EPSnews
اخبار/ گزارش و تحلیل بازار سهام (بورس) درسود نیوز/ قیمت برداشت ذهنی معامله گران از ارزش یک سهم است
تحلیل اولین مدیرعامل بورس از اثر تصمیمات دولت و نقدی بر تغییر دامنه نوسان
اولین مدیرعامل بورس تهران با ارایه تحلیلی اثر رویدادها و تصمیمات دولت بر معاملات طی ۱۰ سال اخیر بازار سهام را همراه با نقدی بر تغییر دامنه نوسان اعلام کرد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، علی رحمانی که اولین مدیر عامل بورس تهران از سال 85 تا 87 بود با انتشار مطلبی با عنوان "آسیبشناسی فراز و فرود بورس" در دنیای اقتصاد اعلام کرد: سال ۹۱ افزایش شدید قیمت ارز رخ داد و اثرات آن سال ۹۲ نمایان شد. سال ۹۲ نیز همگام با برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، خوشبینی مبنی بر تنش زدایی و بهبود وضعیت از سوی معاملهگران قابل مشاهده بود.
در این سال وضعیت مالی نامساعد دولت توام با افزایش قیمت ارز و اثرگذاری مستقیم آن در سود و زیان شرکتها باعث افزایش قیمت خوراک و تغییرات قابلملاحظه در حوزه تدوین بودجه سال ۹۳ شد. افزایش نرخ بهره موضوع دیگری بود که مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار داشت. بانک مرکزی اقدام به انتشار اوراقی با نرخ ۲۲ درصدی کرد که این اتفاق در واقع ضربه دیگری بر پیکر بازار سرمایه در این مقطع زمانی بود.
به هر روی پس از حصول توافق در بعد سیاست خارجه (برنامه جامع اقدام مشترک) در سال ۹۴ مقداری تحرک در بازار صورت گرفت اما در ادامه این مسیر مجددا" با خروج آمریکا از برجام در اوایل سال ۹۷ ، شرایط بخش مولد اقتصاد تغییر کرد. شرایط بازار متاثر از عوامل دیگری نیز بود که در سطح اقتصاد مطرح است. مشخص نبودن استراتژی دولت بهعنوان تعیینکننده قیمت نهادهها، خوراک و خدمات در حوزههای مختلف نظیر صنعت هم موضوع دیگری است که به ابهام شرایط دامن زد.
روند افزایش قیمت ارز سال ۹۶ در سالهای ۹۷ و ۹۸ تکمیل شد. چنین موضوعی انتظاراتی مبنیبر تشدید صعود نرخ اسکناس آمریکایی را در بازارهای مالی ایجاد کرد. از سویی سودآوری شرکتها نیز رو به رشد بود. در همین دوره زمانی تورم نیز تشدید شد. بر این اساس برخی از سرمایهگذاران نیز بر این باور بودند بازار سهام بتواند تورم را پوشش دهد.
منتها ورود نقدینگی زیاد توام با عدم آمادگی ارکان مختلف نظیر صندوقهای سرمایهگذاری که محدودیت در سقف و عدم امکان دریافت مجوز داشتند تا تشکیل صفهای طولانی در راستای دریافت اثر تنش های خارجی بر پیکر بورس کد سهامداری با توجه به تبلیغاتی که در راستای جذب سرمایه گذاران به بازار سرمایه صورت گرفت، سبب ورود نقدینگی جدید به گردونه معاملات بازار سهام شد.
متاسفانه در این بازه زمانی و حتی اوایل سال ۹۹ هم افزایش سرمایه با سلب حقتقدم در بازار صورت نگرفت. برخی از صنایع و شرکتها از جمله آذرآب و هپکو با مشکلات متعددی مواجه بودند که بهراحتی میشد با تدبیر افزایش سرمایه با سلب حقتقدم نقدینگی ایجاد کرد و این قبیل از شرکتها را نجات داد. این اقدام میتوانست در راستای کمک به افزایش سودآوری و بطور کلی سلامت شرکتها صورت بگیرد.
به هر ترتیب چنین مهمی بهوقوع نپیوست و بازار به روند صعود بیپروا ادامه داد و در تیر همان سال برخی شرکتها ۵۰ تا ۱۰۰درصد افزایش قیمت سهام را تجربه کردند. از اواخر مرداد ۹۹ نیز ریزش بازار کلید خورد و به نوعی اعتماد از بین رفت.
در حالحاضر برای مذاکرات دو سناریو توافق و عدم توافق مطرح است که به دلیل سلباعتمادی که صورت گرفت و زیانی که سرمایهگذاران متحمل شدند، بازگشت مجدد سرمایه به بازار با سهولت همراه نیست.
بازار سرمایه باید به سمت هوشمند شدن و حرفهای شدن حرکت کند و زمینهای فراهم شود تا عموم جامعه بتوانند بصورت غیرمستقیم وارد صندوق های سرمایهگذاری شوند و مدیریت سرمایه به شکل حرفهای صورت پذیرد.
متاسفانه دولت تمایل زیادی در جهت سرکوب قیمت دارد. این نهاد اقدام به حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی با هدف جلوگیری از رانت کرد اما چنین رویکردی در حوزه خودرو مشاهده نمیشود اگرچه خودرو با یک نظام تعرفهای سنگین و مواقعی غیرتعرفهای از جمله ممنوعیت واردات حمایت میشود.
در سایر حوزهها نیز چنین موضوعی مطرح است. بهعنوان مثال قیمتگذاری غیر قابل انعطاف در خصوص خوراک صورت گرفت و توجیه پذیری برخی شرکت های متانول را کاهش داد. از این قبیل موارد بسیار در بازار وجود دارد که نیاز به برنامهای جامع در راستای تنظیم روابط دولت با اقتصاد است.
دولت بهعنوان نهادی که از مالکیت برخوردار بوده و برخی محصولات و خدمات ارائه میکند، نمیتواند هر سال در قانون بودجه تعیین تکلیفی انجام دهد. باید در حوزههایی اعم از معادن، پتروشیمی، خوراک و غیره، قانونی تدوین کند که همگی بصورت متغیر تعریف شده و بر اساس شاخصهای مبنایی بهموقع تعدیل شوند تا انعطافپذیری در کسب و کارها ایجاد شود.
