استخر نقدینگی در AMM چیست؟

کلاهبرداری به شیوه اسکویید گیم Squid Game؛ کاهش ارزش 99.99 درصدی اسکویید گیم

ارز دیجیتال کرو فایننس چیست؟

آیا میدانید ارز دیجیتال کرو فایننس چیست؟ امروزه رمزارزهای غیر متمرکز به شدت مورد توجه قرار گرفته اند. سرعت تغییر و تحول آنها بسیار سریع است و تعداد کاربر آن ها به شدت رو به افزایش است. در این مقاله قصد داریم شما را با ساز و کار ارز دیجیتال کرو فایننس به عنوان یک صرافی غیر متمرکز آشنا کنیم. همچنین می خواهیم به شرح ویژگی ها و بررسی آینده ارز دیجیتال کرو فایننس بپردازیم.

ارز دیجیتال کرو فایننس

ارز دیجیتال کرو فایننس یک صرافی غیر متمرکز بوده که برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال خصوصاً استیبل کوین ها در دیفای کاربردی است و توکن اصلی آن رمز ارز CRV است. کروفایننس در ژانویه سال ۲۰۲۰ توسط تیم Curve به رهبری مایکل اگوروف، بنیان‌گذار نوسایفر راه اندازی شد. این پروتکل مانند اکثر پروژه های دیفای روی بلاک چین اتریوم ساخته شده است.

از ویژگی های اصلی این پروتکل می توان به ارائه دادن بستری مناسب به کاربران خود جهت کسب سود از ارزهای خود و معامله برخی رمزارزها به صورت غیرمتمرکز اشاره کرد. کروفایننس به دنبال این است که تبادلات بین استیبل کوین‌ها را با هزینه و اسلیپیج بسیار پایینی انجام دهد. همین ویژگی ها، کروفایننس را به یکی از بهترین و بزرگترین پروتکل ها در حوزه امور مالی غیر متمرکز تبدیل کرده است. کرو را می‌توان معادل دکس یونی سواپ برای استیبل کوین‌ها دانست. از سوی دیگر با‌توجه به مدل قیمت گذاری آن، گزینه مناسبی برای سواپ نسخه های توکنیزه شده کوین های مختلف محسوب می شود.

در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛

کروفایننس مانند صرافی یونی سواپ یک صرافی ارزدیجیتال غیرمتمرکز است. اما تفاوت میان این دو این است که در صرافی یونی سواپ تمامی کوبین ها و توکن ها در استخرهای مربوطه، به صورت جفت ارز با اتریوم وجود دارند. به بیان دیگر اگر شما بخواهید توکن X را به توکن Y تبدیل کنید، ابتدا باید توکن X را به اتریوم تبدیل کنید و سپس، در ازای اتریوم توکن Y دریافت کنید. اما در پلتفرم صرافی کرو امکان تبادل استیبل کوین هایی مانند تتر، DAI، BUSD،sUSD،TUSD به هم وجود دارد.

کِروفایننس چیست؟

وایت پیپر کروفایننس ۱۰ نوامبر سال ۲۰۱۹ منتشر شد و در نهایت این صرافی غیرمتمرکز در ژانویه سال ۲۰۲۰ روی شبکه اتریوم کار خود را آغاز کرد. توکن اصلی این شبکه CRV و زمان عرضه آن آگوست سال ۲۰۲۰ میباشد.

پلتفرم کرو یک سازمان خودگردان غیر متمرکز یا به اختصار DAO است. در سیستم مدیریتی سنتی که تاکنون با آن مواجه بودیم، همه تصمیم گیری ها در رابطه با آینده پروژه و تصمیم های مهم و بزرگ توسط یک فرد یا مجموعه انجام میشد. اما در پلتفرم سازمان های خودگردان غیر متمرکز، معمولاً با توجه به تعداد کوین هایی که افراد تحت مالکیت خود دارند حق رای به آن ها تعلق می‌گیرد. به همین دلیل به این نوع توکن ها، توکن های حاکمیتی نیز می‌گویند بنابراین اگر به عنوان مثال پشتیبانی از رمزارزی بخواهد به این صرافی اضافه شود این تصمیم به رأی گذاشته خواهد شد.

همانطور که اشاره شد کرو فایننس یک صرافی غیرمتمرکز برای استیبل کوین ها می باشد که از یک بازارساز خودکار AMM برای مدیریت نقدینگی استفاده می کند. این صرافی یک سازوکار برای تجمیع نقدینگی است، اما از نظر عوام کروفایننس یک استخر نقدینگی در AMM چیست؟ صرافی غیرمتمرکز است که با ارائه کردن مشوق هایی، لیکوئیدیتی را ارتقا می‌دهد. از آنجاییکه این صرافی غیرمتمرکز یک پروتکل بازارساز خودکار است؛ برای سواپ استیبل کوین‌ها با کارمزد پایین طراحی شده است. کرو فایننس مجموعه ای از استخرهای دارایی است و به کاربران خود این امکان را می دهد تا پس از انتقال دارایی هایشان به استخرهای نقدینگی در ازای آن، کسب درآمد کنند. حتماً می‌دانید که بازارسازهای خودکار به جای استفاده از دفتر سفارش گذاری، از یک الگوریتم تعیین قیمت استفاده می‌کنند.

علاوه بر این ها از بازارسازهای خودکار برای معاملات کوین هایی که در یک محدوده قیمتی نسبتاً مشابه قرار دارند نیز استفاده می کنند؛ به عبارت دیگر این سیستم نه فقط برای مبادله استیبل کوین ها بلکه برای نسخه های توکنیزه شده کوین های دیگر نیز کاربردی است. برای مثال برای مبادله sBTC ,renBTC و WBTC که از نسخه های توکنیزه شده بیت کوین هستند می توان از این شبکه استفاده کرد.

بازارساز خودکار AMM چیست؟

از اساسی ترین ملزومات صرافی های غیر متمرکز، استخر نقدینگی (Liquidity pool) میباشد. در صرافی متمرکزی مانند بایننس معامله گران دارایی خود را برای معامله به این صرافی منتقل می کنند. اما در صرافی غیرمتمرکزی مانند کروفاینس نقدینگی معامله گران به استخرهای نقدینگی منتقل خواهد شد.

در حقیقت استخر نقدینگی، یک قرارداد هوشمند است که کوین ها و توکن ها در آن ذخیره شده‌اند و مثلاً اگر کاربری بخواهد در صرافی های غیرمتمرکز کوینی را بخرد، باید به استخر آن کوین در آن صرافی وصل شود و خرید خود را انجام دهد. به این سازوکار Automated market maker گفته می‌شود.

در اینجا این سوال مطرح می شود که تأمین دارایی استخرهای نقدینگی چگونه انجام میشود؟ برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم؛ در ابتدا در این استخرهای نقدینگی هیچ گونه دارایی دیجیتالی وجود ندارد و موجودی آنها صفر است. سپس یک صرافی غیرمتمرکز اعلام می‌کند که هر کس دارایی دیجیتال خود را به استخر آن صرافی (که در واقع همان قرارداد هوشمند است) منتقل کند، به او سود مشخصی پرداخت خواهد شد. به اشخاصی که استخر نقدینگی در AMM چیست؟ دارایی های خود را به منظور کسب سود به این استخرها منتقل می کنند تأمین کننده نقدینگی یا Liquidity provider گفته می شود.

با توجه به اینکه برای انجام هر معامله ای کارمزد نیز به طرفین تعلق می گیرد، این کارمزد بین تأمین کنندگان نقدینگی به عنوان پاداش تقسیم خواهد شد. نکته قابل تأمل این است که تمامی این مبادلات توسط قراردادهای هوشمند انجام شده و هیچ نهادی در آن دخل و تصرف ندارد.

صرافی غیرمتمرکز کِروفایننس چگونه کار می‌کند؟

کروفایننس پروتکلی است که بستری برای کاربران فراهم کرده تا بتوانند معاملات مبتنی بر اتریوم خود را به آسانی انجام دهند. این پروتکل، برای استیبل کوین ها و توکن های بیت کوینی که مبتنی بر اتریوم هستند، طراحی شده است.

وجه تمایز مهم صرافی غیرمتمرکز کِرو این است که برخلاف صرافی‌های غیر متمرکز دیگر که برای انجام معاملات به تطابق سفارشات خرید به سفارشات فروش احتیاج دارند، کرو برای تأمین نقدینگی در بازار خود از الگوریتم سازنده بازار AMM استفاده می کند.

به بیان دیگر سازنده بازار، یک نرم افزار است به هدف مرتفع کردن اختلاف قیمت پیشنهادی برای خرید و فروش، با خرید و فروش ابزارهای مالی، نقدینگی بازار را تأمین می‌کند. بنابراین می تواند با استفاده از الگوریتم AMM، امکان تطبیق سریع سفارشات را در سیستم خود فراهم کند و به این طریق بازارهای کرو را تا ۱۰۰ یا ۱۰۰۰ برابر بیشتر نسبت به یونی سواپ گسترش دهد.

