید و فروش آنها روانه خروجی رسانهها شد.
با موافقت آیتالله علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی ایران، دارندگان سهام عدالت مجاز شدهاند تا با رعایت تشریفات، سهام عدالت خود را در بورس بفروشند.
اما اصلا سهام عدالت چیست؟
در سال ۱۳۸۴ و در پی تفسیر جدید رهبر جمهوری اسلامی ایران از اصل ۴۴ قانون اساسی، سیاستهای کلی اصل ۴۴ ابلاغ شد. اصل ۴۴ خصوصی سازی برخی فعالیتهای اقتصادی را مجاز میشمرد.
یکی از این موارد "گسترش مالکیت در سطح عموم مردم به منظور تامین عدالت اجتماعی" بود که شعار محمود احمدینژاد، رئیسجمهوری وقت بود.
با آن تفسیر و این ابلاغیه و مجوز رهبر ایران، دولت تصویب کرد که سهام ۴۹ شرکت دولتی مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی را در چارچوب سهام عدالت و با اهداف "تامین عدالت اجتماعی"، "فقرزدایی" و "گسترش سهم بخش تعاون در اقتصاد ایران" به مشمولان این طرح واگذار کند.
هر چند که قرار بود شش دهک درآمدی نخست جامعه مشمول این طرح شوند اما در عمل دهکهای درآمدی به کنار گذاشته شد و دهکهای جمعیتی مبنای عمل به این قانون شدند به این معنا که فارغ از درآمد افراد، گروههای شغلی و صنفی و . مشمولان طرح واگذاری سهام عدالت قرار گرفتند.
منبع تصویر، IRNA
بر اساس این طرح مشمولان ابتدا ۵۰۰ هزار تومان و بعد تا یک میلیون تومان سهام عدالت در اختیارشان قرار گرفت، هزینه خرید این سهام از محل سود سهام کسر شد تا افراد مشمول طرح که در ۱۸ مرحله شناسایی شده بودند و تعداد آنها به روایتی تا ۴۶ میلیون نفر میرسید، صاحب سهامی شوند که نمیدانستند دقیقا سهام چه شرکتی است و البته اجازه خرید و فروش آن را هم نداشتند.
چه انتقادهایی به این طرح وارد بود؟
از همان ابتدا این طرح با انتقادهای زیادی روبرو شد، اول آنکه منتقدان طرح چنین واگذاریهایی را بیارتباط با خصوصی سازی میدانستند، چراکه تغییری در مدیریت دولتی این بنگاهها ایجاد نمیکرد و تنها مالکیت بنگاهها را به شیوه نامعلومی عمومی کرده بود.
دوم آنکه طرح چه در اجرا چه در ارزشگذاری سهام و چه در تعیین سود ابهامات محاسباتی داشت و از شفافیت لازم برخوردار نبود.
از طرفی نحوه عملکرد شرکتهای سرمایه گذاری استانی سهام عدالت یا همان تعاونیهای استانی سهام عدالت که در هر استان تشکیل شده بود و این سهام را مدیریت میکردند، عملکردی نامعلوم بود.
دیگر انتقاد وارد بر این طرح، کم و زیاد شدن افراد مشمول واگذاری سهام عدالت بود، چه مشمولانی که متوفی شده و میشدند چه نوزادانی که به دنیا میآمدند و تکلیف آنها با طرح معلوم نبود و چه افرادی که با تغییر وضعیت شغلی و درآمدیشان مشمول طرح میشدند و برنامهای برای آنها پیش بینی نشده بود.
دارندگان سهام عدالت در این سالها سودی هم برای این سهام دریافت کردهاند؟
در سالهای ۱۳۸۵ و ۱۳۸۶ در مجموع به سه گروه از مشمولان سود پرداخت شد. اما از سال ۱۳۸۷ پرداختها متوقف شد چون براساس قانون اولا باید سود بعد از پایان پرداخت اقساط آغاز میشد و دوم اینکه سود سهام عدالت باید از محل سود شرکتها پرداخت میشد، نه از بودجه عمومی دولت.
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری ١٣٨٨ دولت محمود احمدینژاد به حدود ٩ میلیون نفر سود سهام عدالت پرداخت کرد، که بعدها بعضی از نمایندگان مجلس این اقدام را "تخلف انتخاباتی" و "خرید رای مردم" خواندند.