اکنون به تفکری سیستمی نیاز است تا بتوان اینگونه ضوابط را حذف کرد. متاسفانه بسیاری از اثر تنش های خارجی بر پیکر بورس موضوعات در حوزه تصمیمگیری به یکدیگر تنیدهاند که نیاز به یک سیاست گذاری مطلوب با افق دید بلندمدت دارد. در حالحاضر نرخ بهره بینبانکی ترکیبی از چند عامل است. بخشی از نرخ بهره بالا ناشی از ضعف مدیریت اقتصادی بوده که در متغیری بهنام تورم بهوضوح قابل مشاهده است.
بخش دیگر مرتبط با ضعف حکمرانی است. در مجموع اثر این عوامل در رتبه اعتباری نیز نمایان میشوند. بهعنوان مثال حتی اگر رتبه اعتباری BBB باشد نیز باید ۴ درصد هزینه بیشتر بابت چنین موضوعی پرداخت. در حوزه سیاست خارجی اثر وقایع در ریسک سیاسی که از جانب سازمان همکاری اقتصادی و توسعه منتشر میشود نیز قابل مشاهده است. بهعنوان مثال اکنون حدود ۱۰ درصد، هزینه ناکارآمدی اقتصادی است که در تورم نمایان میشود. ۴ درصد ناکارآمدی حکمرانی در رتبه اعتباری مشاهده میشود. ۴درصد ناکارآمدی سیاست خارجی در رتبه ریسک سیاسی در نظر گرفته میشود.
مهیا شدن بستر برای سرمایهگذار در گرو درستشدن تمام این عوامل است. اینطور نیست که اعتقادی به نظارت دولت وجود نداشته باشد اما با توجه به شرایطی که وجود دارد، یقینا نظارتهای هوشمند نیاز است. نظارت باید بر پایه منطق و بصورت شفاف صورت بگیرد تا سیستم اقتصادی فلج نشود. فارغ اثر تنش های خارجی بر پیکر بورس از این مهم، دامنه نوسان موضوع دیگری است که موردتوجه قرار میگیرد.
نقدی بر تغییر دامنه نوسان
دامنهنوسان تابعی از بازارپذیری سهام و هر شرکتی دارای بازارپذیری متفاوتی است. اینکه شرکتهای بازار اول بورس و فرابورس برای بازگشایی دامنه نوسان انتخاب شدهاند به دلیل بزرگ بودن این قبیل از شرکتها در این دو بازار است که حجم زیادی سهم با قابلیت عرضه و تقاضا وجود دارد. در این بازارها امکان اینکه قیمتها از طریق ساز و کار عرضه و تقاضا به تعادل برسند وجود دارد. درحالیکه در شرکتهای کوچک میزان سهام قابلمعامله اندک است و بازار پذیر نیست که این مهم باید از طریق دامنه نوسان، مدیریت و کنترل شود.
بنابراین سیاست بازگشایی دامنه نوسان تبعیض آمیز نیست و بر اساس طبقهبندی شرکتها صورت میگیرد. طبقهبندیها نیز بر مبنای این است که نشان دهند ریسک شرکتها چگونه است. شرکتی که در بازار اول بورس تهران حضور دارد بر اساس مشخصههای موجود نسبت به سایر شرکتها از ریسک کمتری برخوردار است.
اینطور نیست که اگر دامنه نوسان زودتر مورد بازگشایی قرار میگرفت، دوران رکود کم میشد. هرچند این موضوع میتوانست به کمشدن حجم صفهای خرید و فروش و رسیدن به تعادل بازار کمک کند اما لزوما تاثیری در رکود ندارد. چراکه موضوع رکود متفاوت است.
بازدید کنندگان و علاقمندان وبلاگ سود نیوز epsnews.blogfa.com از این پس می توانند در زمان های عدم سرویس از طریق بلاگفا از وبلاگ دوم این گروه epsnews.blogsky.comدر این مجموعه بازدید کنند. وبلاگ سوم این گروه نیز epsnews.mihanblog.com می باشد. مطالب قابل ارائه وبلاگ عبارت است از: 1- آموزش کاربردی و اثربخش سرمایه گذاری در بازار سهام 2- ارائه اخبار مهم روزانه بازار سهام 3- ارائه اخبار مرتبط با اقتصاد جهانی و اقتصاد داخلی مرتبط با بازار سهام 4- بررسی وضعیت شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرا بورس 5- ارائه اخبار مربوط به سود اعلامی شرکتها و تحلیل آنها 6 -مروری بر شایعات و تیپ شناسی آنها 7- سایر موارد بورسی اطلاعیه رفع مسولیت : این وبلاگ فقط جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد و به هیچ عنوان بر اساس مطالب وبلاگ، بخش نظرات و ایمیلهای ارسالی خرید و فروش نفرمایید. در ضمن بخش نظرات ممکن است حاوی مطالب مختلف از افراد با نیات گوناگون باشد، لطفا مراقب معاملات خود در بازار باشید. نخست دانش و دوم تجربه خود را در بازاربالا ببرید و نهایتا در صورت آمادگی کامل با حداقل سرمایه در این بازار مشغول شوید. بدون آموزش و بررسی توسط خودتان وارد هیچ بازاری نشوید. مسولیت سرمایه گذاری با خودتان است، پس خوب بررسی کنید. جمله مهم برای فعالیت در بازار: هـر حـقـیـقــتی در بازار از سـه مـرحـلـه می گـذرد: ابـتـدا، بـه مـسـخره گـرفـتـه مـی شود بـعـد بـه شـدت بـا آن مـخالـفـت مـی شـود و در آخـر، بـه عـنـوان امـری بـدیهـی پـذیـرفـتـه می شـود. محل تشکیل کلاس های آموزشی بورس مدیر وبلاگ: .