کسب درآمد از صرافی کِروفایننس

در مورد استخرهای نقدینگی و تأمین کنندگان نقدینگی بالاتر توضیح دادیم. پس اولین راه برای کسب درآمد از این پروتکل تبدیل شدن به Liquidity provider یا همان تأمین کننده نقدینگی است. اگر دارای استیبل کوین های با پشتوانه دلار امریکا هستید و یا یک هولدر بیت کوین هستید، می‌توانید دارایی خود را وارد پروتکل کروفایننس کنید و به یکی از تأمین کنندگان نقدینگی تبدیل شوید.

همانطور که گفته شد در ازای چنین حمایتی به شما سود تعلق خواهد گرفت. در این صورت از دو جهت سود نصیب شما خواهد شد، یکی با بالا رفتن قیمت بیت کوین سود می‌کنید و دیگری اینکه به عنوان Liquid provider به شما سود تعلق خواهد گرفت.

مخاطرات تامین نقدینگی در کِروفایننس

خطری که تأمین کنندگان نقدینگی را در پروتکل های AMM تهدید می کند، ضرر ناپایدار یا Impermanent loss میباشد. این خطر درواقع مربوط به واریز رمزارزها به استخرهای نقدینگی و عدم نگهداری آن ها در کیف پول است. البته همانطور که از نام آن مشخص است این ضررها عمدتاً دائمی نیستند. این ضررها هنگامی پدیدار می شوند که قیمت یک توکن در یک استخر نقدینگی تغییر کند. این ضررها هنگامی صفر خواهد شد که آربیتراژرها، در نقش متعادل کننده هر استخر، توازن را با قیمت دارایی های تجمیع شده در استخرها متعادل کنند.

نکته حائض اهمیت در رابطه با این موضوع این است که این مخاطرات تنها مربوط به کروفایننس نیست. احتمال به وجود آمدن این ضررهای ناپایدار در پروتکل های AMM دیگر نظیر یونی سواپ نیز وجود دارد. اما مقدار این ضررهای احتمالی در کروفایننس به دلیل پتانسیل استخرها، کمتر از AMM های دیگر است. از آنجایی که کروفایننس فقط استیبل کوین ها را پشتیبانی می‌کند، تأمین کنندگان نقدینگی، ضرر ناپایدار بسیاری کمتری را دچار می شوند. اما پروتکل های AMM دیگر تقریباً تمام آلت کوین های مبتنی بر اتریوم را پشتیبانی می کنند؛ بنابراین می توانند ضرر بیشتری به همراه داشته باشند.

نقشه راه صرافی کِروفایننس

در سایت اصلی این پروتکل، نقشه راه مشخص و مدونی وجود ندارد. اما با بررسی اخباری که از این پلتفرم منتشر می شود به این نتیجه میرسیم که کروفایننس یک پلتفرم کاملاً کاربردی است که توانسته پیشرفت زیادی داشته باشد. از محصولات جدید این پلتفرم می توان متاپول فکتوری را نام برد. این محصول همانطور که از نامش پیداست به کاربران اجازه می دهد بدون نیاز به مجوز، بتوانند چندین استخر ایجاد کنند.

توکن CRV چیست؟

توکن اصلی شبکه کروفایننس رمز ارز CRV است که یک توکن حاکمیتی است. به دلیل سیستم حاکمیتی این پروتکل، به رمزارز آن Curve DAO token گفته می شود. این توکن زمانی تولید می شود که دارایی افراد وارد این پروتکل شده و در آن استیک شود. تولید این توکن برای هر یک از تأمین کنندگان نقدینگی متفاوت است و براساس نسبت مقدار دارایی آن ها از استخرهای این پروتکل میباشد. رمز ارز CRV میان تأمین کنندگان نقدینگی کرو تقسیم می شود و هیچ فروش عمومی یا ICO وجود ندارد. به تمامی افرادی که نقدینگی خود را در استخرهای کرو سپرده گذاری کرده‌اند، بر اساس روز و میزان نقدینگی توکن CRV تعلق می‌گیرد.

این توکن بر بستر اتریوم ایجاد شده و با‌توجه به اینکه پروتکل کروفایننس یک سازمان خودمختار غیرمتمرکز است، CRV یک توکن کاربردی محسوب می شود. از توکن CRV در حاکمیت، پاداش‌دهی، توکن سوزی و بلوکه کردن در پلتفرم استفاده می‌شود.

نتیجه گیری و کلام آخر

در این مقاله شما را با ساز و کار کروفایننس به عنوان یک صرافی غیرمتمرکز آشنا کردیم. به شرح ویژگی های این پروتکل و توکن ویژه آن پرداختیم. دریافتیم که این صرافی برای مدیریت و تأمین نقدینگی از بازارسازهای خودکار AMM بهره میبرد و توکن های اولیه خود را میان Liquid provider ها یا همان تأمین کنندگان نقدینگی تقسیم کرده است.

در اینجا این سؤال ایجاد می شود که چرا این پلتفرم که تنها امکان معامله دارایی های یکسان را فراهم می کند، باید به محلی برای سرمایه گذاری تبدیل شود. اما حقیقت این است که این روزها میزان تقاضا برای تبادل استیبل کوین ها بالا رفته است و کروفایننس امکانات خوبی برای این قبیل مبادلات ایجاد کرده است. با توجه به آنچه که در این مقاله درباره عملکرد و امکانات این صرافی غیرمتمرکز به آن اشاره شد؛ انتظار می رود آینده خوبی برای Curve finance رقم بخورد.

اگرچه ارز دیجیتال کرو فایننس برای آن دسته از تریدرهایی که می خواهند در معاملات DeFi به سود برسند مفید است، اما هدف اصلی از به وجود آوردن این رمزارز، ایجاد یک توکن قدرتمند است که برای اداره صرافی کروفایننس و تحقق سازمان خودگردان غیرمتمرکز CurveDAO کاربردی باشد. این سازمان قصد دارد، از طریق بلاک چین اتریوم، به دارندگان ارز دیجیتال کرو اجازه دهد تا با استفاده از یک شبکه غیرمتمرکز، در صرافی کرو فعالیت کنند. این سیستم باعث می‌شود تا عملکرد تأیید تراکنش‌ها در صرافی بهبود یابد و قدرت تصمیم‌گیری دارندگان توکن کرو بیشتر شود.

در زمان نگارش این مقاله کروفایننس براساس حجم نقدینگی رتبه پانزدهم را در میان صرافی های غیرمتمرکز دارد. اما سرمایه گذاری در این پروتکل مانند هر پروتکل DeFi دیگر ریسک های مربوط به خود را دارد. بنابراین با تحقیق و شناخت بیشتر می توانید با تمامی خطرها و ریسک‌های سرمایه گذاری در پروتکل کروفایننس آشنا شوید.

در این مطلب سعی کردیم همه چیز درباره ارز دیجیتال کرو فایننس را پوشش دهیم و امیدواریم که نهایت استفاده را برده باشید.

پروتکل Balancer – مبتنی بر شبکه اتریوم

بالانسر یک صرافی مبتنی بر اتریوم می باشد. توسعه ی بالانسر از سال ۲۰۱۸ آغاز شد و سه فاز باقی مانده در سال ۲۰۲۰ به مرحله ی اجرا رسید. در سال های نخست که این پروتکل وارد بازار شده بود، چیزی نزدیک به ۱۰۰ میلیون توکن بال (BAL) که توکن بالانسر می باشد، استخراج شد. پروتکل Balancer از تمام موجودی، ۷۵ درصد این توکن ها را به ماینر ها اختصاص داد و ۲۵ درصد دیگر را میان توسعه دهندگان توزیع کرد. در این فرایند، بالانسر ۵ میلیون توکن به عموم مردم فروخت.

پروتکل Balancer به عنوان یک بازارساز خودکار (AMM)، با استفاده از استخرهای نقدینگی، به کاربران این امکان را می دهد تا دارایی های ERC20 خود را بدون نیاز به نظارت و یا سیستم متمرکز، مبادله کنند. به علاوه، کاربران پلتفرم بالانسر می توانند تا در زمان تبدیل رمزارز ها به پول نقد، سهمی در کارمزدهای مبادلات داشته باشند. پروتکل Balancer برای بالا بردن حجم تبدیل ارزهای دیجیتال به نقدینگی، از مشوق های متعددی استفاده می کند. تفاوت بارز دیگر این پلتفرم، اختیاری می باشد که این سیستم برای ساخت استخرهای نقدینگی خصوصی به کاربران می دهد.

کاربران می توانند با استفاده از دو یا چند رمزارز، به انتخاب خود، استخرهای مورد نیاز خود را ایجاد کنند. بالانسر درست همانند سایر AMM ها، مبادلات را از طریق هر استخر نقدینگی هدایت می کند. معامله‌گران پروتکل در سه دسته ی اصلی، مبادله گران، سرمایه گذاران و ارائه دهندگان نقدینگی تقسیم می شوند.

