اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟

اهمیت اوراق تبعی در روزهای آخر زمان اعمال و تصمیم ناشرین + مثال

نماد برتر- با نزدیک به زمان اعمال سر رسید برخی از اوراق تبعی و اوضاع بازار سرمایه ، تصمیم ناشرین برای جلوگیری از زیان ، اهمیت ویژه ایی یافته است .

به گزارش پایگاه خبری نماد برتر ،فائزه رهنی - ارسلان پوربابایی با انتنشار مطلبی با عنوان " اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟" اعلام کردند: در بازار سهام که تنها در جهت رشد بازار می‌توان سود کرد، افت شدید قیمت‌ها باعث ترس و هراس سهامداران می‌شود به گونه‌ای که گاه شاهد تصمیمات هیجانی در رابطه با فروش سهم هستیم.

اوراق‌تبعی ایده‌ای بود که همزمان با ریزش شدید بورس تهران از سمت مسئولان بازار سرمایه به فعالان ابلاغ شد. این اوراق با توجه به نگرانی‌هایی که سهامداران خرد داشتند به‌عنوان ابزاری برای بیمه کردن ارزش سهام معرفی شد تا توسط آن نوسانات و زیان سهم بیمه شود. در واقع سهامدار می‌تواند با در اختیار داشتن اوراق تبعی ریسک سیستماتیک را به حداقل برساند.

ناشر اوراق‌تبعی با توجه به شناختی که نسبت به سهم و ظرفیت ها دارد، اوراق با قیمت مشخص را منتشر می‌کند و کسی که این اوراق را خریداری می‌کند در تاریخ اعمال در صورتی‌که قیمت سهم پایین‌تر از نرخ اعمال اوراق تبعی باشد زیان وی جبران می‌شود. ناشر اوراق تبعی معمولا سهامدار عمده بوده یا تامین مالی ناشر توسط سهامدار عمده صورت می‌گیرد.

فرایند اجرایی اوراق تبعی

زمانی که اطلاعیه اوراق تبعی منتشر می‌شود و پس از بازگشایی تا اتمام حجم عرضه مورد نظر هر سرمایه‌گذار می‌تواند ورقه تبعی را خریداری کند. ساز و کار اولیه این طرح به این شکل است که ناشر، اوراقی را تحت‌عنوان آپشن یا اختیار فروش تبعی منتشر می‌کند و از این طریق ریسک سرمایه‌گذاران خرد را کاهش می‌دهد.

با این طرح سهام بطور کامل بیمه می‌شود اما امکان انجام معاملات ثانویه روی اوراق تبعی وجود ندارد و خریدار فقط می‌تواند از اختیار استفاده کند. در عین حال کسی‌ که یک آپشن را خریداری کرده آسودگی‌خاطر دارد این سهام را در یک دوره مشخص بالاتر از رقم کنونی به فروش خواهد رساند. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که اوراق در بازار ثانویه عرضه نمی‌شوند و بنابراین قابل معامله نیستند.

۱. در صورتی‌ که قیمت پایانی سهم پایه در روز سررسید بزرگ‌تر یا مساوی قیمت اعمال باشد، اعمال اوراق اختیارفروش تبعی بی‌معنی است چرا‌که دارنده اختیار می‌تواند سهم را با قیمت بالاتر در بازار سهام به فروش برساند.

۲. در صورتی‌ که قیمت پایانی سهم پایه در روز سررسید از قیمت اعمال کمتر باشد، اعمال اوراق اختیار فروش‌تبعی منوط به ارائه درخواست از سوی سهامدار و از طریق کارگزار به بورس حداکثر تا ساعت‌۱۳ آن روز انجام خواهد شد.

کسانی می‌توانند اوراق اختیار تبعی بخرند که مالک سهام پایه باشند. تعداد سهم باید به‌اندازه اوراق تبعی یا از آن بیشتر باشد. در صورت خرید اوراق‌تبعی فروش حتما باید سهم مورد‌نظر تا تاریخ اعمال نگهداری شود و در صورت فروش سهم، برگه‌های اختیار فروش‌تبعی خود به خود ابطال می‌شود.

فرض کنید قیمت اعمال برای اختیار تبعی فروش یک سهم در تاریخ سررسید ۱۵۰۰ تومان و قیمت پایانی سهم در آن تاریخ ۱۰۰۰ تومان باشد. دارنده اختیار به دلیل بالاتر بودن قیمت اعمال اختیار می‌تواند سهم را با قیمت ۱۵۰۰ تومان به ناشر اوراق تبعی بفروشد یا ما‌به‌تفاوت قیمت سهم و قیمت اختیار را بصورت نقدی دریافت کند. چگونگی اعمال آن در اطلاعیه منتشر‌شده اعلام می‌شود که می‌تواند نقدی یا سهمی باشد.

با توجه به ریزش‌های اخیر بازار سرمایه و راه‌حل‌هایی که برای آن مطرح می‌شد موضوع سهام تبعی نیز مورد‌ توجه ارکان بازار قرار گرفت. در کل انتظار می‌رفت سهامداران با توجه به تضمین حداقل سود مورد انتظار از نوسانات بازار هراسی نداشته باشند و تصمیمات هیجانی اتخاذ نکنند. حال با نزدیک‌شدن به تاریخ اعمال برخی از اوراق تبعی منتشر شده آنچه که اهمیت دارد سیاست ناشر اوراق تبعی در روزهای منتهی به روز سررسید است.

برخی از اهالی بازار سرمایه معتقدند با توجه به اینکه در اکثر سهم‌ها ، قیمت اعمال از قیمت روز سهام بیشتر است این امکان وجود دارد ناشر برای اجتناب از زیان، قیمت سهم را تا قیمت اعمال بالا ببرد.

به‌نظر می‌رسد با توجه به حجم اوراق تبعی موضوع حمایت ناشر اوراق تا رسیدن قیمت سهم به قیمت اعمال چندان قابل‌استناد نبوده و این مساله‌ای نیست که ناشر اوراق بخواهد روند سهم را به هر قیمتی و در بازار منفی تا تاریخ سررسید تغییر دهد چرا‌که بالا بردن قیمت سهم در بازار منفی هزینه به‌‌مراتب بیشتری را به سهامدار عمده تحمیل می‌کند. علاوه بر آن با توجه به قیمت سهام پس از ریزش‌های اخیر، ناشر اوراق می‌تواند سهم‌ها را در بازه‌ های نسبتا ارزنده خریداری کند.