احتمالا ارزش ریال کمتر خواهد شد/ شکست حباب بورس، پیامدهای امنیتی به بار میآورد
یک اقتصاددان درباره پیش بینی خود از آینده نرخ طلا، ارز و سرمایه در ایران می گوید: محروم شدن ایران از دو شریک اقتصادی چین و روسیه و عدم ارتباط مستقیم با شبکه مالی جهانی موجب شد فشار های سنگینی بر اقتصاد ایران و نرخ برابری ریال وارد کند به طوری که ما شاهد کاهش ارزش ریال بودیم و این احتمال وجود دارد که ارزش ریال از آنچه که امروز می بینیم نیز کمتر شود. او می افزاید: اقتصاد ایران به شدت دولتی و سیاست زده و آمیخته در فساد است. ضمن اینکه نگاه دولت به اقتصاد نگاهی به شدت امنیتی است، به طوری که ما می توانیم مشاهده کنیم که مشاغل عوض می شوند ولی افراد عوض نمی شوند. در چنین اقتصادی، ناکارآمدی دولت کاملا آشکار است و تصمیمات اشتباه سیاسی و اقتصادی وجود دارند. وی همچنین معتقد است: کرونا به طور غیرمستقیم بر ساختار اقتصادی کشور آسیب زده است، حتی می توان گفت این اثر بسیار سنگین تر است چون در خاورمیانه ایران بالاترین میزان مبتلایان و کشته شدگان را دارد.
مساله کاهش ارزش ریال نباید به مقطع کنونی محدود شود
*با توجه به نوسانات بازارهای ارز، طلا و مسکن و … فکر می کنید مهم ترین عامل در روند صعودی این بازارها چیست؟ و آیا احتمال کاهش قیمت ها در آینده نزدیک وجود دارد؟
مساله کاهش ارزش ریال در مقابل سایر ارزها نباید به مقطع کنونی محدود شود، چرا که این مساله در اقتصاد کلان و سیاست های اعمال شده توسط دولت های گوناگون ریشه دارد. ایران از نظر نسبت سرمایه گذاری در تولید ناخالص داخلی که یکی از نسبت های کلیدی در علم اقتصاد است پس از دولت سازندگی تا به امروز دارای پایین ترین نسبت در میان کشور های خاورمیانه و شمال آفریقا بوده است. این موارد اقتصاد کشور را در شرایط نامناسبی قرار داده است که یکی از پیامد های آن از بین رفتن ارزش پول ملی است.
محروم شدن ایران از دو شریک اقتصادی چین و روسیه فشار های سنگینی بر اقتصاد ایران وارد کرد
ارزش ریال از آنچه که امروز می بینیم احتمالا کمتر شود
در این بین عوامل دیگری نیز تاثیر گذار هستند و آن وجود تحریم های آمریکا بر علیه ایران و کاهش شدید قیمت نفت خام و میزان صادرات آن و از سوی دیگر تنش های مداومی است که در روابط خارجی ایران با سایر کشور ها وجود دارد. به طوری که ما شاهد این بودیم که در این مدت حتی شرکای اقتصادی فعلی ایران از جمله چین و روسیه نیز کمک چندانی به ایران نکرده اند. شاهد مدعا این که علی رغم ادعای روسیه برای در اختیار گذاشتن یک خط اعتباری ۵ میلیارد دلاری برای اجرای سه پروژه کلیدی راه آهن «گرمسار اینچه برون» که راه آهن دو خطه برقی است و شبکه راه آهن ایران را به آسیای میانه وصل می کند، ساخت نیروگاه برق ۱۴۰۰ مگاواتی در بندر عباس و رفع اشکالات فنی و بهینه سازی و بهبود بخشی به کارکرد نیروگاه های رامین و شهید منتظری در اهواز و اصفهان که واحد هایی مستهلک شده بودند، اما دیدیم که روس ها فورا با بهانه اینکه امکان دارد مشمول تحریم های آمریکا شوند، از ایران خارج شدند و این پروژه ها روی دست ما ماند. همین برخورد در مورد چینی ها مشاهده شد، آنها هم به محض اینکه تحریم آمریکا اعلام شد از پروژه های بزرگ ما از جمله توسعه پالایشگاه آبادان و مجتمع پتروپالایش مسجد سلیمان با هزینه سرمایه گذاری بالغ بر ۱۰ میلیارد یورو خارج شدند. محروم شدن ایران از این دو شریک اقتصادی و عدم ارتباط مستقیم با شبکه مالی جهانی موجب شد فشار های سنگینی بر اقتصاد ایران و نرخ برابری ریال وارد کرد به طوری که ما شاهد کاهش ارزش ریال بودیم و این احتمال وجود دارد که ارزش ریال از آنچه که امروز می بینیم نیز کمتر شود.
فعلا امکان کاهش نرخ ارز وجود ندارد
* آیا می توان گفت فعلا امکان کاهش نرخ ارز وجود ندارد؟
من فکر نمی کنم. اگر مبانی علم اقتصاد را مبنا بگذاریم فعلا امکان چنین چیزی وجود ندارد.
* اگر بانک مرکزی سیاست هایی در نظر بگیرد، آیا این سیاست ها نمی تواند در کاهش نرخ ارز تاثیر گذار باشد؟
میزان دخالت های بانک مرکزی چه در ایران و چه در کشورهای دیگر آنچنان تعیین کننده نیست
نرخ برابری ارزها آنچنان متاثر از سیاست های بانک های مرکزی کشورها نیست بلکه کاری است که عمدتا توسط بانک های سرمایه گذاری بزرگ جهان انجام می گیرد که از بین ده بانک بزرگ سرمایه گذاری جهان که گردش مالی آنها چیزی برابر با بیش از یک و نیم تریلیون دلار در سال است، شش مورد آمریکایی هستند، قیمت نفت، طلا، نرخ برابری ارزها و کالاهای اساسی را تعیین می کنند و کافی است دستور سیاسی خاصی از بالا دریافت کنند تا اقتصاد کشوری را با مشکل روبرو کنند. به طوری که ما شاهد بودیم بعد از اشغال شبهه جزیره کریمه توسط روسیه و اعمال تحریم ها توسط کشورهای اروپایی و آمریکا، مقامات سیاسی آمریکا به بانک های سرمایه گذاری خود دستور دادند منابع مالی و پول های خودشان را از روسیه خارج کنند. در طول یک روز ۲۵ میلیارد دلار ارز از روسیه خارج شد و ارزش روبل تا ۵۰ درصد کاهش پیدا کرد و بورس مسکو علی رغم اینکه بورس بزرگی نیست به شدت سقوط کرد و به عبارتی آن را به خاک سیاه نشاندند. بنابراین میزان دخالت های بانک مرکزی چه در ایران و چه در کشورهای دیگر آنچنان تعیین کننده نیست، ضمن اینکه بانک مرکزی ایران برای رویارویی با بحران ارز منابع مالی در اندازه های کافی در اختیار ندارد. دولت مرتبا اصرار می کند ارز ناشی از صادرات به کشور برگردد ولی این ارزها بیش از بیست میلیارد یورو نیست و حتی اگر به کشور برگردد تاثیر چندانی در روند فعلی نرخ برابری ریال در برابر سایر ارزها ندارد، ضمن اینکه این ارز که برای ورود به کشور با مشکلات سیستم بانکی روبرو است و عمدتا از طریق صادرات پتروشیمی و محصولات فولادی است، بخش عمده این ارز برای واردات مواد اولیه مورد نیاز این شرکت ها در نظر گرفته شده است.
