تجزیه و تحلیل محیط کسب و کار | تحلیل PESTEL چیست؟
یکی از پایههای مهم در مدیریت استراتژیک، تحلیل محیطی یا تحلیل بیرونی (External Analysis) است.
به این معنا که استراتژیست، همواره باید همزمان با نگاه به درون کسب و کار، چشمی هم به محیط بیرونی کسب و کار داشته باشد. شرایط بیرونی را رصد کند و همواره مراقب باشد که در اطراف، چه میگذرد.
در حالت عادی، به فرض اینکه هیچ اتفاق خاصی در محیط بیرونی نیفتد و همه چیز ثبات داشته باشد، کسب و کار به سادگی به فعالیت خود ادامه میدهد و به سمت اهداف خود حرکت میکند.
اما این حالت عادی، به ندرت پیش میآید. محیط، غالباً تغییر میکند و باید مراقب باشیم که این تغییرات، چه تأثیری بر روند کسب و کار ما دارند.
بعضی از تغییرات محیطی، میتوانند فرصتهای تازهای را برای کسب و کار فراهم کنند. بعضی دیگر هم، به منزلهی تهدیدهای تازه محسوب میشوند.
این فرصتها و تهدیدهای بیرونی، همان فاکتورهای O و T هستند که در تحلیل SWOT از آنها حرف میزنیم.
به نمونههایی از این تغییرات محیطی توجه کنید:
- یک شرکت تازه، وارد بازار میشود و میخواهد بخشی از بازار ما را به خود اختصاص دهد (تهدید).
- یک قانون تازه تصویب میشود و محدودیتهایی بر کسب و کار ما اعمال میشود (تهدید).
- سلیقهی مردم به تدریج تغییر میکند و امسال، کمتر از سال قبل به محصول ما علاقه نشان میدهند (تهدید).
- واردات چند دسته از محصولات خارجی که رقیب ما به شدت به آنها وابسته است، ممنوع میشود (فرصت).
- افزایش استفادهی مردم از شبکهی اجتماعی و رسانههای دیجیتال، هزینهی دسترسی به مخاطبان و مشتریان ما را کاهش میدهد (فرصت).
- کاهش ارزش ریال در برابر دلار، رغبت مردم به خرید محصول خارجی رقیب را کاهش میدهد (فرصت).
- افزایش فارغالتحصیلان دانشگاهی، تقاضا برای کار را افزایش داده و هزینهی تأمین نیروی انسانی کاهش پیدا میکند (فرصت).
تحلیل محیط نزدیک
بخشی از عوامل محیطی، به فضای کسب و کار بسیار نزدیک هستند و مدیران کسب و کار، هر روز آنها را تجربه میکنند. این نوع عاملها، عوامل محیطی نزدیک نامیده میشوند.
موارد زیر، نمونههایی از عوامل تأثیرگذار در محیط نزدیک هستند:
- رقیبانی که در صنعت ما فعالیت میکنند و رفتارها و اقدامهایشان روی کسب و کار ما تأثیر دارد.
- کالاها و خدماتی که جایگزین محصول ما محسوب میشوند و رونق آنها به معنای کاهش تقاضا برای محصول ماست
- تأمینکنندگانی که پیوسته با آنها تعامل داریم و مواد و منابع مورد نیاز ما را تأمین میکنند (از بانکها به عنوان تأمینکنندهی منابع مالی تا شرکتهای تأمینکنندهی مادهی خام برای کارخانجات)
- مشتریانی که محصول ما را میخرند
کتابها و منابع مختلف، بسته به اینکه چه فاکتورهایی را به عنوان محیط نزدیک در نظر بگیرند، نامهای دیگری هم برای تحلیل این بخش از عوامل تأثیرگذار بیرونی بهکار میبرند. از جملهی این نامها میتوان به تحلیل محیط رقابتی (Competitive Environment) و تحلیل صنعت (Industry) و تحلیل محیط عملیاتی (Operating Environment) اشاره کرد.
ما در درس مدیریت استراتژیک متمم، به دو مورد از ابزارهایی که برای تحلیل محیط نزدیک مفید هستند پرداختهایم که در درسهای بعدی با آنها آشنا خواهید شد:
[ ابزاری برای تحلیل محیط نزدیک: گروه های استراتژیک ]
[ ابزاری برای تحلیل صنعت: پنج نیروی رقابتی پورتر ]
تحلیل محیط دور
مدیران معمولاً از تحلیل محیط نزدیک غافل نمیشوند. چرا که این محیط و فاکتورهایش، همواره پیش چشم هستند و هر روز، به نوعی روی تصمیمها و اقدامها تأثیر میگذارند.
اما بخشی از عوامل هستند که در فاصلهای دورتر قرار میگیرند و اصطلاحاً محیط دور (Remote Environment) را تشکیل میدهند. احتمال اینکه این فاکتورها از چشم دور بمانند و بسیار دیرهنگام دیده شوند بیشتر است.
میتوان گفت فاکتورهای محیط دور، فاکتورهای کلانی هستند که معمولاً اثر آنها به یک صنعت خاص، محدود نیست و روی طیف گستردهای از صنایع و کسب و کارها تأثیر میگذارند.
تغییر ارزش ریال، قوانین دولتی، بهبود یا آسیبدیدن روابط کشور با همسایگان، تغییر در هرم جمعیتی و سایر تغییرات دموگرافیک، تغییر سبک زندگی مردم و افزایش استفاده از اینترنت در کشور، نمونههایی از تغییر در فاکتورهای محیط دور محسوب میشوند.
آیا واقعاً ممکن است محیط دور را نبینیم؟
ممکن است این سوال برایتان ایجاد شود که آیا میشود محیط دور را ندید؟ مثلاً ممکن است که یک استراتژیست، چند برابر شدن ارزش دلار در برابر ریال را نبیند؟ یا ممکن است که کسی، متوجه نشود که نسل جدیدی به بازار کار رسیدهاند که نیازها و دغدغههای متفاوتی دارند؟
آیا ممکن است استراتژیستی متوجه نشود که اینترنت به شدت در میان مردم نفوذ کرده یا مثلاً این روزها، موبایل بیشتر از کامپیوترهای شخصی و دسکتاپ، مورد استفاده قرار میگیرد؟
واقعیت این است که محیط دور، تأثیرات خود را به شکلی جدی، عمیق و انکارناپذیر روی کسب و کارها میگذارد و حتی اگر استراتژی هم برای ما از تحلیل محیط دور صحبت نکند، همهی ما آن را میبینیم و لمس میکنیم.
اما پیام مهم استراتژی در تحلیل محیط دور این است که هنر شما، دیدن سیگنالهای خفیف تغییر است.
