ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

هزاران نفر در هر روز به سرمایه‌گذاری و انجام معاملات در بازار بورس مشغول هستند. این امر موجب می‌شود تا تسلط به حقوق بازار سرمایه یک موضوع کلیدی برای رسیدن به موفقیت در این مارکت باشد. در واقع عدم شناخت قوانین و مقررات آن می‌تواند مشکلات مختلفی را برای سرمایه‌گذار ایجاد کند. پیشرفت اقتصادی و تامین مالی موفق مستلزم حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه و آموزش بورس است. بر این اساس، حقوق در بازار سرمایه به دنبال فراهم آوردن فضایی مناسب، شفاف و کارا برای تامین مالی و حمایت از سرمایه‌گذاران خواهد بود.

منظور از بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه به آن دسته از مارکت‌های مالی اطلاق می‌شود که به عنوان پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار عمل می‌کند. این مارکت معمولا با نام بازار بورس اوراق بهادار شناخته می‌شود. سرمایه شرکت‌ها، سازمان‌ها و بودجه مورد نیاز برای راه‌اندازی، تکمیل یا توسعه پروژه‌های مختلف دولتی از طریق سرمایه‌گذاری‌های میان‌مدت و بلندمدت افراد در بازار سرمایه تامین می‌شود.

در واقع بازار سرمایه برای مارکت‌های مالی به عنوان یک زیرمجموعه به شمار می‌رود و شامل بازار پول و بازار سرمایه است که تفاوت آن‌ها به مدت ‌زمان و ابزارهای سرمایه‌گذاری برمی‌گردد. هر سرمایه‌گذاری با مدت زمانی زیر یک سال از قدرت نقد شوندگی بالایی برخوردار است.

همچنین ابزارهای سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه از طریق اوراق بهادار یا سهام، اوراق مشارکت و اوراق قرضه است. اما ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای بازار پولی با استفاده از ابزارهایی مانند سپرده‌ها، حواله، برات و وام وثیقه‌دار تامین مالی می‌شود. کارگزاری‌ها نیز یکی از اجزای این پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار در بازار سرمایه هستند. این کارگزاری‌ها با پذیره‌نویسی اوراق قرضه و بهادار می‌توانند در فروش آن‌ها به شرکت‌ها موثر واقع شوند. در چنین شرایط و روابط پیچیده مالی است که نیاز به شناخت حقوق بازار سرمایه و قوانین آن و آموزش بورس بیشتر می‌شود.

قانون‌های مهم در بازار سرمایه

بازار سرمایه را باید سیستمی یکپارچه و نظام‌مند دانست که از مهم‌ترین ارکان یک اقتصاد رو به رشد محسوب می‌شود. بنابراین اگر ساختار این مارکت به صورت صحیح شکل گرفته باشد، سرمایه‌ها و پس‌اندازهای راکد افراد جامعه در مسیری درست یعنی تولید و عمران جریان خواهند یافت.

در عین حال، آشنایی با ساختار بازار سرمایه که قصد سرمایه‌گذاری در آن را دارید، بسیار ضروری و اجتناب‌ناپذیر به نظر می‌رسد. ورود و سرمایه‌گذاری در مارکتی که شناختی از ارکان حقوقی آن ندارید، همراه با ریسک بالایی خواهد بود لذا آشنایی کلی با حقوق بازار سرمایه اهمیت ویژه‌ای دارد.

قانون بازار اوراق بهادار مصوب 1384

ابتدا لازم است که به قانون بازار اوراق بهادار مصوب سال 1384 اشاره کنیم. در واقع بعد از تصویب این قانون بود که ساختار بازار سرمایه به کلی متحول شد. در این قانون شورایی تشکیل شد که به ریاست وزیر امور اقتصاد و دارایی به تصويب سیاست‌های كلان این بازار بپردازد. در مواد 44 و 45 این قانون آمده است که هيچ سهامدار حقيقي يا حقوقي، نمی‌تواند بيش از 2.5 درصد از سهام بورس را در اختیار داشته باشد. همچنین امکان داشتن 5 درصد از سهام شركت سپرده‌گذاری مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه به طور مستقيم يا غيرمستقيم نیز وجود ندارد.

تصویب این قانون بعد از 40 سال توانست یک تحول جدی و تجدید ساختار برای بازار سرمایه باشد. اما این قانون بسیار خلاصه بود و برخی از نواقص آن هم بعد از مدت کوتاهی پدیدار گشتند. نیاز به اصلاح قانون موجب شد تا برخی از الحاقات و موارد اصلاحی دیگر به صورت پراکنده در قوانین دیگر گنجانده شوند. این مقررات پراکنده توانستند برخی از نیازهای فوری بازار سرمایه را پوشش دهند، اما نیازهای حقوق این بازار را به طور کامل برطرف نمی‌کردند.

قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید مصوب 1388

در اين قانون سعي شده است بسياري از شکاف‌های موجود در بازار سرمايه ايران برطرف شوند. همچنین در اين زمينه توجهی ويژه به مشكلات موجود در عرصه فعاليت نهادهاي مالي جديد معطوف شده است. در حقيقت، قانون‌گذار سعي کرده است تا با تنظيم مواد قانونی، ابهامات ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای و معضلات مشاهده ‌شده در عرصه فعاليت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترك رفع شوند. در عین حال، افق روشني جهت تاسيس و راه‌اندازی ديگر نهادهاي مالي مورد نياز بازار سرمايه نیز به تصوير كشيده شده است.

بر اساس ماده 2 اين قانون، ثبت صندوق‌های بازنشستگي، سرمایه‌گذاری، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترك و ديگر صندوق‌هایی كه بر اساس قانون بازار اوراق بهادار به عنوان نهاد مالي محسوب می‌شوند، صرفا با مجوز سازمان بورس اوراق بهادار امکان‌پذیر است. همچنین این شرکت‌ها پس از ثبت نيز داراي شخصيت حقوقي خواهند بود. از اين رو، از ویژگی‌هایی نظیر امكان افتتاح حساب بانكي، مورد خطاب قرار گرفتن در مراجع قضايي و امكان اخذ تسهيلات برخوردار خواهند شد. همچنين بر اساس ماده 3 قانون و در ازاي سرمایه‌گذاری در اين نوع صندوق‌ها، گواهي سپرده با نام صادر می‌شود. در عین حال، میزان مسئوليت سرمایه‌گذاران در اين صندوق‌ها نیز صرفا با توجه به مبلغ سرمایه‌گذاری آن‌ها تعیین خواهد شد.

قانون احکام دائمی برنامه های توسعه

در این قانون 73 ماده‌ای، 52 ماده آن به احکام دائمی برنامه‌های توسعه و سیاست‌های مرتبط با حوزه پولی و حقوق بازار سرمایه کشور اشاره دارند. از سوی دیگر، سیاست‌های تسهیل تجارت مانند ممنوعیت وضع موانع غیر تعرفه‌ای نیز توسط قانون‌گذار مد نظر قرار گرفته‌اند. طبق این قانون، شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی نیز به رسمیت شناخته شد که باید 12 جلسه از این شورا در طول یک سال برگزار شود. رؤسای اتاق‌های بازرگانی نیز عضو شوراهای برنامه‌ریزی استان‌ها شدند. همچنین پرداخت چهار در هزار حق عضویت در اتاق که اخیرا مورد نقد فعالان بخش خصوصی قرار گرفته بود نیز دائمی شد.

اما یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصاد که از این قانون متاثر شد، حوزه‌های مرتبط با مباحث پولی و سرمایه است. یکی از این موارد مهم آن به تصمیم گیران پولی کشور یعنی مجمع عمومی بانک مرکزی برمی‌گردد. طبق ماده 33 این قانون، اداره امور بانک مرکزی ایران بر اساس قانون پولی و بانکی خواهد بود. همچنین تسهیلاتی نیز برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری زیر در نظر گرفته شد.

• اعطای تسهیلات مالی به شرکت‌های خصوصی، تعاونی و بنگاه‌های اقتصادی متعلق به موسسات عمومی و غیردولتی
• اعطای تسهیلات مالی برای صادرات خدمات فنی و مهندسی به شرکت‌های خصوصی و تعاونی

قانون رفع موانع تولید

قانون رفع موانع تولید و ارتقای نظام مالی کشور صرفا با هدف رشد بازار سرمایه نوشته نشد؛ اما در این قانون سعی شده است بیشترین استفاده از پتانسیل‌های بازار سرمایه صورت پذیرد. به عنوان مثال، انتشار صکوک و اوراق مشارکت که دغدغه همیشگی دولت‌ها بوده است در این قانون به صورت مبسوط دیده شد و شرایط انجام آن نیز تسهیل گردید. همچنین بیشترین قوانین مربوط به بورس در قانون رفع موانع تولید، مربوط به چگونگی و تسهیل کردن تامین منابع مالی هستند.

در ماده 28 این قانون، ایجاد صندوق تثبیت بازار به عنوان نهاد مالی تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار با شخصیت حقوقی مستقل تعیین شده است. این ماده قانونی می‌تواند موجبات تثبیت بازار سرمایه را فراهم آورد.