بازار ساز خودکار (AMM) به چه معناست؟

AMM از کلمات Automatic Market Maker برداشته شده است. این کلمه به یک شخص و یا سازمانی برمی گردد که خرید و فروش امنیت را برای حساب خود انجام می دهد. AMM ها نقدینگی را وارد بازار می کنند. با توجه به میزان امنیت مورد نیاز برای حجم خرید و فروش ها، بازار سازهای زیادی در این محوریت مشغول به کار هستند. نحوه ی کار استخر نقدینگی در AMM چیست؟ AMM ها به این صورت می باشد که بازار سازها به محض دریافت سفارشی از سوی خریدار، فورا از موجودی حساب خود، سفارش را نهایی سازی می کنند. در کل، AMM ها روند بازار مالی را تسهیل می بخشند و سرمایه‌گذاران و مبادله کنندگان، خرید و فروش راحت تری را تجربه می کنند.

پلتفرم بالانسر توسط چه کسی ایجاد شده است؟

Balancer در سال ۲۰۱۹ توسط بنیان‌گذاران Balancer Labs با نام‌ های مایک مَک‌دونالد (Mike McDonald) و فرناندو مارتینلی (Fernando Martinelli) وارد بازار شد. هر دو بنیان‌گذار از کهنه‌کار های صنعت کریپتو هستند که در سایر پروژه های دیفای و بلاکچین نیز مشارکت داشته اند.

مزایا و معایب پلتفرم

• کاملا غیر متمرکز و بدون مجوز
• استخرهای نقدینگی برای همه افراد
• AMM های قابل تنظیم

• پشتیبانی تنها از توکن های ERC-20
• عدم وجود اپلیکیشن برای موبایل
• کارمزد بالا
• راحت نبودن برای تازه واردها
• DEX (صرافی غیر متمرکز) تنظیم نشده

امنیتِ پروتکل

پلتفرم بالانسر فاقد کلیدهای مدیریتی و یا دست های پشت پرده می باشد که این موضوع، پروتکل را به بستری غیرقابل اعتماد تبدیل کرده است. به علاوه، کاربران نمی توانند استخرهای Balancer خود را ارتقا دهند. پیشتر گفته شد که فرایند ها در بالانسر، بدون کسب مجوز پیش می روند؛ بنابراین همیشه این امکان وجود دارد تا توکن معیوب و خراب، در مرحله قرارداد ها دردسر ساز شود.

سواپ بالانسر

پروتکل بالانسر این امکان را به کاربران خود می دهد تا با قیمت های بهینه معامله کنند. پروتکل Balancer، معاملات کارامد را از طریق ادغام نقدینگی جمع‌آوری شده از سوی سرمایه گذاران، تشویق می کند. این در حالی می باشد که با استفاده از کانترکت های هوشمند، بهترین قیمت ها را برای مبادله کنندگان پیدا می کند. کاربران می توانند تا هر ترکیبی از توکن های ERC-20 را در بالانسر مبادله کنند و به قیمت های هوشمند، محافظت از پرتوها و بهینه‌سازی کارمزد، دسترسی داشته باشند.

معرفی ارز بال (BAL)

در سال ۲۰۲۰، توکن مخصوص بالانسر با نام بال (BAL) وارد بازار شد و افرادی که نقدینگی وارد سایت می کردند، این ارز به آنها تعلق پیدا استخر نقدینگی در AMM چیست؟ می کرد. ارز BAL ارزش اقتصادی نداشته و صرفا برای حاکمیت پروتکل بالانسر ایجاد شده است؛ بدین گونه که دارندگان “بال” حق دارند تا در تصمیم گیری های داخل پروتکل اعم از اجرای ویژگی جدید، هزینه های خود پروتکل و یا تغییرات ساختاریِ بزرگ مشارکت کنند.

قیمت ارز BAL

قیمت ارز بال (BAL) در زمان نگارش این مقاله، ۷.۶۴ دلار آمریکا می باشد. حجم معاملات شده ۲۹,۷۵۵,۸۸۲ دلار است که سیر نزولیِ ۹.۱۷ درصدی را داشته است. برای اطلاع از قیمت و اطلاعات بروز ارز دیجیتال BAL به صفحه ی coinmarketcap.com مراجعه نمایید.

استخرهای بالانسر

استخرهای Balancer کانترکت های هوشمند را راه‌اندازی می کنند و با داشتن دو ERC-20 و یا بیشتر، ارزش خود را حفظ می کنند. هر توکن، وزنی دارد و کاربران می توانند آنها را با هر توکن دیگری در استخرها مبادله نمایند. کانترکت های هوشمند، استخرها را مجدد تنظیم می کنند تا ارزش مناسب را بدست آورند. با این فرایند، ارزش هر توکن متناسب با ارزش نقدینگی آن در استخر حفظ می شود. نکته ی دیگر اینکه صاحبان استخرها از معاملاتی که در استخرها انجام می شوند، کارمزد دریافت می کنند. پروتکل بالانسر دو نوع استخر را ارائه می دهد:

1. استخرهای عمومی: این استخرها به تمامی افراد این اجازه را می دهد تا با اضافه کردن دارایی های دیجیتالی به بالانسر، نقدینگی ایجاد کنند. سازنده های استخرها قادر هستند تا پارامترهایی را برای استخرهای عمومی در نظر بگیرند و این پارامترها غیرقابل تغییر می باشند؛ حتی خود سازنده ها نیز حق تغییر آنها را ندارند. استخر های عمومی برای سرمایه گذارانی که قصد کسب درامد از کارمزدها را دارند، بسیار حیاتی و کاربردی می باشد.
2. استخرهای خصوصی: در این نوع از استخرها، تنها سازنده ها حق اضافه کردن دارایی ها را دارند. سازنده ها می توانند پارامترهای استخرها را تنظیم کنند؛ پارامترهایی همچون وزن ها، دارایی های قابل قبول و هزینه ها. استخرهای خصوصی برای سرمایه دارانی مناسب می باشد که قصد دارند تا در مقیاس بزرگ، از ارزهای دیجیتالِ خاص هزینه دریافت نمایند.

طراحی این پروتکل به کلیه افراد اجازه می دهد تا با در نظر گرفتن ویژگی های استخرها، استخر مورد نظر خود را ایجاد کنند. استخرهای نام برده شده در لیست زیر برای موارد متعددی استفاده می شوند که به موقع استفاده، می بایست بررسی شوند:

هکِ استخرهای بالانسر

در سال ۲۰۲۱، مشکلی در سیستم رخ داد که منجر به هک شد و طی این اتفاق، پول نقد، از دو استخرِ دارای توکن با کلی کارمزدهای تراکنش ها دزدیده شد. این مشکل در صورتی اتفاق افتاد که بالانسر احتیاط های جدی‌ای را در رابطه با عواقب تراکنش ها در نظر می گیرد. پروتکل بالانسر برای توکن های منطبق با ERC-20 ساخته شده است. زمانی که این توکن ها رفتار غیر طبیعی نشان دهند، عواقب خوبی را به همراه نخواهند داشت. اما لازم به ذکر است که Balancer، تمام پول هایی که کاربران در آن حادثه از دست داده بودند را پرداخت کرد.

Vault چیست؟

والت (Vault) سیستمی مدیریتی برای رمزارزها می باشد. این سیستم جزء مرکزی و هسته ای در بالانسر به شمار می رود. Vault یک کانترکت هوشمند می باشد که کنترل و ذخیره‌سازی توکن ها را در هر استخری، بر عهده دارد. به علاوه، والت به عنوان دروازه ای در بالانسر می باشد که کاربران وارد آن می شوند، معاملات خود را انجام می دهند و در آخر خارج می شوند. پروتکل بالانسر ادعا می کند که از زمانی که دارایی ها را به صورت فعال مدیریت نمی کنند و همه فرایند کامپیوتری شده است، کانترکت های استخرها نیز راحت تر شده اند.

نحوه باز کردن حساب بالانسر

ورود در این پروتکل، بسیار مستقیم و راحت می باشد. رابط کاربریِ پلتفرم، دسترسی و پیمایش را یکپارچه می کند و ابزار های مناسبی برای تجارت، سرمایه‌گذاری و برداشت توکن ها ارائه می دهد. معامله‌گران و مدیران سهام می توانند از محصولات و ویژگی های منحصر به‌فرد بالانسر استفاده نمایند تا نوآوری هایی در برنامه های مالی غیر متمرکز (dApp) ایجاد کنند.

در صفحه ی اصلی بالانسر Balancer’s homepage، در گوشه ی سمت چپ بالا، گزینه استخر نقدینگی در AMM چیست؟ های سرمایه گذاری (Invest)، مبادله (Trade) و ایجاد (Build) وجود دارد.