در بسیاری از تغییرها، سیگنالهای خفیف (Weak Signals) زودتر از اصل رویداد، از راه میرسند و خود را نشان میدهند. بنابراین اگر همواره در حال پایش محیط باشید، این احتمال وجود دارد که بعضی از این سیگنالها را زودتر ببینید و بر اساس آنها برنامهریزی کنید. یا حداقل، در شرایطی که ابهام زیاد است و نمیتوان قضاوت مشخص و قطعی داشت، سناریوهای مختلفی را برای رویارویی با فرصتها و تهدیدهای محیطی، تدوین کنید.
تحلیل PESTEL | چک لیست تحلیل عوامل محیطی
وقتی میخواهیم محیط دور را تحلیل کنیم، مهم است که هیچ عاملی از قلم نیفتد و انواع فاکتورها را مد نظر قرار دهیم. در واقع حالت ایدهآل این است که یک چک لیست داشته باشیم و بر اساس آن بتوانیم فاکتورهای مختلف را پیش روی خود بگذاریم و بررسی کنیم.
هیچوقت نمیتوان یک چک لیست کامل برای ارزیابی عوامل بیرونی و تحلیل محیط دور آماده کرد. اما به عنوان یک فهرست کمککننده، در میان استراتژیستها چیزی به اسم تحلیل PESTEL یا آنالیز PESTEL رواج یافته و استفاده میشود.
کلمهی PESTEL (گاهی هم PESTLE) مخفف شش حوزهی بزرگ تأثیرگذار در محیط بیرونی است:
- تاثیرات محیط سیاسی (Political)
- تأثیرات عوامل اقتصادی (Economical)
- تأثیرات محیط اجتماعی (Social)
- تأثیرات حوزهی تکنولوژی (Technical)
- تأثیرات زیستمحیطی و دغدغههای محیط زیست (Environmental)
- فاکتورهای قانونی تأثیرگذار (Legal)
البته اگر شکلهای دیگر مخففسازی را هم دیدید، تعجب نکنید. همهی آنها کمابیش به مجموعهی یکسانی از حوزهها اشاره دارند. مثلاً ویلن در کتاب استراتژی خود، تحلیل چه عواملی بر نزدک تأثیر می گذارد؟ STEEP را مطرح کرده است که کاملاً شبیه PESTEL محسوب میشود (+):
- Sociocultural = S
- Technological = T
- Economic = E
- Ecological = E
- Political/Legal = P
در ادامه، برخی از عوامل تأثیرگذار در هر یک از این حوزهها را فهرست میکنیم و به صورت مختصر شرح میدهیم (+/+):
عوامل تأثیرگذار حوزهی تکنولوژی
هر صنعتی برای تولید و ارائهی محصول خود، از تکنولوژیهای مختلفی بهره میبرد. یک شرکت اینترنتی، از سِروِرها، پایگاه داده و زیرساخت اینترنت کشور استفاده میکند. یک شرکت قطعهساز، از انواع پرِسها و قالبها، سیستمهای کنترل و اتوماسیون، کورهها و تجهیزات عملیات حرارتی استفاده میکند. یک فروشگاه پوشاک هم، از نرمافزارهای اتوماسیون فروش و مدیریت ارتباط با مشتری بهره میگیرد. استراتژیست وظیفه دارد این تکنولوژیها و تغییرات آنها را پیگیری کرده و اثرات آنها را در تصمیمهای استراتژیک لحاظ کند.
اما جدای از این تکنولوژیهای اختصاصی، روندهای عمومی موجود در توسعهی تکنولوژیهای اطلاعات و ارتباطات هم نباید از نظر دور بماند.
افزایش ضریب نفوذ اینترنت، امکان چککردن لحظهای قیمت و مشخصات محصول رقیب در فروشگاهها (به خاطر وجود اینترنت موبایل)، افزایش استفاده از موبایل در مقایسه با لپتاپ و دسکتاپ، افزایش و کاهش رغبت مردم به استفاده از شبکههای اجتماعی مختلف، امکان ذخیره سازی ابری دادهها، ارائهی محصولات نرم افزاری در قالب SaaS و دهها تغییر دیگر، همگی به عنوان فاکتورهای محیط دور میتوانند روی یک کسب و کار تأثیر جدی داشته باشند.
دسترسی کامل به مجموعه درسهای استراتژی و تفکر استراتژیک برای اعضای ویژه متمم در نظر گرفته شده است.
با عضویت ویژهی متمم، علاوه بر دسترسی به این درسها، به درسهای متنوع دیگری نیز دسترسی خواهید داشت که میتوانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:
شاید برایتان جالب باشد که بررسیهای ما نشان داده در میان دوستان متممی، کسانی که به استراتژی و تفکر استراتژیک علاقهمند بودهاند، برای مطالعهی درسهای زیر هم وقت گذاشتهاند:
دوره MBA (پیگیری منظم مجموعه درسها)
اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید دربارهی متمم بیشتر بدانید، میتوانید نظرات دوستان متممی را دربارهی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی میشناسند:
ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری استراتژی کسب و کار به شما پیشنهاد میکند:
مو برگشتی چیست؟
مو برگشتی زمانی ایجاد میشود که تار مو به جای بالا، رو به پایین رشد کرده و در زیر پوست محبوس شود. گاهی اوقات ، ممکن است این بازگشت مو به داخل پوست، از یک توده کوچک بدون درد به یک توده بزرگ و آلوده تبدیل شود و یک کیست مویی ایجاد کند.
موهای برگشتی معمولاً خطرناک نیستند ، اما ممکن است به شدت دردناک باشند. اگر عفونت درمان نشود ، ممکن است وضعیت آت وخیم تر شود یا به خون برسد.
در این مقاله ، ما در مورد دلیل ایجاد مو برگشتی ، چگونگی ایجاد کیست و چگونگی جلوگیری از وقوع این ضایعه بحث خواهیم کرد.
مو برگشتی چگونه ایجاد میشود؟
وقتی مو به داخل پوست برگشته و در داخل آن رشد میکند، توده ای مملو از مایع ایجاد می شود که ممکن است به کیست تبدیل شود. با تشکیل کیست مویی، ناحیه متورم می شود.
کیست ممکن است سفت ، نرم ، بزرگ یا کوچکتر از یک نخود باشد. برخی از کیست ها می توانند در زیر پوست ایجاد شوند و برخی دیگر نیز ممکن است در نزدیکی سطح پوست باشند و با یک سر سفید یا زرد مشخص شوند.
معمولاً کیست ها احساس درد ایجاد نمیکنند مگر اینکه عفونی شوند. کیست آلوده ممکن است قرمز ، خارش دار و حساس باشد.