دیگر پتانسیل این قانون برای بازار سرمایه نیز به امکان ایجاد سهام خزانه برمی‌گردد. این امر موضوعی جدید در کشورمان محسوب می‌شود که در گذشته امکان اجرایی شدن نداشت. استفاده از سهام خزانه موجب شفافیت بیشتر در اجرای درست حقوق این بازار می‌شود؛ زیرا به نوعی یک بازار‌گردانی مدرن توسط خود شرکت‌های سرمایه‌ای را میسر می‌کند. این قانون اگر به شکل صحیح اجرا شود، می‌تواند باعث شکوفایی بازار سرمایه شود. زیرا به عنوان یک موتور بالقوه در جهت عدم افت بیشتر مارکت و هم به عنوان یک ترمز برای افزایش حباب گونه قیمت‌ها به شمار می‌رود.

جمع‌بندی

امروزه شاهد گسترش هر چه بیشتر بازار سرمایه و شکل‌گیری نهادهای مالی جدید هستیم. این امر نیاز به آموزش بورس را بیشتر کرده است. از طرف دیگر، گسترش دامنه فعالیت‌ها و تنوع فعالیت شرکت‌های کارگزاری، به ورود ابزارهای جدید مالی به این بازار منجر شده است. افزایش معاملات بورس، گسترش حجم این مارکت و توسعه معاملات اوراق بهادار، ضرورت توجه به قوانین و حقوق بازار سرمایه را نشان می‌دهد. هر چقدر که شفافیت این مارکت و عدالت در توزیع اخبار و اطلاعات بیشتر شود، ناهنجاری‌ها و بی‌اعتمادی‌ها به این حوزه نیز کاهش خواهد یافت. همچنین ضرورت صدور یک قانون واحد و مجمل نیز در این حوزه احساس می‌شود که فهم آن برای عموم سرمایه‌گذاران نیز تا حدی آسان‌تر باشد.

ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

خدمات مالی متنوع

ارائه راهکارها و خدمات متنوع و مطمئن به همه ذی‌نفعان

تجربه و تخصص

رتبه دوم مشاوران پذیرش از نظر کمی و کیفی

خلاقیت و نوآوری

سرمایه‌گذاری با استفاده از ابزارها و راهکارهای نوین

اولین بانک سرمایه‌گذاری ایران

گروه تأمین سرمایه نوین، اولین بانک سرمایه‌گذاری فعال در کشور است که در راستای اجرای مفاد قانون بازار اوراق بهادار مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، با مشارکت بانک‌های تجاری و هلدینگ‌های صنعتی و مالی معتبر در سال ۱۳۸۵ ایجاد و در سال ۱۳۸۷ با سرمایه اولیه پرداخت شده یک هزار میلیارد ریال، مجوز فعالیت خود را از سازمان بورس و اوراق بهادار دریافت کرده است. این شرکت در آبان ماه سال ۱۳۹۷ مورد پذیرش در بورس تهران با نماد «تنوین» قرار گرفت و در اسفند ماه همان سال عرضه اولیه عمومی شد. این شرکت به عنوان واسطه بین ناشر اوراق بهادار و عامه سرمایه گذاران فعالیت کرده و فعالیت‌های کارگزاری، معامله‌گری و بازارگردانی، مشاوره، سبدگردانی، پذیره‌نویسی، تعهد پذیره‌نویسی و فعالیت‌های مشابه را با اخذ مجوز از سازمان در قالب موارد زیر ارائه می‌دهد:

• ایجاد زمینه انتشار انواع اوراق بهادار نظیر انواع صکوک، اوراق مشارکت و گواهی سپرده
• طراحی، تأسیس و مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک بزرگ و کوچک
• تشکیل سبدهای اختصاصی و مدیریت حرفه ای منابع با هدف کسب سود بالاتر برای سرمایه‌گذاران
• تسهیل در پذیرش شرکت های واجد شرایط در بورس یا فرابورس
• کمک به تکمیل فرآیند افزایش سرمایه‌ها در قالب تعهد پذیره نویسی
• تأسیس انواع شرکت‌های مالی، پولی و بیمه ای و ارائه خدمات لازم تا حصول اطمینان از عملیات پذیره‌نویسی اولیه
• طراحی ابزارهای نوین مالی جهت عمق بخشیدن به بازار مالی
• ایجاد امکان دسترسی شرکت‌ها به ابزارها و نهادهای پوشش ریسک در فضای متلاطم کسب و کار
• فراهم کردن پلت فرم‌های معاملاتی و تسهیل معاملات اوراق بهادار از طریق شبکه کارگزاری

