آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن

بازار بورس جهانی

معرفی کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی

مبانی بازارها و نهادهای مالی (در زبان انگلیسی: Foundations of Financial Markets and Institutions) یک کتاب جامع و عمیق (خیلی عمیق‌تر از چیزی که تصور می‌کنید!) در زمینه بازارها و نهادهای مالی است. کمتر کتابی را می‌توان یافت که اصول بازارهای مالی را مانند این کتاب طبقه‌بندی و ارائه کرده باشد. اگر علاقه دارید بازارهای مالی را اصولی و حرفه‌ای بشناسید، این کتاب بهترین انتخاب شماست.

می‌توانید به جای خواندن این متن، اپیزود شانزدهم و بیست و سوم اینوست پلاس که مرتبط با همین کتاب هستند را گوش کنید. از طریق دو لینک زیر به این اپیزودها دسترسی خواهید داشت.

نویسندگان کتاب

این کتاب توسط سه تن از دانشمندان بزرگ مالی و اقتصاد نوشته شده است. نویسنده اصلی این کتاب، فرانک فبوزی است؛ فبوزی یک آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن اقتصاددان و استاد دانشگاه آمریکایی در زمینه مالی (فایننس) در دانشگاه Yale و MIT است. او به واسطه سال‌ها فعالیت در نهادهای مالی بزرگ آمریکا نظیر «بلک راک»، بازارها و نهادهای مالی را به خوبی می‌شناسد.

نویسنده دوم این کتاب، فرانکو مودیلیانی، یکی از برجسته‌ترین دانشمندان اقتصاد و مالی است و در سال 1985 برنده جایزه نوبل اقتصاد شده است. او که استاد دانشگاه MIT بوده است، هم اکنون از دنیا رفته است، امّا تاثیرات او بر علم اقتصاد جاودانه است.

نویسنده سوم این کتاب، فرانک جونز، سال‌ها در نهادهای مالی آمریکایی بعنوان مدیر ارشد و عضو هیات مدیره فعال بوده و هم اکنون استاد دانشگاه در زمینه مالی است.

ترجمه‌های کتاب

دکتر حسین عبده تبریزی، کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی را به زبان فارسی ترجمه کرده است و آن را بصورت رایگان برای دانلود منتشر کرده است. دکتر عبده تبریزی این کتاب را در سه جلد ترجمه کرده که جلد اول و دوم آن منتشر شده و جلد سوم هنوز ترجمه نشده است. البته ترجمه این کتاب چندان خوب نیست و اگر می‌توانید، بهتر است این کتاب را به زبان اصلی بخوانید. کتاب مبانی بازارها و نهادهای مالی را می‌توانید از لینک‌های زیر دانلود کنید.

محتوای کتاب

همانگونه که گفته شد، این کتاب محتوایی بسیار غنی دارد و در 31 فصل تدوین شده است. در ادامه با محتوای فصل‌های این کتاب آشنا می‌شویم.

فصل اول، مقدمه

خواننده در این فصل با مفهوم کلی دارایی‌های مالی و بازارهای مالی و کارکردهای اقتصادی آن آشنا می‌شود. مفاهیمی چون ابزار حق مالی و ابزار بدهی، بازارهای اولیه و ثانویه، روندهای اساسی بازارهای مالی در سال‌های گذشته و مقدماتی از ابزارهای مشتقه در این فصل پوشش داده شده‌اند.

فصل دوم، نهادهای مالی، واسطه‌های مالی و شرکت‌های مدیریت دارایی

در این فصل با مفاهیمی نظیر سرمایه‌گذاری مستقیم و غیر مستقیم، صندوق‌های پوششی (هج فاند)، مدیریت دارایی و بدهی در نهادهای مالی و نحوه فعالیت واسطه‌های مالی و اهمیت فعالیت آن‌ها آشنا خواهید شد.

فصل سوم، نهادهای سپرده‌پذیر

مفاهیمی نظیر بانک، موسسات اعتباری، قانون‌گذاری بر نهادهای سپرده‌پذیر، روش‌های تامین مالی این نهادها و کفایت سرمایه نهاد سپرده‌پذیر در این فصل پوشش داده شده‌اند.

فصل چهارم، فدرال رزرو و خلق پول

در این فصل با مفاهیمی نظیر بانک مرکزی و نقش آن در اقتصاد، ساختار بانک مرکزی آمریکا و ابزارهای سیاست‌گذاری پولی، خلق پول و سیاست‌های پولی، ذخیره قانونیو همچنین عملیات بازار باز و بازار قراردادهای بازخرید (Repo) آشنا خواهید شد.

فصل پنجم، سیاست پولی

مفاهیم این فصل عبارتند از: اهداف سیاست پولی، نحوه اجرای سیاست پولی و روش اثرگذاری سیاست پولی بر متغیرهای اقتصادی

فصل ششم، شرکت‌های بیمه

در این فصل با مفاهیمی نظیر انواع بیمه، روش‌های سرمایه‌گذاری شرکت‌های بیمه و ساختار شرکت‌های بیمه آشنا خواهید شد.

فصل هفتم، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله

در این فصل با مفاهیمی نظیر ساختار و انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، محاسبه قیمت واحد صندوق‌ها، فواید اقتصادی صندوق‌ها و صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) آشنا خواهید شد.

فصل هشتم، صندوق‌های بازنشستگی

این فصل به شرح نحوه عملکرد، ساختار و انواع صندوق‌های بازنشستگی می‌پردازد.

فصل نهم، خواص و قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی

این فصل مبانی قیمت‌گذاری و ارزش‌گذاری دارایی‌های مالی (نظیر اوراق قرضه، سهام و …) را مورد بررسی قرار می‌دهد. مفاهیم آن عبارتند از: خواص دارایی‌هایی مالی، نرخ تنزیل و بازده مورد انتظار، ریسک دارایی‌های مالی و رابطه آن با قیمت و قیمت‌گذاری داریی‌های آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن مالی پیچیده.

فصل دهم، سطح و ساختار نرخ‌های بهره

در این فصل، یکی از اساسی‌ترین مفاهیم بازارهای مالی، یعنی نرخ بهره، شرح داده می‌شود. این مفهوم در جای جای علم و صنعت مالی خود را نشان می‌دهد و درک صحیح آن برای همه فعالان بازارهای مالی اهمیت ویژه‌ای دارد. مفاهیم این فصل عبارتند از: سطح تعادلی نرخ‌های بهره، نحوه تغییر نرخ بهره، نظریه‌های نرخ بهره و اوراق قرضه.