کارمزدها در Balancer Protocol

هر استخری کارمزد متفاوتی را در بالانسر تعیین می کند. به علاوه، میزان کارمزد می تواند مبتنی بر انتخاب توسعه دهنده ی استخرها باشد و بعضی از این کارمزد ها می توانند بین ۰.۰۰۰۱ درصد تا ۱۰ درصد باشند. دو نوع کارمزد قابل اجرا در پروتکل بالانسر را باهم ببینیم:

1. کارمزد مبادلات صرافی بالانسر: کارمزدهای مبادلات، هزینه ای می باشد که توسط توسعه دهندگان تعیید شده استخر نقدینگی در AMM چیست؟ و هر مبادله کننده به استخرها می پردازد. در بالانسر اما، کارمزدی برای مبادلات تعیین نشده است. در نتیجه در صورت انجام معامله ای، بالانسر کارمزدی را از کاربر دریافت نمی کند.
2. کارمزد شبکه: این نوع از کارمزدها به بلاکچین و یا ماینرهای کریپتو پرداخت می شود و چیزی به صرافی Balancer نمی رسد. کارمزدهای شبکه ثابت نیستند؛ با هر موقعیتی تغییر می کنند و این موقعیت ها هم بسته به فشاری می باشد که بر روی شبکه وارد می شود.

رمزارهای قابل پشتیبانی

بالانسر از توکن هایی که مبتنی بر استاندارد ERC-20 نیستند، پشتیبانی نمی کند؛ حتی اگر در استخرهای مشخصی هم مورد استفاده قرار بگیرند نمی توانند در بستر بالانسر فعالیت کنند. همچنین، پلتفرم بالانسر کنترلی بر روی توکن های داخل استخرها ندارد. ارز بومی بالانسر (BAL) بر روی برخی از صرافی های ارز دیجیتال که در لیست تراکنش های ایمن قرار دارند، قابل معامله می باشد. این پلتفرم ها شامل Binance، Coinbase، Kraken، و Bithub می باشند.

دستگاه های پشتیبانی شده

در حال حاضر، پروتکل بالانسر در هیچ یک از اپلیکیشن های اندروید و iOS در دسترس نمی باشد. البته کاربران می توانند از صرافی تحت وبِ بالانسر بر روی گوشی و یا PC خود استفاده نمایند.

پشتیبانی مشتری

کاربران این امکان را دارند تا با پشتیبانیِ مشتری Balancer چت کنند و همین امکان، دلیل متمایز بودنِ پروتکل بالانسر نسبت به سایر رقبای غیر متمرکز می باشد. به علاوه کاربران به صورت رایگان می توانند به ایمیل ([email protected])، توییتر و یا لینکدینِ بالانسر نیز پیام دهند.

کلام آخر

پروتکل بالانسر، پلتفرمی مناسب برای سرمایه‌گذاران رمزارز می باشد که می خواهند دارایی های دیجیتال را با قیمت های بهینه مبادله کنند. در کل این نکته را در نظر بگیرید که چنانچه قصد دارید در این پلتفرم شرکت نمایید، حتما با مبالغ پایین شروع کنید؛ چراکه نظارتی بر روی پروتکل بالانسر وجود ندارد.

صرافی های غیر متمرکز چگونه کار می‌کند؟ و تفاوت آن با صرافی های معمولی چیست؟

کلاهبرداری به شیوه اسکویید گیم Squid Game؛ کاهش ارزش 99.99 درصدی اسکویید گیم

الزام حضور صرافی‌ها در صنعت ارزهای دیجیتال

ارزروز: بدیهیست که ارزهای دیجیتال هم مانند ارزهای سنتی، نیازمند صرافی ارزهای دیجیتال برای انجام مبادلات هستند. رمزارزها نیازمند بازاری برای خریدوفروش و معامله هستند. در اولین نسل صرافی‌های ارز دیجیتال، صرافی‌های متمرکز، روش انجام تبادلات بسیار ساده و قابل‌درک است. صرافی‌ها سفارش‌های خرید و سفارش‌های فروش کاربران را در قسمتی به‌ نام دفتر سفارشات (Order book) ثبت کرده و آن‌ها را با یکدیگر تطبیق می‌دهند؛ به این ترتیب با واسطه‌گری صرافی‌ها، معاملات میان خریداران و فروشندگان انجام می‌شود. اما در صرافی‌های غیرمتمرکز که به دارایی‌های کاربران دسترسی ندارند.

Automated Market Maker

چگونه می‌توان سفارشات را تکمیل کرد؟ در اینجا روش بازارسازی خودکار (Automated Market Maker) یا به‌اختصار AMM به کار می‌آید. صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز، تحت‌نظارت یک شخص یا گروهی از اشخاص کار می‌کنند. این صرافی‌ها به دارایی کاربران کنترل مستقیم دارند و کاربران برای انجام معاملات مجبور هستند دارایی خود را به کیف پول‌ صرافی واریز کنند. این در حالی است که تمرکزگرایی و دسترسی نهادها به دارایی افراد، خلاف ماهیت ذاتی ارزهای دیجیتال است.

با توجه به این مشکلات، صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال یا همان دکس‌ها (DEX) روی کار آمدند تا بدون الزام کاربران به احراز هویت و بدون نگهداری دارایی‌های کاربران در کیف پول‌های امانی، امکان مبادله بی‌واسطه ارزهای دیجیتال را فراهم کنند. البته در این مطلب قصد نداریم درمورد همه جنبه‌های صرافی‌های غیرمتمرکز صحبت کنیم؛ بلکه تمرکز ما روی یک جنبه است: نحوه تعیین قیمت و تأمین نقدینگی ارزهای دیجیتال در صرافی‌های غیرمتمرکز.

زیان غیردائمی (impermanent loss)

زیان غیردائمی (impermanent loss) در صرافی‌های مبتنی بر AMM چیست؟ بازارسازهای خودکار را به صورت سریع می توان اینگونه عنوان نمود: الگوریتم بازارساز خودکار، در حقیقت جایگزینی برای دفاتر سنتی ثبت سفارشات خریدوفروش است. تا پیش از پیدایش صرافی‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بازارساز خودکار، سفارشات خریدوفروش در پایگاه‌های داده متمرکز صرافی‌ها ثبت می‌شدند و مکانیزمی به نام موتور تطبیق، سفارش‌های خریدوفروش شبیه به هم را به یکدیگر وصل می‌کرد.

به‌عنوان مثال، اگر شما بخواهید ۱ بیت کوین را در قیمت ۱۰٬۰۰۰ دلار خریداری کنید، سفارش خرید خود را در صرافی ثبت می‌کنید. از سوی دیگر فروشندگان بیت کوین نیز سفارشات فروش خود را با قیمت‌های موردنظر خود ثبت می‌کنند و سپس موتور تطبیق صرافی وارد عمل می‌شود. موتور تطبیق، سفارشات خرید و فروش را با هم مقایسه می‌کند و هرگاه دو سفارش (خرید و فروش) با مبلغ یکسانی (مثلاً ۱۰٬۰۰۰ دلار) به ثبت رسیده باشند، معامله را در میان آنها انجام می‌دهد. یعنی بیت کوین‌های فروشنده را به خریدار و دلار‌های خریدار را به فروشنده انتقال می‌دهد.

اما نسل جدید صرافی‌های غیرمتمرکز، به‌طور کلی دفتر سفارشات را از پلتفرم خود حذف کرده و مفهوم بازارساز خودکار را جایگزین آن کرده‌اند. بازارساز خودکار، مجموعه‌ای از چندین قرارداد هوشمند بلاک چینی است که برای هر جفت معاملاتی، نقدینگی لازم را فراهم کرده و بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت ارزها را تعیین می‌کند.

جفت‌های معاملاتی مختلف

الگوریتم بازارساز خودکار، برای جفت‌های معاملاتی مختلف، فضایی را تحت‌عنوان استخر نقدینگی ایجاد می‌کند. هر استخر نقدینگی، با واریز مقدار معادلی از جفت‌ارز معاملاتی راه‌اندازی می‌شود. حالا برای انجام یک مبادله، افراد می‌توانند کیف پول خود را به قرارداد هوشمند استخر نقدینگی موردنظر متصل کنند و با واریز یکی از توکن‌ها، مقدار معادلی از توکن دیگر را دریافت کنند. در واقع در این روش، افراد به‌جای آنکه توکن‌های خود را با یکدیگر مبادله کنند، توکن‌ها را با قرارداد هوشمند استخر نقدینگی مبادله می‌کنند.

نسبت توکن‌های موجود در داخل استخر، نشان‌دهنده نرخ عرضه و تقاضای آنهاست. بنابراین، بازارساز خودکار با استفاده از این نسبت، تغییرات قیمت ارزها را در طول زمان محاسبه می‌کند. افرادی که نقدینگی جفت‌ارزهای موجود در استخر‌ها را تأمین می‌کنند، «تأمین‌کننده نقدینگی یا (Liquidity provider)» نامیده می‌شوند. این افراد با قفل‌کردن دارایی‌های خود در استخر، می‌توانند بخشی از کارمزد‌های پرداخت‌شده توسط معامله‌گران را به‌ دست آورند. آنها همچنین هر زمان که بخواهند، می‌توانند دارایی خود را آزاد کرده و از استخر نقدینگی خارج کنند.

