یک تجربه واقعی شوک‌آور از بورس
در پایان معاملات امروز از نظر تعداد نمادهایی که در محدوده منفی آخرین معاملات خود را به پایان رساندند تقریبا شرایط مساوی را داشتیم.
حدود ۵۲ درصد نمادها با آخرین قیمت منفی و مابقی مثبت به کار خود پایان دادند. امری که نشان می‌دهد با توجه به افت سنگین‌تر شاخص کل، سهم‌های بزرگ‌تر بیشتر در جبهه منفی حضور داشتند. نکته جالب توجه آنکه نیمی از سهم‌ها صف تجربه می‌کردند؛ ۲۰۰ نماد صف خرید و کمتر از ۱۵۰ سهم صف فروش داشتند. البته ارزش صف‌های فروش در پایان بازار کاهش یافت و به کمتر از ۲ هزار میلیارد تومان رسید.
هم‌دستی حقوقی‌ها در پیش است؟
هجوم سهامداران حقوقی به صف‌های فروش طی روزهای معاملاتی اخیر بارها مشاهده شده است؛ امری که در نهایت نمی‌تواند از فشار فروش‌های روزهای بعد بکاهد و مجدد شاهد شکل‌گیری صف فروش هستیم. نخستین مظنونی که این وضعیت را رقم زده، فروش‌های سنگینی است که در روندهای صعودی به برخی حقوقی‌ها نسبت داده می‌شد. این ذهنیت فارغ از درستی یا نادرستی نوعی بی‌اعتمادی را به خریدهای فعلی حقوقی‌ها ایجاد کرده است. هرچند فروش‌های سنگینی در مسیرهای صعودی اخیر قابل رصد بود، اما تعمیم آن به کلیت بازار شاید چندان منطقی نباشد و به نظر می‌رسد نوعی جوسازی رسانه‌ای در چنین وضعی بی‌تاثیر نبوده است.
فرمان شلیک حد ضرر تکنیکال
یکی دیگر از متهمانی که در این روزها مورد توجه فعالان است، فعال شدن حد ضررهای تکنیکال است. به این معنا که قیمت‌ها با توجه به نزدیک شدن به کف‌های حمایتی خاص و شکستن آنها، فرمان فروشی را مستقل از وضعیت بنیادی شرکت‌ها صادر می‌کنند. یعنی اینکه هنگام کف قیمتی قبلی، وضع دلار یا قیمت آن کالا چقدر بوده و اکنون چه عددی است، اهمیتی ندارد، صرفا رسیدن به آن محدوده فرمان فروش را صادر می‌کند.
حقیقی‌های توده‌ای در صعود و نزول
برای بسیاری از تحلیلگران بازار سهام، رشدهای بی‌سابقه اوایل سال محل پرسش بود؛ جایی که جز قدرت نقدینگی، عنصر دیگری نمی‌توانست آن صعودهای پرشتاب را توضیح دهد. در آن زمان، فروش‌های سنگین حقوقی نیز جلودار رشد قیمت‌ها نبود و بارها مشاهده می‌شد با شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور خروج سهامداران حقوقی، قیمت سهم موج تازه‌ای از صعود را تجربه می‌کرد. اکنون نیز به نظر می‌رسد در مسیری معکوس، فروشندگانی که توجهی به تحلیل و اخبار ندارند نقش موثری پیدا کرده‌اند. نگرانی‌های ذهنی و عدم تحقق سودهای رویایی در بازه کوتاه‌مدت، عرضه سهام را تقویت کرده است.
یک مثال عینی را در یک مصاحبه کاری داشتیم؛ از فردی که فعال بازار سرمایه بود و از آن کسب روزی می‌کرد چند سوال پرسیده شد و وی حتی مشهورترین تحلیلگران و رسانه‌های خبری (مثلا بتاسهم) را نیز نمی‌شناخت. فرد مدعی بود که همه اخبار در قیمت‌ها هست و نیازی نیست من اخبار را رصد کنم. اگر مشت نمونه خروار باشد، می‌توان یکی از دلایل سنگین شدن فروش‌های اخیر را به این مسئله نسبت داد.