فصل یازدهم، ساختار زمانی نرخ‌های بهره

به جرات می‌توان گفت مهم‌ترین ویژگی نرخ بهره ساختار زمانی آن است. ساختار زمانی نرخ بهره یکی از مهم‌ترین نشانگر (اندیکاتور)های انتظارات در اقتصاد است و با درک آن می‌توان به سادگی «حال اقتصاد» را فهمید. مفاهیم این فصل عبارتند از: منحنی بازده (yield curve) و مفهوم ساختار زمانی، انواع شکل‌های منحنی بازده، رابطه نرخ‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت و اینکه چگونه منحنی بازده نشانگر حال اقتصاد است.

فصل دوازدهم، ریسک و بازده و مدل‌های قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی

مفاهیم این فصل عبارتند از: بازده تاریخی و بازده مورد انتظار یک سبد از دارایی‌های مالی، ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک، اثر متنوع‌سازی سبد بر ریسک غیر سیستماتیک، مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های مالی (CAPM) و مفهوم بتا.

فصل سیزدهم، بازارهای اولیه و پذیره‌نویسی اوراق بهادار

مفاهیم این فصل عبارتند از: نقش تامین سرمایه‌ها در بازار اولیه و روش‌های پذیره‌نویسی اوراق بهادار

فصل چهاردهم، بازارهای ثانویه

در این فصل، مفاهیمی نظیر اهمیت بازار ثانویه، کارایی بازار و اهمیت وجود کارگزارها و دلالان سهام مورد بررسی قرار می‌گیرند.

فصل پانزدهم، بازار اوراق قرضه خزانه و اوراق شرکت‌های دولتی

مفاهیم این فصل عبارتند از: اهمیت بازار اوراق قرضه خزانه، انواع اوراق قرضه خزانه، بازار اولیه و ثانویه اوراق قرضه خزانه و بازار اوراق قرضه خزانه در خارج از آمریکا

فصل شانزدهم، بازار اوراق قرضه شهرداری‌های آمریکا

مفاهیم این فصل عبارتند از: خریداران اوراق قرضه شهرداری‌ها، انواع اوراق قرضه شهرداری‌ها، ریسک اوراق قرضه شهرداری‌ها، بازارهای اولیه و ثانویه اوراق قرضه شهرداری‌ها، رابطه بازده اوراق قرضه شهرداری‌ها با دیگر اوراق قرضه و وضعیت مالیاتی این اوراق.

فصل هفدهم، بازار سهام عمومی، مبانی و مشخصات

مفاهیم این فصل عبارتند از: ساز و کار معاملات و انواع سفارشات، فروش استقراضی، وجه تضمین، هزینه‌های مبادلات سهام و کارایی قیمت در بازار سهام

فصل هجدهم، بازار سهام عمومی، ساختار و سازمان

مفاهیم این فصل عبارتند از: انواع بازار سهام (سفارش محور، قیمت محور و ترکیبی)، خریداران و فروشندگان در این بازار، واسطه‌های این بازار و آشنایی با بورس اوراق بهادار نیویورک و نزدک و دیگر بازارهای سهام آمریکا.

فصل نوزدهم، بازار ابزارهای اولویت‌دار شرکتی (1)

مفاهیم این فصل عبارتند از: روش‌های تامین مالی شرکت‌ها، انواع ریسک‌های اعتباری (ریسک نکول، ریسک افت رتبه اعتباری و ریسک اسپرد اعتباری) و اهمیت رتبه‌بندی اعتباری

فصل بیستم، بازار ابزارهای اولویت‌دار شرکتی (2)

این فصل به شرح مفاهیمی نظیر ریسک سرمایه‌گذاری در اوراق شرکتی، عوامل موثر بر رتبه‌بندی اوراق، بازار ثانویه اوراق، بازده اوراق پربازده (اوراق آشغال!)، تفاوت میان انواع سهام (سهام ممتاز، بدهی شرکتی و سهام عمومی)، انواع سهام ممتاز (سهام با نرخ ثابت و سهام با نرخ متغیر)، نگاهی به قوانین ورشکستگی در ایالات متحده و روش‌های بازساختاردهی شرکتی

فصل بیست و یکم، بازار تعهدات بانکی

مفاهیم این فصل عبارتند از: دسته بندی بانک‌ها، گواهی‌های سپرده قابل مذاکره، بازار بین بانکی، وجوهات فدرال، نرخ موثر بازار وجوهات فدرال و ضمانت‌نامه‌های بانکی

فصل بیست و دوم، بازار وام‌های رهنی مسکونی

مفهوم وام رهنی مسکونی، ریسک اعتباری وام و دریافت کننده وام، نقدشوندگی وام، جریان نقدی وام و …

فصل بیست و سوم، بازار اوراق بهادار بر پایه وام‌های رهنی مسکونی

مفاهیم این فصل عبارتند از: رشد بازار وام مسکونی در سال‌های اخیر، پروسه اوراق بهادار سازی وام‌های رهنی، نقش نهادهای دولتی در این بازار و ریسک بازپرداخت پیش از موعد در وام‌های مسکونی

فصل بیست و چهارم، بازار وام رهنی تجاری و اوراق بهادار بر پایه وام‌های رهنی تجاری

تفاوت وام رهنی تجاری و مسکونی، انواع مستغلاتی که وام رهنی تجاری دریافت می‌کنند، روش‌های سنجش عملکرد (بازده) وام‌های رهنی تجاری و ریسک بالون

فصل بیست و پنجم، اوراق بهادار بر پایه دارایی

روش ساخت اوراق بهادار بر پایه دارایی‌های مختلف، انواع اوراق بهادار بر پایه دارایی، روش‌های بهبود کیفیت اعتباری اوراق بهادار ساخته شده، ساختار جریان نقد اوراق بهادار ساخته شده و ریسک این اوراق بهادار

فصل بیست و ششم، بازار آتی

آشنایی با قراردادهای آتی، کارکرد اقتصادی بازار آتی، تفاوت قرارداد آتی و سلف (Forward)، نقش اتاق تسویه در بازار آتی، مفهوم وجه تضمین و نقش بازار آتی در اقتصاد.