بازارساز خودکار

بازارساز خودکار یک الگوریتم ریاضی است که برای معاملات بی‌واسطه در صرافی‌های غیرمتمرکز، بازار ایجاد می‌کند. در اینجا منظور از بازار، شرایطی است که باید مهیا شود تا یک معامله انجام گیرد. این الگوریتم به‌صورت خودکار و با استفاده از مکانیسم عرضه و تقاضا، قیمت دارایی‌ها را تعیین کرده و به کاربران اجازه می‌دهد بدون ثبت سفارش خریدوفروش، و حتی بدون نیاز به طرف مقابل معامله (فروشنده یا خریدار) معاملات خود را انجام دهند.

برای اینکه بتوانید عملکرد بازارسازهای خودکار را بهتر درک کنید، بار دیگر یادآوری می‌کنیم که عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز به سازمان خاصی وابسته نیست. این پلتفرم‌ها در حقیقت قراردادهای هوشمندی هستند که بر روی بلاک چین ثبت و اجرا می‌شوند. بنابراین باید پروتکل مشخصی برای قیمت‌گذاری دارایی‌ها، تأمین نقدینگی و تعدیل آن داشته باشند. این وظیفه برعهده بازارساز خودکار است.

شخص به شخص یا همتا به همتا

اگر نحوه انجام معاملات در نسل‌های اولیه صرافی‌های غیرمتمرکز (مانند بیت شیرز و بایننس دکس) را شخص به شخص یا همتا به همتا (Peer-to-peer) بدانیم، معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز مبتنی بر بازارساز، به‌صورت شخص به قرارداد (Peer-to-contract) انجام می‌شود. زیرا کاربران می‌توانند با اتصال کیف پول شخصی خود به پلتفرم صرافی (با حفظ اختیار کامل بر دارایی‌هایشان)، مستقیماً دارایی مورد نظرخود را از یک قرارداد هوشمند بخرند یا به آن بفروشند.

بازارساز خودکار مانند یک ربات است که وظیفه دارد در هر لحظه، قیمت یک ارز را در برابر ارز مقابل آن محاسبه کرده و به شما پیشنهاد دهد. به‌بیان دیگر، وقتی می‌خواهید یک ارز دیجیتال را در ازای ارز دیجیتال دیگری بخرید یا بفروشید، مقدار معادل آن را برای شما تعیین می‌کند. فرمول بازارسازهای خودکار صرافی‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است. برخی از آنها مانند یونی سواپ (Uniswap) و پنکیک سواپ (Pancakeswap) برای این کار از فرمول‌های ساده‌ای استفاده می‌کنند، در حالی که برخی دیگر مانند کرو (Curve) و بَلِنسر (Balancer) فرمول‌های پیچیده‌تری دارند.

شیوه عملکرد بازارسازهای خودکار

تصور کنید که جفت‌ارز ETH/UNI را انتخاب کرده‌اید و می‌خواهید در ازای فروش بخشی از اترهای خود، توکن یونی خریداری کنید. برای این کار باید توکن‌های اتر را به استخر واریز کرده و معادل آن توکن یونی دریافت کنید. در این صورت، حجم اتر موجود در استخر نقدینگی زیاد و حجم یونی موجود در این استخر کم می‌شود. بنابراین طبیعی است که قیمت یونی برای مدتی بالا می‌رود و در عوض، قیمت اتر کاهش پیدا می‌کند. این اتفاق تا جایی ادامه دارد که معاملاتی برعکس معامله شما از سوی دیگران انجام شود و قیمت دوباره به تعادل برسد. البته این اتفاق زودتر از چیزی که تصور می‌کنید می‌افتد؛ چراکه وقتی قیمت یک ارز دیجیتال (یا یک توکن) در یک صرافی کم می‌شود، افراد زیادی به خرید آن تمایل پیدا می‌کنند و قیمت آن دوباره به تعادل می‌رسد.

پس می‌توانیم این‌طور نتیجه‌گیری کنیم:

بازارساز خودکار، بر اساس نسبت وزنی دارایی‌های موجود در استخر، ارزش (یا قیمت) آنها را نسبت به یکدیگر تعیین می‌کند. در پروتکل‌های پیچیده‌تری همچون بَلِنسر (Balancer) که استخر‌های آن به‌جای یک جفت‌ارز شامل سبدی از ارزهاست، نحوه محاسبه این نسبت وزنی تا حدودی پیچیده‌تر است. اما در پروتکل‌هایی مثل یونی سواپ، سوشی سواپ و پنکیک سواپ که از ساده‌ترین شکل بازارساز استفاده می‌کنند، نسبت وزنی ارزها از رابطه x * y = k محاسبه می‌شود.

برای فهم بهتر این مکانیسم، جفت‌ارز ETH/USDT را درنظر بگیرید. اگر تعداد ETH را X، تعداد استیبل کوین USDT را Y و حجم نقدینگی استخر موردنظر را K در نظر بگیریم، در فرمول X * Y = K مقدار K همیشه ثابت خواهد بود. بنابراین پروتکل بازارساز خودکار، قیمت X و Y را به‌گونه‌ای تعیین ‌می‌کند که در فرمول بالا، K ثابت بماند.

استخر نقدینگی

با توجه به آنچه گفته شد، . در بازارساز خودکار نیازی به وجود دو طرف برای معامله نیست و تنها وجود یک فروشنده یا یک خریدار برای انجام معامله کافی است؛ . اما هنوز نیازمند آن هستیم که کسی این بازار را ایجاد کند. مثلاً وقتی که می‌خواهید . اتر خود را در ازای توکن دای (DAI) بفروشید، . قرارداد هوشمندی که طرف معامله شماست باید به اندازه کافی دای داشته باشد . تا به کیف پول شما واریز کند. اینجاست که پای تأمین‌کنندگان نقدینگی به میان می‌آید. نقدینگی بازارسازهای خودکار، از سوی کاربرانی ارائه می‌شود که اصطلاحاً «تأمین‌کننده نقدینگی» (Liquidity Provider یا به‌اختصار LP) نامیده می‌شوند.هر کاربری می‌تواند به میزان دلخواه خود، در تأمین نقدینگی استخر‌ها مشارکت داشته باشد. صرافی‌های مبتنی بر بازارساز، به‌منظور تشویق به تأمین نقدینگی بیشتر، همه یا بخشی از کارمزد مبادلات صرافی را به تأمین‌کنندگان نقدینگی اختصاص می‌دهند.

تأمین نقدینگی در استخر‌ها

فرایند کلی تأمین نقدینگی در استخر‌های بازارساز خودکار به این صورت است: . افرادی که قصد سپرده‌گذاری دارایی‌های خود را دارند، . با توجه به نرخ سود استخر‌های گوناگون، . استخر موردنظر خود را برای تأمین نقدینگی انتخاب می‌کنند. تأمین‌کنندگان نقدینگی، کیف پول خود را به قرارداد هوشمند استخر موردنظر متصل می‌کنند. به این ترتیب، . به قرارداد هوشمند اجازه می‌دهند به مقدار تعیین‌شده از توکن‌ها دسترسی داشته باشد. و از آن برای انجام مبادلات سایر کاربران استفاده کند . سپس مبلغ موردنظر برای تأمین نقدینگی را تعیین کرده و از هریک از جفت توکن موجود در استخر، . به میزان یکسان تأمین نقدینگی می‌کنند.

به‌عنوان مثال اگر بخواهید در استخر ETH/DAI مبلغ ۱ اتر را تأمین نقدینگی کنید، . باید معادل ۱ اتر، . از توکن‌های DAI هم سپرده‌گذاری کنید. بعد از سپرده‌گذاری دارایی‌ها در استخر موردنظر، . قرارداد هوشمند به اندازه استخر نقدینگی در AMM چیست؟ سهم افراد از نقدینگی هر استخر، . توکن‌های LP همان استخر را به کیف پول آنها انتقال می‌دهد.

کارمزد مبادله توکن‌ها

کارمزد مبادله توکن‌ها، به‌صورت خودکار به استخر‌های مربوطه واریز می‌شود و کاربران به‌میزان سهمی که از نقدینگی هر استخر دارند، از کارمزدهای جمع‌شده درآمد کسب می‌کنند. در نهایت، تأمین‌کنندگان نقدینگی هر زمان که بخواهند می‌توانند توکن‌هایLPرا به قرارداد هوشمند واریز کرده و توکن‌های سپرده‌گذاری‌شده در استخر را به‌همراه سود حاصل از کارمزدها دریافت کنند. میزان و نحوه توزیع سود حاصل از کارمزد‌ها در میان تأمین‌کنندگان نقدینگی، بسته به مدل اقتصادی طراحی شده برای هر پروتکل متفاوت است. به‌عنوان مثال صرافی یونی سواپ،۰.۳٪از ارزش هر معامله را به‌عنوان کارمزد دریافت کرده و مستقیماً به تأمین‌کنندگان نقدینگی انتقال می‌دهد.