به‌ عنوان نمونه قیمت ورقه تبعی بانک صادرات که ۲۳ اسفند سررسید می‌شود، ۳۷۵ تومان است. اگر برای مثال قیمت پایانی سهم در نزدیکی تاریخ اعمال ۳۰۰ تومان باشد با توجه به حجم ۵ میلیاردی اوراق تبعی سهم، حداکثر زیان ناشی از اعمال حدود ۴۰۰ میلیارد تومان است. گذشته از آن به نظر می‌رسد بخشی از دارندگان اوراق‌تبعی قبل از سررسید سهام را فروخته و اوراق تبعی آنها باطل شده باشد. بنابراین در ظاهر هزینه رشد قیمت سهم تا قیمت اعمال به مراتب بیشتر از زمانی اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟ است که ناشر اقدام به خرید سهام بصورت نقدی یا سهمی در تاریخ اعمال کند.

با توجه به اینکه انتظار می‌رود بازار طی هفته‌های آتی با افزایش تقاضا رو‌برو باشد و افت قیمت سهام و جذابیت خرید آنها ممکن است ناشر اوراق تبعی جهت تامین مالی برای زمان اعمال ترجیح دهد با فروش سهام در بازار تامین نقدینگی کند. این موضوع می‌تواند به‌نوعی منجر به رشد حجم عرضه در بازار شود.

اوراق تبعی چیست و چه کاربردی در بورس دارد ؟

در بازار بورس مقوله‌ای وجود دارد که مانند نوعی بیمه یا تضمین عمل می‌کند و با نام اوراق تبعی یا اوراق اختیار فروش تبعی خوانده می‌شود. در این مطلب به شرح اوراق تبعی و شرایط آن می‌پردازیم.

در بازارهای بزرگ همیشه پس از خرید و فروش، مالکان و یا سرمایه‌گذاران تمایل دارند تا از طریقی مشخص بتوانند سرمایه خود را تضمین یا بیمه کنند.

بیمه کردن می‌تواند حس اطمینان و راحتی را به سرمایه‌گذار بدهد که فارغ از ترس ضرر و از دست دادن سرمایه به کار خود ادامه دهد.

در بازار بورس نیز مقوله‌ای وجود دارد که مانند نوعی بیمه یا تضمین عمل می‌کند و با نام اوراق تبعی یا اوراق اختیار فروش تبعی خوانده می‌شود. در ادامه متن به شرح اوراق تبعی و شرایط آن می‌پردازیم.

اوراق تبعی چیست؟

در بازار بورس سرمایه‌گذاران در حقیقت از تغییر قیمت و رشد آن سود می‌برند بنابراین زمانی که قیمت سهم به شدت افت کند و نوسان‌های زیادی داشته باشد، سرمایه‌گذاران نیز از آن سهم دور می‌شوند.

در حقیقت این نوع سهم نشانه‌های پرخطری و زیان‌دهی را دارد بنابراین در این موقعیت‌ها شرکت‌ها نیز تلاش می‌کنند تا با راهکاری مانند نشر اوراق تبعی ارزش سهام خود را بالا ببرد.

راهکار عرضه اوراق تبعی یا اوراق اختیار فروش تبعی از ابتدا وجود نداشتند و با عمری کوتاه از سال ۱۳۹۱ پیشنهاد و اعمال شد.

برای این منظور موضوع در جلسات هیئت مدیره یا مجامع عمومی شرکت مطرح می‌شود تا نشر اوراق تبعی تصویب شود.

در حقیقت نشر اوراق تبعی نوعی افزایش سرمایه شرکت است که عرضه کننده موظف به تسویه اوراق می‌شود؛ و برای اینکه سهامدار از شرایط اوراق اختیار فروش تبعی آگاه شود باید اطلاعیه‌های شرکت را در سایت https://www.codal.ir (سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران) جستجو و مطالعه کند.

در اوراق اختیار فروش تبعی دو موضوع مهم مطرح می‌شود موضوع اول تاریخ اعمال و موضوع دوم قیمت اعمال است.

تاریخ اعمال، تاریخ مشخصی در اوراق است که برطبق آن عرضه‌کننده اوراق تبعی موظف است درست در آن تاریخ اوراق را دوباره در صورت تمایل سهامدار از او بخرد. قیمت اعمال نیز قیمتی است که برای خرید اوراق از قبل مشخص می‌شود و باید پرداخت شود.

بنابراین در این روش سهامدار مطمئن است که هزینه خرید سهام به او باز می‌گردد و اگر قیمت افت کند می‌تواند ضرر را تا حدی جبران کند.

به دلیل این نوع تضمین در اوراق تبعی به آن‌ها بیمه سهام نیز گفته می‌شود.

اوراق اختیار فروش تبعی و روند خرید آن

برای اینکه بتوانیم با مفهوم اوراق اختیار فروش تبعی کاملا آشنا شویم می‌توانیم با مثالی آن را روشن‌تر کنیم. تصور کنید که شما به‌عنوان سهامدار شرکتی، ۲۰۰۰ سهم از آن شرکت را به مبلغ ۳۰۰۰ هزار تومان خریده باشید.

در زمانی که سهامدار هستید براساس اتفاقاتی که رخ می‌دهد تحلیل می‌کنید که سهم با افت زیادی روبرو خواهد شد؛ در همین لحظه شرکت وارد عمل می‌شود و پس از تصویب نشر اوراق اختیار فروش تبعی، اعلام می‌کند که حاضر به تضمین سهام شما است.

در این زمان شرکت اعلام می‌کند که سهام شما را برای زمانی مشخص مثلا ۶ ماه و با قیمت مشخص مثلا ۳۰۰۰ تومان بیمه می‌کند. در این زمان شما حق انتخاب دارید که به تعداد سهامی که دارید اوراق اختیار فروش تبعی بخرید.

در اوراق بهادار مواردی همچون سهم پایه، نام عرضه‌کننده، زمان اعمال، قیمت اعمال، دوره معاملات، سقف خرید، سررسید، تعداد کل اوراقی که عرضه می‌شود، قیمت عرضه و حداقل عرضه روزانه ثبت و ذکر می‌شوند.

نماد اوراق اختیار فروش تبعی نیز ترکیبی از حرف «ه» با بخشی از نماد پایه و زمان اعمال مشخص می‌شود.

اوراق تبعی و نحوه عملکرد آن

در مثال بخش قبلی تصور کنید که زمان مورد نظر یعنی ۶ ماه می‌گذرد؛ در این زمان دو حالت ممکن است رخ بدهد.

در حالت اول قیمت اعمال با قیمت سهام برابر یا بیشتر از آن است و در حالت دوم قیمت سهام از قیمت اعمال کمتر شده است.