فصل بیست و هفتم، بازار اختیار معامله

مفهوم قراردادهای اختیار معامله، انوع قراردادهای اختیار معامله، اختیار معامله آمریکایی و اروپایی، تفاوت میان آتی و اختیار، مشخصات ریسک و بازده قراردهای اختیار، نقش قرارداد اختیار در پوشش ریسک، اثر اختیار معامله آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن بر ریسک و بازده پورتفو و انواع اختیار موجود (اختیار نرخ بهره، اختیار شاخص سهام و …)

فصل بیست و هشتم، قیمت‌گذاری قراردادهای اختیار و آتی

ایده اصلی قیمت‌گذاری مشتقات، آربیتراژ میان بازار نقد و آتی و نحوه تعیین قیمت بر اساس این آربیتراژ، اثر زمان تسویه بر قیمت قرارداد، دلیل تفاوت قیمت نظری و قیمت واقعی، مفهوم ارزش ذاتی و پریمیوم زمانی، عوامل موثر بر قیمت قرارداد اختیار (قیمت دارایی پایه، تلاطم مورد انتظار، زمان تا سررسید قرارداد، قیمت اعمال، نرخ بهره کوتاه‌مدت و جریانات نقد دارایی پایه) و قیمت‌گذاری قرارداد به روش دوجمله‌ای (binomial)

فصل بیست و نهم، بازار مشتقات نرخ بهره (نرخ سواپ، کپ، فلور و سلف)

مفاهیم اصلی این مشتقات، علت رشد بازار سواپ، قرارداد ترکیبی اختیار و سواپ (سواپشن) و کپ و فلور نرخ بهره

فصل سی‌ام، بازار ابزارهای انتقال ریسک اعتباری

مشتقات اعتباری و انواع آن، رخدادهای اعتباری، سواپ‌های نکول اعتباری (Credit Default Swap)، تعهدات بدهی وثیقه شده و کارکرد اقتصادی آربیتراژ

فصل سی و یکم، بازار فارکس و ابزارهای کنترل ریسک

نرخ تبدیل ارز، روش‌های تبدیل ارز، ریسک نرخ ارز، آربیتراژ مثلثی، ساختار بازار فارکس و ابزارهای پوشش ریسک فارکس

دوره مبانی بازارها و نهادهای مالی

اینوست پلاس دوره «مبانی بازارها و نهادهای مالی» را بر اساس این کتاب برگزار کرده است. این دوره بصورت صوتی تدریس شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار داده شده است. برای اطلاع از نحوه ثبت نام و حضور در این دوره روی این لینک کلیک کنید.

بورس به زبان ساده چیست؟

در این مقاله از سایت پارسیان بورس ابتدا به بیان مبانی بازار بورس به زبان ساده می‌پردازیم. سپس تلاش می‌کنیم اهمیت ابزارهای مالی بورس در ایران به‌ویژه نقش آنها در گسترش بازارهای پول و سرمایه، مورد بررسی قرار دهیم. ولی قبل از اینکه به بیان این تعاریف بپردازیم به شما تبریک می‌گوییم که بورس را انتخاب کرده اید. انتخاب بازار پرهیجان و پرریسکی مثل بورس برای هر فردی که به دنبال سرمایه‌گذاری می‌باشد، لازم است.

تبریک دوم را بابت این باید به شما بگوییم که شما جزو معدود افراد (بهتر است بگوییم 1%) افرادی هستید که بورس را به صورت اصولی و با آموزش می‌خواهید شروع کنید. متأسفانه یا خوشبختانه باید این خبر را به شما بدهم که 99% افرادی که وارد بورس می‌شوند، روش سرمایه‌گذاری اصولی در بورس را آموزش ندیده‌اند. این عدم آموزش بهای سنگینی دارد و این بهای سنگین شاید به پودر شدن سرمایه مالی این افراد منجر شود. بله درست خواندید …

البته این موضوع قسمت خوشبختانه‌ای هم دارد! افرادی که آموزش بورس را از پایه و اصولی می‌بینند سریع‌تر به سود می‌رسند و سودهای بزرگتری نصیبشان می‌شود.

تعریف بورس به زبان ساده

بورس اوراق بهادار، بازار متشکل و خودانتظام است که اوراق بهادار در آن توسط کارگزاران و یا معامله‌گران طبق مقررات قانون بازار بورس اوراق بهادار، مورد داد و ستد قرار می‌گیرد و به صورت شرکت سهامی عام تأسیس و اداره می شود.

پیدایش بورس جهانی

با جهانی شدن بازارهای مالی در سراسر دنیا، واحدهای اقتصادی که در هر کشور در جستجوی سرمایه و تأمین مالی می‌باشند، دیگر ناچار نیستند خود را به بازار داخلی محدود کنند. پیشرفت وسایل و ابزارهای ارتباطی، مشارکت‌کنندگان در بازار را در سراسر جهان به هم پیوند می‌زند و در نتیجه می‌توان سفارش‌ها را در طول چند دقیقه به انجام رساند.

پیشرفت تکنولوژی کامپیوتر، همراه با پیشرفت شبکه ارتباطات، انتقال اطلاعات لحظه به لحظه درباره بهای اوراق بهادار و دیگر اطلاعات ضروری را به سرمایه‌گذاران، در اغلب نقاط جهان میسر کرده است. بنابراین، بسیاری از سرمایه‌گذاران می‌توانند به بازار جهانی نظارت داشته باشند. در عین حال تجزیه و تحلیل کنند که این اطلاعات چه تأثیری بر وضع خطرساز و بازده مجموعه ابزارهای مالی آنها دارد.

بازار بورس جهانی

تاریخچه مختصری از بورس در جهان

واژه بورس از نام خانوادگی شخصی به نام واندر بورس گرفته شده است. این شخص در اوایل سده پانزدهم در شهر بروژ بلژیک زندگی می‌کرد. صرافان شهر در برابر خانه او گرد هم می‌آمدند و به دادوستد کالا و پول می‌پرداختند. بعدها نام او به مکان‌هایی اطلاق شد که محل داد و ستد پول، کالا و اسناد مالی و تجاری بوده است.

نخستین مرکز بورس اوراق بهادار جهان، سال 1460 میلادی در شهر انورس کشور بلژیک تاسیس شد. اما باید توجه داشت که اگر شرکت‌های سهامی متولد نمی‌شدند، بورس هرگز قابلیت تولد نمی‌یافت، در این مورد باید منشأ نخستین شرکت‌های سهامی را در روسیه تزاری که در سال 1553 و همچنین کمپانی هند شرقی انگلستان در سال 1602 میلادی شکل گرفتند، جستجو کنیم.

به هنگام جهش معاملات بورس و تحقق آن، دولت‌های اروپایی، مانند: انگلستان، آلمان و سوئیس، قوانین و مقررات ناظر بر فعالیت این نهاد را وضع کردند. پیش از اینکه امنیت سرمایه‌گذاری به خطر افتد، ضمانت اجرای قانون وضع شد تا از هرگونه تقلب و تزویر و پایمال شدن حقوق صاحبان سهام جلوگیری شود.

پیدایش بازار سرمایه در ایران

بازار متشکل سرمایه در ایران کاملاً نو و با سرعت فوق العاده ای در حال دگرگونی و تکامل است. بازار سرمایه به معنای بازاری است که در آن تقاضای وجوه بلندمدت تأمین می‌شود. بازار سرمایه با تأسیس بانک برنامه در سال 1325 که بعدها بانک اعتبارات صنعتی نامیده شد، بوجود آمد. بیش از آن اعتبارات بلندمدت که مقدار آن قابل توجه نبود به طور عمده از راه وام‌های بانک ملی ایران تأمین مالی می‌شد.