* برخی معتقدند وضعیت کرونا بر اقتصاد ایران چندان اثرگذار نبوده است و روندی بوده که به علت تحریم ها و دیگر مسایل باعث روند صعودی قیمت ها در بازار شده است. آیا اساسا از نگاه شما کرونا تبعات منفی بر اقتصاد ایران طی ماه های اخیر داشته است و اگر بله عمده این تاثیرات در چه بخش هایی بوده است؟
کرونا به طور غیرمستقیم بر ساختار اقتصادی کشور آسیب زده است
ایران در خاورمیانه بالاترین میزان مبتلایان و کشته شدگان کرونا را دارد
نمی توان کتمان کرد و گفت کرونا اثری بر اقتصاد ایران نداشته است. باید در نظر گرفت که ایران کشوری صنعتی نیست و بیش از ۵۰ درصد تولید ناخالص داخلی آن از طریق خدمات صورت می گیرد و این کسب و کارها بر اثر ویروس کرونا دچار اشکال شدند ضمن اینکه نرخ بیکاری در ایران بسیار بالا است و در حدی غیر قابل تحمل است و ما می بینیم که کرونا به طور غیرمستقیم بر ساختار اقتصادی کشور آسیب زده است. زمانی که اقتصاد بزرگی چون آمریکا که یک چهارم اقتصاد جهان را تشکیل می دهد علنا اعلام می کند که اقتصادش بر اثر کرونا کوچک خواهد شد و یا تعداد بیکاران فراتر از چهل میلیون نفر خواهد بود و همین مساله در مورد انگلیس و فرانسه نیز دیده شد، پس نمی توانیم بگوییم کرونا بر اقتصاد ایران اثر نداشته است. حتی می توان گفت این اثر بسیار سنگین تر است چون در خاورمیانه ایران بالاترین میزان مبتلایان و کشته شدگان را دارد.
* به نظر شما مهم راه نجات اقتصاد ایران چیست؟ نقش دولت ها چه اندازه در حوزه مشکلات اقتصادی اثرگذار بوده است؟ سیاست های پولی و بانکی و عدم شفافیت در این خصوص چه اندازه به اقتصاد ایران ضربه زده است؟
اقتصاد ایران به شدت دولتی و سیاست زده و آمیخته در فساد است
متاسفانه منابع بالایی که به بورس سرازیر شده صرف سرمایه گذاری مجدد نمی شود
اقتصاد ایران به شدت دولتی و سیاست زده و آمیخته در فساد است. ضمن اینکه نگاه دولت به اقتصاد نگاهی به شدت امنیتی است، به طوری که ما می توانیم مشاهده کنیم که مشاغل عوض می شوند ولی افراد عوض نمی شوند. در چنین اقتصادی، ناکارآمدی دولت کاملا آشکار است و تصمیمات اشتباه سیاسی و اقتصادی وجود دارند. از نمونه این تصمیمات اقتصادی اشتباه می توان به بورس اشاره کرد که دولت از بورس به عنوان ابزاری برای جبران کسری بودجه خود استفاده کرده است و به طور مصنوعی قیمت سهام بالا نگه داشته شده است تا دولت دارایی های خود را به قیمت بالاتری بفروش برساند. متاسفانه منابع بالایی که به بورس سرازیر شده صرف سرمایه گذاری مجدد نمی شود و در نهایت عده ای سوداگر و سفته باز و به تعبیری کلاهبردار در شرایط فعلی بیشترین سود را از بورس می برند درحالیکه اقتصاد کشور می تواند از استقبال مردم حداکثر استفاده را داشته باشد و در نهایت پروژه های بزرگ عمرانی از جمله ساخت آزاد راهها و ساخت مسکن برای اقشار آسیب پذیر و تکمیل شبکه های راه آهن کشور و… صرف شود. اما این منابع در دسته سوداگرانی است که بازار را در کنترل خود دارند.
* کارشناسان از نقدینگی افسار گسیخته در اقتصاد ایران حرف می زنند برای مدیریت این منابع چه می توان کرد؟
نقدینگی لجام گسیخته به این سال ها مربوط نیست
ما از ابتدای انقلاب کشور را از ابزار کارآمدی که همانا اوراق قرضه است محروم کرده ایم
اقتصاد ایران به دلیل وجود محدودیت ها ناتوان مانده است
نقدینگی لجام گسیخته به این سال ها مربوط نیست. ما از ابتدای انقلاب کشور را از ابزار کارآمدی که همانا اوراق قرضه است محروم کرده ایم به طوری که برخی روحانیون در ایران اعلام کرده اند که اوراق قرضه که ابزار کارآمدی در دست دولت ها برای کنترل نقدینگی است را ربوی شناخته اند و انتشار آن توسط دولت به منظور کنترل نقدینگی حرام دانسته شد، بنابراین در این شرایط که دولت از ابزار کارامدی به نام اوراق قرضه محروم شده است طبیعتا ناچار است که به چاپ اسکناس و افزایش پایه پولی کشور و بالا بردن نقدینگی اقدام کند. نقدینگی راهی به سوی فعالیت های مولد اقتصادی پیدا نمی کند و روانه بازارهای کاذب مثل ارز و مسکن و سایر کالاهای سرمایه ای می شود. ما اقتصاد دانان در دروس اولیه دانشگاهی در این رابطه می خواندیم و استاد اوراق قرضه را به عنوان یک اسفنج معرفی می کرد زمانی که نقدینگی در بازار زیاد است این اسفنج را رها می کنیم تا پول های مازاد را جمع کند و وقتی اقتصاد در رکود است این اسفنج را بفشارید تا نقدینگی بیشتر شود این موضوع در زمان دولت اوباما دیده شد. وقتی رکود بر اقتصاد حاکم شد بانک مرکزی آمریکا ماهانه ۸۵ میلیارد دلار اوراق قرضه بازخرید کرد. این اوراق در تمام اقتصاد های دنیا شبه پول شناخته می شوند و باید در بازار ثانویه داد و ستد شوند. اقتصاد ایران به دلیل وجود این محدودیت ها ناتوان مانده است.