اگر بعد از گذشت زمان اعمال حالت اول ایجاد شود که به نفع شما است و قطعا تمایلی به فروش اوراق تبعی خود ندارید چراکه سودی که کسب کرده‌اید بسیار بیشتر از مبلغی است که برای اوراق پرداخت کرده‌اید.

اما در حالت دوم قیمت سهام افت کرده و شرکت باید بر طبق اوراق، سهام را به مبلغ ۳۰۰۰ تومان از شما بخرد. اگر قیمت سهم شما به ۲۵۰۰ تومان رسیده باشد یعنی شما ۵۰۰ تومان ضرر کرده‌اید؛ اما اوراق را می‌فروشید و یا مابه‌التفاوت قیمت‌ّها یعنی ۵۰۰ تومن را نقدی دریافت می‌کنید و با فروش سهام کماکان سود می‌برید.

در حالت دوم شما برای استفاده از اوراق اختیار فروش تبعی باید از یک هفته قبل به کارگزاری اعلام کنید و کارگزاری در روز اعلام تمام درخواست فروش‌ها را ارسال می‌کند. تسویه اوراق تبعی همیشه می‌تواند به دو روش نقدی و یا انتقالی انجام می‌شود که طبق آنچه که گفتیم مشتری می‌تواند بین دو روش انتخاب کند.

نکاتی درباره اوراق اختیار فروش تبعی

نکته اولی که درباره‌ این اوراق باید در نظر بگیرید این است که شما نمی‌توانید هرگز قبل از زمان اعمال از آن استفاده کنید و اگر در روز اعمال قصد استفاده از اوراق تبعی را داشتید فقط تا پایان همان روز مهلت اعلام به کارگزاری و استفاده از اوراق را دارید در غیراینصورت هیچ مبلغی را به شما پرداخت نمی‌کنند.

از طرفی برای خرید اوراق تبعی محدودیت خرید وجود دارد و اگر شما بیش از حد مجاز را بخرید پول اوراق به شما بازگردانده نمی‌شود بنابراین پیش از خرید اطلاعات دقیق را مطالعه کنید.

برای اینکه بتوانید اوراق تبعی را از شرکت بخرید در زمان خرید حتما باید سهامدار شرکت باشید در غیر این صورت امکان‌پذیر نیست. پس از خرید نیز شما یکبار حق استفاده از اوراق را دارید و اوراق معاملات ثانویه ندارند.

به این موضوع نیز توجه کنید که تا زمان فرارسیدن زمان اعمال بخشی از سهام خود را نفروشید چون در آن صورت به ازای همان تعداد سهم تعداد اوراق نیز باطل می‌شود و هزینه‌ای به شما پرداخت نمی‌شود.

اگر پس از فرارسیدن روز اعمال قصد استفاده از اوراق را داشتید و اینکار را انجام دادید در صورتی که شرکت در پرداخت مبلغ تاخیر داشت نگران نباشید.

در واقع در زمان نشر اوراق شرکت موظف می‌شود که هزینه اوراق را در زمان اعمال پرداخت کند و اگر اینکار را انجام ندهد به ازای هر روز اضافه هم باید جریمه پرداخت کند و هم براساس سود روزشمار سود به مشتری تعلق می‌گیرد.

در نهایت اگر روز اعمال فرا رسید اما قیمت سهام برابر یا بیشتر بود نیازی نیست که شما اقدامی انجام دهید یا موضوع را اعلام کنید چون اوراق به صورت خودکار باطل می‌شوند.

انتشار اوراق تبعی روی ۱۳ نماد

سومین دور از انتشار اوراق اختیار تبعی روز گذشته با فروش این نوع دارایی در ۱۳ نماد شاخص‌ساز بازار سرمایه دنبال شد.

به گزارش ایراسین، سومین دور از انتشار اوراق اختیار تبعی روز گذشته با فروش این نوع دارایی در ۱۳ نماد شاخص‌ساز بازار سرمایه دنبال شد. این اوراق در حالی به فروش رفت که تمام نمادهای یادشده به‌طور میانگین نسبت به کلیت بازار، معاملات روان‌تری دارند و اساس رقم این اوراق نیز به حدی نیست که تفاوتی معنادار در جریان عرضه آنها ایجاد کند.

روز نخست معاملات در هفته جاری با استقبال صندوق‌ها از اوراق اختیار فروش تبعی خاتمه یافت. در این روز اوراق اختیار منتشرشده روی 13 نماد فعال در بورس تهران به فروش رسید. این‌طور که به نظر می‌آید نهاد تصمیم ساز در بازار سرمایه قصد دارد تا با این شیوه حمایت از بازار سرمایه از بعد روانی اثری مثبت بر جریان معاملات بگذارد و با کاستن از بدبینی‌های موجود نسبت به آینده سهام، زمینه را برای تقویت سرمایه‌گذاری بلندمدت در این بازار فراهم کند.

در مسیر حمایت

فارغ از کارآمد بودن یا نبودن تدابیری که تا کنون برای حمایت از بازار سرمایه به کار گرفته شده است، این بازار از زمان تغییر جهت شاخص بورس در 20 مردادماه سال 99 تا کنون شاهد تصمیمات و اقدامات بسیاری بوده است. این در حالی است که در طول این مدت قیمت‌ها آهسته و پیوسته در روند نزولی به پیش رفته‌اند به رغم همه اقداماتی که انجام شده به جز تعداد معدودی از روزها افزایش پیدا نکرده‌اند. همین امر سبب شده تا اقدامات انجام شده برای احیای بازار سهام در طول ماه‌های گذشته محل بحث کارشناسان باشد و چرایی ناکامی حمایت‌ها موضوع مصاحبه‌های متعدد شود. این‌طور که به نظر می‌آید در طول این مدت یکی از مسائلی که باعث شده تا فعالان بازار سرمایه به خصوص سرمایه‌گذاران خرد از این بازار رویگردان شوند نه نبود حمایت بلکه بیشتر فقدان شرایط لازم برای بازگشت رونق به بازار سهام است.

همان‌طور که در گزارش‌های پیشین نیز به آن پرداخته شد، در طول ماه‌های گذشته نه فقط قیمت سهام بلکه بسیاری از مسائل بیرونی نیز به کلی تغییر کرده است. بر خلاف ماه‌های میانی سال گذشته نه انتظارات تورمی چندان بالاست و نه قیمت دلار در بازار آزاد چشم‌اندازی برای افزایش دارد. همین امر سبب شده تا با افزایش ریسک قانون‌گذاری در خود بازار سرمایه واهمه مردم نسبت به نگهداری سهام و خرید سهام در دوره زمانی میان و بلندمدت افزایش یابد. عامل دیگری که در این زمینه موثر بوده بدبینی مردم نسبت به شیوه حمایت‌ها از بازار سرمایه و دامنه نوسان نامتقارن بود که عملا در ماه‌های اخیر بر عمق درد بازار سهام افزوده و راه را برای احیای اعتماد به سرمایه‌گذاری در این بازار عملا مسدود کرد.