صرافی سوشی سواپ نیز۰.۳٪از هر معامله کارمزد می‌گیرد؛ . اما بخشی از آن را به پلتفرم کشت سود خود اختصاص می‌دهد. از طرفی پلتفرم‌های دیگر ممکن است . برای جذب کاربران بیشتر، . کارمزد کمتری دریافت کنند. مثلاً صرافی پنکیک سواپ،۰.۲٪از ارزش معامله را به‌عنوان کارمزد از معامله‌گران دریافت کرده . و به تأمین‌کنندگان نقدینگی اختصاص می‌دهد. اما همۀ داستان بازارسازهای خودکار و استخرهای نقدینگی این نیست. یکی از خطرات بالقوه برای تأمین‌کنندگان نقدینگی در بازارسازهای خودکار، زیان غیردائمی (impermanent loss) است که در بخش بعد آن را توضیح می‌دهیم.

بازارساز خودکار یکی از مهم‌ترین دستاوردهای امور مالی غیرمتمرکز (دیفای) است.

اگرچه بازارسازهای خودکار در مقایسه با صرافی‌های دارای دفتر سفارشات محدودیت‌های خاص خود را دارند. و اگرچه کار با آنها به‌ راحتی صرافی‌های سنتی نیست، . اما نوآوری آن‌ها در دنیای ارزهای دیجیتال بسیار ارزشمند استخر نقدینگی در AMM چیست؟ است. نباید فراموش کنیم . که بازارسازهای خودکار هنوز در مراحل ابتدایی توسعه خود هستند. انواعی از این بازارسازها مانند یونی سواپ، . سوشی سواپ و پنکیک سواپ (PancakeSwap) که ما امروزه می‌شناسیم و استفاده می‌کنیم، . معمولاً رابط کاربری زیبا و کاربرپسندی دارند، . اما هنوز هم از نظر قابلیت محدود هستند.

این صرافی‌ها هم مانند هر نوآوری دیگری به زمان احتیاج دارند. تا همه قابلیت‌های خود را به نمایش بگذارند. و به حداکثر پتانسیل خود دست یابند. در آینده‌ای نه‌چندان دور و با پیشرفت هرچه بیشتر استخر نقدینگی در AMM چیست؟ این فناوری، . بازارسازهای خودکار طوری طراحی خواهند شد. که علاوه بر کاربرپسندبودن، . کارمزد کمتر و در نهایت نقدینگی بیشتری را برای کاربران دیفای به ارمغان بیاورند.

بازارساز خودکار (AMM) در ارزهای دیجیتال چیست و چگونه کار می‌کند؟

روش کاری بازارسازهای خودکار پیچیده‌تر از حد تصور به‌نظر می‌رسد. در این مقاله، توضیح می‌دهیم که بازارساز خودکار (AMM) چیست و چگونه کار می‌کند.

آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده‌اید که معاملات در صرافی‌های غیرمتمرکز (DEX) چگونه پردازش و قیمت‌ها در این پلتفرم‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟ صرافی‌های غیرمتمرکز برخلاف صرافی‌های سنتی، از بازارساز خودکار (AMM) برای فعال‌کردن سیستم معاملاتی سیال به‌منظور ارائه‌ی استقلال و نقدینگی و اتوماسیون بهره می‌برد. برای درک بهتر مفهوم بازارساز خودکار و چگونگی عملکرد این سیستم‌ها در مبادلات غیرمتمرکز با زومیت همراه باشید.

بازارسازی چیست؟

پیش از اینکه به‌ نکات فنی مرتبط با بازارسازهای خودکار بپردازیم، درک روش ایجاد بازار در چشم‌انداز مالی اهمیت زیادی دارد. همان‌طور‌که در کوین مارکت‌کپ توضیح داده شد، بازارسازی همان‌طور‌که از نامش پیدا است، به فرایندی اشاره می‌کند که در تعیین قیمت دارایی‌ها و به‌طور هم‌زمان تأمین نقدینگی در بازار نقش دارد. به‌بیان‌دیگر، بازارساز نقدینگی موردنیاز دارایی مالی را ایجاد می‌کند.

این سیستم‌ها همچنین باید روشی برای پاسخ‌گویی به درخواست‌هایی خریدوفروش معامله‌گرها پیدا کنند که این مورد به‌نوبه‌ی خود در تعیین قیمت‌گذاری دارایی موردنظر نقش دارد. به‌عنوان مثال، یک صرافی بیت کوین از یک دفتر سفارش و یک سیستم تطبیق سفارش برای آسان‌ترکردن فرایند معاملات این ارز دیجیتال بهره می‌برد. در این نوع صرافی‌های سنتی، قیمت‌هایی که معامله‌گرها مایل به خرید‌و‌فروش بیت کوین هستند، در دفتر سفارش ثبت و نمایش داده می‌شود.

بازارسازی همان‌طورکه از نامش پیدا است، به فرایندی اشاره می‌کند که در تعیین قیمت دارایی‌ها و به‌طور هم‌زمان تأمین نقدینگی در بازار نقش دارد

از سوی دیگر، سیستم تطبیق سفارش سفارش‌های خریدوفروش را مطابقت و تسویه‌حساب آن‌ها را انجام می‌دهد. در هر زمان معین، جدیدترین قیمتی که بیت کوین با آن خریده شده است، به‌طور خودکار به‌عنوان قیمت بازار این دارایی دیجیتال نشان داده می‌شود. در برخی از مواقع که در طرف مقابل نقدینگی کافی برای انجام معامله وجود ندارد، گفته می‌شود که بازار مستعد لغزش است. لغزش زمانی رخ می‌دهد که پردازش حجم بالای سفارش قیمت یک دارایی را افزایش یا کاهش می‌‌دهد.

برخی از صرافی‌های ارزهای دیجیتال برای کم‌کردن رخ‌دادن این شرایط، از خدمات معامله‌گران حرفه‌ای در قالب کارگزاران و بانک‌ها و سایر سرمایه‌گذاران نهادی برای تأمین نقدینگی مستمر بهره می‌برند. این ارائه‌دهندگان نقدینگی با ارائه‌ی سفارش‌های پیشنهادی که مطابق با سفارش‌های معامله‌گران باشد، این اطمینان را ایجاد می‌کنند که همیشه طرف مقابلی برای معامله با آن‌ها وجود خواهد داشت. فرایندی که در تأمین نقدینگی وجود دارد، همان چیزی است که ما آن را «بازارسازی» می‌نامیم. همچنین، نهادهایی که در این زمینه نقدینگی لازم را ارائه می‌دهند، «بازارسازان» نامیده می‌شوند.

اکنون که دریافتید بازارسازی چیست، درک عملکرد بازارساز خودکار آسان‌تر است.

بازارساز خودکار چیست؟

با‌‌‌توجه‌‌به توضیحات بالا، واضح است که بازارسازان بازار ارزهای دیجیتال با ارائه‌ی سطح مناسبی از نقدینگی به‌منظور کاهش نوسانات قیمت به‌طور شبانه‌روزی تلاش می‌کنند؛ اما درصورتی‌که روشی برای دموکراتیزه‌کردن این فرایند وجود داشت، به‌گونه‌ای که فردی عادی بتواند به‌عنوان بازارساز عمل کند، چه؟ اینجا است که بازارسازان خودکار وارد میدان می‌شوند.

برخلاف صرافی‌های متمرکز در پروتکل‌های معاملاتی غیرمتمرکز، دفترچه‌های سفارش و سیستم‌های تطبیق سفارش و نهادهای مالی که به‌عنوان بازارساز فعالیت می‌کنند، حذف شده‌اند. ازجمله‌ی این نوع صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توان به Curve، سوشی، یونی سواپ و بالانسر اشاره کرد. هدف از نوع صرافی‌ها حذف ورودی اشخاص‌ ثالث است تا کاربران بتوانند معاملات را به‌طور مستقیم ازطریق کیف پول شخصی خود انجام دهند؛ از‌این‌رو، اکثر فرایندها در این پلتفرم‌ها براساس قراردادهای هوشمند اجرا و کنترل می‌شود.

برخلاف صرافی‌های متمرکز در پروتکل‌های معاملاتی غیرمتمرکز، دفترچه‌های سفارش و سیستم‌های تطبیق سفارش و نهادهای مالی که به‌عنوان بازارساز فعالیت می‌کنند، حذف شده‌اند

به‌عبارت‌دیگر، بازارساز خودکار به معامله‌گران اجازه می‌دهد از قراردادهای هوشمند برنامه‌ریزی‌شده برای فعال‌کردن نقدینگی و کشف قیمت‌ها تعامل داشته باشند. در‌حالی‌که این مورد مفهوم AMM را بیان می‌کند، توضیحی درمورد فرایندها و سیستم‌های زیربنایی آن ارائه نمی‌دهد.