* به مساله بورس اشاره کردید آیا این بازار هم مثل سایر بازار ها دارای حباب است؟ آیا این بازار می تواند در طولانی مدت خود را اصلاح کند و برای تولید مفید باشد؟
بورس ایران دارای حباب است
امروز حدود ۱۵ میلیون نفر دارای کد بورسی هستند
شکسته شدن حباب بورس می تواند پیامدهای امنیتی به بار بیاورد
من اطمینان زیادی ندارم که قیمت های فعلی طلا و ارز دارای حباب باشند ولی در مورد بورس این عقیده را دارم. من در دوران سازندگی به عنوان رییس مرکز مطالعات و بررسی های اقتصادی بورس تهران خدمت می کردم و به مدت شش سال در بورس تهران بودم و از این منظر روند فعلی را در ایران بسیار نگران کننده می بینم. قیمت ها گاهی تا جایی بالا رفته اند که حتی از قیمت های جایگزینی واحد های تولیدی نیز بیشتر هستند. سهم شرکتی که تنها یک زمین حصار شده است و یا سهام شرکت های زیان ده مرتبا در بورس بالا می رود و متاسفانه کنترلی بر این مساله نیست. این حباب روزی می ترکد و در آن شرایط کشور با دو یا سه هزار نفر ناراضی مواجه نخواهد بود امروز حدود ۱۵ میلیون نفر دارای کد بورسی هستند، این تعداد رقم بالایی است و شکسته شدن این حباب می تواند پیامد های امنیتی به بار بیاورد و مساله شدیدتر از ماجرای قرض الحسنه ها خواهد بود. من به عنوان یک اقتصاد دان از این منظر که با صراحت به دولت هشدار داده ام وجدان آسوده ای دارم.
* آیا برای این زمان پیش بینی هایی دارید؟
من غیبگو نیستم و نمی توانم چنین چیزی را مطرح کنم ولی این اتفاق رخ می دهد. این قیمت ها باید به نرخ تعادلی باز گردد.
* چرا ایران از بورس های سایر کشور ها تجربه ای کسب نمی کند؟ تمام بورس ها با شیبی ملایم روند رشد داشتند.
من در این رابطه با رییس جدید بورس اوراق بهادار نشستی داشتم و از ایشان خواستم زمینه ای فراهم کند تا منابع مالی سرازیر شده به سمت بورس به طرف فعالیت های مولد اقتصادی حرکت کنند. متاسفانه من این انگیزه را در مدیریت کلان اقتصادی کشور نمی بینم. بورس اوراق بهادار از زیر مجموعه های وزارت اقتصاد و دارایی است ولی وزیر اقتصاد و دارایی به نظر من از توان علمی کافی برای درک این موضوع برخوردار نیست. بنابراین صحبت های کارشناسی مقبول دستگاه اجرایی نیست.
2 میلیارد یورو سرمایه خارجی در بخش پالایشگاهی جذب شد
خرداد: معاون وزیر نفت در امور پالایش و پخش فرآورده های نفتی گفت: تاکنون 2 میلیارد یورو سرمایه گذاری خارجی از چین در طرح توسعه پالایشگاه آبادان جذب شده است.
علیرضا صادق آبادی در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا درباره جذب سرمایه گذاری خارجی در طرح های پالایشی کشور، افزود: مذاکره با سایر شرکت های خارجی برای نوسازی و بهسازی سایر پالایشگاه ها هنوز به نتیجه نرسیده است.
مدیرعامل پالایش و پخش فرآورده های نفتی ادامه داد: ظرفیت پالایش نفت و میعانات گازی کشور اکنون به حدود 2 میلیون و یکصد هزار بشکه رسیده است.
به گزارش ایرنا، جذب 2 میلیارد یورو از چین برای نوسازی پالایشگاه آبادان به عنوان یکی از بزرگ ترین سرمایه گذاری های خارجی در دوران پسابرجام به شمار می رود.
نوسازی پالایشگاه آبادان در بهمن سال 1395 در پی گشایش های حاصل از اجرای توافق هسته ای موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) با استفاده از فاینانس (منابع مالی) چین آغاز شد که در ماه های آتی، برخی واحدهای آن راه اندازی می شود.
پالایشگاه آبادان به عنوان قدیمی ترین پالایشگاه کشور به شمار می رود که به علت قدیمی بودن برخی فناوری های به کار رفته در آن، جزو پالایشگاه های زیانده به شمار می رود.
بر اساس برخی گزارش ها، پالایشگاه آبادان با تولید بالای مازوت (نفت کوره) سالیانه 700 میلیون تا 800 میلیون دلار ضرر می کند که با نوسازی، از چرخه زیاندهی خارج می شود.
طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان با همکاری شرکت چینی ساینوپک اینترنشنال پترولیوم* و شرکت طراحی و ساختمان نفت ایران اجرا می شود.
با اجرای طرح توسعه و تثبیت ظرفیت پالایشگاه آبادان افزون بر تامین خوراک پتروشیمی بندر امام (ره)، پتروشیمی آبادان، روغن سازی ایرانول و قیر پاسارگاد، محصولاتی شامل بنزین معمولی، بنزین سوپر، نفت سفید، گازوئیل و نفت کوره مطابق با استاندارد یورو5 تولید می شود.