آنچه در این مدت مشکل زیادی آفرید، حمایت دستوری از بازار سرمایه در قالب محدود کردن اشخاص حقوقی برای فروش و خرید اجباری سهام بود که عملا منابع نقد بسیاری از اشخاص حقوقی را به خطر انداخت و فقط در یک مورد صندوق توسعه مشترک بازار سبب زیان 4163 میلیارد تومانی در 6 ماه نخست سال مالی آن شد. این در حالی است که سود سال مالی منتهی به 31 تیر 99 این صندوق 5 هزار و 814 میلیارد تومان بوده است. این‌طور که به نظر می‌آید در ماه‌های اخیر منابع بسیاری از دارایی اشخاص حقوقی سر حمایت بی‌حاصل از بازار سرمایه تلف شده است.

اما در این میان برخی از راه‌ها نیز پیموده شده که اثر روانی خوبی بر بازار سرمایه گذاشته و توانسته بدون اتلاف منابع حمایت روانی مناسبی از بازار سرمایه داشته باشد. یکی از این روش‌ها انتشار اوراق فروش تبعی است که پس از مرداد سال 99 دو بار در همین سال و بار دیگر در روز شنبه مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گرفت.

اوراق تبعی چرا و چگونه

اوراق اختیار فروش تبعی که به طور خلاصه در بازار از آنها با عنوان اوراق تبعی یاد می‌شود در واقع نقش بیمه گر سهام را ایفا می‌کنند. این اوراق در سال‌های گذشته چند بار مورد استفاده قرار گرفته است و به دلیل آنکه نوعی از آرامش خاطر را به بازار و فعالان آن تزریق می‌کند، می‌تواند از لحاظ رفتاری بر بازار سهام اثر بگذارد. داستان از این قرار است که قیمت اعمال این اوراق اگر بالاتر یا حدود قیمت مورد معامله سهام در بازار تعیین شود، از آنجاکه توسط خود ناشر سهام (شرکت صاحب نماد) منتشر می‌شود، می‌تواند به سرمایه‌گذاران به خصوص سهامداران خرد در مورد حمایت از قیمت سهام در بازار سرمایه آرامش خاطر لازم را بدهد. اما نکات مربوط به خرید اوراق فروش تبعی چیست؟ به طور کلی خریدار این اوراق چه حقیقی باشد چه حقوقی باید به این نکته توجه کند که برای بهره مندی از مزایای احتمالی خرید این اوراق باید حتما متناسب با میزان اختیار خریداری شده سهام خود شرکت را داشته باشد. اگر به هر دلیلی سهام موجود در پرتفوی خریدار نسبت به اختیار خریداری شده کم باشد یا سهام تا قبل از تاریخ اعمال فروخته شده باشد، قرارداد اختیار میان ناشر و خریدار موضوعیت نداشته و در زمان سر رسید دارنده اختیار قابل به اعمال آن نیست. همان طور که در این متن اشاره شد اوراق اختیار فروش تبعی صرفا در تاریخ سر رسید قابلیت اعمال دارند که همین امر بزرگ‌ترین تفاوت آنها با اختیار فروش‌های عادی اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟ است. در اختیار فروش‌های عادی که در حال حاضر به دلیل کوچک بودن بازار مشتقه در ایران حجم کمی از معاملات اوراق بهادار را به خود اختصاص می‌دهند، دارنده اختیار در هر زمانی ما بین تاریخ انتشار تا سر رسید این توانایی را دارد که اختیار خود را در بازار ثانویه بر اساس قیمت منبعث از عرضه و تقاضا به فروش برساند. همین امر سبب شده تا اختیارهای تبعی بر خلاف سایر انواع اختیارات جذابیتی برای سفته بازی نداشته باشند و در عمل فقط به درد سرمایه‌گذاران بلند مدتی بخورند.

تجربه کوچک تبعی

گذشته از نوع کارکرد اوراق اختیار تبعی و مکانیزم حاکم بر آن نکته‌ای که هم اکنون در این بازار خود نمایی می‌کند، میزان اندک اوراق منتشره در مقایسه با حجم معاملات سهام مبنای آنها است. بررسی جزئیات اوراق منتشر شده در روزگذشته نشان از آن دارد که ارزش کل این اوراق در آخرین مرتبه انتشار آن جمعا برای این 13 نماد 3431 میلیارد تومان است که با توجه به بزرگ بودن اندازه این نمادها از کلیت بورس تهران و حجم معاملات روزانه آنها در یک روز عادی رقم بالایی را شامل نمی‌شود. اگر از کل مبلغ اختیار منتشرشده در روز هجدهم اردیبهشت ماه (روز شنبه) میانگین بگیریم به عدد 264 میلیارد تومان می‌رسیم که این میزان در برخی نمادها نظیر «شتران» به اندازه معاملات دو روز و برای نمادی مانند «فملی» تنها یک روز را شامل می‌شود.

به همین دلیل است که در این گزارش بیشتر نحوه اثرگذاری این عامل بر بازار را اثر روانی آن می‌دانیم. در واقع انتشار اوراق در روزهای گذشته بیشتر به این معنا است که تا زمان سررسید این اوراق در آبان‌ماه 1401 یعنی 18 ماه دیگر از دیدگاه خود شرکت منتشرکننده سهام، مجموع ارزش شرکت‌ها بیش از قیمت امروز سهام آن در بازار است. برای مثال نمادی مانند هلدینگ خلیج‌فارس که در روز گذشته با قیمتی در حدود 850 تومان معامله‌شد در شرایط قیمت اعمال خرید را در اختیار فروش تبعی خود با قیمت 1200 دارد که از زمان انتشار این اطمینان را به خریداران خود بدهد که برای زمان سررسید براساس قیمت روز گذشته 42 درصد بازده را نصیب این خریداران کند. از کل 13 نماد یاد موجود در فهرست انتشار اوراق فروش تبعی همچنین حکایت از آن دارد که بیشترین سود حاصل از خرید این اوراق برای خریداران به خریداران اختیار فروش تبعی «شتران» اختصاص دارد که به واسطه اعمال این اوراق در تاریخ سررسید با قیمت خرید روز شنبه سودی 51 درصدی را به جیب خواهند زد. کمترین سود نیز بر این اساس به خریداران اختیار فروش‌تبعی بانک ملت «وبملت» تعلق می‌گیرد که تنها 25 درصد سود خواهد داشت.