کیست هایی که در اثر یک موی رشد یافته حاصل می شوند اغلب بدون درمان از بین می روند. گاهی درمان در منزل می تواند کمک کند ، اما گاهی اوقات ، فرد نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
درمانهای خانگی مو برگشتی
- کیست و اطراف آن را همیشه تمیز نگه دارید.
- از تراشیدن نواحی اطراف کیست خودداری کنید ، زیرا این امر باعث ایجاد باکتری و ایجاد عفونت می شود.
- کمپرس گرم را به مدت 10-15 دقیقه و چندین بار در روز روی کیست قرار دهید. این کار ممکن است کیست را به سطح نزدیک کرده و باعث تخلیه آن شود. اگر مو در زیر پوست گیر کرده باشد ، کمپرس گرم ممکن است به رشد آن کمک کند.
- برای جلوگیری از عفونت، یک محلول ضد عفونی کننده مانند روغن درخت چای را روی کیست قرار دهید. پمادهای آنتی بیوتیکی نیز ممکن است کمک کرده و برای خرید بصورت آنلاین موجود باشد.
- از چیدن یا بیرون آوردن کیست خودداری کنید. کیست ها از کیسه ای در زیر پوست ایجاد می شوند که می تواند با یک ماده غلیظ و زرد به نام کراتین پر شود. خالی کردن کیست ممکن است مایع را خارج کند اما شما را از شر کیسه خلاص نخواهد کرد و کیست دوباره رشد می کند. بیرون آمدن کیست همچنین می تواند باکتری را به پوست وارد کند ، باعث عفونت یا بدتر شدن کیست شود.
- گاهی اوقات ، یک موی برگشتی قبل از اینکه بصورت کامل زیر پوست برود ، در سطح پوست قابل مشاهده است. در این صورت ، حذف آن ممکن است باعث تسریع در بهبودی شود. افراد می توانند با استفاده از موچین تمیز موها را گرفته و از بین ببرند.
- اگر مو کاملاً زیر پوست است ، یا اگر برای از بین بردن آن لازم است پوست را خدشه دار کنید ، نباید این کار را انجام دهید.
درمانهای پزشکی مو برگشتی
در ابتدا ممکن است به غیر از یک جوش روی سطح پوست ، علائم قابل توجهی نداشته باشید. اما ، هنگامی که این ضایعه جوش مانند عفونی می شود ، به سرعت به یک کیست (کیسه بسته پر از مایع) یا آبسه (بافت متورم و ملتهب در محل جمع شدن چرک) تبدیل می شود. بنابراین در بعضی شرایط، فرد برای درمان مو برگشتی به درمان پزشکی نیاز دارد.
علائم عفونت کیست مویی
- کیست به خودی خود پاک از بین نرود.
- کیست با درد و قرمزی زیادی همراه باشد و یا همچنان ترشح ایجاد کند.
- بیمار دچار تب شده باشد.
- یک جسم خارجی در کیست وجود داشته باشد، مانند یک تک تکه شیشه
- بیماری، مانند HIV ، ایدز ، دیابت کنترل نشده یا دارو ، سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده باشد.
- کیست بسیار بزرگ باشد یا زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار داده باشد، مانند گیر کردن یا چسبیدن کیست به لباس.
ممکن است پزشک برای رفع عفونت زمینهای آنتی بیوتیک تجویز کند یا برداشتن کیست را با جراحی توصیه کند. برداشتن کیست معمولاً در مطب پزشک، تحت بیحسی موضعی امکان پذیر است. بی حسی موضعی امکان بهبود سریع را فراهم می کند و به فرد اجازه می دهد در طول عمل بیدار بماند.
کلینیک کولورکتال نور، پزشکان متخصص در کنار تجهیزات فوق پیشرفته و مدرن و در نهایت رضایت مشتری
برای رزرو نوبت با شماره های زیر تماس حاصل فرمایید.
دلایل ایجاد کیست و مو برگشتی
کیست می تواند به دلایل مختلف ظاهر شود ، اما وقتی از یک موی رشد کرده ناشی می شود ، موارد زیر اتفاق می افتد.
- همه موها از فولیکول مو رشد می کنند که یک دهانه یا منفذ کوچک در پوست است و با یک ساختار اساسی پیچیده، باعث تغذیه مو می شود.
- گاهی اوقات ، یک مو قبل از اینکه از فولیکول خارج شود، در زیر پوست محبوس می شود و در نتیجه باعث ایجاد مو برگشتی میشود. در بعضی مواقع دیگر نیز مو از فولیکول خارج میشود اما به سمت داخل فر میخورد و دوباره وارد پوست می شود.
- وقتی مو در زیر پوست میماند، می تواند باعث تحریک پوست شود. همچنین با جلوگیری از فولیکول مو، باعث میشود مواد مختلفی در منافذ پوست حبس شود و این شرایط زمینه ایجاد کیست مویی را فراهم میکند.
- کیست های پوستی اغلب حاوی کراتین (روتئینی که پوست را قوی و انعطاف پذیر نگه می دارد)، هستند. اما گاهی اوقات، کیستها از باکتری محبوس شده یا پاسخ التهابی به عفونت ناشی می شوند.
جلوگیری از ایجاد موی برگشتی و کیست
- برای تسکین پوست از کرم اصلاح و افترشیو استفاده کنید.
- فقط با تیغ تیز اصلاح کنید.
- هنگام خشک شدن پوست یا بعد از اصلاح با یک لوسیون غنی پوست خود را مرطوب کنید.
- قبل از اصلاح ، پوست های مرده و خشک را لایه برداری کنید.
- اصلاح در جهت رشد مو
- نتراشیدن پوست های تحریک شده یا قرمز
چه عواملی باعث برگشت مو به داخل پوست و ایجاد کیست مویی میشود؟
این مشکل ممکن است برای هر کسی اتفاق بیفتد. عواملی که معمولا باعث ایجاد کیست مویی میشوند، عبارتند از:
- روش های مختلف رفع موهای زائد: اصلاح، اپیلاسیون و کندن مو میتواند پوست را تحریک کند. پس از اصلاح، ممکن است موهایی که به سمت داخل رشد می کنند ، لبه تیزتری داشته باشند و بازگشت مو را به داخل پوست راحت تر کنند.
- پوست بسیار خشک: پوست خشک و مرده می تواند بر روی فولیکول مو جمع شده و موهای در حال رشد را در دام خود گرفتار کند.
- فشار یا اصطکاک: با تحریک پوست، احتمال ایجاد موهای روییده شده بیشتر می شود، به ویژه در منطقه ای که قبلاً موی برگشتی ایجاد شده باشد.