افزایش قیمت‌ها غیرمنطقی و برای مردم زجرآور است
گروه اقتصادی: نماینده مردم نوشهر و چالوس در مجلس، گفت: قیمت‌ها نباید افزایش پیدا کند، چه به صورت تدریجی و چه شوک آور، اینکه شوک‌آور نیست اما آرام آرام افزایش قیمت داریم باز هم زجرآور است و مردم را اذیت می‌کند.
به گزارش ایلنا، محمدعلی محسنی بندپی نماینده نوشهر و چالوس در مجلس یازدهم در رابطه با «اهمیت کنترل با توجه به اینکه در آستانه سه ماهه پایانی سال قرار داریم و گرانی‌ها در این شرایط بسیار مردم را رنج می‌دهد»، گفت: بله این مساله بسیار مهم است، متاسفانه یک موضوعی که در شبکه‌های اجتماعی بود این بود که پارسال در همین دوره زمانی دلار ۲۹۵۰۰ تومان بود و پراید ۷۰ میلیون تومان و امسال در این روزها دلار ۲۹۵۰۰ است و پراید ۱۷۰ میلیون تومان است. در قیاسی که مردم می‌کنند با توجه به اینکه اغلب قطعاتش تولید داخل است و ارزبری هم ندارد، این افزایش دو و نیم برابری چندان منطقی به نظر نمی‌رسد.
وی ادامه داد: اما آنچه که مردم را بیشتر اذیت می‌کند، افزایش قیمت کالاهای اساسی است، مانند گوشت، مرغ، تخم مرغ، لبنیات و . که روزانه مصرف می‌کنند؛ از طرفی ورودی و درآمد مردم ثابت است و هزینه‌ها افزایش افسارگسیخته ای دارد.سخنگوی فراکسیون مستقلین ولایی با یادآوری وعده دولت درخصوص گرانی‌های شوک‌آور، خاطرنشان کرد: دولت قول داده بود که شوکی به مردم وارد نشود و افزایش قیمت یک دفعه‌ای نداشته باشیم، اکنون ممکن است افزایش قیمت‌ها شوک آور نباشد اما افزایش این چنینی هم غیرقابل تحمل است که آرام آرام افزایش دارد و خودش شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور را نشان می‌دهد.
وی ادامه داد: آن چیزی که مهم است این است که قیمت‌ها نباید افزایش پیدا کند، چه به صورت تدریجی و چه شوک آور، اینکه شوک آور نیست اما آرام آرام افزایش قیمت داریم باز هم زجرآور است و مردم را اذیت می‌کند.
نماینده مردم نوشهر در مجلس شورای اسلامی درخصوص تلاش برای مهار این روند، بیان کرد: منتظر هستیم تا با آمدن لایجه بودجه ۱۴۰۱ در جریان بررسی آن تلاش کنیم تا شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور گرانی را کنترل کنیم، اگر در کنترل قیمت‌ها موفق نشویم، هرچقدر درآمدهای مردم را افزایش دهیم، باز هم موفق نخواهیم شد چراکه افزایش حقوق یکبار برای یکسال است. اگر شما ۳۰ درصد یا ۴۰ درصد حقوق کارمندان را افزایش دهید مشروط بر این است که در سال آینده افزایش معناداری نخواهیم داشت اما با توجه به اینکه هر روز قیمت‌ها در حال افزایش است مثلا همین مورد پراید که عرض کردم ۲۵۰ درصد افزایش قیمت دارد، این میزان گرانی غیرقابل تحمل است.
وی ادامه داد: امیدواریم هر سه قوه دست به دست هم بدهند و این روند افزایش قیمت‌ها را کنترل کنند.
محسنی بندپی در پایان به صحبت‌های رئیس‌جمهور در گذشته چند هفته قبل نمایندگان استان‌های شمالی با رئیس‌جمهور اشاره کرد و گفت: در دیداری که نمایندگان سه استان شمالی با آقای رئیسی داشتند، رئیس‌جمهور هم در زمینه افزایش درآمدهای دولت، هم بهبود وضعیت تولید و هم کنترل قیمت‌ها قول‌های خوبی را به نمایندگان دادند و امیدواریم که این تلاش‌ها نتیجه‌بخش باشد و اتفاقات خوبی رقم بخورد تا مردم بیش از این آسیب نبینند.
شوک‌های ناگهانی چه تاثیری بر اقتصاد می‌گذارد؟
اقتصاد یک حرفه شوک‌آور است. نه به این دلیل که کارشناسان اقتصادی قابلیت ندارند یا عادت‌های شخصی غیر معمولی دارند.