تنظیم نخستین برنامه عمرانی هفت ساله و اجرای آن از سال 1328 لزوم ایجاد بانک‌های توسعه‌ای و تخصصی را برای تأمین منابع مالی بلندمدت نمایان ساخت.

در سال 1338 بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران با مشارکت بخش خصوصی و مؤسسات خارجی به عنوان نخستین بانک تخصصی تأسیس شد که هدف از ایجاد آن کمک به گسترش فعالیت‌های بخش خصوصی در صنعت و معدن بود.

تحولات سریع اقتصادی- اجتماعی دهه 1320 اهمیت روزافزون بازار پول و سرمایه در کشور، تدوین قوانین جامعی را که ناظر بر فعالیت‌های پولی آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن و مالی باشد، اجتناب ناپذیر ساخت. در این مورد توسعه منابع بازار پول و سرمایه بیش از همه در شبکه بانکی کشور گسترش یافت.

تاریخچه بورس به زبان ساده در ایران

در ارتباط با تأسیس و شکل گیری بورس اوراق بهادار تهران نخستین بار در سال 1315 شمسی وان لوترفلد بلژیکی مطالعاتی درباره تأسیس بورس اوراق بهادار در تهران انجام داد و طرح و اساسنامه و نظامنامه داخلی آن را نیز تهیه کرد.

لیکن بروز جنگ جهانی دوم در شهریور 1320 و عدم ثبات سیاسی و اقتصادی سالهای اولیه سلطنت پهلوی دوم، تأسیس بورس را در ایران به تأخیر انداخت. قوانین تجاری ایران نیز در مورد بورس ساکت بود و نخستین بار ضمن ماده 20 قانون تأسیس اتاق بازرگانی مصوب 7 دیماه 1333 به موضوع بورس اشاره شد و طی آن از وزارت اقتصاد خواسته شد نظرات اتاق بازرگانی را درباره مسائل مربوط به بورس، مورد توجه قرار دهد.

بالاخره در اردیبهشت 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار به تصویب رسید و بوسیله وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد و از بانک مرکزی درخواست شد که نسبت به اجرای مفاد آن قانون اقدام کند.

بورس تهران در بهمن 1346 با انجام معاملات روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران فعالیت خود را آغاز کرد. در سال 1347 سهام چند شرکت جدید تولیدی به بورس راه یافت و اسناد خزانه و قبوض اصلاحات اراضی عباس آباد نیز در بورس قابل معامله شد.

از سال 1368 در چارچوب برنامه نیمسال اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تجدید فعالیت بورس اوراق بهادار تهران به عنوان زمینه‌ای برای اجرای سیاست خصوصی سازی مورد توجه قرار گرفت.

زمان رونق بورس به زبان آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن ساده

در واقع سیاست‌گذاران اقتصادی در نظر داشتند که بورس اوراق بهادار، با انتقال پاره‌ای از وظایف تصدی‌های دولتی به بخش خصوصی، جذب نقدینگی و گردآوری منابع پس انداز پراکنده و هدایت آن به سوی مصارف سرمایه‌گذاری، در تجهیز منابع توسعه اقتصادی و انگیزش مؤثر بخش خصوصی برای مشارکت فعالانه در فعالیت‌های اقتصادی، نقش مهم و اساسی داشته باشد.

در سال‌های 1367 تا 1376، تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از 56 به 263 شرکت افزایش یافت. در همین دوره، میانگین ارزش معاملات سالانه، حدود 180 درصد افزایش یافت که در مجموع، به فراهم آوردن 391/5 میلیارد ریال برای تامین منابع مالی مورد نیاز فعالیت‌های مولد اقتصادی در اقتصاد ایران انجامیده است.

همچنین در سال‌های 1376 تا 1385 تعداد بنگاه‌های اقتصادی پذیرفته شده در بورس تهران از 263 شرکت به بیش از 420 شرکت افزایش یافت که رشد کمی مناسبی را نشان می‌دهد. با این حال، عملکرد بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد که بازار متشکل سرمایه، در عمل جایگاه واقعی و شایسته خود را در اقتصاد ملی به دست نیاورده است؛ به گونه‌ای که میانگین سهم منابع تامین شده توسط این نهاد در مقایسه با تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی، از مرز 6/1 درصد فراتر نرفته است.

اگر بخواهیم بازار سرمایه پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته و در دراز مدت به فعالیت اقتصادی خود ادامه دهد باید بتواند به عنوان یک وسیله مؤثر و کارا برای بسیج منابع و پس‌انداز مورد استفاده دولت و بخش خصوصی قرار گیرد.

مزایای شرکت‌ها در بازار بورس به زبان ساده

یکی از ارکان اصلی محیط عملیاتی شرکت‌ها، بازار مالی است که از بازارهای پولی و بازارهای سرمایه بوجود می آید.

بازارهای سرمایه آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن از بازارهای اوراق بهادار دست اول (بازار اولیه) و بازارهای اوراق بهادار دست دوم (بازار ثانویه) تشکیل می‌شوند. (ریموند پی، 1380) به لحاظ اقتصادی، یکی از وظایف مهم بازارهای مالی، تسهیل تشکیل سرمایه است. شرکت‌هایی که درصدد تأمین مالی برمی‌آیند، اوراق بهادار (دارایی‌های مالی) خود را در برابر پولی که واسطه‌های مالی یا خود پس اندازکنندگان می‌پردازند، مبادله می‌کنند. سپس شرکت‌ها آن وجوه را به صورت سرمایه واقعی (دارایی‌های واقعی، مانند: ساختمان، زمین…) تبدیل می‌کنند. فراگرد شکل گیری سرمایه به روش مستقیم و غیرمستقم به قرار زیر است:

بطور کلی بازار دست اول دو ویژگی عمده دارد:

• اول: بازاری است که در آن تشکیل سرمایه صورت می‌گیرد.
• دوم: سهام و اوراق قرضه منتشر شده شرکت‌ها، برای نخستین بار در این بازار عرضه می‌شوند و مورد معامله قرار می‌گیرند.

در برابر دادوستدهای بعدی، اوراق بهادار (دارایی‌های مالی) در بازارهای دست دوم (ثانویه) انجام می‌شود.

معرفی بازارهای مالی

چند نوع بازار مالی داریم؟ آیا بازار مالی و بازار سرمایه یکی هستند؟ چه تفاوتی بین بورس و فرابورس وجود دارد؟ این سوالات عمدتا توسط خیلی از معامله‌گران پرسیده می شود. در این مقاله علاوه بر این که به معرفی بازارهای مالی می‌پردازیم، برخی از ویژگی‌ها و مزایای آن‌ها را نیز بررسی خواهیم کرد.