این شرکت در حال حاضر با سرمایه ای بالغ بر ۱۵۰۰۰ میلیارد ریال توانسته با انتشار انواع اوراق بهادار و ارائه صکوک برای اولین بار در بازار مالی ایران، تشکیل صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، صندوق‌های با درآمد ثابت، صندوق های بازارگردانی اختصاصی، صندوق‌های قابل معامله، صندوق‌‎های کالایی، صندوق‌های ارزی، همچنین تشکیل صندوق‌های زمین و ساختمان، بازارگردانی انواع اوراق بهادار، مشاوره در زمینه انتشار و پذیرش انواع اوراق بهادار، طراحی اوراق مشارکت رهنی، عرضه محصولات بانکداری اختصاصی، تشکیل شرکت‌های سرمایه‌گذاری مخاطره پذیر (Venture Capital)، عرضه عمومی انواع اوراق بهادار، عرضه اختصاصی سهام برای پروژه‌ها و تأمین ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای نقدینگی جهت سرمایه در گردش شرکت‌ها و موارد متعدد دیگر، توانسته نقش برجسته‌ای در بازار سرمایه کشور ایفا کند.

استفاده موثر از ابزارهای نوین بازار سرمایه، نیازمند دانش است

مرکز مالی ایران، دوره آموزشی «آتی سبد سهام ویژه مدیران عامل و اعضای هیات مدیره»را با همکاری بورس تهران و شرکت رهپویان پردازش گستر صحرا، با حضور مدیرعامل بورس تهران و مدیرعامل شرکت سپرده گذاری مرکزی در تاریخ دوم بهمن‌ماه سال جاری برگزار می‌کند.

به گزارش «کالاخبر»، مرکز مالی ایران اولین نهاد آموزشی است که پیش از راه‌اندازی قراردادهای اختیار معامله در ایران، اقدام به ارائه خدمات آموزشی در این حوزه کرد . برگزاری بیست عنوان دوره‌، سمینار، نشست‌ و کارگاه‌ آموزشی به همراه ایجاد محتوای مرتبط با این موضوع از مهم‌ترین فعالیت‌های مرکز در این راستا بوده است .

به گزارش روابط عمومی مرکز مالی ایران، اکنون با راه‌اندازی معاملات قراردادهای آتی سبد سهام از تاریخ ۲۵ آذرماه سال جاری و استقبال سرمایه‌گذاران از این ابزار، دوره آموزشی «آتی سبد سهام ویژه مدیران و اعضای هیات مدیره» درتاریخ دوم بهمن ماه سال جاری در هتل استقلال برگزار می‌شود.

ناصر امیدواری، مدیرعامل مرکز مالی ایران نیز گفت: یکی از اهداف اصلی ابزار آتی سبد سهام، مدیریت ریسک است؛ به همین دلیل این ابزار برای سرمایه گذاران و صندوق های سرمایه گذاری به عنوان ابزار پوشش ریسک استفاده می شود .

وی در ادامه هدف از برگزاری این دوره را دانش‌افزایی و آشنایی هر چه بیشتر مدیران با این ابزار و کاربردهای آن در بازار سرمایه خواند و گفت: ابزارهای جدید همواره به توسعه بازار کمک می‌کنند. قراردهای آتی شاخص سهام نیز یکی از ابزارهایی است که علاوه بر تنوع بخشی به ابزارهای مالی، از مزایایی همچون امکان سرمایه گذاری در سبد سهام شاخص، پوشش ریسک، عدم امکان دستکاری سبد پایه در بازار نقد، اهرمی بودن معاملات قراردادهای آتی سبد سهام، عدم توقف نماد قرارداد آتی سبد سهام، امکان کسب سود تنها با تکیه بر تحلیل‌های کلان اقتصادی و . بهره‌مند است.

وی افزود: اهمیت این ابزار به گونه‌ای است که پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نه چندان دور، فعالان بازارسرمایه به‌جای انجام معاملات تک‌سهم به معاملات مربوط به آتی سبد سهام روی بیاورند و حجم زیادی از معاملات در بازار سرمایه به این نوع از معاملات اختصاص یابد. به طوری‌که در بازار قراردادهای آتی سبد سهام، از ۲۵ آذر تا کنون برابر با ۱۹۷۵ قرارداد به ارزش بیش از صد و چهل میلیارد ریال مورد معامله قرارگرفته است .

امیدواری در ادامه خاطر نشان کرد: برنامه های آگاه سازی و ارائه اطلاعات کاربردی به سرمایه گذاران با هدف معرفی بهتر سرمایه گذاران با قراردادهای آتی نقش بسزایی در افزایش معاملات این ابزار مالی منحصر به فرد دارد. از این رو مرکز مالی ایران، علاوه بر طراحی این دوره که خاص مدیران است، دوره آتی سبد سهام را با حضور سایر فعالان بازار سرمایه برگزار کرد که مورد استقبال علاقه‌مندان قرار گرفت.