اقتصاد یک حرفه شوک‌آور است. نه به این دلیل که کارشناسان اقتصادی قابلیت ندارند یا عادت‌های شخصی غیر معمولی دارند. توصیف شوک‌آور را باید برای آنچه اقتصاددانان انجام شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور می‌دهند به کار برد.
آنها با الگوی اقتصادی شروع می‌کنند و یک شوک به آن وارد می‌کنند که این شوک می‌توانند افزایش ناگهانی قیمت نفت یا یک پیشرفت تکنولوژیک یا کاهش تعرفه باشد.
سپس شروع به تحلیل و بررسی این می‌کنند که در پی این شوک چه اتفاقی برای تولید، قیمت‌ها، اشتغال و دیگر عوامل بازار پیش می‌آید.
مثلا فرض کنید قیمت نفت ناگهان افزایش یابد. آن وقت تولید کاهش می‌یابد و سطح قیمت‌ها بالا می‌رود و بسته به ملاحظات تورمی و واکنش بانک مرکزی، تحولات بعدی تورمی در پی می‌آید.
با جا به جا کردن آمار و ارقام، این کارشناسان تخمین می‌زنند که شدت این تاثیرات چقدر است. تقریبا همه این تحولات با تغییرات در اعداد و ارقام و ارزش کالاها سر و کار دارد.
اگر قمیت نفت دو برابر شود چه خواهد شد؟ کارشناسان اقتصادی اما وقت کمی صرف کرده‌اند تا به پاسخ این پرسش برسند که اگر دنیا به مکانی غیر قابل پیش‌بینی تبدیل شود و همه چیز به هم بریزد چه خواهد شد؟ اگر قیمت نفت به جای ۵۰ تا ۶۰دلار بین ۲۰ و ۱۰۰دلار نوسان پیدا کند چه؟ پاسخ دادن به پرسش‌هایی از این دست بسیار شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور دشوار اما مهم است.
این پرسش‌ها مهم است چون رفتار مردم ممکن است در صورت تغییر ناگهانی دنیا و غیرمطمئن شدن آن تغییر کند.
از سوی دیگر به گفته نیک بلوم اقتصاددان انگلیسی دانشگاه استنفورد، وقایعی که دنیا را دچار بلاتکلیفی می‌کند و مثلا این لاتکلیفی و شرایط فوق‌العاده بر قیمت سهام آمریکا تاثیر می‌گذارد، زیاد پیش می‌آید.
یکی از مشهورترین این اتفاقات حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ است. اما در دهه‌های گذشته از این دست اتفاقات زیاد روی داد، از ترور جان اف کندی گرفته تا فروپاشی انرون.
اقتصاددانان به طور کلی شوک‌ها و اتفاقات غیر منتظره را نادیده نمی‌گیرند.
در سال ۱۹۸۳ یک اقتصاددان جوان آمریکایی به نام بن برنانک مقاله‌ای را به چاپ رساند در تحلیل چگونگی تاثیر وقایع غیر منتظره بر سرمایه‌گذاری.
به گفته این اقتصاددان، وقایع غیر‌منتظره ممکن است سود شرکت‌ها را بالا ببرد چون شرکت‌ها منتظر می‌مانند و کاری نمی‌کنند.
اما کارشناسان دیگری همچون بلوم با نگاهی متفاوت این موضوع را بررسی کرده و الگویی برای این کار طراحی کرده است. در این الگو میزان سرمایه‌گذاری و اشتغال شرکت‌ها مورد بررسی واقع شده و با وارد کردن یک شوک به این الگو میزان تغییرات درآمدی و سرمایه‌گذاری این شرکت‌ها بررسی شده‌است.
این بررسی نشان داده است که با وارد شدن این شوک چون آینده نامعلوم می‌شود، تقاضا پایین می‌آید و ارزش صبر کردن بالا می‌رود.
شرکت‌هایی که سرمایه‌گذاری را افزایش داده‌اند یا آگهی استخدام داده‌اند برنامه‌هایشان را به تعویق می‌اندازند.
شرکت‌های در حال کوچک شدن هم روند اخراج کارگران را متوقف می‌کنند. اما قابل توجه‌ترین تاثیر این است که سرمایه‌گذاری و اشتغال کاهش می‌یابد.