این اعداد و ارقام در کنار هم به این معنا خواهند بود که با توجه به بازه بلندمدت سررسید این اوراق و نسبت اندک آن به سهام شناور در بسیاری از نمادها همچنان بخش بزرگی از سهامداران وجود خواهند داشت که به‌جز قیمت اعمال این اوراق به مثابه تضمینی ضمنی از قیمت آن، دلیل دیگری برای کاستن از عرضه‌های احتمالی در بازار یاد شده ندارند.

به کام حقوقی

اما نکته قابل‌توجه انتشار اوراق تبعی در تاریخ 18 اردیبهشت سال‌جاری، محدود بودن این خریدها به صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت و خرید آن از صندوق توسعه مشترک بازار است.

این‌طور که به نظر می‌آید سیاست‌گذار سعی داشته تا با ارائه این اختیار به این بخش از فعالان حقوقی بازار سرمایه در عمل از ریسک افزایش نصاب سرمایه‌گذاری آنها در سهام که طی ماه‌های اخیر اعمال شده تا حدودی بکاهد و سهم حضور آنها در بازار سهام را بیشتر به دارایی با درآمد ثابت تبدیل کند. مسلما در این شرایط آنها نیز ترغیب خواهند شد تا سهام موجود در پرتفوی خود را در بازه زمانی بلندتری به فروش برسانند و به همین جهت از عرضه بالقوه در این بازار بکاهند.

نکته دیگری که در انتشار این ارواق نهفته است، میل سیاستگذار به حمایت ضمنی از شاخص بورس بوده که خود را در انتشار اوراق برای شرکت‌های شاخص‌ساز نشان می‌دهد. در طول ماه‌های اخیر هیچ نشانی از انتشار اوراق اختیار برای شرکت‌های کوچک و متوسط دیده نشده که خود این امر حکایت از شرایط نابرابر این نمادها در پیشگاه تصمیم‌گیری کلان بازار سرمایه دارد.

البته بخشی از بی‌رغبتی شرکت‌های کوچک نیز می‌تواند به این مساله مربوط شود که برخی نمادهای کوچک بازار عملا ممکن است توانایی لازم برای حمایت از سهام خود و دادن تضمین به خریداران اختیار را نداشته باشند. به همین دلیل است که حمایت حقوقی‌ها در ماه‌های اخیر چندان در این نمادها پررنگ نبوده است.

رادیو سرمایه

هدف از دوره آمادگی آزمون CFA، پرورش تحلیلگر خبره مالی با تمرکز بر تحلیل سرمایه‌گذاری است. برای درک بهتر این مطلب مهم است که مدیریت مالی با مدیریت حسابداری اشتباه گرفته نشود. CFA معتبرترین مدرک دنیا در زمینه تحلیل مالی و سرمایه‌گذاری است. برای ثبت نام می‌توانید از این لینک به وب سایت برنا کپیتال …

3 عامل مهم و اثر گذار در تصمیم گیری های مالی و سرمایه گذاری

وقتی از اهداف مالی و سرمایه گذاری حرف می زنیم، منظورمان چیست؟ گزینه های سرمایه گذاری که پیش روی ما قرار می گیرند، روز به روز در حال افزایش هستند. ده سال قبل علاوه بر دارایی های سنتی مثل مسکن، طلا و ارز فقط می شد در سهام سرمایه گذاری کرد. به مرور بازار آتی …

اختیار معامله تبعی چیست و چه کاربردی برای معامله گران دارد؟

اختیار معامله تبعی چیست و چه کاربردی برای معامله گران دارد؟ ما در پادکستهای قبلی با هم در مورد اختیار معاملات صحبت کردیم، با برخی ویژگی های اختیار خرید و اختیار فروش سهام آشنا شدیدم و دیدیم که اختیار معاملات چطور میتوانند در بازارهای نزولی برای خریدار یا فروشنده سوده باشند. در پادکست سوم …

بهره مرکب چیست و چه کاربردی دارد؟

قدرت بهره مرکب را درک کنید و از آن برای پیشی گرفتن از تورم استفاده کنید. نمیدانم چقدر در مورد بهره مرکب و قدرت آن میدانید؟ برای شروع اجازه دهید یک مثال از کتاب اثر مرکب نوشته آقای دارن هاردی بزنم. به نظرم این مثال بهترین و قابل فهم ترین مثالی است که میتواند اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟ قدرت …

چه کسی باید در بازار بورس سرمایه گذاری کند و چه کسی از این بازار دور بماند؟

آیا بازار بورس جای مناسبی برای سرمایه گذاری شما است؟ یا به عبارتی چه کسی باید در بازار بورس سرمایه گذاری کند و چه کسی از این بازار دور بماند؟ در پادکست های قبلی ما با هم بیشتر در مورد مزایای بازار بورس صحبت کردیم و دیدیم که چطور میتوانیم در شرایط مختلف و با …

چرا باید به بازار بورس اعتقاد داشته باشید؟

چرا باید به بازار بورس اعتقاد داشته باشید؟ در پادکست قبلی رادیو سرمایه با عنوان محافظه کاری در سرمایه گذاری ما با هم در مورد پس انداز کردن و سرمایه گذاری صحبت کردیم، صندوقهای سرمایه گذاری را با هم مقایسه کردیم و به این موضوع پرداختیم که چرا آدمها با علم به اینکه اوراق با …

چگونه با خرید اختیار معاملات در بازارهای نزولی سود کنیم؟

چگونه با خرید اختیار معاملات در بازارهای نزولی سود کنیم؟ یکی از دغدغه های همیشگی فعالان بازارهای مالی، ریزش و افت این بازارهاست و همه سرمایه گذاران بیم آن را دارند که ناگهان جهت بازار نزولی شود و رشد قیمتها متوقف شود. اگر این تغییر جهت با فشار فروش همراه شود، معمولا سرمایه گذاران بخش …

محافظه کاری در سرمایه گذاری: چرا ما در جنبه های مالی، بیش از حد محافظه کار هستیم؟

محافظه کاری در سرمایه گذاری: چرا ما در جنبه های مالی، بیش از حد محافظه کار هستیم؟ در پادکست اول تحت عنوان تفاوت بین پس انداز و سرمایه گذاری چیست؟ ما با هم در مورد پس انداز کردن و سرمایه گذاری صحبت کردیم، تفاوتهایشان را با هم بررسی کردیم و با نقاط ضعف …