تعریف ماهیت بازار مالی

به هر فضایی که در آن معاملات کالاها یا اوراق بهادار و یا موجودیت‌های مختلف بین خریداران و فروشندگان (یا سرمایه‌دارها و کسب و کارها) انجام شود، بازار مالی گفته می‌شود. بازار مالی هم به صورت فیزیکی و هم به صورت پلتفرم‌های مجازی و بر بستر شبکه اینترنت، فعالیت می‌کنند. تخصیص منابع، ایجاد نقدینگی برای کسب و کارها و هدایت آن به مسیری درست، بهبود شفافیت در کلیه فعالیت‌های تجاری و اقتصادی، نقل و انتقال دارایی‌های مالی برای خریداران و فروشندگان و اعمال سیاست‌های پولی و مالی بانک مرکزی، بخشی از ویژگی‌های مهم بازارهای مالی هستند. شفاف بودن و دسترسی همیشگی نیز، جزو ویژگی‌های بارز بازار مالی محسوب می‌شوند. نوع و ماهیت هر بازار با توجه به کالا یا موجودیتی که بین خریداران و فروشندگان مورد معامله قرار می‌گیرد، آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن مشخص می‌شود. در ادامه این بازارها را متناسب با ویژگی‌ها و شاخصه‌های مختلف معرفی می‌کنیم. در نظر داشته باشید بازار مالی را می‌توان با توجه به شاخصه‌های مختلف (مانند حق مالی، ساختار قانون‌مندی و سازمانی، زمان واگذاری و …) تقسیم‌بندی کرد.

بازار سهام (بورس)

یکی از قدیمی‌ترین و در عین حال رایج‌ترین بازارهای مالی دنیا، بازار سهام است. در این بازار، سرمایه‌داران سهم شرکت‌ها و کسب و کارها را خرید و فروش می‌کنند و از این طریق، منابع مالی برای فعالیت‌های مختلف آن شرکت تأمین می‌شود. سرمایه‌گذار می‌تواند هر زمان که تصمیم گرفت سهام خود را به فرد دیگری بفروشد.

بازار اولیه و ثانویه

وقتی اوراق بهادار و سهام به صورت عرضه اولیه مبادله شدند، سرمایه لازم برای ادامه فعالیت‌های اقتصادی یک شرکت یا سازمان ایجاد خواهد شد. حال اگر این اوراق بهادار یا سهام، دوباره مور معامله قرار بگیرند، به اصطلاح وارد بازار ثانویه شده‌اند. بازار بورس را می‌توان هم بازار اولیه و هم بازار ثانویه در نظر گرفت. چرا که در آن می‌توان عرضه‌های اولیه را معامله کرد. سهام شرکت‌ها نیز می‌تواند بدون هیچ محدودیتی بین سرمایه‌گذاران و کسب و کارها معامله شود.

بازار فرابورس

اگر شرکتی به هر دلیلی نتواند وارد بورس شود، این امکان برای آن فراهم است که وارد فرابورس شود. به طور مثال برای ورود به بازار بورس، حداقل سرمایه ثبت‌شده شرکت باید 100 میلیارد تومان باشد. اما با یک میلیارد تومان نیز، امکان ورود به فرابورس که یکی از انواع بازارهای مالی است وجود دارد. در فرابورس، سرمایه‌گذار و شرکت‌ها، بدون نیاز به کارگزار معامله می‌کنند. در فرابورس کارمزدها کمتر است و شرایط آسان‌تری برای ورود به بازارهای رسمی وجود دارد. اساس کار فرابورس بر چانه‌زنی است و ارزش سهام، معمولاً کمتر از میزان واقعی آن‌ها خواهند بود.

بازار اوراق قرضه

گاهی اوقات اوراق قرضه، چیزهایی هستند که بین خریدار و فروشنده معامله می‌شوند. سرمایه‌گذار پولی را به یک شخص (حقیقی یا حقوقی) قرض می‌دهد و قرض‌گیرنده نیز تعهد می‌دهد که پول را در زمان مشخص و با سود تعیین‌شده، بازپرداخت کند. شهرداری‌ها و نهادهای دولتی، معمولاً از این اوراق استفاده زیادی می‌کنند. اوراق قرضه، عمدتاً برای تأمین سرمایه ابتدایی برای پروژه‌های کلان در نظر گرفته می‌شود.

بازار ارزهای دیجیتال

یکی از معروف‌ترین بازارهای مالی، بازار رمز ارزها است. ارزهای دیجیتال به خصوص بیت کوین در دهه گذشته میلادی (2011-2020) سهم قابل توجهی از تجارت الکترونیک را در اختیار داشتند. در این بازار، صرفاً ارزهای دیجیتال با سازوکار خاصی مورد معامله قرار می‌گیرند. این بازار به علت استفاده از فناوری‌های جدید مانند بلاک‌چین، توانسته مورد استقبال گسترده قرار بگیرد.

بازار فارکس یا تبادل جفت‌ارزها

در بین بازارهای مالی، فارکس از همه سودده تر است. حجم معاملاتی در فارکس بسیار بالا بوده و نسبت به بقیه پایدارتر است. از این رو سرمایه‌گذاری و استفاده از امکانات آن به مراتب بهتر از ارزهای دیجیتال و بورس است. با استفاده از فارکس، حتی معامله‌گران مبتدی نیز می‌توانند سود مناسبی را کسب کنند. البته نیاز به گرفتن سیگنال از کارشناسان این حوزه دارند.

بازار کالا و مشتقات

در تعریف بازار کالا و مشتقات باید بگوییم بازاری است که صرفاً در حوزه کالاهای فیزیکی، امکان معاملات وجود دارد. بازار مشتقات هم بازاری است که امکان معامله روی ارزش سهام، ارزهای دیجیتال، کالا و … را برای خریداران و فروشندگان فراهم کرده است. به عبارت دیگر، بازاری است که ارزش موجودیت ها معامله می‌شود نه خود آن‌ها.

تفاوت بازارهای مالی و بازار سرمایه

بازارهای مالی را با بازارهای سرمایه اشتباه نگیرید. در بازارهای سرمایه (مثل املاک و مستغلات، خودرو، ارز و طلا و …) اصلی ترین هدف این است که سرمایه شما نسبت به تورم سالیانه حفظ شود. به همین دلیل شاید یکی از اصلی ترین ویژگی بازار سرمایه، نگه داشتن اصل کالا یا موجودیت‌های پر ارزش (مثل طلا و آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن ارز) به امید بالا رفتن قیمت آن‌ها است. اما در بازارهای مالی، نگه داشتن موجودیت ها برای مدت طولانی توصیه نمی‌شود. بلکه با توجه به نوسانات مختلف و پرتعداد این بازارها، بهتر است که در حالت های مختلف به خرید و فروش بپردازید و به طور منطقی سود کنید. به عبارت دیگر بازار مالی در مدت زمان کمی و به طور متناوب، این فرصت را در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهند که از نوسانات، کسب درآمد داشته باشند. در حالی که در بازارهای سرمایه، این امکان هر چند سال یکبار ممکن است اتفاق بیفتد!