بهره‌وری هم همین طور. از آنجا که استخدام و اخراج‌ها متوقف می‌شود، کارگران دیگر از شرکت‌های با بهره‌وری پایین به شرکت‌های با بهره‌وری بالا منتقل نمی‌شوند.
وقتی شرایط عادی شود سرمایه‌گذاری و اشتغال و بهره‌وری به حالت عادی خود بازمی‌گردد. بلوم می‌گوید این مدل درباره شرایط بعد از ۱۱ سپتامبر به خوبی صدق می‌کند.
کارشناسان اقتصادی این شرایط را پیش‌بینی کرده بودند و می‌گفتند که تا پایان آن سال بیش از یک میلیون شغل از دست می‌رود. اما شرایط در پایان سال ۲۰۰۲ عوض شد.
سرمایه‌گذاری هم برای مدتی کاهش یافت و باز احیا شد.
شرایط بلاتکلیفی و ناامنی همچنین در تصمیمات بانک‌های مرکزی بازتاب پیدا می‌کند. برای سیاستگذاران کشورها مهم است که شرایط بعد از شوک را برای مدت طولانی‌تری پیش‌بینی کنند.
شرایط وقتی دشوارتر می‌شود که تاثیرات اولیه و ثانویه شوک‌ها با هم همزمان شود.
کارشناسان اقتصادی می‌گویند فدرال ریزرو و دیگر بانک‌های مرکزی در روزهای بعد از ۱۱ سپتامبر خوب عمل کردند و واکنش متعادلی نشان دادند.
شوک‌های اولیه معمولا بر سهام آسیب‌پذیر شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد. موج بعدی شوک، شرکت‌ها و فعالیت‌های آن را در بر می‌گیرد.
آیا شوک‌های ناشی از شرایط غیر قابل پیش‌بینی همیشه تحول و تغییر به همراه دارند؟ اغلب همینطور است.
بورس در منگنه پارامترهای شوک‌آور
دنیای‌اقتصاد : جهت‌گیری نماگرهای بورسی حاکی از آن است که بازار سهام قصد ندارد از روند منفی که در پیش گرفته، عقب‌نشینی کند. تداوم این وضعیت نشان می‌دهد سرمایه‌گذاران برای در امان ماندن از کاهش ارزش دارایی‌های ریالی خود دست به هرکاری می‌زنند. در ماه‌های گذشته بازارسرمایه نتوانست همگام با انتظارات تورمی ناشی از چشم‌انداز مبهم فضای اقتصادی و سیاسی، خود را با وضعیت موجود وفق دهد و انتظارات بحق سهامداران را برآورده سازد. این مهم که تحت‌تاثیر تحولات قیمتی منفی در بازار کالاهای اساسی و کامودیتی سرعت بیشتری را پیموده، در هفته‌های گذشته نیز متاثر از توقف سیگنال‌های امیدوارکننده از طرفین مذاکرات برجامی، وارد فاز جدیدی شد؛ به‌طوری‌که شاخصکل بورس تهران روزگذشته نیز در ادامه مسیر نزولی خود باز‌هم سهامداران را ناکام گذاشت و با بیش از یک‌هزار واحد کاهش در ارتفاع یک‌‌‌‌‌‌‌میلیون و ٣۰۳هزار واحدی قرارگرفت.
شاخص هم‌‌‌‌‌‌وزن نیز همسو با نماگراصلی ۳۱۹واحد کاهش یافت و مجددا با فشار فروشندگان سهام مواجه شد. بازارسرمایه درمیان بازارهای دارایی تنها بازاری است که از اوایل فصل تابستان رغبت قابل‌ملاحظه‌ای برای رشد قیمتی نشان نداده است. گرچه بازیگران بازارهای موازی در مدت یادشده با درگیرشدن در فاز رکودی از کسب بازدهی موردنظر بازماندند اما فعالان بورسی نیز همزمان با افت‌های پی‌درپی قیمت سهام با نوعی اصلاح بی‌پایان در این بازار مواجه بوده‌اند. این مساله با تشدید حواشی ایجاد شده در مباحث اقتصادی حول محور نرخ بهره و تلاش‌های بدون‌نتیجه سیاستگذار پولی در ارائه برنامه‌های شفاف منجر به خروج پول حقیقی از بورس تهران شده، این در حالی است که در نخستین‌ماه از ۱۴۰۱ پرونده بازار دارایی‌ها با صدرنشینی بازارسهام بسته شده بود.