تفاوت بین پس انداز و سرمایه گذاری چیست؟

تفاوت بین پس انداز و سرمایه گذاری چیست؟ زمانی که در حال گوش دادن به اخبار هستید و در گزارشهای اقتصادی می شنوید که گوینده خبر از رشد شاخص بازار بورس و افزایش ارزش بازار صحبت میکند آیا تا به حال به این فکر کرده اید که ای کاش من هم به جای پس انداز …

بازار اوراق مشتقه چیست و این بازار برای چه کسانی مناسب است؟

بازار اوارق مشتقه چیست و این بازار برای چه کسانی مناسب است؟ در نخستین اپیزود از مجموعه پادکست های آشنایی به اوراق مشتقه شما را با اوراق مشتقه آشنا میکنیم. در این قسمت نخست به سراغ این موضوع می رویم که اوراق مشتقه چیست؟ در بازارهای جهانی اوراق مشتقه چه جایگاهی دارند و آمار معاملات …

اختیار معامله چیست؟

اختیار معامله چیست ؟ بیشتر فعال‌های بورس فقط با خریدوفروش اوراق بهادار آشنا هستند. اما به‌غیر از این اوراق، اوراق و قراردادهای دیگری در بورس تعریف می‌شوند. این ابزارهای مشتقه برای کاهش یا انتقال ریسک منتشر می‌شوند. یکی از ابزارهای مالی پرکاربرد اختیارهای معامله هستند. این اختیارها تاکنون بیشتر در بورس کالا استفاده می‌شدند. اخیرا در رابطه با انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در بورس اوراق بهادار اخبار متعددی منتشر شده است. در این مقاله قصد داریم ابتدا با سازوکار انواع اختیار معامله آشنا شویم و سپس به توضیح اختیار فروش تبعی، چگونگی خرید این اوراق و نقش آن‌ها در کاهش ریسک سرمایه‌گذاری‌ها صحبت کنیم.

اختیار معامله چیست؟

هروقت شما با اراده خودتان، به‌طور مستقل و بدون اجبار، تصمیم به انجام کاری بگیرید، یعنی به‌طور اختیاری عمل کرده‌اید. ابزارهای مالی متعددی برای مدیریت ریسک در بازارها وجود دارند که برخی از آن‌ها حالت اختیاری دارند و برخی دیگر اجباری.

برای مثال قراردادهای آتی نمونه‌ای از ابزارهای مالی هستند که در صورت خرید آن‌ها باید در تاریخ معین به تعهدات خود عمل کنید. در این قرارداد نمی‌توانید تا تاریخ درج شده در قرارداد صبر کنید سپس وضعیت بازار را بسنجید و اگر به نفعتان بود به تعهدات خود عمل کنید. در واقع شما مجبورید بدون توجه به وضعیت بازار به تعهدات خود عمل کنید حتی اگر به ضررتان باشد.

برای رفع این مشکل قراردادی طراحی شد که در آن پایبند بودن به مفاد قرارداد اجباری نبود. یعنی با استفاده از این قرارداد می‌توانید در تاریخ سررسید بازار را از تمامی جهت‌ها بررسی کنید و اگر به نفعتان بود به تعهدات خود عمل کنید. اگر در قرارداد موردی ذکر شده باشد که در صورت عمل به آن دچار ضرر و زیان شوید، می‌توانید تعهدات خود را انجام ندهید.

با بررسی میان ابزارهای مالی موجود می‌توان فهمید که اختیار معامله‌ها از امکانات بیشتری نسبت به سایر ابزارها برخوردارند. داشتن اختیارات بیشتر نسبت به سایر ابزارهای مالی باعث شده که قیمت اختیارها بیشتر از سایر ابزارها باشد.

اختیار معامله از ابزارهای مشتقه به حساب می‌آید. اوراق مشتقه، اوراقی هستند که ارزش خود را از یک دارایی دیگر می‌گیرند. در واقع این اوراق خود ارزش خاصی ندارند و می‌توانند ارزش خود را از سهام، اوراق قرضه، ارز، کالا و. بگیرند.

ساز و کار اختیار معامله

همان‌طور که گفته شد، اختیار معامله یک قرارداد است که بین دو شخص (خریدار و فروشنده) بسته می‌شود. مواردی چون تاریخ سررسید، دارایی مورد معامله، قیمت توافقی باید در قرارداد مشخص شوند. اختیار معامله دارای دو نوع اختیار خرید و اختیار فروش است.

اختیار خرید (Call Option)

فرض کنید شخصی دارای تعدادی سهم مشخص است. این شخص حدس می‌زند که قیمت این سهم در آینده کاهش پیدا ‌کند. بنابراین تصمیم می‌گیرد که بر روی سهام خود، اختیار خریدی منتشر کند.

در نقطه مقابل آن فرد شما قرار دارید و حدس می‌زنید که قیمت همان سهم در آینده نزدیک افزایش چشم‌گیری پیدا کند اما اکنون پول کافی برای خرید آن سهم ندارید. شما می‌توانید به شخصی که اختیار خرید این سهم را می‌فروشد (دارنده سهم) مراجعه کرده و در ازای پرداخت قیمت قراردادِ اختیار معامله، اختیار خرید این سهم را از فروشنده بگیرید.

با خرید این اختیار، در تاریخ سررسید حق این را دارید که اختیار خرید خود را اعمال کنید یا نکنید. اگر قیمت این سهم در تاریخ سررسید از قیمت توافق شده بین شما و فروشنده بیشتر باشد، شما حق استفاده از اختیار خرید خود را دارید و می‌توانید آن سهم را با قیمت توافق شده خریداری کنید.

اما اگر قیمت سهم مطابق با پیش‌بینی فروشنده تغییر کرده باشد و در تاریخ سررسید قیمت سهم در بازار آزاد پایین‌تر از قیمت توافق شده شما باشد، می‌توانید از اختار خرید خود استفاده نکرده و سهام را به‌طور مستقیم از بازار آزاد با قیمت پایین‌تر خریداری کنید.

در واقع شما با استفاده از این قرارداد اختیار خرید، ریسک معاملات خود را تنها با پرداخت قیمت قرارداد کاهش داده‌اید.

برای این‌که بیشتر با سازوکار اختیار خرید آشنا شویم بیایید این موضوع را با یک مثال ساده عددی بررسی کنیم.