- داشتن موهای زیاد، فر یا ضخیم: این نوع موها هنگام خارج شدن از فولیکول مو به احتمال زیاد دوباره به زیر پوست فر می شوند.
هنگامی که یک توده در بین موهای بدن ظاهر می شود، ممکن است به این دلیل باشد که کیست در اطراف یک موی برگشتی ایجاد شده است. در صورت ایجاد کیست مویی، یک برجستگی کوچک قرمز با مویی در آن روی پوست خواهید دید که به آرامی به یک توده بزرگتر تبدیل میشود.
آیا در صورت ایجاد مو برگشتی یا کیست مویی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
در صورتی که کیست مویی بعد از یکی دو هفته برطرف نشود باید به پزشک خود مراجعه کنید. درمان سریع می تواند در صورت سرطان پوست ، عفونت های جدی پوستی و سایر مشکلات خطرناک پوستی نجات دهنده باشد.
جلوگیری از ایجاد موهای برگشتی بهترین راه جلوگیری از ایجاد این نوع کیست است. با این حال، اگر کیست ظاهر شود، معمولاً بی خطر هستند و به خودی خود از بین می روند.
افرادی که به طور مکرر دچار کیست، سوزش ریش یا مویی می شوند باید از پزشک خود در مورد راهکارهای کاهش وقوع این بیماری های آزار دهنده پوستی س سوال کنند.
در بیشتر موارد ، چند تغییر در روال مراقبت از پوست فرد می تواند به طور قابل توجهی خطر موهای داخل شده و تحریکات مربوط به آن را کاهش دهد.
برای این بیماری راه های درمان متعددی (از درمان های خانگی گرفته تا جراحی) وجود دارد که بسته به شدت و میزان رشد بیماری برای هر بیمار متفاوت است. اما عدم توجه به این ضایعه و به تعویق انداختن آن عوارض زیادی برای فرد خواهد داشت که در ادامه مقاله، شما را بطور کامل با آن ها آشنا می کنیم.
عوارض درمان نکردن کیست مویی
اگر به موقع نسبت به درمان کیست مویی و دیگر بیماری های آنورکتال اقدام نشود، خطرات و عوارضی برای بیمار به وجود می آید که تحمل درد این بیماری بسیار سخت تر می شود.
آبسه شدن کیست مویی
در مراحل اولیه بیماری کیست مویی می شود با روش های درمان خانگی کیست مویی ، بیماری را مداوا کرد. در صورت به تأخیر افتادن مداوای بیماری یک کیست مویی ساده، تبدیل به آبسه شده و عمق بیشتری از بدن را درگیر بیماری می کند و خطرات غیر قابل جبرانی برای بیمار ایجاد کرده و می بایست بیمار با عمل جراحی پیشرفته درمان شود.
عفونت کل بدن
متأسفانه پس از عفونت کردن کیست مویی، بیمار متوجه داشتن این بیماری می شود. عفونت کیست مویی اگر به موقع درمان نشود، منجر به عفونت کل بدن می شود.
سرطان پوست
با درمان نشدن ساده و اولیه کیست مویی یک عفونت ساده به سرطان پوست تبدیل می شود، سرطان پوست به راحتی قابل درمان نیست. هر گونه درد ناشی از بیماری های ساده را تحمل نکنید و سریعاً به درمان بیماری اقدام کنید.
علائم سرطان کیست مویی
هر چند وقت یکبار ، فردی که از بیماری پیلونیدال رنج می برد، ممکن است در محل آسیب دیده به سرطان پوست مبتلا شود.
این اتفاق به احتمال زیاد در افرادی رخ می دهد که در طی سالیان متمادی با آبسه های مزمن و مکرر مواجه بودهاند. به طور متوسط ، افراد قبل از اینکه علائم مربوط به سرطان پوست را شناسایی کنند، بیش از 20 سال با بیماری پیلونیدال درگیر بودهاند.
وقتی عفونت سینوس پیلونیدال یک مشکل مزمن باشد، بافت در معرض التهاب و تحریک طولانی مدت قرار می گیرد. با گذشت زمان، این باعث تجمع آسیب می شود، که می تواند بافت را مستعد توسعه سلول های بدخیم در آن ناحیه از پوست کند.
به همین دلیل ، سرطان گاهی در افرادی رخ می دهد که علاوه بر سینوس های مزمن پیلونیدال ، بیماری آنورکتال دیگری نیز دارند. به عنوان مثال ، برخی در برخی موارد گزارش شده ، بیمار مبتلا هم از آبسه مزمن و هم از فیستول مقعد رنج برده است.
نوع سرطان پوست که اغلب با سینوس های پیلونیدال همراه است ، سرطان سلول سنگفرشی است که یک سرطان است بدخیم بوده و می تواند در هر نقطه از بدن رخ دهد. این بیماری اغلب در مناطقی که در معرض نور خورشید هستند ایجاد می شود، اما همچنین ممکن است در مناطقی که هرگز خورشید را نمی بینند، مانند داخل سینوس پیلونیدال ایجاد شود.
عوارض عمل جراحی کیست مویی
عوارض جراحی کیست مویی با لیزر
در این روش درمانی نیازی به بیهوشی یا بی حسی نخاعی نیست، بیمار روز بعد عمل می تواند راحت نشسته و به کارهای روزمره خود برسد. در این روش از جراحی نیازی به پانسمان و تراشیدن زخم نیست.
عوارض جراحی کیست مویی بصورت باز
در این روش جراحی با بیهوشی کامل یا بی حسی نخاعی کیست مویی را از بدن بیمار خارج میکنند. محل عمل شده اگر عمیق باشد باز می ماند و بخیه نمی زنند. متأسفانه عمق محل عمل شده اندازه یک گردو یا پرتقال می باشد. پانسمان می بایست یک هفته در محل جراحی شده بماند و تعویض شود. محل عمل شده تا یک هفته ترشح دارد. حدوداً 3 ماه طول می کشد تا محل عمل شده ترمیم شود.
” احتمال تکرار کیست مویی در هر دو روش جراحی 10% است. با لیزر موهای زائد می توانید عود این بیماری را تا 2% کاهش دهید”
چه عواملی بر نزدک تأثیر می گذارد؟
عواملی که موجب لگن درد میشوند
درد لگن یکی از مشکلات شایع دستگاه اسکلتی – عضلانی است که بیشتر در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی ایجاد میشود. این درد علل متفاوتی دارد و به صورت حاد و ناگهانی یا تدریجی ایجاد میشود. اگرچه درد لگن در بسیاری از موارد به مفصل گوی و کاسهای مربوط است، دیگر اجزای تشکیلدهنده لگن ساختارهای دربرگیرنده آن نیز میتوانند در بروز درد تأثیرگذار باشند. در حقیقت هرگونه التهاب در نواحی مختلف لگن میتواند باعث درد و ناراحتی در لگن یا حتی رانها، زانوها و کمر شود. در ادامه با عوامل مختلف درد لگن آشنا میشوید.