آیا فعالیت در بازارهای مالی واقعا سودده است؟

اگر شما با دانش و اطلاعات کافی وارد این فضا شوید، می‌توانید از بازارهای مالی درآمد خوبی داشته باشید. خیلی از این بازارها مخصوصا فارکس، می‌تواند حتی ارزآوری برای کشور هم داشته باشد. یعنی اگر شما با استفاده از سیگنال های معتبر، سود خوبی کسب کنید، می‌توانید متناسب با ارزش ارزهای کشورهای مختلف (از جمله یورو و دلار) سرمایه وارد کشور کنید. در کل می توان گفت بازار مالی نسبت به بازارهای سرمایه، سودآوری بیشتری دارند. به طور مثال سرمایه‌گذاری در طلا، در سال 98 حدود 30 درصد سود داشت. اما به واسطه تورم و عدم رشد طلا، سرمایه‌گذاری در آن در سال 99، حتی ضررده هم بود. چرا که با توجه به تورم حدود 30 درصدی سالیانه، سود آن از بین می‌رفت. اما شما در فارکس می‌توانید همواره سود معقول و منطقی داشته باشید. یعنی در فارکس امکان به دست آوردن درآمد دلاری پایدار و مناسب وجود دارد. به شرطی که از سیگنال‌های معتبر استفاده کنید.

کانال VIP فارکس روزانه سیگنال هایی با وین ریت 90 درصد می‌گذارد که نقاط ورود و خروج معامله نیز در آن مشخص شده است. پس اگر به دنبال کانال سیگنال معتبر می‌گردید کانال ما می‌تواند گزینه خوبی برای شما باشد.

بازار مالی یا بازار سرمایه چیست؟

بازار مالی (Financial Market) اصطلاحی گسترده است که برای طیف وسیعی از بازار‌ها به کار می‌رود. هر بازاری که در آن تجارتی صورت می‌گیرد یک بازار مالی محسوب می‌شود. حتی بازار‌هایی که در آن‌ها تجارت اوراق بهادار شامل سهام، اوراق قرضه، ارز، فلزات و مشتقات آن‌ها انجام می‌شود هم بازار مالی هستند.

کاربرد بازار‌های مالی

بازار‌های مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظام‌‌های اقتصادی فراهم می‌کنند که مهمترین آن‌ها عبارتند از:

• تجمیع منابع خرد و تخصیص آن‌ها به سرمایه‌گذاران
• کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
• تقویت نقدشوندگی در نظام‌‌های مالی
• ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
• هدایت نقدینگی به مسیری درست و جلوگیری از رشد بازار‌های ناسالم
• بهبود شفافیت در فعالیت‌‌های اقتصادی
• کمک به اعمال سیاست‌‌های پولی و مالی بانک مرکزی و دولت

انواع بازار‌های مالی

بازار‌های مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دسته‌ی مختلف طبقه‌بندی می‌شوند:

انواع بازار‌های مالی

بازار‌های مالی بر اساس حق مالی

بازار‌های مالی بر اساس حق مالی به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم می‌شوند:

بازار بدهی (Debt Market)

به بازاری که در آن ابزار‌های بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله می‌شود، بازار بدهی می‌گویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکت‌‌ها، دولت‌‌ها، بانک‌‌ها، شهرداری‌‌ها و سایر سازمان‌‌ها باشد.

بازار سهام (Stock Market)

به بازاری که در آن سهام از طریق بازار‌های منسجم و قانون‌مند مانند بورس؛ توزیع و مبادله می‌شود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته می‌شود. این بازار یکی از حساس‌ترین حوزه‌‌های اقتصاد است، زیرا به شرکت‌‌ها این امکان را می‌دهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایه‌گذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.

بازار‌های مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله

بازار‌ها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دسته‌ی بازار پول و سرمایه تقسیم می‌شوند:

بازار پول (Money Market)

به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله می‌شوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین می‌شود، بازار پول می‌گویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازار‌ها، از جمله فاکتور‌های مثبت در بازار پول می‌باشد.

بازار سرمایه (Capital Market)

به بازاری که خرید و فروش دارایی‌‌های مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام می‌شود، بازار سرمایه می‌گویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود:

• بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق می‌افتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله می‌شوند، بازار اولیه می‌گویند.
آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن
• بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم می‌کند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آن‌ها نداشته باشند.

بازار‌های مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی

بازار‌های مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی به چهار دسته‌ی بازار‌های رسمی، بازار‌های خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم می‌شوند:

بازار‌های رسمی

بورس اوراق بهادار یکی از بازار‌های رسمی سازمان‌یافته است که قوانین و شرایط سختگیرانه‌ای را برای پذیرش شرکت‌‌ها اعمال می‌کند؛ در واقع شرکت‌‌ها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و تراز‌های مالی مورد بررسی قرار می‌گیرند و سپس در این بازار پذیرفته می‌شوند.

بازار خارج از بورس

به بازاری که اوراق بهادار شرکت‌‌های پذیرفته نشده در بورس در آن معامله می‌شود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانه‌زنی می‌گویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسان‌تری را برای پذیرش شرکت‌‌ها در نظر گرفته است.

بازار سوم

معمولاً سازمان‌‌ها و موسسات بزرگ سرمایه‌گذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.

بازار چهارم

شرکت‌‌ها و سازمان هایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکت‌‌ها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله می‌شوند.

بازار مالی چیست؟

برخلاف تصور بسیاری از افراد، بازار پول و بازار سرمایه یکی نیستند و تفاوت‌‌های اساسی و چشمگیری به عنوان بازار مالی با هم دارند. همانطور که قبل‌تر اشاره کردیم یکی از بارزترین این تفاوت‌‌ها این است که بازار سرمایه منحصرا به سرمایه گذاری میان مدت و بلند مدت (یک ساله و بیشتر) می‌پردازد و بازار پول غالبا به خرید و فروش ابزار‌های مالی با سررسید کمتر از یک سال محدود است. دیگر تفاوت بزرگ بازار پول و بازار سرمایه ابزار‌های مالی متفاوت آنهاست؛ در حالی که بازار پول از سپرده‌‌ها، وام با وثیقه، حواله و بروات استفاده می‌کند، بازار سرمایه از اوراق بهادار (سهام) و اوراق مشارکت استفاده می‌کند.

بازار سرمایه محلی برای عرضه و فروش و سهام و اوراق قرضه برای بازه‌‌های زمانی بیش از یک سال و سرمایه گذاری‌‌های میان مدت و بلند مدت است، در حالی که تمرکز بازار پولی بر سرمایه گذاری‌‌های کوتاه مدت کمتر از یک ساله.