مثال) فرض کنید شما حدس می‌زنید سهمی که الان 3000 تومان می‌ارزد در چند ماهه آینده قیمتش افزایش شدیدی خواهد داشت و ممکن است به 6000 تومان هم برسد.

در مقابل شما شخص دیگر پیش‌بینی می‌کند که بازار بورس چند ماهه آینده اصلاح داشته باشد. در این حالت این شخص اختیار خریدی را منتشر می‌کند و با قیمت 500 تومان به شما می‌فروشد. درواقع شما در ازای پرداخت این 500 تومان (قیمت اختیار خرید) این حق را پیدا می‌کنید که در تاریخ سررسید سهام را به قیمت توافق شده (قیمت توافق شده 4000) بخرید یا نخرید.

نمودار اختیار خرید برای فروشنده و خریدار

به نمودار بالا دقت کنید، اگر شما خریدار اختیار خرید هستید، خط سیاه مربوط به سود و زیان شما است. بیایید بررسی کنیم که این خط در هر نقطه چه چیزی را بیان می‌کند و دلیل رسم آن به این صورت چیست؟

وقتی یک اختیار خرید را از فروشنده می‌خرید، به اندازه قیمتِ خرید اختیار، هزینه می‌کنید. نقطه A که در نمودار رسم شده بیانگر همین موضوع است. مثلا شما اختیار خرید را به قیمت 500 تومان می‌خرید بنابراین نمودار سود و زیان شما از منفی 500 شروع می‌شود. با گذشت زمان و افزایش قیمت سهم به نقطه B یعنی همان قیمت توافقی می‌رسیم. در این قیمت چه از اختیار خرید خود جهت خرید سهم استفاده کنید و چه به‌طور مستقیم از بازار آزاد سهم بخرید فرقی به حال شما نخواهد کرد و شما هنوز هم به اندازه قیمت خرید اختیار خود دچار ضرر می‌شوید.

اگر قیمت به نقطه C برسد، در صورت استفاده از اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟ اختیار خود نه سودی به‌دست آورده‌اید و نه ضرری کرده‌اید. در این نقطه تغییرات قیمتی از نقطه B تا C، میزان هزینه‌ای که برای خرید اختیار کرده‌اید (همان 500 تومان اولیه) را پوشش می‌دهد، به این نقطه، نقطه سر‌به‌سر نیز گفته می‌شود. در نقطه سربه‌سر سود و زیان با هم برابر و مساوی با صفر است. بعد از نقطه C در صورت اعمال اختیار خود سود خواهید کرد.

در واقع در این معاملات سود خریدار اختیار نامحدود و زیان او محدود به قیمت خرید اختیار است.

نمودار زرد مربوط به فروشنده اختیار خرید است و سود و زیان او را نشان می‌دهد. سود و زیان فروشنده اختیار دقیقا عکس سود و زیان خریدار آن است.

اختیار فروش (Put Option)

با خرید قرارداد اختیار فروش، این حق را پیدا می‌کنید که در تاریخی مشخص از آینده یک دارایی یا سهام را با قیمت توافق شده بفروشید یا نفروشید.

نمودار اختیار فروش برای خریدار و فروشنده

در این نمودار هم، همانند نمودار قبل، خط سیاه نشان‌دهنده وضعیت سود و زیان خریدار در قیمت‌های مختلف است.

فرض کنید یک موقعیت اختیار فروش روی سهام شرکت ایکس با پرداخت 500 تومان اتخاذ کرده‌اید. در این قرارداد علاوه‌بر قیمت توافقی 3000 تومان، تاریخ سررسید برای 6 ماه دیگر مشخص شده است. اگر بعد از گذشت 6 ماه و در تاریخ سررسید قیمت سهم کمتر از قیمت توافقی یعنی 3000 تومان باشد، کار درست این است که اختیار خود را اعمال کرده و سهم را با قیمت توافقی به فروشنده اختیار بفروشید. در این صورت لزوما سود نخواهید کرد، اما چرا؟

مبلغی که بابت خرید اختیار فروش پرداختیم را به یاد بیاورید، اگر مبلغ بازار سهام مورد نظر از مجموع قیمت توافقی با قیمت اختیار بیشتر باشد، سود می‌کنید. اما اگر بین محدوده C تا B باشد، که در صورت اعمال اختیار، کمتر ضرر خواهید کرد.

اما اگر قیمت سهم در بازار آزاد بیشتر از قیمت توافقی 3000 تومان باشد، کار درست این است که اختیار خود را اعمال نکنید. در این حالت حداکثر زیان شما برابر است با مبلغی که بابت خرید اختیار فروش (500 تومان) پرداخت کرده‌اید.

در چه صورت فروشنده اختیار فروش سود می‌کند؟

اگر قیمت بازار سهم بیشتر از قیمت توافقی بین شما و فروشنده باشد، شما اختیار خود را اعمال نخواهید کرد و فروشنده به اندازه قیمت فروش اختیار فروش به شما سود خواهد کرد.

اما اگر قیمت بازار سهم از قیمت توافقی شما کمتر باشد، شما اختیار را اعمال خواهید کرد. در این صورت فروشنده اختیار مجبور می‌شود که سهام شما را با قیمت توافقی از شما خریداری کند.

درواقع می‌توان گفت که سود فروشنده اختیار فروش محدود است (به اندازه قیمت فروش) اما زیان فروشنده نامحدود است. هر چه قیمت سهم بیشتر کاهش پیدا کند، زیان فروشنده اختیار بیشتر خواهد شد.

قرارداد اختیار معامله می‌تواند روی سهم، سلف، ارز، کالا و. بسته شود. برای پوشش ریسکی که نوسانات قیمت برای دارندگان این دارایی‌ها ایجاد می‌کند دو ابزار اختیار خرید و فروش تبعی در نظر گرفته شده است. این دو اختیار از ابزارهای جذاب معاملاتی هستند که می‌توانند در بالا و پایین شدن بازار به حفظ سرمایه ما کمک کنند.

اختیار خرید تبعی

به‌طور کلی اختیار خرید تبعی، اختیاری است که می‌توانید روی دارایی خود مانند سهم (در صورت وجود) بخرید. براساس این اختیار عرضه کننده (فروشنده، شرکت تولیدی)، ‌اختیارِ خرید مقدار مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال در تاریخ سررسید خواهد داشت. منظور از قیمت اعمال، قیمتی است که در قرارداد اختیار معامله برای خرید یا فروش دارایی پایه ثبت شده است. این نوع اختیار خرید در بازار اوراق بهادار ایران کاربرد چندانی ندارد.