وی در پایان با اشاره به اهمیت این موضوع، هدف از فعالیت‌های آموزشی را فرهنگ‌سازی استفاده از این ابزارها و به‌کارگیری موثر آنها در بازارسرمایه دانست.

علاقه‌مندان برای کسب اطلاعات بیشتر در خصوص کلاس‌ها ونشست‌های تخصصی ‌آشنایی با قرارداد آتی سبد سهام می‌توانند با شماره تلفن ۶۶۷۲۴۳۴۳ تماس بگیرند .

کلیات بازار پول و سرمایه ۶

کارشناسان موسسه مالی در مباحث قبلی در خصوص کارکرد بخش مالی نظام اقتصادی صحبت کردند و نقش بخش مالی در اقتصاد را به طور کامل شرح دادند و دسته بندی بازارهای مالی را به طور کامل بیان کردند.

کارشناس موسسه مالی در این مقاله سرفصل های ذیل را خدمت همراهان شرکت حسابداری آینده سازان فراز کام شرح می دهد.

مزایا و مخاطرات سرمایه گذاری در بورس

طبقه بندی شرکت های بورسی

پذیرش سهام عادی

شرایط انتقال سهام پذیرفته شده بین بازارها و تابلوها

طبق نظر موسسه مالی مزایا و مخاطرات سرمایه گذاری در بورس به شرح زیر می باشد:

۱. بازدهی و ریسک بالا به نسبت سایر سرمایه گذاری ها

۲. نیاز به دانش و تحلیل

۳. وابستگی زیاد به شرایط و اوضاع سیاسی و اقتصادی

۴. نقدشوندگی بالا

۵. گسترده بودن و بازارهای جهانی

۶. توانایی ورود با سرمایه اندک

۷. ابزارهای پوشش ریسک

۸. مشاوران و تحلیل‌گران فعال

طبقه بندی جدید شرکتهای بورسی

بر اساس معیارهایی چون میزان سرمایه، سودآوری، نقدشوندگی، ریسک های اطلاعاتی و.

پذیرش سهام عادی

الف) شرایط عمومی

بر اساس ماده ۵ دستورالعمل پذیرش، سهام عادی برای پذیرش در هر یک از بازارها، باید دارای شرایط زیر باشد:

۱. نزد سازمان ثبت شده باشد

۲. محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال آن یا اعمال حق رای توسط صاحبان آن وجود نداشته باشد.

۳. با نام و دارای حق رای باشد

۴. تمام بهای اسمی آن پرداخت شده باشد.

ب) شرایط خاص پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول

طبق نظر ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای موسسه مالی، متقاضی پذیرش سهام عادی در تابلوی اصلی بازار اول باید دارای شرایط زیر باشد:

1- ﺳﻬﺎﻣﯽ ﻋﺎم ﺑﻮده و ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه آن از دوﯾﺴﺖ ﻣﯿﻠﯿﺎرد رﯾﺎل ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ.

2- ﺗﻤﺎم ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ آن ﻣﻨﻘﺴﻢ ﺑﻪ ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي ﺑﻮده و اﻣﺘﯿﺎز ﺧﺎﺻﯽ ﺑﺮاي ﺑﻌﻀﯽ ﺳﻬﺎم داران در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

ﺗﺒﺼﺮه :ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖ ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﺸﯽ از ﺳﻬﺎم آﻧﻬﺎ داراي ﺷﺮاﯾﻂ وﯾﮋه ﺑﺎﺷ،ﺪ در ﺻﻮرت ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻫﯿﺌﺖ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﺎ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺬﯾﺮش ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد .

3- ﺣﺪاﻗﻞ 20 درﺻﺪ از ﺳﻬﺎم ﺛﺒﺖﺷﺪة آن ﺷﻨﺎور ﺑﻮده و ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎﻣﺪاران آن ﺣﺪاﻗﻞ ﻫﺰار ﻧﻔﺮ ﺑﺎﺷﺪ.