شکستگی و در رفتگی
ضربدیدگی و شکستگی استخوانی، شایعترین علت درد لگن در افراد مسن است. درد ناشی از شکستگی بلافاصله با شدت زیاد بروز پیدا میکند. این درد با هرگونه حرکت شدت مییابد. شکستگی لگن میتواند بر اثر کاهش تراکم استخوان یا زمینخوردگی و ضربه ایجاد شود. بعضی از بیماریها مثل سرطان استخوان، تومورها و کیستهای خوشخیم استخوانی و بیماری ژنتیکی پاژه استخوان نیز میتوانند بافت استخوانی را ضعیف کنند و باعث افزایش خطر شکستگی در ناحیه لگن شوند. ضربه و تصادفات علاوه بر خطر شکستگی، احتمال دررفتگی مفصل لگن را هم افزایش میدهند. در این وضعیت، سر استخوان ران از حفره استابولوم بیرون میآید.
بیماریهای عفونی ویروسی یا باکتریایی مثل بیماری لایم، نشانگان رایتر و عفونتهای ناشی از مسمومیت غذایی نیز میتوانند در بروز التهاب و درد لگن تأثیرگذار باشند.
استرین و اسپرین
استرین و اسپرین دو آسیب یافتی دردناک هستند که بر اثر ضربه، زمینخوردگی یا آسیبهای ورزشی ایجاد میشوند. استرین به دلیل آسیب و التهاب عضلات و تاندونها اتفاق میافتد و اسپرین به آسیب رباط یا لیگامان مربوط است. مفصل لگن در طول روز طی فعالیتهای مختلف مثل راه رفتن و پریدن، وزن زیادی را متحمل میشود. عضلات، تاندونها و لیگامانها طوری طراحی شدهاند که از مفاصل در برابر فشار وزن محافظت کنند. حال اگر این ساختارها ملتهب شوند، لگن نمیتواند عملکرد طبیعی خود را حفظ کند و دچار آسیب و درد میشود. درد ناشی از کشیدگی و پارگی رباطها، تاندونها و عضلات معمولاً شدید است و بلافاصله احساس میشود.
حرکات مکرر
درد لگن است ناشی از فعالیتهای تکراری باشد. در واقع هر نوع فعالیت طولانیمدت با حرکات مکرر لگن به تدریج باعث ایجاد التهاب در تاندونها و لیگامانهای لگن میشود. علاوه بر این، حرکات مکرر میتوانند باعث از بین رفتن تدریجی غضروف مفصل لگن شوند و به لابروم (غضروف محافظ حفره استابولوم) و کپسول مفصلی آسیب وارد کنند. درد چه عواملی بر نزدک تأثیر می گذارد؟ ناشی از آسیب حرکات تکراری زمانی بروز پیدا میکند که عضلات درگیر دچار گرفتگی شوند یا سطح مفصل، تاندونها و لیگامانها ملتهب شود.
بورسیت
«بورس» یا «بورسا» کیسههایی پر از مایع در اطراف مفاصل و تاندونها هستند که مانند بالشتکهای محافظ از فشار وارد بر مفصل میکاهند و با ایجاد لغزش، حرکت مفصل روی اجزای استخوانی را تسهیل میکنند. «بورسیت» زمانی اتفاق میافتد که کیسههای بورس به دلایل مختلف مثل ضربدیدگی یا حرکات مکرر دچار التهاب و آزردگی شوند. با ایجاد این التهاب، حجم مایع موجود در حفره استابولوم و کپسول مفصلی لگن افزایش مییابد و درد ایجاد میکند. التهاب بورسهای مفصل لگن یکی از شایعترین علل درد لگن است. این درد تیز و شدید است و معمولاً از لگن به دو طرف ران منتشر میشود.
نشانگان درد تروکانتر بزرگ
عضلات باسن تحت عنوان ماهیچههای سرینی شناخته میشوند. ضعف در این عضلات باعث کاهش ثبات لگن میشود. در این وضعیت، اجزای جلویی لگن وارد فعالیت جبرانی میشود تا از مفاصل محافظت کنند و ثبات لگن را افزایش دهند. این مساله، تاندونهای متصل کننده عضلات سرینی به لگن را تحت فشار قرار میدهد و باعث اختلالی به نام «نشانگان درد و تروکانتر بزرگ» میشود. تروکانتر در قسمت بالای استخوان ران قرار دارد و بخش اصلی استخوان لگن را تشکیل میدهد. در محل عبور عضلات و تاندونها از این بخش استخوانی یک کیسه بورس قرار دارد که از عضلات و تاندونها محافظت میکند. التهاب در این کیسه باعث نشانگان درد تروکانتر بزرگ یا «بورسیت تروکانتریک» میشود.
تاندینوپاتی
بیماریها و اختلالات مربوط به تاندون، تحت عنوان «تاندینوپاتی» شناخته میشوند. تاندونهای لگن، عضلات سرینی را به لگن وصل میکنند و به لگن ثبات میبخشند. همچنین طی حرکات و فعالیتهای روزمره مثل راه رفتن و بالا رفتن از پله از لگن محافظت میکنند. تاندونهای لگن ممکن است به دلیل اعمال وزن و فشار زیاد و عدم استراحت دچار التهاب، نیم پارگی یا پارگی شوند. انداختن یک پاروی پای دیگر و نشستن طولانی مدت در این وضعیت یا انداختن وزن روی یک پا هنگام ایستادن از دیگر عوامل تاندینوپاتی و درد لگن هستند.
التهاب عصب سیاتیک یکی دیگر از عوامل درد لگن است. درد ناشی از این التهاب معمولاً نیز و خنجری است. این درد از پایین کمر شروع میشود و به باسن و ناحیه جلویی و جانبی لگن و پاها منتشر شود. التهاب سیاتیک ممکن است در انگشتان پا نیز گزگز و بیحسی ایجاد کند
آرتروز
آرتروز مفصلی یا استئوآرتریت شایعترین علت درد لگن در افراد بالای ۵۰ سال است. این بیماری بر اثر بالا رفتن سن و از بین رفتن تدریجی غضروف محافظ مفاصل ایجاد میشود. با از بین رفتن این غضروف، سر استخوانهای لگن روی هم ساییده میشوند و درد و التهاب ایجاد میکنند. درد ناشی از آرتروز لگن ممکن است به پاها نیز منتقل شود و دامنه حرکتی را محدود کند. افراد مبتلا به آرتروز لگن علاوه بر درد و خشکی مفصل ممکن است حین حرکت، صدایی «کلیک» مانند از ناحیه لگن بشنوند درد ناشی از آرتروز معمولاً بعد از مدتی بیتحرکی شدت مییابد و با شروع حرکت آرام میشود، اما با افزایش فعالیت، مجدد بازمیگردد. دیگر انواع آرتروز مثل آرتروز روماتوئید یا روماتیسم، آسپوندیلیت آنکیلوزان (آرتروز خودایمنی ستون فقرات)، آرتروز مرتبط با بیماریهای التهابی روده مثل کرون یا کولیت زخمی نیز میتوانند باعث درد لگن شوند.