در طول فروردینماه شاخصکل بورس تهران بیش از ۱۰درصد رشد را از خود به نمایش گذاشت و توانست بالاتر از دو بازار سکه و دلار قرار بگیرد، اما رفته‌رفته پربازده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین بازار فروردینماه با شکسته‌شدن سطح حمایت‌های خود از حد تصور پایین‌تر رفت. حالا باید دید فعالان بورسی با توجه به واکاوی شرایط موجود چه استراتژی برای پول‌های خود انتخاب می‌کنند. اکثرکارشناسان بازار سرمایه وقوع صعود قدرتمند در شاخص‌های بورسی را احتمالی ضعیف عنوان می‌کنند و از تداوم نوسان‌های منفی در محدوده فعلی برای روزهای آتی خبر می‌دهند. به اعتقاد برخی از کارشناسان جدا از اثرگذاری حداکثری عوامل خارجی بر بازار، برخی سیاستگذاری‌های داخلی نیز وضعیت کنونی بازارمذکور را به سمت تنش‌های بیشتر هدایت می‌کند.
درباره علت نزول‌های مکرر قیمت سهام دلایل مختلفی وجود دارد که ریشه همه آنها در پدیده رکود معاملاتی سهام ناشی از برآورده‌نشدن انتظارات تورمی به‌دنبال کاهش قیمت در این بازار است. تشدید ابهام‌‌‌‌‌‌آفرینی در سیاست‌های پولی بانک مرکزی هم‌اکنون به یکی از دغدغه‌ای کلیدی اهالی بازارتبدیل شده است؛ به‌طوری‌که سرمایه‌گذاران به دلیل سمت و سوی غیرشفاف سیاستگذاری‌های این بخش قادر به تصمیم‌گیری در این زمینه نیستند .
نگاه سهامداران به نرخ بهره
زمزمه افزایش نرخ بهره که از ابتدای سال بارها موردبحث متولیان اقتصادی بوده است، در هفته‌های گذشته نیز یکبار دیگر توجه‌ها را به خود جلب کرد. با توجه به خروج ادامه‌دار پول حقیقی از بورس برخی تحلیل‌ها از افزایش نرخ بهره به‌عنوان «رقیب بزرگ» این بازار نام می‌‌‌‌‌‌برند. برآیند اظهارات برخی از کارشناسان بازارسهام نیز بر پیشروی رکود به دنبال این اتفاق حکایت می‌کند. در همین رابطه مهدی رضایتی کارشناس بازارسرمایه ضمن اشاره به حواشی ایجاد‌شده حول محور نرخ بهره تاکیدکرد: از نظر دیدگاه نظری در راستای افزایش انتظارات تورمی که منجر به تغییرات نرخ بهره می‌شود، اگر پرونده نرخ بهره تا سقف دو‌درصد بسته شود، اثرات منفی بر بازار سهام نخواهد داشت. این وضعیت در شرایطی شکل می‌گیرد که بازارپولی رقیب بازارسهام نباشد.
با توجه به اینکه نرخ تورم در کشوردر مرز ۵۰درصد است نرخ بهره در کانال ۲۰درصد حتی پایین‌تراز انتظارات تورمی در حال حرکت است، اما در واقعیت وضعیت چگونه است؟ وقتی بازار نرخ بهره و بازار اوراق و سود بانکی رقیب جدی بازار سرمایه محسوب می‌شوند، تحولات بازار مذکور سبب افزایش بار روانی منفی در بازارسرمایه خواهد شد. به‌عنوان مثال اگر نرخ بهره به عدد ۲۵درصد برسد به‌وضوح شاهد خروج بخش بزرگی از پول بورسی به سمت بازارپولی خواهیم بود، به‌همین‌دلیل افزایش نرخ بهره می‌تواند اثرات منفی بر بورس بگذارد. به گفته این کارشناس، حتی درصورتی‌که بازار با نوسان منفی نیز مواجه نباشد، نرخ‌های بالاتر از ۲۵درصد بهره می‌تواند وسوسه سهامداران برای پوشش ریسک‌های سرمایه‌گذاری به سمت بازار فوق را برانگیزد. رضایتی با اشاره به وضعیت رو به افول قیمت سهام گفت: هم‌اکنون نرخ بهره کم‌ترین نقش را بر روند منفی کنونی ایفا می‌کند. بازارسهام متاثر از عوامل بیرونی به‌ویژه شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور بن‌بست مذاکراتی در سراشیبی قرار گرفته و این عامل در کنار سایر پارامترهای شوک‌آور دست به‌دست هم داده‌اند تا بازار از تعادل خارج شود.