روش کارکرد بازارسازهای خودکار

پیش از هرچیز باید در نظر داشته باشید که بازارسازهای خودکار از فرمول‌های ریاضی از‌پیش‌تعیین‌شده برای کشف و حفظ قیمت ارزهای دیجیتال جفت‌شده بهره می‌برند. همچنین، توجه کنید که بازارساز خودکار به هرکسی اجازه می‌دهد نقدینگی موردنیاز برای دارایی‌های جفت‌شده را فراهم کند؛ ولی این پروتکل‌ به هرکسی اجازه می‌دهد تا ارائه‌دهنده‌ی نقدینگی (LP) باشد.

برای توضیح بیشتر این موضوع، اجازه دهید یونی سواپ را به‌عنوان مطالعه‌ی موردی در نظر بگیریم. این پروتکل از معادله‌ی محبوب X*Y=K استفاده می‌کند. در این معادله، X نشان‌دهنده‌ی مقدار دارایی A و Y نشان‌دهنده‌ی مقدار دارایی B و K نیز یک مقدار ثابت است. از‌این‌رو، صرف‌نظر از تغییرات در ارز دارایی‌های A و ‌B، نتیجه‌ی آن‌ها همیشه برابر با یک مقدارِ ثابت باشد.

توجه داشته باشید معادله‌ای که به‌ آن اشاره شد، فقط یکی از فرمول‌های موجود برای برقراری تعادل در AMM است. پلتفرم بالانسر از فرمول پیچیده‌تری استفاده می‌کند که به این پروتکل اجازه می‌دهد حداکثر تا هشت توکن را در یک استخر جمع کند.

همان‌طور‌که درمورد یونی سواپ و بالانسر دیدیم، اگرچه روش‌های مختلفی برای بازارساز خودکار وجود دارد، این واقعیت باقی می‌ماند که پلتفرم‌های مورداشاره برای عملکرد صحیح و ازبین‌بردن احتمال لغزش‌ها، به نقدینگی نیاز دارند. بدین‌ترتیب، این پروتکل‌ها برای ایجاد انگیزه در ارائه‌دهندگان نقدینگی بخشی از کمیسیون تولید‌شده‌ی استخرهای نقدینگی و توکن‌های حاکمیتی را به آن‌ها ارائه می‌دهند. به‌بیان‌دیگر، زمانی که سرمایه‌ای را برای اجرای استخرهای نقدینگی فراهم کنید، بخشی از کارمرد تراکنش‌ها به شما تعلق خواهد گرفت.

این پروتکل‌ها برای ایجاد انگیزه در ارائه‌دهندگان نقدینگی، بخشی از کمیسیون تولید‌شده‌ی استخرهای نقدینگی و توکن‌های حاکمیتی را به آن‌ها ارائه می‌دهند

هنگامی‌ که سرمایه‌ی خود را به‌اشتراک گذاشتید، توکن‌های ارائه‌دهنده‌ی نقدینگی استخر نقدینگی در AMM چیست؟ را دریافت خواهید کرد که نشان‌دهنده‌ی سهم شما از نقدینگی سپرده‌گذاری‌شده در یک استخر است. این توکن‌ها همچنین باعث خواهد شد که شرایط لازم برای دریافت کارمزد تراکنش‌ها را به‌عنوان درآمد غیرفعال به‌دست بیاورید. می‌توان این توکن‌ها را در پروتکل‌های دیگری که از آن‌ها پشتیبانی می‌کنند، سپرده‌گذاری کرد تا بدین‌ترتیب، سطح درآمد افزایش یابد. برای برداشت نقدینگی خود از استخر، باید توکن‌های سپرده‌گذاری خود را تحویل دهید.

نکته‌ی دیگری که باید درمورد بازارساز خودکار بدانید، آن است که این سیستم‌ها برای آربیتراژورها نیز ایدئال به‌نظر می‌رسند. اگر با این اصطلاح آشنایی ندارید، باید اشاره کنیم آربیتراژورها از ناکارآمدی در بازارهای مالی سود به‌دست می‌آورند. به‌بیان‌دیگر، آربیتراژورها دارایی دیجیتال را با قیمت پایین‌تر از صرافی می‌خرند و فورا آن را در پلتفرم دیگری با نرخ بالاتر می‌فروشند. در‌واقع آربیتراژورها از تفاوت قیمتی ارزهای دیجیتال در صرافی‌های مختلف سود می‌برند. هر زمان که بین قیمت توکن‌های ادغام‌شده و نرخ مبادله‌ی بازارهای خارجی اختلاف وجود داشته باشد، آربیتراژورها می‌توانند تا زمانی که ناکارآمدی بازار برطرف نشده است، این نوع توکن‌ها را بخرند یا بفروشند.

از‌دست‌دادن دائمی

اگرچه بازارسازهای خودکار بازده درخورتوجهی برای ارائه‌دهندگان نقدینگی ایجاد می‌کنند، خطرهایی هم در این راه وجود دارد. شایع‌ترین خطر در این فرایند، خطر از‌دست‌دادن دائمی است. این پدیده زمانی به‌وجود می‌آید که نسبت قیمت دارایی‌ها در استخر نقدینگی تغییر کند. ارائه‌دهندگان نقدینگی که وجوهی را در استخرهای آسیب‌دیده سپرده‌گذاری کرده‌اند، به‌طور خودکار محتمل زیان دائمی خواهند شد. هرچه تغییر در نسبت قیمت بیشتر باشد، میزان زیاد واردشده به ارائه‌دهنده‌ی نقدینگی بیشتر خواهد بود.

با‌این‌حال، این ضرر به‌دلیلی ناپایدار نامیده می‌شود. زمانی که استخر در حال تغییر نسبت قیمت است، تا وقتی توکن‌های سپرده‌گذاری‌شده را برداشت نکنید، همچنان می‌توان ضرر ناشی از آن را کاهش داد. زیان زمانی از بین خواهد رفت که قیمت توکن‌ها به سطحی برسد که در ابتدای زمان سپرده‌گذاری در آن سطح بوده است. افرادی که وجوه خود را قبل از بازگشت قیمت‌ برداشت کنند، متحمل ضرر دائمی خواهند شد؛ البته این امکان وجود دارد که درآمدهای دریافتی ازطریق کارمزد تراکنش‌ها این خسارات را پوشش دهد.

نتیجه

در چند سال استخر نقدینگی در AMM چیست؟ اخیر، ثابت شده است که بازارسازهای خودکار سیستم‌های نوآورانه‌ای را برای فعال‌کردن مبادلات غیرمتمرکز ارائه می‌کنند. در این زمان، شاهد ظهور تعداد زیادی از صرافی‌های غیرمتمرکز بوده‌ایم که هیجان بالا و مدوام امور مالی غیرمتمرکز را هدایت کرده‌اند؛ البته این بدان‌معنا نیست که رویکرد صرافی‌های غیرمتمرکز کاملا بی‌نقص است. حال باید دید با وجود پیشرفت‌های اخیر در این حوزه، آینده‌ی پلتفرم‌های غیرمتمرکز چگونه رقم خواهد خورد.

ضرر ناپایدار دیفای چیست

اگر تا به حال با DeFi درگیر شده باشید ، مطمئناً این اصطلاح ضرر ناپایدار یا Impermanent Loss را شنیده اید. ضرر ناپایدار زمانی اتفاق می افتد که قیمت توکن های شما نسبت به زمانی که آن ها را در استخر واریز کرده اید تغییر کند. هرچه این تغییر بزرگتر باشد ، ضرر بیشتر است.

پروتکل های DeFi مانند Uniswap ، SushiSwap یا PancakeSwap شاهد انفجار حجم و نقدینگی بوده اند. این پروتکل های نقدینگی اساساً به هر کسی که سرمایه داشته باشد این امکان را می دهد که بازارساز شود و کارمزد معاملات را از آن خود کند. دموکراتیزه کردن ( غیرمتمرکز کردن) فرآیند بازارسازی بسیاری از فعالیت های اقتصادی بدون اصطکاک را در فضای ارز رمزنگاری شده فعال کرده است.

بنابراین ، اگر بخواهید نقدینگی این پلتفرم ها را تأمین کنید ، باید چه نکاتی توجه کنید؟ در این مقاله ، ما مفهوم ضرر ناپایدار (Impermanent Loss) را مورد بحث قرار می دهیم و نحوه محاسبه زیان ناپایدار را بررسی می کنیم. پس خواندن این مطلب را از دست ندهید.

فهرست عناوین مقاله

ضرر ناپایدار چیست؟

ضرر ناپایدار زمانی رخ می دهد که شما مقداری نقدینگی را به یک مجموعه نقدینگی ارائه می دهید و قیمت دارایی های سپرده گذاری شده شما در مقایسه با زمان سپرده گذاری تغییر می کند. هرچه این تغییر بزرگتر باشد ، بیشتر در معرض ضرر های ناپایدار قرار می گیرید. در این مورد ، ضرر به معنای ارزش دلار کمتر در زمان برداشت نسبت به زمان سپرده گذاری است.