فعالیتهای ورزشی سنگین
ورزشهای سنگین و تمرینات شدید مثل فوتبال و دو، در صورت عدم برخورداری از آمادگی جسمانی کافی میتوانند باعث بروز درد در ناحیه لگن شوند. تغییر در تمرینات همیشگی و شروع فعالیت ورزشی جدید نیز میتواند فرد را مستعد آسیب یا درد لگن کند. درد لگن به دنبال ورزش میتواند بر اثر عوامل مختلف مثل التهاب بورسها، تاندینوپاتی و آسیب به نوار خاصرهای درشتنی یا نوار متصلکننده لگن به استخوان درشتنی ایجاد شود.
التهاب سیاتیک
التهاب عصب سیاتیک یکی دیگر از عوامل درد لگن است. درد ناشی از این التهاب معمولاً نیز و خنجری است. این درد از پایین کمر شروع میشود و به باسن و ناحیه جلویی و جانبی لگن و پاها منتشر شود. التهاب سیاتیک ممکن است در انگشتان پا نیز گزگز و بیحسی ایجاد کند. درد سیاتیک معمولاً هنگام بلند شدن از حالت نشسته و صاف کردن زانو، تشدید میشود. این عارضه دلایل متعددی دارد که از جمله آنها میتوان به تنگی کانال نخاع، آرتروز ستون فقرات کمری، بیرونزدگی یا پارگی دیسکهای بین مهرهای و گرفتگی عضلات پایین کمر اشاره کرد.
نشانگان پیریفورمیس
نشانگان پیریفورمیس به علت کوتاه شدن یا سفت شدن و گرفتگی عضله پیریفورمیس رخ میدهد. پیریفورمیس عضله کوچکی است که در عمق لگن و باسن قرار دارد. از آنجایی که عصب سیاتیک از زیر عضله پیریفورمیس عبور میکند، گرفتگی در این عضله میتواند بر سیاتیک فشار وارد کند و باعث درد در باسن و انتشار این درد به کمر و پشت ران شود. در واقع حدود ۶ درصد از دردهای سیاتیکی به این نشانگان مرتبط هستند، اما در این بیماری برخلاف سیاتیک واقعی، اختلال عصبی در اندام تحتانی وجود ندارد. این نشانگان در اسکیبازان، تنیسبازان و دوچرخهسواران بیشتر رخ میدهد. همچنین در زنان شایعتر از مردان است. از عوامل آن میتوان به ورزش غیراصولی، تغییر در بیومکانیک لگن، ضربه به باسن و آسیبدیدگی عضله پیریفورمیس اشاره کرد. درد در نشانگان پیریفورمیس معمولاً با ایستادن یا نشستن طولانی مدت، برخاستن از خواب، اجابت مزاج و اعمال فشار موضعی بر پشت باسن تشدید میشود. همچنین با چرخش داخلی ران و نزدیک شدن آن به محور مرکزی بدن افزایش مییابد.
نکروز استخوان
نکروز به معنای مرگ بافت به دنبال اختلال در خونرسانی است. در نکروز سراستخوان ران (فمور)، ذخیره خونی استخوان پایان مییابد و استخوان به تدریج ضعیف و دردناک میشود. این بیماری معمولاً در افرادی به وجود میآید که برای طولانیمدت از داروهای کورتونی مثل پردنیزولون استفاده کردهاند.
بارداری
در دوران بارداری میزان ترشح هورمونها دچار تغییر میشود. این تغییرات، عضلات و لیگامانها را شل میکنند تا مادر برای زایمان آماده شود. بزرگ شدن شکم و شل شدن لیگامانها احتمال بروز درد لگن را افزایش میدهد. پارگی یا نیمپارگی غضروف محافظتکننده از مفصل لگن از دیگر عوامل درد لگن در خانمهای باردار است. در این دوران، اعصاب محیطی نیز ممکن است ملتهب شوند و درد لگن ایجاد کنند. یکی از این اعصاب، عصب پوستی فمورال جانبی در ران است. علاوه بر بارداری، این عصب ممکن است بر اثر پوشیدن لباسهای تنگ و بیماری دیابت تحریک شود و درد لگن ایجاد کند.
فتق از عوامل دیگر درد لگن است. فتق زمانی اتفاق میافتد که در محل اتصال عضلات دیواره شکم، ضعف یا پارگی وجود داشته باشد یا بخشی از یک ارگان از بافت اطراف خود بیرون بزند. فتقهای شکمی میتوانند باعث درد در ناحیه جلویی لگن شوند. این فتقها در بارداری نیز به دلیل فشار جنین بر شکم شایع هستند. فتق فمورال یا کشاله ران نوعی دیگر از فتق است که در کانال اطراف مفصل لگن ایجاد میشود و باعث بروز درد میشود.
فیبرومیالژیا
این بیماری نوعی نشانگان درد سیستمیک است که میتواند در نقاط مختلف بدن از جمله لگن باعث بروز درد و ناراحتی شود. عامل فیبرومیالژیا هنوز ناشناخته است، اما متخصصان آن را در گروه بیماریهای روانتنی قرار میدهند. افراد مبتلا به فیبرومیالژیا معمولاً اختلالات خواب، خوابآلودگی، افسردگی و گرفتگی عضلانی را نیز تجربه میکنند.
سایر عوامل درد لگن
سینوویت: لایه سینوویوم یا غشای سینوویال یکی از لایههای محافظ مفصل لگن است. التهاب در این بافت باعث تجمع مایع در کپسول مفصلی و درد و تورم میشود.
کمخونی داسی شکل: بعضی از بیماریهای سیستمیک مثل بیماری سلول داسی شکل میتوانند در بروز دردهای لگنی تأثیرگذار باشند. این بیماری میتواند در فاز بحرانی خود باعث تورم مفاصل بدن از جمله مفصل لگن شود.
عفونت: بیماریهای عفونی ویروسی یا باکتریایی مثل بیماری لایم، نشانگان رایتر و عفونتهای ناشی از مسمومیت غذایی نیز میتوانند در بروز التهاب و درد لگن تأثیرگذار باشند.