رقیب بزرگ بورس
اما در مورد تدابیر سیاستگذار پولی حول مساله کنترل تورم و پیامدهای شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور آن بر بازار سهام اظهارات گوناگونی مطرح می‌شود. در همین رابطه محمدشکری، کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تداوم افزایش نرخ بهره با اتخاذ سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی بار روانی منفی بر جریان معاملات سهام دارد، توضیح داد: در شرایطی که بورس شاهد خروج همه‌روزه پول حقیقی از بازار است حتی زمزمه افزایش نرخ بهره می‌تواند کورسوی امیدی برای خارج‌کردن پول سهامداران به امید کسب بازدهی ایجاد کند. به این ترتیب به‌نظر می‌رسد با تحقق این امر بازارسهام با ایست معاملاتی و حتی ریزش بیشتر مواجه شود. به گفته او نبود صراحت در سیاستگذاری‌های پولی و یک بام و دوهوا در این مورد نیز اثرات مخرب‌تری بر جریان معاملاتی سهام برجای می‌گذارد.
اما در این میان برخی از منتقدان کاهش نرخ بهره با هدف حمایت از بازار سرمایه، معتقدند که این امر به دلیل جولان سطح تورم نقطه‌به‌نقطه در مرز ۵۰درصد و چشم‌انداز تورمی کشور، سیاستی ناصحیح است چراکه وضعیت خروج‌های اخیر از تالارشیشه‌ای حتی با اتخاذ سیاست‌های انقباضی بانک مرکزی راه به‌جایی نخواهد برد. با اینکه برآیند برخی اظهارات حول این محور است که استفاده از ابزار سیاست پولی راهکارمناسبی (به‌دلیل شکستن رکورد تورم نقطه‌‌‌‌‌‌ای) برای تقویت بورس نیست شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور و سیاستگذار پولی بدون توجه به مصائب بازارسهام باید اقدام به سیاستگذاری کند، اما عده‌ای از کارشناسان بازار سهام از سیاست‌های پولی به‌عنوان یکی از محرک‌های تقویت یا تضعیف عملکردهای بورسی یاد می‌کنند. گرچه این عامل به تنهایی وزنه سنگینی برای جهت‌دهی به سمت و سوی معاملات سهام محسوب نمی‌شود اما بررسی‌‌‌‌‌‌ها حکایت از آن دارد که تدابیر اقتصادی از آن جهت که بازار سهام بازاری پر ریسک شناخته می‌شود، می‌تواند در کنار سایرعوامل خارجی در روند معاملات تاثیرگذار باشد.
برخی دیگر از کارشناسان بازار سهام نیز درگفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» براین نکته تاکید کردند درحالی‌که منابع‌ریالی در حال فرار از بورس هستند، افزایش نرخ بهره می‌تواند پیامد منفی براین بازار بگذارد. اقدامات این‌چنینی در شرایطی که بورس در روند تعادلی حرکت کند، قاعدتا اثرات کمرنگی بر جریان دادوستدها خواهد گذاشت اما با توجه به شرایط کنونی اقدام فوق بر ریسک‌های این بازار می‌افزاید.
آقای رئیسی! از تصمیمات اقتصادی شوک آور و بدون اقناع مردم پرهیز کنید | با مردم گفت و گو کنید
شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور در نامه‌ای با اشاره به قیمت آرد خطاب به رئیس‌جمهور تاکید کرد: دولت در حوزه تصمیم‌گیری و اطلاع رسانی با هماهنگی و قدرت بسیار بیشتری وارد عمل شود.