طرح تثبیت ظرفیت و بهبود کیفیت فرآورده های پالایشگاه آبادان شامل واحد تقطیر 210 هزار بشکه ای در روز است که جایگزین واحدهای تقطیر قدیمی شده و ظرفیت پالایش پس از ساخت این واحد به میزان 360 هزار بشکه در روز تثبیت می شود.
آینده بورس از نگاه کارشناسان
برای رفع دلنگرانی سهامداران خرد از وضعیت منطقه و تاثیر آن بر بورس و سرمایههایشان، پیشبینی بازار در هفته جاری را از کارشناسان و متخصصان حوزه بورس پرسیدیم.
به گزارش سرویس بورس مشرق، تنشهای منطقهای، فضای مبهم مذاکرات بینالمللی، تورم، افزایش قیمت دلار، کسری بودجه و خیلی از موضوعات دیگر این روزها در فکر و ذکر سهامداران خرد رژه میروند. با هر قدم یک سوال در ذهن اکثر آنها شکل میگیرد: «چه کنیم؛ بفروشیم یا بخریم؟ و بعد از این سوال، به ترتیب سوالهای دیگر از راه میرسند؛ اگر تنشها بالا گرفت چه کنیم؟ بازار ریزش خواهد داشت یا نه؟ دلار که بالا برود، شاخص هم رشد میکند؟» برای رفع دلنگرانی سهامداران خرد از وضعیت منطقه و تاثیر آن بر بورس و سرمایههایشان، پیشبینی بازار در هفته جاری را از کارشناسان و متخصصان حوزه بورس پرسیدیم.
هرچند برای اکثر افراد آینده مذاکرات بینالمللی برجام و به سرانجام رسیدن آن در هالهای از ابهام و فضای آینده، فضایی مهآلود است اما در رابطه با تنشهای منطقهای اکثر این افراد معتقدند که فعلا خبری نمیشود. آنها میگویند که این تنشها در کوتاهمدت اثر چندانی روی بازار سهام نخواهند داشت و فقط ممکن است با بالا گرفتن این تنشها قیمت ارز رشد داشته باشد. اما مسالهای که موجب نگرانی این افراد است اینکه تنشها و فضای مبهم و به قولی مهآلود باعث میشود که سرمایهگذاران چشمانداز مثبتی نسبت به آینده و فضای سرمایهگذاری در کشور نداشته باشند و همین ترس و لرزهاست که باعث فرار سرمایهگذار از بازارهای مالی کشور میشود. در نهایت درباره بازار سهام در هفته جاری کارشناسان این حوزه معتقدند که روند مثبت خواهد بود و دو گروه پتروشیمیها و پالایشیها، خط اول بازار خواهند بود.
افزایش حجم معاملات در هفته جاری
الناز افشار، کارشناس حوزه بورس با توضیح این نکته در رابطه با پیشبینیاش از اوضاع و احوال بورس در هفته پیش رو میگوید که «با توجه به مشخص شدن گارد صعودی دلار و شکسته شدن سقف ۲۸هزار تومان و افزایش نرخ کامودیتیها بهویژه قیمت نفت و با توجه به اینکه بازار در دو هفته گذشته اصلاح خوبی انجام داده و قیمتها به نقطه جذابی رسیدهاند شاهد ورود نقدینگی به بازار خواهیم بود و پیشبینی میشود حجم معاملات افزایش یابد و بازار مثبتی را پیش رو داشته باشیم.»
او به افت بازار در دو هفته گذشته و دلایل آن اشاره میکند و در صحبتهایش میگوید: «دلیل عمده افت بازار در دو هفته گذشته فروش اوراق دولتی بوده بهطوری که قبل از اینکه شاهد اصلاح بازار باشیم شاهد فروش ۴هزار میلیارد تومان اوراق دولتی اثر تنش های خارجی بر پیکر بورس بودیم ولی در دو هفته گذشته میزان فروش اوراق دولتی افزایش یافت و بر مبنای بودجه دولت باید ۱۲۵هزار میلیارد تومان اوراق بفروشد اما با توجه به شرایط فعلی اقتصادی و تحریمها و کسری بودجه دولت پیشبینی میشود که دولت تا نزدیک ۳۰۰هزار میلیارد تومان هم اوراق به فروش برساند که تنها ریسک فعلی بازار است اما در نهایت با توجه به زمزمههای حذف ارز ۴۲۰۰تومانی و تورم افسارگسیخته پیش رو، جذابیت قیمتها و ارزندگی سهمها در گزارشهای ۶ماهه کاملا مشهود خواهد بود.» به اعتقاد افشار «دولت در حال حاضر رویکرد انقباضی ندارد و این نشاندهنده این است که سرمایهگذاران راهی جز سرمایهگذاری در بازار سرمایه نخواهند داشت، پس شاهد بازار صعودی خواهیم بود.» افشار به سهامداران خرد هم برای هفته جاری پیشنهاد میکند که «بنا بر حقیقت سرمایهگذاری کنند و هیجانی رفتار نکنند.
صورتهای مالی شرکتها را مطالعه و با توجه به ارزش ذاتی سهمها تصمیمگیری کنند. تنوع بخشی پرتفوی را رعایت کنند و اکیدا تکسهم نشوند، مدیریت سرمایه را نیز لحاظ کنند.»
تنشها فعلا اثری نخواهند گذاشت
مهدی دلبری، کارشناس حوزه بورس نیز در رابطه با روند بازار در هفته جاری میگوید: «گزارشهای شرکتها در شهریور منتشر شده و افت فروش مردادماه هم جبران شده و فروش به اندازه تیر است.»
او در همین رابطه توضیح میدهد که «برآورد این است در ۶ماه امسال بتوانیم بیشتر از دو برابر سود پارسال را داشته باشیم. حاشیه سود بیشتر شده و P/ Eبازار برابر ۷ و برای برخی از سهام در محدوده ۶ است که میتوانند گزینه خرید خوبی باشند.»