بازار طلا یا بورس طلا چیست؟

وقتی به نواسانات بازار سرمایه سکه و طلا بخصوص در سال‌‌های اخیر نگاه می‌کنیم و عدم وجود ثبات اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی را هم چاشنی آن کنیم، تبدیل سرمایه راکد به طلا و سکه عملی عقلانی به نظر می‌رسد.اما وقتی درباره بازار طلا و سکه و خرید و فروش آن‌ها صحبت به میان می‌آید، اکثر ما تصویری مشخص از آن در ذهن داریم؛ مراجعه به بازار و یا صرافی‌‌ها برای خرید و فروش طلا و سکه.

در حالی که این کار نه تنها راه معامله و خرید و فروش طلا و سکه نیست، بلکه راه کم ریسک‌تر و مناسب‌تری هم وجود دارد. خرید طلا (صندوق طلا) در بورس یکی از راه‌‌ها مناسب، به صرفه و کم ریسک برای سرمایه گذاری در این بازار است.

نکته مهم: صندوق طلا یکی دیگر از راه‌‌های سرمایه گذاری در بورس است

اما صندوق طلا چیست؟

به دارایی‌‌های جمع‌آوری شده از سرمایه گذاران که در گواهی سپرده‌‌هایی نظیر طلا، اوراق مبتنی بر طلا و گواهی سپرده طلا سرمایه گذاری می‌کنند. صندوق طلا علاوه بر اینکه نسبت به سکه طلا از ریسک پایین‌تری برخوردار است، افراد با سرمایه به مراتب کمتری هم قادر به سرمایه گذاری در آن هستند. گواهی سپرده طلا ورقه بهاداری است که نشان می‌دهد مالک آن مقدار معینی از سکه سپرده شده در انبار است. انباری که واقع در خزانه داری پردیس بانک رفاه است. سکه‌‌های مورد تائید همگی ضرب سال ۱۳۸۶ و با وزن ۸٫۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ هستند.

هر شخص می‌تواند با دریافت کد بورسی از طریق بازار سرمایه، اقدام به خرید طلا، سکه و دیگر مشتقات آن بکند. سرمایه گذاری برای خرید سکه باید سفارش‌‌های خود را در مضرب ۱۰ وارد سامانه کند. یعنی اگر قصد خرید ۴ سکه دارد باید ۴۰ سفارش وارد سامانه کند. معاملات در حال حاضر از 12:30 تا 15:30 انجام می‌شود. بدین صورت که تا ساعت ۱۳ مرحله پیش گشایش است که در آن قیمت تعیین می‌شود و سپس معاملات عادی تا ساعت 15:30 به جریان می‌افتند.

در حال حاضر چهار صندوق طلا به نام‌‌های طلا، گوهر، عیار و زر مشغول فعالیت هستند که اشخاص پس از دریافت کد بورس خود به راحتی می‌توانند در آن‌ها مشغول به داد و ستد و سرمایه گذاری شوند. با مطالعه این مطلب قدم ابتدایی برای آشنایی با بازار‌های مختلف و اصطلاحات رایج در اقتصاد آشنا شدید. حالا اگر بدنبال دلیل می‌گردید یا هنوز برای حضور در دوره‌‌های آموزشی و سرمایه گذاری در بازار بورس شک دارید، ما با ارائه چند دلیل شک شما را برطرف می‌کنیم.

بهره‌مندی کل کشور و جامعه: بسیاری ازسهم‌‌ها و اوراقی که در بازار‌های سرمایه و دیگر بازار‌ها عرضه می‌شوند مربوط به طرح‌‌های بزرگ ملی هستند. این طرح‌‌ها علاوه بر درآمدزایی و اشتغال‌زایی، به چرخه تولید و رونق ملی هم کمک می‌کنند.

سود دهی بیشتر نسبت به دیگر سرمایه گذاری‌‌ها: ملک، خودرو، ارز، طلا و سکه و بازار‌های دیگر پرنوسان و اغلب غیر قابل پیش‌بینی هستند. اما بازار بورس و آگاهی از چگونگی خرید و فروش سهام راهی سودبخش برای سرمایه گذاری محسوب می‌شود.

قانونی بودن: سرمایه گذاری در بورس شیوه‌ای قانونی با قوانینی مکتوب و مشخص برای کسب سود و خرید فروش است. در نتیجه نگرانی‌‌های قانونی و تبصره‌‌های مختلف و یا قوانینی که هر روز تغییر می‌کنند در مورد آن صدق نمی‌کند.

شفاف و همواره در دسترس بودن: بازار بورس بازاری شفاف است که در هر زمان می‌توان در مورد آن اطلاعات کسب کرد. تاریخچه هر سهم و نحوه رشد و نزول آن شفاف و قابل ردگیری است.

مثل پول نقد: سهام درست مثل پول نقد است و هر روزی که اراده کنید می‌توانید آنرا تبدیل به پول کنید. برعکس بازار‌های مالی مثل ارز و سکه و مسکن با رکود‌های فصلی و شوک‌‌های ناگهانی به خواب زمستانی می‌روند.

بازار‌های مالی براساس زمان واگذاری

بازار‌های مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دسته‌ی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم می‌شوند:

بازار آتی (Future Market)

به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله می‌شود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.

بازار نقدی (Spot Market)

به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالا‌ها و اوراق بهادار تشکیل شده‌است، بازار نقدی می‌گویند. بازار نقدی در نقطه‌ی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطه‌ای از زمان انجام می‌شود، به آن بازار نقطه‌ای نیز می‌گویند.

نگارش: ساناز یوسفی

به منظور کسب اطلاعات بیشتر، مطالعه مقاله فرصت های سرمایه گذاری را به شما عزیزان پیشنهاد می نماییم.

بازار اولیه و بازار ثانویه

اصطلاح عرضه عمومی اولیه که رواج آن به بازارهاي پررونق 1990 بر میگردد.

عبارت است از این که یک شرکت براي اولین بار در طول دوران فعالیت خـود اقـدام بـه عرضـه سهام به عموم می نماید. عرضه عمومی اولیه سهام و ورود به بورس اوراق بهادار، داراي مخـارج و محدودیت هایی می باشد.

مهمترین هزینه ها و مخارج آن، میتوان به هزینـه تهیـه اطلاعـات طبق قوانین بورس اوراق بهادار، هزینه حسابرسی بنگاه و ارایه صورت هاي مالی حسابرسی شده، هزینه هاي پذیره نویسی و صدور سهام و نیز برخی هزینه هاي کیفی اشاره کرد.

روش انجام عرضه عمومی در بازار اولیه

عرضه اولیه عمومی، به روش هاي مختلفی صورت می پذیرد که مهم تـرین آنهـا

1. ثبـت دفتری
2. عرضه عمومی به قیمت ثابت
3. عرضه عمومی به روش حراج
4. روش هاي نوین اینترنتی

می باشند که انتخاب هر کدام از آنها، بسته بـه قـوانین، در کشـور هاي مختلـف، متفاوت است اما به طور کلی روش ثبت دفتري نسبت به بقیه رواج بیشتري دارد.