چاقی و اضافه وزن: چاقی با اعمال فشار مضاعف بر مفاصل بدن، احتمال بروز آرتروز را در نقاط مختلف بدن از جمله مفصل لگن افزایش میدهد.
سرطان استخوان: سرطان با منشاء استخوان یا سرطانی که از ارگانهای دیگر به استخوان دستاندازی کرده، میتواند با درد شدید و مداوم استخوان همراه باشد. این درد معمولاً ربطی به فعالیت ندارد و با استراحت بهتر نمیشود. محل درد و انتشار آن در استخوان به محل درگیری سرطان بستگی دارد.
درد پا منشاء خارج از لگن: درد در ساختارهای خارجی لگن مثل زانو و کمر گاهی اوقات به لگن نیز منتشر میشود.
چه عواملی بر نزدک تأثیر می گذارد؟
آزمون تستی سلامت و بهداشت | درس 6: بیماری های غیر واگیر
تیم مدیریت گاما
آزمون تستی سلامت و بهداشت | درس 8: بهداشت فردی
تیم مدیریت گاما
آزمون تستی سلامت و بهداشت | درس 9: بهداشت ازدواج و باروری
تیم مدیریت گاما
آزمون کلاسی سلامت و بهداشت دوازدهم دبیرستان | درس 13: پیشگیری از اختلالات اسکلتی…
جزوه آموزش مفهومی سلامت و بهداشت دوازدهم | درس 12 تا 14
سوالات امتحان سلامت و بهداشت دوازدهم دبیرستان امام جعفر صادق شوش | درس 1 تا 5
آزمون نوبت اول سلامت و بهداشت دوازدهم دبیرستان نمونه دولتی شهید مدرس | دی 97
جزوه سوالات خط به خط درس 10 (بهداشت روان) سلامت و بهداشت پایه دوازدهم
سوالات آزمون نوبت اول سلامت و بهداشت دوازدهم دبیرستان شهید علی یوسفی | دی 1400
امتحان میان ترم سلامت و بهداشت دوازدهم دبیرستان پژوهندگان | درس 1 تا 6
سوالات امتحان جبرانی تابستان سلامت و بهداشت دوازدهم دبیرستان زینبیه | شهریور 1400
سوالات تستی طبقه بندی شده فصل به فصل سلامت و بهداشت دوازدهم | درس 11 و 12
بیماریها و اختلالات غده هیپوفیز
غدهی هیپوفیز هورمونهایی تولید میکند که بر روی رشد و عملکرد غدد دیگر بدن تاثیر می گذارد.
غدهی هیپوفیز یک عضو کوچک به اندازهی یک نخود فرنگی است که در پایهی مغز قرار دارد. این غده به عنوان غدهی اصلی در بدن محسوب شده و هورمونهایی را تولید میکند که در سرتاسر بدن پراکنده میشوند و فرآیندهای خاصی را هدایت کرده و یا باعث تحریک غدد دیگر برای تولید هورمون میشوند.
هورمونهای غدهی هیپوفیز
غدد هیپوفیز هورمونهای مختلفی را تولید و یا ذخیره میکند. هورمونهای زیر در قسمت قدامی غدهی هیپوفیز تولید میشوند.
پرولاکتین- باعث تحریک تولید شیر در سینه پس از تولد نوزاد میشود. پرولاکتین بر روی میزان هورمونهای جنسی از تخمدان در زنان و بیضه در مردان و همچنین باروری تاثیر میگذارد.
هورمون رشد (GH)- این هورمون محرک رشد در کودک است و در حفظ سلامت و آسایش بدن در بزرگسالان نقش مهمی بازی میکند. در افراد بالغ هورمون رشد برای حفظ تودهی عضلانی و استخوانی دارای اهمیت است. این هورمون بر روی توضیع چربی در بدن نیز تاثیر میگذارد.
آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH)- این هورمون باعث تحریک تولید کورتیزول بوسیلهی غدد فوقکلیوی میشود- غدد کوچکی که بر روی کلیهها قرار دارند. کورتیزول هورمون استرس است که در امر بقا نقشی حیاتی دارد. کورتیزول به حفظ میزان فشار و گلوکز خون کمک میکند. هنگامی که تحت فشار قرار داریم بویژه پس از بیماری و جراحت به میزان بسیار تولید میشود.
هورمون محرک تیروئید (TSH)- این هورمون غدد تیروئید را برای تولید هورمون تیروئید تحریک میکند. هورمون تیروئید باعث تنظیم چه عواملی بر نزدک تأثیر می گذارد؟ سوخت و ساز بدن، تعادل انرژی، رشد و فعالیت سیستم عصبی میشود.
هورمون لوتئینه کننده (LH)- این هورمون باعث تحریک تولید تستوسترون در مردان و تخمکگذاری در زنان میشود.
هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH)- تولید اسپرم در مردان را افزایش میدهد و تخمدانها را در زنان برای تولید استروژن و رشد تخمک تحریک میکند. کارکرد LH و FSH با یکدیگر باعث عملکرد عادی تخمدانها و بیضهها میشود.
هورمونهای زیر در بخش خلفی غدهی هیپوفیز ذخیره میشوند:
هورمون کاهندهی ادرار (ADH)- آن را وازوپرسین هم مینامند. این هورمون میزان آب بدن را تنظیم میکند. ADH با کاهش میزان آب موجود در اوره باعث حفظ آب بدن میشود.
اکسیتوسین- باعث روان شدن جریان شیر در سینهی زنان شیرده شده و همچنین ممکن است به افزایش نیرو در انسان کمک کند.
بیماریهای غدهی هیپوفیز و راههای درمان آن
اختلالات غدهی هیپوفیز به دلیل ترشح کم یا زیاد هورمون است. این اختلالات بسته به اینکه کدامیک از سیگنالهای هورمونی مختل شده است میتواند در طیف گستردهای از شرایط مختلف بالینی قراربگیرد. اطلاعات بیشتر در مورد اختلالات گوناگون غدهی هیپوفیز در پایین آمده است.
افزایش پرولاکتین
اگر افزایش میزان پرولاکتین ادامه پیدا کند باعث اختلال در سیگنالهای هورمون تولید مثلی شده که منجر به کاهش این هورمون (تستوسترون در مردان و استروژن در زنان) و بعلاوه شیردهی ناخواسته میشود. برخی از داروها یا تومورهای غدهی هیپوفیز (پرولاکتینوما) باعث افزایش میزان پرولاکتین میشوند. برای تشخیص علت افزایش پرولاکتین نیاز به انجام آزمایش مخصوص زیر نظر متخصص غدد است. اگر علت آن پرولاکتینوما تشخیص داده شود معمولا برای کاهش سطح پرولاکتین و کوچک کردن تومور نیاز به درمانهای دارویی است. اگر اندازهی تومور بزرگ باشد بر روی عصب بینایی فشار آورده و بر روی بینایی تاثیر میگذارد. اگر تومور بزرگ باشد و باعث ایجاد مشکلاتی مانند بینایی بشود نیاز به عمل جراحی است، درغیر اینصورت برای اکثر موارد نیازی به عمل جراحی نیست.