به گزارش همشهری آنلاین به نقل از فارس، شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور در نامه‌ای به آیت‌الله رئیسی رئیس جمهور، ضمن درخواست برای اقناع افکار عمومی قبل از اجرای تصمیمات مهم اقتصادی، نوشت: اینک که کشور در آستانه تصمیمات سخت قرار دارد، علاوه بر شجاعت و عقلانیت در تصمیم‌گیری، جهاد تبیین برای مردم نیز ضرورتی انکارناپذیر است. بسیج دانشجویی و جریان انقلابی در صورت تصمیم‌گیری صحیح و اقناع افکار عمومی، برای تکمیل تلاش دولت در تبیین اقدامات اصلاحی به نفع عموم مردم در کنار دولت خواهند ماند.
متن نامه شورای تبیین مواضع بسیج دانشجویی کشور به شرح زیر است:
حرف زدن با مردم و مشکلات را و راه‌حل‌ها را با مردم در میان گذاشتن هم یکی از جلوه‌های مردمی بودن است. مسائلتان را با مردم مطرح کنید.
فرمایشات رهبر معظم انقلاب در نخستین دیدار رئیس‌جمهور و اعضای هیئت دولت سیزدهم. ۱۴۰۰/۰۶/۰۶
جناب آقای دکتر رئیسی
رئیس محترم جمهوری اسلامی ایران
از تصمیمات اقتصادی شوک آور و بدون اقناع مردم پرهیز کنید! همان‌گونه که جنابعالی در بیان و عمل شعار دولت مردمی را برای خود برگزیده اید، مردم اصلی‌ترین جایگاه را در نظام اسلامی دارند. ضمن اینکه باید یادآور شد دولت سیزدهم نمی‌تواند هیچ طرح و تصمیم بزرگی را بدون مشارکت مردم به درستی اتخاذ کرده و به نتیجه برساند، اگر معتقدیم هدف از همه اصلاحات اقتصادی، برقراری عدالت‌اجتماعی و اصلاح امور مردم است، لازم است که در مورد این اصلاحات به درستی با مردم صحبت شده و مردم در مورد مسائل اقناع شوند. بی‌تردید در صورت تبیین صحیح، مردم نه تنها به مانعی در مقابل تحولات تبدیل نمی‌شوند بلکه به کمک شما خواهند آمد.
متاسفانه در چند ماه اخیر افزایش قیمت‌های متعدد در کالاهای عمومی اتفاق افتاده که افکار عمومی پاسخ قانع کننده‌ای برای این افزایش قیمت‌ها دریافت نکرده است. مشخصا این جمله که "این تکلیف قانونی است که در بودجه نوشته شده است" پاسخی قانع کننده برای عموم مردم نیست و صرفا توجیهی در سطح ادبیات مسئولین جمهوری اسلامی تلقی می‌شود.
از سوی دیگر می‌دانیم در برخی موارد به دلیل میزان تورم افسارگسیخته در چندسال اخیر، افزایش قیمت‌ها اجتناب‌ناپذیر است؛ اما نه برخوردهای پلیسی و تعزیراتی برای کنترل قیمت‌ها راه به جایی می‌برد و نه پنهان‌کاری و عدم توجه به اقناع افکار عمومی چاره‌ساز است؛ پس چاره‌ی کار صداقت و همراه کردن مردم است.
جناب آقای رئیس‌جمهور!
حتماً مشاوران و دستیاران محترم جنابعالی بهم‌ریختگی اوضاع قیمت برخی کالاها را در چند هفتهٔ اخیر به شما منتقل کرده‌اند، اما جهت اطلاع عرض می‌کنیم که قیمت انواع نان صنعتی، ماکارانی و سایر کالاهایی که از سهمیه آرد صنف و صنعت استفاده می‌کنند به دلیل افزایش چندبرابری و دفعی قیمت آردِ آنها به مقدار قابل توجه‌ای افزایش یافته است. این افزایش چند برابری به صورت دفعی، شوک جدی به صاحبان صنوف گسترده و صنایعی که تا دیروز از سهمیه آرد یارانه‌ای استفاده می‌کردند، وارد نموده. مسلماً صنوفی که آرد و نان صنعتی بخش اصلی هزینه‌های آنها را تشکیل می‌دهد، دچار چالش جدی افزایش قیمت و کاهش فروش خواهند شد.