او در صحبتهایش به نرخ سود بانکی هم اشاره میکند و با بالا خواندن آن میگوید که این سود بالا «موجب میشود که سهمها برای خرید با ملاحظه بیشتری از سمت سهامداران برای خرید انتخاب شوند.» دلبری همچنین به مساله فروش اوراق دولت در ماه گذشته اشاره میکند و میگوید: «فشار فروش دولت برای اوراق در ماه گذشته بوده که سهامداران باید مدنظر قرار بدهند. گروه اوره، فلزی، معدنی، پتروشیمی، دارویی و معدنیها و برخی از خودروسازیها گزارشهای فروش خیلی خوبی دادهاند. از آن طرف فشار فروش اوراق را در این ماه هم شاهد بودیم که دولت ۲۷هزار میلیارد تومان فروخت و سهامداران باید به آن توجه کنند.»
این کارشناس حوزه بورس در نهایت به این مساله اشاره میکند که «با توجه به انتظارات تورمی که در کشور شکل گرفته است، شش ماه دوم بهتری خواهیم داشت.» دلبری همچنین در صحبتهایش دلار را متغیر مهمی میخواند و میگوید که فعلا خیلی واکنش شدیدی به تحولات منطقهای نشان نداده اما «فکر میکنم که مهمتر از دلار، بحث تراز منفی دولت در ماه گذشته است که این آیتم اثر مهمتری از تنشهای سیاسی روی بورس خواهد داشت. اگر در همین حد تنش باقی بماند اثری نمیگذارد ولی اگر بیفتد اثرش روی دلار و بازار بیشتر خواهد بود و بازار با ترس جلو خواهد رفت.» او همچنین به سهامداران خرد پیشنهاد میکند که «با توجه به گزارش ۶ماهه فروش جلو بروند؛ یعنی گزارشهای فروش را مطالعه کنند و اگر سهمهای مهم را ندارند، در پرتفوی خود داشته باشند. و البته با توجه به گزارشهای فروش شرکتها پرتفوی خود را جابهجا کنند تا در ۶ماه آینده وضعیت بهتری داشته باشند.»
سهمهای بنیادی اثر تنش های خارجی بر پیکر بورس انتخاب کنند
مصطفی محبیمجد، کارشناس حوزه بورس در رابطه با پیشبینیاش از وضعیت بورس در هفته جاری، از سه ریسک سیاسی، اقتصادی و سیاستی برای بازار نام میبرد. به اعتقاد او ریسک سیاستی از دیگر ریسکها در بازار تاثیر بیشتری دارد.
او در همین رابطه میگوید: «ریسک سیاستی، ریسکی است که مربوط میشود به بحث متغیرهایی که در اختیار بانک مرکزی است و روی روند بازار تاثیرگذار خواهد بود.» او در رابطه با دو ریسک دیگر هم میگوید که «ریسک سیاسی برجام است و ریسک اقتصادی هم بیشتر از همه معطوف میشود به نرخ ارز.» محبیمجد نرخ ارز را پارامتر مهمی در روند بورس معرفی میکند و البته نیمنگاهی هم به تنشهای منطقهای دارد و میگوید: «خیلی از این تنشها در کوتاهمدت نمیتواند متغیری برای بازار باشد ولی در بلندمدت سهامداران را از جهت اینکه آینده روشن و واضحی برای خود و سرمایههایشان نمیبینند ممکن است کمی آنها را پراکنده کند.»
این کارشناس حوزه بورس به سهامداران خرد هم برای هفته دوم مهرماه توصیه میکند: «شرکتهای پالایشی به واسطه اینکه هم بازار و هم خودشان توقع دارند که گردش مالی زیادی داشته باشند و حاشیه سود کم، تغییری در بحث خوراک و محصول دارند و اقبال بازار به سمت این شرکتها خواهد بود. پس در هفته جاری این شرکتها نسبت به بقیه میتوانند بهتر باشند. پیشنهاد من به سهامداران این است که سهمهای بنیادی انتخاب کنند که از کف بهایشان خیلی فاصله نگرفته باشند. در صنایع نچرخند تا اگر قرار بود بازار بریزد، افت زیادی نکنند.»
پتروشیمیها و پالایشیها رونقدهنده بازار
بهمن فلاح، کارشناس حوزه بورس به عرضههای اولیه در روند بازار اشاره کرده و گفت: «پس از روند یکماههای که بازار در شهریورماه داشت که ناشی از عرضههای اولیه تقریبا سنگین نسبت به حجم و ارزش معاملات بود، به همین نسبت شاهد خروج نقدینگی از بازار و تا حدودی خوشبینیهایی بودیم که ناشی از مذاکرات برجام شکل گرفته بود و در کنار این خوشبینیها بازار به هر حال به وعدههای تیم اقتصادی رئیسی و خود آقای رئیسی خوشبین بود که موجب شد به خاطر وجود این انتظارات تا حدودی عقبنشینی کرده و در فاز احتیاط قرار بگیرد.» فلاح در ادامه صحبتهایش و بر شمردن این مسائل به فروش اوراق خزانه دولت اشاره میکند و اینطور توضیح میدهد که «فروش اوراق خزانه دولتی در حجم قابلتوجهی در بازار انجام شد، خب طبیعتا بازار در ماه گذشته تقریبا متعادل و رو به منفی بود و شاهد اصلاح در اکثر سهمها بودیم. اما طبیعتا با نزدیک شدن به موعد ارسال گزارشهای ۶ماهه و به همان نسبت با گزارشهای شهریورماه خوب و عالی شرکتها که اکثرا در صنایعی مثل صنعت پتروشیمی مواجه شدیم و به علاوه طبیعتا رشدی که ارز در هفته گذشته داشت و انتظارات تورمی که در بازار ارز در حال شکل گرفتن است، پیشبینی میشود که بازار به نسبت گزارشهای خوبی که به سامانه کدال ارسال شده و آمار فروش عالی شرکتها و بهخصوص پتروشیمیها در شهریورماه به استقبال این گزارشهای خوب ۶ماهه برود و P/ E بازار رشد پیدا کند.»