ﺗﺒﺼﺮه :ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﻮارد زﯾﺮ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ ﻣﺠﻤﻮعا ﺑﯿﺸﺘﺮ ﯾﺎ ﻣﺴﺎوي 5 درﺻﺪ ﮐﻞ ﺳﻬﺎم ﺷﺮﮐﺖ ﺑﺎﺷﺪ ﺟﺰء ﺳﻬﺎم ﺷﻨﺎور ﺗﻠﻘﯽ ﻧﻤﯽﮔﺮدد:

اﻟﻒ- ﺳﻬﺎم ﻧﮕﻪ داري ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﻫﺮ ﯾﮏ از ﺳﻬﺎمداران

ب- ﺳﻬﺎم ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺳﻬﺎمداران ﺧﺎﻧﻮادﮔﯽ (اﻗﻮام ﻧﺴﺒﯽ درﺟﮥ اول از ﻃﺒﻘﺎت اول و دوم)

ج- ﺳﻬﺎم ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ اﺷﺨﺎص ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻫﻢﮔﺮوه ﺑﺎ ﻣﺎﻟﮑﯿﺖ ﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﯾﺎ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ

4- ﺣﺪاﻗﻞ ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻪ ﺳﺎل ﺳﺎﺑﻘﮥ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺮﺑﻮط داﺷﺘﻪ و ﻃﯽ اﯾﻦ ﻣﺪت ﻣﻮﺿﻮع ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﮑﺮده ﺑﺎﺷﺪ .ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ از ﻣﺪت ﻣﺄﻣﻮرﯾﺖ ﺣﺪاﻗﻞ دو ﻧﻔﺮ از ﻣﺪﯾﺮان ﻓﻌﻠﯽ آن ﺣﺪاﻗﻞ ﺷﺶ ﻣﺎه ﺳﭙﺮي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

5-ﻫﯿﺌﺖ ﭘﺬﯾﺮش ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﻮاﺑﻖ ﻗﺒﻠﯽ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎﻧﯽ را ﮐﻪ در اﺛﺮ ادﻏﺎم ﯾﺎ ﺗﻐﯿﯿﺮ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺗﺸﮑﯿﻞ ﺷﺪه اﻧﺪ ﻣﺸﺮوط ﺑﺮ آن ﮐﻪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﻌﻠﯽ آﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﺎﺑﻘﻪ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﭙﺬﯾﺮد .در ﻫﺮ ﺻﻮرت ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ ﺑﺎﯾﺪ داراي ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏﺳﺎل ﺳﺎﺑﻘﮥ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻓﻌﻠﯽ ﺑﺎﺷﺪ.

6- زﯾﺎن اﻧﺒﺎﺷﺘﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

7- ﺑﺮاﺳﺎس آﺧﺮﯾﻦ ﺻﻮرت ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﺳﺎﻻﻧﮥ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﮐﻞ

داراﯾﯽ ﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ 30 درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ .در ﻣﻮرد ﻣﺘﻘﺎﺿﯿﺎﻧﯽ ﮐﻪ ﻣﺸﻤﻮل ﻣﺎدة 8 اﯾﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ

ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻧﺴﺒﺖ ﯾﺎدﺷﺪه ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﺿﻮاﺑﻂ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻣﯽﺷﻮد.

8- اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﮥ ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ اﺳﺎﺳﻨﺎﻣﮥ ﻧﻤﻮﻧﮥ ﻣﺼﻮب ﻫﯿﺌﺖ ﻣﺪﯾﺮة ﺳﺎزﻣﺎن و اﻟﺰاﻣﺎت و

ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﻌیین ﺷﺪه ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎزﻣﺎن و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﺮاﺟﻊ ذي ﺻﻼح، ﺗﺪوﯾﻦ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

9- ﺳﻮد ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ در دو دورة ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش از ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﻮده و

ﻣﺠﻤﻮع ﺟﺮﯾﺎن ﺧﺎﻟﺺ وﺟﻪ ﻧﻘﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻓﻌﺎﻟﯿﺖﻫﺎي ﻋﻤﻠﯿﺎﺗﯽ آن ﻃﯽ اﯾﻦ دوره ﻫﺎ ﻣﺜﺒﺖ ﺑﺎﺷﺪ .

10- ﮔﺰارش ﺣﺴﺎﺑﺮس در ﻣﻮرد ﺻﻮرت ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ دو دورة ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﻋﺪم اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﯾﺎ اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻣﺮدود ﻧﺒﺎﺷﺪ .در ﺻﻮرت اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ ﻣﺸﺮوط ﺣﺴﺎﺑﺮس ﺑﻨﺪﻫﺎي ﺷﺮط ﻧﺎﺷﯽ از ﻋﺪم اﻧﺠﺎم ﺗﻌﺪﯾﻼت ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ در درآﻣﺪﻫﺎ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎ ﺳﻮد زﯾﺎن ﺑﺪﻫﯽ ﻫﺎ و ﺗﻌﻬﺪات ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ ﻧﺒﺎﺷﺪ.