سندرم کوشینگ
وضعیتی نادر است که در اثر پرکاری غدد فوق کلیوی هورمون کورتیزول فراوانی تولید میشود. رایجترین حالت سندرم کوشینگ در اثر ترشح فراوان آدرنوکورتیکوتروپین از غدهی هیپوفیز روی میدهد که وارد گردش خون شده و غدد فوق کلیوی را تحریک میکند. افزایش میزان کورتیزول خون منجر به علائمی مانند چاقی (بویژه در قسمت شکم)، فشار خون بالا، نازکشدن پوست، کبودی آسان و موارد دیگر میشود. این علائم و نشانهها به آهستگی پیشرفت میکنند و ممکن است متناوب باشند. به این دلیل تشخیص سندروم کوشینک اغلب دشوار است. تشخیص آن نیاز به آزمایش مخصوص توسط متخصص غدد دارد. اگر معلوم شود که علت آن ترشح بیش از اندازهی غدهی هیپوفیز است نیاز به عمل جراحی دارد. ممکن است جراحی باعث درمان شود اما بازگشت سندرم کوشینگ پس از عمل جراحی غدهی هیپوفیز نسبتا امری عادی است. به این دلیل درمان دارویی هم اغلب مورد استفاده قرار میگیرد.
آکرومگالی (درشت پایانکی)
شرایط نادری است که در اثر افزایش هورمون رشد از توموری در غدهی هیپوفیز بوجود میآید. در کودکان باعث افزایش قد (غول پیکری) میشود. در بزرگسالان باعث رشد بیش از اندازهی بافتها و برخی از استخوانها در طول سالهای بسیار میشود. این وضعیت با مشکلات استخوانی، قلبی و سوخت و سازی، بغرنج میشود. این مشکلات شامل: دیابت، فشار خون بالا، مشکلات عملکرد قلب، ورم مفاصل و سندروم تونل کارپ میباشند. تومورهای تولید کنندهی هورمون رشد در غدهی هیپوفیز، معمولا با برداشتن آنها از غدهی هیپوفیز توسط عمل جراحی درمان میشوند. اگر نتوان آنها را به طور کامل حذف کرد با استفاده از دارو تومور را کنترل کرده و علائم آن را کاهش میدهند. افراد مبتلا به آکرومگالی باید تحت نظر متخصص غدد درمان شوند.
جرم هیپوفیز
هر ضایعهای که باعث اشغال فضا توسط غدهی هیپوفیز بشود را جرم هیپوفیز میگویند. این جرمها تقریبا سرطانی نیستند و در سایر نقاط بدن پراکنده نمیشوند. جرمهای کوچک (کمتر از 1 سانتی متر) که هورمون اضافی تولید نمیکنند اغلب باعث ایجاد مشکل نمیشوند و حتی ممکن است هیچوقت متوجه آنها نشویم. جرمهای بزرگ (بیشتر از 1 سانتی متر) با تولید هورمون فراوان، فشار آوردن به بافتهای اطراف و خوردن به استخوانها باعث مشکلاتی در غدهی هیپوفیز میشوند. جرمهای هیپوفیز در هر اندازه با تولید هورمون فراوان باعث ایجاد اختلالات بارزی میشوند. بررسی جرمهای هیپوفیز نیاز به آزمایشهای مخصوصی دارد. برای درمان جرمهای بزرگ عمل جراحی هیپوفیز نیاز است. در مواردی که جرم به وسیلهی عمل جراحی به طور کامل برداشته نشود برای کاهش اندازهی تومور نیاز به پرتودرمانی غدهی هیپوفیز میشود.
کمکاری هیپوفیز
در این حالت برخی از هورمونهای غدهی هیپوفیز کمتر از میزان لازم ترشح میشوند. علل کمکاری غدهی هیپوفیز عمل جراحی هیپوفیز، پرتودرمانی، تومورهای بزرگ، خونریزی یا کاهش خونرسانی به غدد هیپوفیز و شرایط دیگر است. کمکاری هیپوفیز معمولا علائم خاصی ندارد. این علائم عبارتند از ضعف، کوفتگی و سرگیجه. کمکاری ناگهانی هیپوفیز که در اثر خونریزی و نرسیدن خون کافی به غدهی هیپوفیز بوجود میآید باعث سردرد شدید و گاهی از دست دادن هوشیاری میشود. درمان کمکاری هیپوفیز به شناسایی علت آن بستگی دارد. گاهیاوقات پس از درمان ترشح هورمون بهبودی خود را بدست میآورد (برای مثال پس از برداشتن تومور غدهی هیپوفیز). اما اغلب عملکرد غدهی هیپوفیز کاهش پیدا کرده و نیاز به جایگزینی بلند مدت یک هورمون پیدا میکند. نوع هورمون جایگزین برای غدهی هیپوفیز به هورمون مختل شده بستگی دارد، این هورمون ممکن است هورمون تیروئید، هورمونهای مشابه کورتیزول (هیدروکورتیزون، چه عواملی بر نزدک تأثیر می گذارد؟ پردنیزون)، هورمونهای تولید مثلی (استروژن برای زنان و تستوسترون برای مردان) و هورمون رشد باشند. تصمیمگیری در مورد هورمون جایگزین مناسب بر عهدهی متخصص غدد است.
تومورهای غدهی هیپوفیز
رایجترین اختلال غدهی هیپوفیز، تومور غدهی هیپوفیز است. این تومورها به طور متوسط در افراد بالغ رایج است. آنها تومورهای مغزی به حساب نمیآیند و اغلب خوشخیم هستند. در واقع تومورهای سرطانی از این قبیل بسیار نادر هستند. دو نوع تومور وجود دارد- ترشحی و غیرترشحی. تومور ترشحی یکی از هورمونهای غدهی هیپوفیز را به مقدار زیاد ترشح میکند. تومور غیرترشحی هورمونی ترشح نمیکند. هر دو نوع تومور در صورتی که بزرگ باشند و در عملکرد عادی غدهی هیپوفیز و ساختارهای نزدیک آن در مغز دخالت کنند برای بدن مشکلساز میشوند. مشکلاتی که تومورهای غدهی هیپوفیز ایجاد میکنند به سه دسته تقسیم میشوند.
دیدگاه شما