تاسف بار این‌است که این تصمیم بدون هیچ اطلاع‌رسانی از جزئیات اجرایی و انگیزه‌های مدنظر قبل از اجرا صورت گرفته است! حتی با وجود اجرای این تصمیم نیز هنوز هیچ اطلاع‌رسانی صحیحی از سوی وزارت جهاد کشاورزی که ظاهراً تصمیم گیرنده اصلی این کار است برای مردم صورت نگرفته‌است!
ما به عنوان جریان دانشجویی به خوبی می‌دانیم که دولت سیزدهم به دلیل بیش از هشت سال کم کاریِ دولت گذشته، با چالش‌های اساسی در عرصه اقتصاد مواجه است، خصوصا موضوعات تعیین تکلیف نشده‌ای مانند تخصیص ارز ترجیحی و افزایش شدید نیاز ارزی کشور برای تأمین کالاهای اساسی، از سوی دیگر یارانه زیادی که دولت برای پایین نگه داشتن قیمت کالاهای اساسی پرداخت می‌کند منجر به قاچاق گسترده و هدررفت منابع کشور می‌شود و بیم کمبود جدی این کالاها در کشور احساس می‌شود اما.
جناب آقای دکتر رئیسی
متاسفانه تبعات عدم اطلاع رسانی درست دولت در مورد اصلاح یارانه‌ها و خصوصا یارانه ارز ترجیحی باعث شده، در کنار شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور به هم ریختن بازار کالاهای مرتبط با آرد، بازار روغن و قند و شکر نیز به هم ریخته و به یک باره این کالاها کمیاب یا نایاب شده که سیگنالی بسیار نگران کننده در درون خود دارد.
بارها کارشناسان، دلسوزان و جریان دانشجویی به شما اعلام کردند که در مورد اجرای سیاست حذف ارز ترجیحی، دولت با تدبیر و عقلانیت تصمیم بگیرد. زیرا اقلام باقیمانده‌ای که ارز ترجیحی دریافت می‌کنند، حساس‌ترین کالاهای موجود در سبد زندگی مردم به حساب آمده و مردم تحمل گران شدن یکباره همگی آنها را ندارند! بی‌برنامگی دولت محترم در این مورد باعث گردید مجلس شورای اسلامی نیز تصمیم صحیح را در این مورد اتخاذ نکند و با این وجود شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور شوک قیمتی یا قیمت‌های شوک‌آور اختیار این اقدام بزرگ را به دولت واگذار نمود.
جناب آقای رئیسی!
بسیج دانشجویی به عنوان چشم بیدار مردم با عنایت به شبکهٔ گسترده خود در کشور به جد به شما اعلام می‌دارد که جامعه آمادگی لازم برای این میزان افزایش قیمت‌های یکباره با این سطح از بی‌برنامگی در اجرا را ندارد. دلسوزانه به شما اعلام می‌داریم که بهم‌ریختگی بازارها در چند هفتهٔ اخیر و خصوصا تصمیم شوک‌آور وزارت جهاد کشاورزی در مورد افزایش چندبرابری قیمت آرد صنف و صنعت، می‌تواند تبعات و ناآرامی‌های اجتماعی به دنبال خود داشته باشد خصوصا امروز که رسانه‌های ضد انقلاب و ضدمردمی در کمین نشسته‌اند تا کشور را به آشوب بکشند و از ثمرهٔ آشوب‌ها کشور و مردم مستضعف را بیشتر تحت فشار تحریم‌ها قرار دهند. لازم است که دولت محترم در حوزه تصمیم‌گیری و اطلاع رسانی با هماهنگی و قدرت بسیار بیشتری وارد عمل شده و از تصمیمات شوک‌آور و بدون اقناع افکار عمومی پرهیز کند.
رئیس جمهور محترم!
اینک که کشور در آستانه تصمیمات سخت قرار دارد، علاوه بر شجاعت و عقلانیت در تصمیم‌گیری، جهاد تبیین برای مردم نیز ضرورتی انکارناپذیر است. بسیج دانشجویی و جریان انقلابی در صورت تصمیم‌گیری صحیح و اقناع افکار عمومی؛ برای تکمیل تلاش دولت در تبیین اقدامات اصلاحی به نفع عموم مردم در کنار دولت خواهند ماند. همچنین انتظار می‌رود جنابعالی به عنوان شخص اول دستگاه اجرایی کشور با مردم پیرامون مسائل ذکر شده گفتگو کنید.
دیدگاه شما