11- دﻋﺎوي ﺣﻘﻮﻗﯽ ﻟﻪ ﯾﺎ ﻋﻠﯿﻪ ﺷﺮﮐﺖ داراي اﺛﺮ ﺑﺎ اﻫﻤﯿﺖ ﺑﺮ ﺻﻮرت ﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ وﺟﻮد ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

12- ﺑﻪ ﺗﺄﯾﯿﺪ ﺣﺴﺎﺑﺮس از ﺳﯿﺴﺘﻢ اﻃﻼﻋﺎت ﺣﺴﺎﺑﺪاري (از ﺟﻤﻠﻪ ﺣﺴﺎﺑﺪاري ﻣﺎﻟﯽ و ﺣﺴﺎﺑﺪاري

ﺑﻬﺎي ﺗﻤﺎم ﺷﺪه )ﻣﻄﻠﻮب و ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺧﻮد و ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺬﯾﺮش در ﺑﻮرس (از ﺟﻤﻠﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ

ﺗﻬﯿﻪ و اﻓﺸﺎي اﻃﻼﻋﺎت ﻣﺎﻟﯽ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ و ﻗﺎﺑﻞ اﺗﮑﺎء ) ﺑﺮﺧﻮردار ﺑﺎﺷﺪ.

ج) شرایط خاص پذیرش سهام عادی در تابلوی فرعی بازار اول

ﻣﺎدة 10- ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ ﭘﺬﯾﺮش ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺎزار اول ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﭘﺬﯾﺮش در ﺗﺎﺑﻠﻮي اﺻﻠﯽ ﺑﺎزار اول و ﻣﻔﺎد اﯾﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﺳﺖ:

1- ﺳﻬﺎﻣﯽ ﻋﺎم ﺑﻮده و ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ ﺛﺒﺖ ﺷﺪة آن از ﯾﮏ ﺻﺪ ﻣﯿﻠﯿﺎرد رﯾﺎل ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ.

2–درﺻﺪ ﺳﻬﺎم ﺷﻨﺎور و ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎﻣﺪاران آن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻤﺘﺮ از 15 درﺻﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و 750 ﻧﻔﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ.

3–ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﯾﻦ ﺻﻮر تﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﺳﺎﻻﻧﮥ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم ﺑﻪ ﮐﻞ

داراﯾﯽ ﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ 20 درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ.

4–در دو دورة ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﺳﻮدآور ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز روﺷﻨﯽ از ﺗﺪاوم ﺳﻮدآوري و ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺮﮐﺖ در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺮﺑﻮط وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

د) شرایط خاص پذیرش سهام عادی در بازار دوم

ﻣﺎده 11- ﻣﺘﻘﺎﺿﯽ ﭘﺬﯾﺮش ﺳﻬﺎم ﻋﺎدي در ﺑﺎزار دوم ﺑﻪ اﺳﺘﺜﻨﺎي ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﺷﺮاﯾﻂ ﺧﺎص ﭘﺬﯾﺮش در ﺗﺎﺑﻠﻮي اﺻﻠﯽ ﺑﺎزار اول و ﻣﻔﺎد اﯾﻦ دﺳﺘﻮراﻟﻌﻤﻞ اﺳﺖ:

1- ﺳﻬﺎﻣﯽ ﻋﺎم ﺑﻮده و ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه آن از ﺳﯽ ﻣﯿﻠﯿﺎرد رﯾﺎل ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ.

2–درﺻﺪ ﺳﻬﺎم ﺷﻨﺎور و ﺗﻌﺪاد ﺳﻬﺎﻣﺪاران آن ﺑﻪ ﺗﺮﺗﯿﺐ ﮐﻤﺘﺮ از 10 درﺻﺪ ﺳﺮﻣﺎﯾﮥ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه

و 250 ﻧﻔﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ.

3–ﺑﺮ اﺳﺎس آﺧﺮﯾﻦ ﺻﻮر تﻫﺎي ﻣﺎﻟﯽ ﺳﺎﻻﻧﮥ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﯽ ﺷﺪه ﻧﺴﺒﺖ ﺣﻘﻮق ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺳﻬﺎم

ﺑﻪ ﮐﻞ داراﯾﯽﻫﺎ ﺣﺪاﻗﻞ 15 درﺻﺪ ﺑﺎﺷﺪ.

4–در ﯾﮏ دورة ﻣﺎﻟﯽ ﻣﻨﺘﻬﯽ ﺑﻪ ﭘﺬﯾﺮش ﺳﻮدآور ﺑﻮده و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼﺸﻢ اﻧﺪاز روﺷﻨﯽ از

ﺗﺪاوم ﺳﻮدآوري و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﺷﺮﮐﺖ در ﺻﻨﻌﺖ ﻣﺮﺑﻮط وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

5- ﺣﺪاﻗﻞ داراي ﯾﮏ ﺑﺎزارﮔﺮدان ﺑﺎﺷﺪ.