به اعتقاد این کارشناس حوزه بورس «روند بازار در هفته پیش رو صعودی و مثبت پیشبینی میشود و قاعدتا خیلی از سهمها رشدهای قبلی خودشان را که در دو اثر تنش های خارجی بر پیکر بورس ماه گذشته داشتند و از دست دادند دوباره پس میگیرند.» او همچنین در ادامه این بخش از صحبتهایش میگوید: «صنایعی هم که به هر حال از منظر بنیادی از محل رشد نرخ ارز منتفع میشوند و اصطلاحا صادراتمحور هستند و نماد بارز این صنایع پتروشیمی است، لیدر بازار خواهند بود و به خاطر تخفیفی که برای پالایشیها در نظر گرفته شده این دو صنعت یعنی اثر تنش های خارجی بر پیکر بورس پتروشیمی و پالایشی میتوانند بازار را به سمت رونق بیشتر هدایت کنند و به همان نسبت شکل گرفتن ارزش معاملات قویتر و چرخش پول در میان صنایع مختلف، بازار مثبت خوبی در هفته پیش رو در انتظارمان است.»
فلاح به سهامداران خرد هم توصیه میکند که «عمیقتر به بازار نگاه کرده و تحلیلها را بهروز کنند و از تصمیمهای هیجانی و ذهنی در بازار دوری کنند و بر اساس یک افق سرمایهگذاری میانمدت در بازار حضور داشته باشند. اگر این موارد را رعایت کنند نه تنها سودهای خوبی میبرند و از بازار منتفع میشوند، حداقل با این ذهنیت عقلایی میتوانند خیلی بیشتر از تورم و بیشتر از بازارهای دیگر در بورس سود کنند.»
بازار مثبت و با عرضههای بالا خواهد بود
مهدی ساسانی، کارشناس حوزه بورس هم به سهامداران توصیه میکند که در این هفته هیجانی خرید نکنند و درباره اوضاع بورس در هفته جاری میگوید: «بازار این هفته مثبت و با عرضههای بالا همراه خواهد بود.» او همچنین به مساله دلار و رشد قیمت آن اشاره میکند و میگوید که «چون رشد دلار باعث میشود خیلی از صنایع تاثیرپذیر از آن باشند، در بازار با تقاضا روبهرو میشوند.» ساسانی نکته دیگری را هم در صحبتهایش مطرح میکند و آن عرضه اوراق بدهی از سوی دولت سیزدهم است. مسالهای که خیلی از کارشناسان دیگر هم به آن پرداختهاند. به اعتقاد این کارشناس حوزه بورس با عرضه اوراق بدهی از سوی دولت «حقوقیها با فروش سهام اوراق خریداری میکنند و همین موضوع افزایش عرضهها را به همراه خواهد داشت.» نکته دیگری که او در صحبتهایش به آن اشاره میکند تنشهای منطقهای است و در این رابطه توضیح میدهد که «طبیعتا سرمایه ریسکگریز است و تنشها در منطقه اگر افزایش یابد میتواند روی بازار تاثیر منفی باشد اما مهم است که بدانیم فعلا به این مسائل نمیتوان زیاد و در حد واقعی استناد کرد.» در نهایت ساسانی به سهامداران خرد برای هفته جاری و حضورشان در بورس توصیه میکند که «از هیجان دوری کنند و در مثبتها هیجانی خرید نکنند.»
دستگیری مدیر مالی هواوی جرقهای برای افزایش تنشهای آمریکا و چین
براساس بیانیه وزارت دادگستری کانادا، منگ وانژو، مدیر ارشد مالی شرکت چینی هواوی در کانادا به اتهام نقض تحریمهای آمریکا دستگیر شده است.
به گزارش ایسنا، وزارت دادگستری کانادا روز چهارشنبه اعلام کرد که منگ وانژو، مدیر ارشد مالی شرکت چینی هواوی به اتهام نقض تحریمهای آمریکا در شهر ونکوور کانادا دستگیر شده است.
به گفته افراد و منابع آگاه، وی در صادرات و فروش محصولات و تجهیزاتی که در ایالات متحده آمریکا ساخته و توسعه داده شده بودند و یا مخصوص این کشور تولید شدهاند، و انتقال آنها به کشورهای تحت تحریمهای اقتصادی آمریکا نظیر ایران دست داشته و همکاری کرده است.
برخی از مقامات قضایی در آمریکا پیشتر گفته بودند که برخی از مقامات و مدیران شرکت چینی هواوی حداقل از سال ۲۰۱۶ به انتقال و فروش محصولات و تجهیزات مخابراتی به کشورهای ممنوعه مشغول بوده و همکاریهای وسیع و گستردهای نیز با این کشورها داشتهاند.
با این حال رویترز صحت این اتهامات را تایید نکرده و تنها به نقل از منابع آگاه به شرح مختصری از اتهامات علیه مدیر ارشد مالی هواوی بسنده کرده است.
منگ وانگ ژو که سمت مدیریت ارشد مالی هواوی را برعهده دارد، دختر موسس و بنیانگذار این شرکت رن نژنگ فی نیز هست.
هواوی نیز با انتشار بیانیهای دستگیری مدیر ارشد مالی این شرکت در کانادا را تایید کرده اما گفته که اطلاعی از اتهامات وارده بر وی ندارد.
این دستگیری درحالی اتفاق میافتد که هنوز یک هفته از توافق و آتش بس موقت و ۹۰ روزه میان شی جین پینگ، رئیسجمهور چین و دونالد ترامپ، رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا هم نگذشته است و به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران این مساله میتواند بار دیگر بهانهای برای شعلهور شدن آتش جنگ تجاری میان این دو کشور و تنشهای سیاسی آنها باشد و روابط سیاسی و تجاری چین و آمریکا را در ماههای آتی تیره و تار کند. این درحالیست که هواوی یکی از شرکتهایی است که در یک سال اخیر با مشکلات و اتهامات بسیاری مبنی بر جاسوسی از مقامات و شهروندان آمریکایی به واسطه تجهیزات مخابراتی و گوشیهای هوشمند خود مواجه بوده و با دستور ترامپ اجازه فعالیت و فروش محصولات در بازار ایالات متحده آمریکا را ندارد.
هواوی بزرگترین تولیدکننده و توسعه دهنده تجهیزات مخابراتی و دومین سازنده و عرضه کننده موبایل در جهان محسوب میشود.
دیدگاه شما