اختیار فروش تبعی

دستورالعمل عرضه اوراق اختيار فروش تبعی برای سهام شركت‌های پذيرفته در مرداد ماه 1391 به کارگزاری‌ها ابلاغ شد. به‌طور کلی اختيار فروش تبعی، اختیار معامله‌ای است كه بر اساس آن، اختيار فروش تعداد مشخصی از سهم پايه (سهامی که می‌توانید روی آن اختیار فروش را اخذ کنید) به قیمت تعيين شده (قیمت اعمال) در اطلاعیه‌ای که توسط شرکت منتشر می‌شود (اطلاعیه عرضه) در تاريخ اعمال به خريدار آن داده می‌شود.

فرض کنید تعداد زیادی از سهام یک شرکت را خریداری کرده‌اید اما از نوسانات بازار می‌ترسید. بنابراین می‌توانید با خرید اختیار فروش تبعی روی آن سهم، به‌نوعی از کسب حداقل سود بازار مطمئن شوید. با استفاده از این روش می‌توانید در مواقعی که آینده بازار مشخص نیست، یا زمانی که میزان هیجانات در بازار به حداکثر خود می‌رسد، ریسک از دست دادن کل سرمایه‌اتان را پوشش دهید. به این اوراق، اوراق بیمه سهام نیز گفته می‌شود.

این اوراق معمولا توسط سهامداران عمده حقوقی، شرکت‌های تابعه ناشر، صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی و صندوق توسعه بازار سرمایه در راستای پوشش ریسک و حمایت از سرمایه‌گذاران بازار منتشر می‌شوند.

این اوراق قابلیت معامله در بازار ثانویه را ندارند، یعنی شما نمی‌توانید این اوراق را زودتر از سررسید در بازار معامله کنید و به شخص دیگری بفروشید. این اوراق باید تا سررسید نگه‌داری شوند.

اوراق اختیار فروش تبعی همانند سایر سهم‌های موجود در بازار دارای یک نماد معاملاتی هستند. با جستجوی نماد این اوراق در سایت tsetmc می‌توان تابلوی معاملاتی مربوط به این اوراق را مشاهده کرد و از قیمت آن‌ها مطلع شد. برای مثال نماد مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی سهم پایه بانک صادرات به صورت هصادر912 است. نمادهای مربوط به اوراق اختیار فروش تبعی معمولا با حرف ه آغاز می‌شوند. عدد 912 نشان می‌دهد که تاریخ سررسید این قرارداد برج 12 سال 99 است. طبق این قرارداد شما مجاز هستید که در تاریخ 99/12/23 سهام وبصادر را به قیمت 3750 ریال بفروشید.

چه موقع اختیار فروش تبعی خود را اعمال کنیم؟

وقتی روی سهام پایه خود یک موقعیت اختیار فروش تبعی اتخاذ می‌کنید در واقع اختیار این را پیدا می‌کنید که سهام خود را در تاریخ سررسید به ناشر اوراق به قیمت توافقی بفروشید یا نفروشید. توجه کنید که برای خرید این اوراق باید حتما اصل سهام را داشته باشید تا اجازه خرید اختیار فروش تبعی توسط کارگزاری به شما داده شود. علاوه‌بر آن تنها به تعداد سهمی که دارید این اوراق تعلق می‌گیرد و نمی‌توانید بیشتر از تعداد دارایی اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟ خود اختیار فروش خریداری کنید.

در تاریخ سررسید اگر قیمت سهم شما پایین‌تر از قیمت توافقی در اختیار فروش باشد، می‌توانید سهام خود را با قیمت توافق شده در قرارداد به ناشر آن بفروشید و ناشر یا همان شرکت عرضه کننده اوراق موظف است که سهام شما را خریداری کند.

اما اگر قیمت دارایی پایه ببیشتر از قیمت توافق شده در قرارداد باشد، می‌توانید (حق اوراق تبعی چیست و چگونه کار می‌کند؟ دارید) اختیار خود را اعمال نکرده و سهم خود را در بازار آزاد به قیمت روز بفروشید.

چرا یک شخص یا نهاد باید سهام را در قیمتی بالاتر از قیمت بازار خریداری کند؟

معمولا شرکت‌ها برای حمایت از قیمت سهام خود و عبور از وضعیت بد بازار اقدام به انتشار این اوراق می‌کنند. و یا می‌توان گفت با وجود این اوراق افراد اطمینان بیشتری نسبت به سهم پیدا می‌کنند و بیشتر به سمت آن جذب می‌شوند.

از طرف دیگر وقتی خریدارها خیالشان از بابت ریسک معاملات راحت شود، با اعتمادبه‌نفس بیشتری سهم می‌خرند و کم‌تر پیش می‌آید که کارشان به استفاده از حق فروش برسد.

در صورت عدم ایفای تعهد شرکت ناشر در سررسید، چه اتفاقی خواهد افتاد؟

در صورت عدم ایفای تعهدات توسط ناشر در سررسید، خسارتی به شرح زیر به دارندگان اوراق تعلق خواهد گرفت:

مبلغ خسارتی که به ازای هر ورقه به دارندگان تعلق می‌گیرد برابر است با مابه‌التفاوت بین قیمت اعمال اوراق اختیار فروش تبعی با قیمت پایانی سهم در سررسید به‌علاوه با قیمت پایانی سهم در سررسید ضرب در 2 درصد.

این مابه‌التفاوت در صورتی به دارنده اوراق پرداخت می‌شود که قیمت اعمال در سررسید بیشتر از قیمت پایانی سهم پایه در سررسید باشد. اگر قیمت پایانی سهم پایه در سررسید به تشخیص بورس منصفانه نباشد، بورس می‌تواند قیمت پایانی سهم را تعدیل می‌کند و تمامی خسارات بر مبنای قیمت تعدیل شده محاسبه خواهد شد.

اضافه کردن این نکته نیز خالی از لطف نیست که اوراق فروش مورد بحث در بازار سرمایه ایران از نوع اروپایی هستند نه آمریکایی. یعنی فقط در تاریخ سررسید قابل استفاده هستند. همچنین امکان معامله این اوراق وجود ندارد. این اوراق برای خریدار در حکم بیمه‌نامه هستند و او نمی‌تواند حق خود را به دیگری واگذار کند.

نظرات ارزشمند شما

لطفا اگر این مطلب برایتان مفید بود، سوال و یا نظری درباره آن داشتید، در انتهای همین صفحه نظر خود را ثبت بفرمایید.

می‌توانید ویدیوهای بیشتری از تالاربورس را در آپارات (شبکه اشتراک ویدیو) و همچنین کانال یوتیوب تالاربورس مشاهده کنید.