حسن روحانی نیز روز چهارشنبه دهم اردیبهشتماه اعلام کرد که تاکنون در سه نوبت به دارندگان سهام عدالت به ازای یک میلیون تومان سود پرداخت شده است.
او رقم سود پرداخت شده را ۱۵۰ هزار تومان، ۱۷۵ هزار تومان و ۲۰۵ هزار تومان اعلام کرد.
اما هر چه بود و هر طور که گذشت، برنامه سهام عدالت حال با موافقت رهبر جمهوری اسلامی ایران مبنی بر آزاد شدن خرید و فروش این سهام، وارد فاز جدیدی شده است.
در این مرحله چه اتفاقی برای دارندگان سهام عدالت روی خواهد افتاد؟
بنا بر اعلام مسوولین دولتی، دارندگان سهام عدالت با مراجعه به سایت سازمان خصوصی سازی و سازمان بورس در صورت تمایل میتوانند به طور مستقیم مالکیت و مدیریت سهام عدالت خود را در اختیار بگیرند.
پس از انتخاب سهام از میان ۴۹ شرکت سرمایه پذیر دولتی، دارندگان آن سهام میتوانند سهام خود را در بورس بفروشند یا نزد خود نگاه دارند.
افرادی که تمایلی به در دست گرفتن مدیریت مستقیم سهام خود ندارند، به اندازه سهام عدالت خود سهامی از شرکتهای سرمایه گذاری استانی سهام عدالت را در اختیار خواهند داشت که قرار شده است تا شورای عالی بورس به سرعت زمینه ورود این شرکتها به بازار سرمایه را فراهم سازد.
چه تعداد دارنده سهام عدالت شناسایی شده است؟
تعداد دقیق دارندگان سهام عدالت، یکی از مشکلات و ابهامات اساسی این طرح است.
در مردادماه ۱۳۹۸، تعداد مشمولان در سامانه سهام عدالت، بیش از ۴۹ میلیون نفر اعلام شد، اما سازمان خصوصی سازی در سال ۱۳۹۳ از مکاتبه با ۵۲ میلیون نفر مشمول خبر داده بود و در نهایت، تعداد ثبتنامشدگان نهایی در تعاونیهای سهام عدالت، حدود ۴۶ میلیون نفر به ثبت رسیده است.
آزادسازی اجازه خرید و فروش سهام عدالت چه تبعاتی برای دارندگان و شرکتهای دولتی دارد؟
پادکست چشمانداز بامدادی رادیو بیبیسی – دوشنبه ۱۹ اردیبهشت ۱۴۰۱
میتوان تصور کرد که گروهی از دارندگان سهام عدالت برای رفع نیازهای روزمره خود با آزاد شدن سهام در اختیارشان، آن را نقد کرده و سودی کسب کنند.
دولت با فروش و دادوستد این سهام به مقادیری منابع ریالی دسترسی خواهد یافت که در این شرایط برای او غنیمت است.
اما حتی اگر تمام دارندگان سهام عدالت، مدیریت سهام خود را در اختیار بگیرند باز تغییری در مدیریت این بنگاهها رقم نخواهد خورد و مهمترین هدف خصوصی سازی به معنای تغییر مدیریت و ساختار تصمیم گیری و نحوه اداره بنگاههای دولتی اتفاق نخواهد افتاد.
ضمن آنکه انتقاد به نحوه عملکرد شرکتهای سرمایه گذاری استانی سهام عدالت یا همان تعاونیهای استانی سهام عدالت برقرار خواهد بود و عملکرد غیرشفاف و مبهم آنها ادامه خواهد یافت.
آیت الله خامنه ای یک بار در نامه ای که در زمان آغاز اجرای طرح به محمود احمدینژاد نوشته بود، تاکید کرده بود که اجرای طرح موجب «افزایش یا تداوم تصدیگری دولت» نشود و این بار هم در ابلاغیه خطاب به دولت حسن روحانی، بر ایفای «نقش مدیریتی» دارندگان سهام عدالت در شرکتهای سرمایهپذیر متناسب با میزان مالکیت سهام، اصرار کرده است.
با این حال مشخص نیست این هدف از خصوصی سازی تا چه اندازه و چگونه محقق خواهدشد.
دیدگاه شما