استخر هایی که دارای دارایی های کمتری هستند، در محدوده قیمت نسبتاً کمی باقی می مانند و کمتر در معرض زیان دائمی قرار می گیرند. به عنوان مثال ، استیبل کوین ها (Stablecoins) یا نسخه های مختلف توکن های رپدشده (Wrapped Token) ، در محدوده قیمتی نسبتاً محدودی باقی می مانند. در این مورد ، ریسک پایین تری برای از دست دادن دائمی برای وجوه تامین کنندگان نقدینگی (LP) وجود دارد.

بنابراین چرا ارائه دهندگان نقدینگی همچنان در صورت مواجهه با زیان احتمالی این نقدینگی را تأمین می کنند؟ خب ، می توان گفت که همچنان می توان با هزینه های معاملاتی این ضرر ها را خنثی کرد. در حقیقت ، حتی استخر های Uniswap که کاملاً در معرض ضرر ناپایدار قرار دارند ، می توانند به لطف کارمزد های معاملاتی سودآور باشند.

Uniswap برای هر معامله ای مستقیماً به تامین کنندگان نقدینگی، ۰.۳ درصد سود ارائه می کند. اگر حجم معاملات زیادی در یک مجموعه معین اتفاق بیفتد، تأمین نقدینگی می تواند سودآور باشد و ضرر ها را جبران کند. حتی اگر این استخر ها به شدت در معرض زیان دائمی قرار گیرد. با این حال بستگی به پروتکل، مجموعه خاص، دارایی های واریز شده و حتی شرایط گسترده تر بازار دارد.

ضرر ناپایدار چگونه اتفاق می افتد؟

بیایید یک مثال را بررسی کنیم که چگونه ضرر ناگهانی برای تامین کننده نقدینگی اتفاق می افتد.

آلیس ۱ ETH و ۱۰۰ استیبل کوین DAI را در استخر نقدینگی سپرده گذاری می کند. در این بازار ساز خودکار خاص (AMM) ، جفت توکن سپرده شده باید دارای ارزش معادل باشد. این بدان معناست که قیمت ETH در زمان سپرده گذاری ۱۰۰ DAI است. این همچنین بدان معنی است که ارزش دلاری سپرده آلیس در زمان سپرده گذاری ۲۰۰ دلار است.

علاوه بر این ، در مجموع ۱۰ ETH و ۱۰۰۰ DAI در استخر وجود دارد که توسط LP های دیگر مانند Alice تأمین مالی می شود. بنابراین ، آلیس ۱۰ share از سهام را دارد و نقدینگی کل ۱۰،۰۰۰ است.

فرض کنید قیمت ETH به ۴۰۰ DAI افزایش می یابد. در حالی که این اتفاق می افتد ، معامله گران آربیتراژ DAI را به استخر اضافه کرده و ETH را از آن حذف می کنند تا زمانی که این نسبت قیمت فعلی را عادی کند. به یاد داشته باشید، AMM ها دفتر سفارش ندارند. آنچه قیمت دارایی های موجود در استخر را تعیین می کند، نسبت بین آن ها در استخر است . در حالی که نقدینگی در استخر ثابت است (۱۰۰۰۰) ، نسبت دارایی های موجود در آن تغییر می کند.

اگر ETH در حال حاضر برابر با ۴۰۰ DAI باشد ، نسبت بین مقدار ETH و میزان DAI در استخر تغییر کرده است. در حال حاضر به لطف کار معامله گران آربیتراژ، ۵ ETH و ۲۰۰۰ DAI در استخر وجود دارد.

در نهایت ، آلیس تصمیم می گیرد وجوه خود را برداشت کند. همانطور که می دانید، او دارای ۱۰ درصد سهم از استخر است. در نتیجه ، او می تواند ۰.۵ ETH و ۲۰۰ DAI و جمعا ۴۰۰ دلار آمریکا را برداشت کند. او از زمان واریز توکن های خود به ارزش ۲۰۰ دلار استخر نقدینگی در AMM چیست؟ سود های خوبی به دست آورد. اما صبر کنید ، اگر او به سادگی ۱ ETH و ۱۰۰ DAI خود را در دست داشت ، چه اتفاقی می افتاد؟ ارزش دلاری ترکیبی این دارایی ها در حال حاضر ۵۰۰ دلار است.

ما می توانیم ببینیم که آلیس بهتر بود هودل (Hodl) انجام دهد تا اینکه به مخزن نقدینگی واریز کند. این همان چیزی است که ما آن را زیان ناپایدار می نامیم. در این مورد ، ضرر آلیس چندان قابل توجه نبود؛ زیرا سپرده اولیه مبلغ نسبتاً کمی بود. با این حال ، به خاطر داشته باشید که ضرر ناپایدار می تواند منجر به ضرر های بزرگ (از جمله از دست دادن بخش قابل توجهی از سپرده اولیه) شود.

با این اوصاف ، در مثال بالا، آلیس به طور کامل هزینه معاملاتی را که برای تأمین نقدینگی به دست می آورد نادیده می گیرد. در بسیاری از موارد ، سود های به دست آمده ضرر ها را خنثی می کند و با این وجود تأمین نقدینگی سودآور است. ولی با این همه ، قبل از ارائه نقدینگی به پروتکل DeFi ، درک ضرر ناپایدار دیفای بسیار مهم است.

نحوه برآورد ضرر ناپایدار

بنابراین زیان ناپایدار رخ می دهد که قیمت دارایی های موجود در استخر تغییر کند. اما این ضرر دقیقاً چقدر است؟ ما می توانیم این را روی یک نمودار ترسیم کنیم. توجه داشته باشید که این نمودار هزینه های دریافت شده برای تامین نقدینگی را در نظر نمی گیرد.

در اینجا خلاصه ای از آنچه نمودار در مورد ضرر و هودل به ما می گوید ، آمده است:

• تغییر ۱/۲۵ برابری قیمت = ۰/۶ درصد ضرر
• تغییر ۱/۵ برابری قیمت = ۲ درصد ضرر
• تغییر ۱/۷۵ برابری قیمت = ۳/۸ درصد ضرر
• تغییر ۲ برابری قیمت = ۵/۷ درصد ضرر
• تغییر ۳ برابری قیمت = ۱۳/۴ درصد ضرر
• تغییر ۴ برابری قیمت = ۲۰ درصد ضرر
• تغییر ۵ برابری قیمت = ۲۵/۵ درصد ضرر

*نکته مهمی که وجود دارد این است که شما نیز باید درک کنید که ضرر ناپایدار بدون توجه به جهت قیمت تغییر می کند و تنها چیزی که زیان ناپایدار به آن اهمیت می دهد نسبت قیمت در مقایسه با زمان سپرده گذاری است.

ریسک های موجود در تامین نقدینگی در AMM

در حقیقت، ضرر ناپایدار مسئله بزرگ و عجیبی نیست. به این دلیل ضرر ناپایدار نامیده می شود چون زیان ها تنها زمانی محقق می شوند که شما کوین های خود را از استخر نقدینگی خارج کنید. اما در آن نقطه، ضرر ها بسیار ناپایدار می شوند. سود هایی که به دست می آورید ممکن است بتواند این ضررها را جبران کند.

هنگام واریز وجوه خود به بازارساز های خودکار ، خیلی حواستان را جمع کنید. همانطور که گفته شد، برخی از استخر های نقدینگی بسیار بیشتر از سایرین در معرض زیان ناپایدار قرار دارند. به عنوان یک قاعده ساده، هرچه دارایی های ناپایدار بیشتر باشد ، احتمال اینکه در معرض ضرر ناپایدار قرار بگیرید بیشتر است. همچنین بهتر است مقدار کمی را برای شروع واریز کنید. به این ترتیب ، می توانید پیش از معامله مبلغ قابل توجهی پول ، بازدهی تقریبی خود را دریافت کنید.

نکته آخر این است که به دنبال AMM های آزمایش شده و بیشتری باشید. DeFi این امکان را برای همه فراهم می کند که بازارساز موجود را فورک کرده و تغییرات کوچکی به آن اضافه کنند. با این حال، ممکن است این کار شما را در معرض اشکالات خاصی قرار دهد. حتی امکان دارد به طور بالقوه وجوه شما برای همیشه در AMM گیر کند. اگر یک استخر نقدینگی به شما پیشنهاد بازدهی غیرمعمول و بالایی را بدهد ، احتمالاً یک جای کار می لنگد و معامله ای وجود دارد که ریسک های مربوط به آن نیز بیشتر است.

سخن نهایی

ضرر غیر دائمی یا ناپایدار یکی از مفاهیم اساسی است که هرکسی که می خواهد نقدینگی به بازارساز ها ارائه دهد باید آن را درک کند. به طور خلاصه ، اگر قیمت دارایی های سپرده گذاری شده از زمان سپرده گذاری تغییر کند ، LP ممکن است در معرض زیان ناپایدار قرار گیرد.