عملکرد بلند مدت سهام عرضه در بازار اولیه

در طولانی مدت عملکرد قیمت سهام عرضه اولیه در مقایسه با شرکت هاي مشـابه کـه قبلاً وارد بورس شده اند بسیار ضعیف است.

بنگاه هاي اقتصادي در هنگام ورود به بورس اوراق بهادار با مشکلات و نااطمینانی هاي متعددي مواجه هستند کـه همـه ي ایـن عوامـل باعث شده است فرایند عرضه عمومی اولیه از سوي آنها فرایندي پرمخاطره تلقی گردد.

بازده کوتاه مدت عرضه اولیه

شواهد تجربی فراوانی نشان میدهد، سرمایه گذارانی که سهام عرضه هـاي اولیـه را در روز اول عرضه خریداري کرده و پس از مدت کوتاهی آن را بـه فـروش مـی رسـانند، بـه بازدهی غیرعادي قابل توجهی دست می یابند.

در ادبیات مالی بازده کوتاه مـدت غیرعـادي سهام عرضه هاي اولیه را به قیمت گذاري کمتر از واقع نسبت میدهند.

قیمت گذاری کمتر از واقع

قیمت گذاري کمتر از واقع یعنی شرکت منتشر کننده سهام قیمت عرضه اولیه را بسیار پائین تر از ارزش ذاتی آن تعیین می کند به طوری که در اولین روز معامله خریداران سهام بازده قابل توجهی آشنایی با بازار ثانویه و ساختار آن بدست می آورند.

بازار ثانویه

بازار ثانويه شامل خريداران و فروشندگان سهام و اوراق قرضه اي است که قبلا انتشار يافته است .

براي مثال اگر فردي بخواهد سهم يا ورقه اي قرضه اي راکه براي اولين بار پس از عرضه توسط يک شرکت خريداري کرده به فروش برساند بايد به بازار ثانويه برود.

به همين ترتيب وقتي شخصي بخواهد ، سهم يا ورقه قرضه مربوط به شرکتي را از بازار ثانويه خريداري کند، (در صورتي که آن شرکت در فهرست شرکت هاي پذيرفته شده در بازار سهام باشد) ناچار نيست منتظر انتشار عمومي سهام جديد آن شرکت بماند. بورس اوراق بهادار مهم ترين نهاد بازار ثانويه براي معاملات اوراق بهادار است.

بازار ثانويه مکاني است که سهام منتشرشده ودر حال انتشارمورد خريد وفروش قرار مي گيرند.

ساختار بازار ثانویه:

• بازارهاي جستجوي مستقيم
• بازارهاي كارگزار محور
• بازارهاي معامله گر محور
• بازارهاي حراج

ویژگی بازار ثانویه:

• یکی از بهترین راه ها برای پس انداز، سرمایه گذاری در بورس است و می تواند جایگزین پس انداز شود.
• عرضه و تقاضا در اقتصاد به کشف قیمت در بازار کمک می کند.
• هر گونه اخبار یا اطلاعات جدید در رابطه با شرکت به سرعت در قیمت سهام آن منعکس می شود.
• این بازار در نقدینگی سریع به سرمایه گذاران کمک میکند.

قیمت گذاری در بازار اولیه و بازار ثانویه

در بازار اولیه، قیمت اوراق بهادار از قبل و بر اساس قیمت اسمی تعیین می شود.

اما در بازار ثانویه قیمت اوراق بر اساس میزان عرضه و تقاضای آن مشخص می شود.

برخی تفاوت های بازار اولیه و بازار ثانویه

1. شرکت ها پس از پذیره نوسی در بازار اولیه می توانند سهام خود را به فروش بگذارند اما پس از آن دیگر سهامشان در بازار ثانویه مورد معامله قرار خواهد گرفت.
2. در بازار اولیه، درآمد حاصل از فروش سهام به شرکت منتشر کننده اوراق تعلق می گیرد.

اما دربازار ثانویه، این درآمد ها متعلق به سرمایه گذاری است که اوراق را می فروشد.

1. معمولا سرمایه گذاران خرد در بازار اولیه اوراق بهادار را خریداری نمی کنند. چون شرکت صادر کننده، اوراق خود را به صورت عمده به فروش می گذارد و خرید آن نیازمند سرمایه بزرگی است. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران می توانند هر تعداد سهام مورد نظر خود را خریداری کنند.
2. در بازار اولیه فروش اوراق از طریق بانک سرمایه گذاری انجام می شود اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران از طریق کارگزار، معاملات خود را انجام می دهند.
3. در بازار اولیه، سرمایه گذاران سهام را به طور مستقیم از خود شرکت خریداری می کنند. اما در بازار ثانویه، سرمایه گذاران، سهام و سایر اوراق بهادار را از سایر سرمایه گذاران خریداری می کنند.
4. در بازار اولیه، شرکت ها برای اولین بار سهام خود را از طریق عرضه عمومی می فروشند.

اما دربازار ثانویه، سرمایه گذاران سهامی که قبلا معامله شده است را از طریق بورس اوراق بهادار خریداری می کنند.

1. در بازار اولیه، سهام به قیمت اسمی به فروش می رسد و معمولا دچار نوسان نمی شود. اما دربازار ثانویه قیمت سهام به طور روزانه در نوسان است.

سایر نکات در رابطه با بازار اولیه و بازار ثانویه

دادوستد در بازار دست دوم به دفعات نامحدود انجام مي شود و بنابراين با جابجا شدن مالكيت ابزارهاي مالي قابل داد و ستد در آن بازار، قدرت نقدشوندگي زيادي ايجاد مي شود.

در اين حالت، از نقد شدن پيش از سررسيد بدهي واحد هاي متقاضي سرمايه يا ناشران اوراق بهادار جلوگيري مي شود.

ضربه هاي كمبود نقدينگي تأثير محدودتري بر واحدهاي سرمايه پذير خواهد داشت.

بازار ثانويه ايران را مي توان به دو بازار بورس اوراق بهادار و فرا بورس تقسيم كرد.

وجود بازار دست دوم، صرفاً به اين دليل است كه قابليت نقدشوندگي اوراق بهادار منتشر شده در بازار دست اول را افزايش دهد،

ضمن اينكه شرايطي فراهم مي آورد كه قرض دهندگان و قرض گيرندگان در صورت لزوم به آساني بتوانند تصميمات سرمايه گذاري خود را تغيير داده،

و به فروش اوراق بهادار خريداري شده يا خريد اوراق بهادار ديگر اقدام نمايند.

اگر این متن برای شما رضایت بخش بوده است مقاله های زیر را به شما پیشنهاد می کنیم