ﺗﺒﺼﺮه :ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﻣﺪت ﺣﻀﻮر اوراق ﺑﻬﺎدار ﭘﺲ از ﭘﺬﯾﺮش در اﯾﻦ ﺑﺎزار ﺑﺮاي ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﺑﯿﺶ از 100 ﻣﯿﻠﯿﺎرد رﯾﺎل ﺳﻪ ﺳﺎل ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ.

ه) شرایط انتقال سهام پذیرفته شده بین بازارها و تابلوها

ﻣﺎدة 12- ﺑﻮرس ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﺎن اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﺎل ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺎزار اول را در ﺻﻮرت اﺣﺮاز ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺎﺑﻠﻮي اﺻﻠﯽ ﺑﺎزار اول و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾ،ﺮ ﭘﺲ از ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻫﯿﺌﺖ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮي اﺻﻠﯽ ﺑﺎزار اول ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ:

1- ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺳﺎل از ﭘﺬﯾﺮش آن ﻫﺎ در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺎزار اول ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

2- ﺣﺪاﻗﻞ روزﻫﺎي ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ از ﺳﯽ و ﭘﻨﺞ درﺻﺪ ﮐﻞ روزﻫﺎي ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ در ﺳﺎل ﮐﻤﺘﺮ

ﻧﺒﻮده و ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻋﻤﺪ،ه ﺣﺪاﻗﻞ ﭼﻬﺎر و ﻧﯿﻢ درﺻﺪ از ﺳﻬﺎم ﺛﺒﺖ ﺷﺪة ﺷﺮﮐﺖ در

دوره ﯾﺎد ﺷﺪه ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﺎدة 13- ﺑﻮرس ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﺎن اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﺎل ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺑﺎزار دوم را در ﺻﻮرت اﺣﺮاز ﺷﺮاﯾﻂ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺎزار اول و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺷﺮاﯾﻂ زﯾﺮ ﭘﺲ از ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻫﯿﺌﺖ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺎزار اول ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ:

1- ﺣﺪاﻗﻞ ﯾﮏ ﺳﺎل از ﭘﺬﯾﺮش آ نﻫﺎ در ﺑﺎزار دوم ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

2- ﺣﺪاﻗﻞ روزﻫﺎي ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ ﺷﺮﮐﺖ از ﺳﯽ و ﭘﻨﺞ درﺻﺪ ﮐﻞ روزﻫﺎي ﻣﻌﺎﻣﻼﺗﯽ در ﺳﺎل ﮐﻤﺘﺮ ﻧﺒﻮده و ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﻣﻌﺎﻣﻼت ﻋﻤﺪه ﺣﺪاﻗﻞ ﺳﻪ درﺻﺪ از ﺳﻬﺎم ﺛﺒﺖ ﺷﺪة ﺷﺮﮐﺖ در دورة ﯾﺎد ﺷﺪه ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﺎدة 14- ﺑﻮرس ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﺎن اﺳﻔﻨﺪﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﺎل ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪﺷﺪه در ﺗﺎﺑﻠﻮي اﺻﻠﯽ ﺑﺎزار اول را ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺬﯾﺮش در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻣﺬﮐﻮر را از دﺳﺖ داده اﻧﺪ ﭘﺲ از ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻫﯿﺌﺖ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﻪ ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺎزار اول ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ.

ﻣﺎدة 15- ﺑﻮرس ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﺑﺮاﺳﺎس اﻃﻼﻋﺎت ﭘﺎﯾﺎن اﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎه ﻫﺮ ﺳﺎل ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺗﺎ ﭘﺎﯾﺎن اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ﺳﺎل ﺑﻌﺪ ﺷﺮﮐﺖﻫﺎي ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻓﺮﻋﯽ ﺑﺎزار اول را ﮐﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﭘﺬﯾﺮش در ﺗﺎﺑﻠﻮي ﻣﺬﮐﻮر را از دﺳﺖ داده اﻧﺪ ﭘﺲ از ﺗﺄﯾﯿﺪ ﻫﯿﺌﺖ ﭘﺬﯾﺮش ﺑﻪ ﺑﺎزار دوم ﻣﻨﺘﻘﻞ ﻧﻤﺎﯾﺪ.

طبق نظر موسسه مالی، خدمات اصلی بازار بورس نوسان است.

نوسان قیمت سهام شرکت فولاد مبارکه ظرف 49 روز معاملاتی می باشد.

بازار اولیه: تشکیل سرمایه و انتشار اوراق بهادار

بازار ثانویه: معاملات بر روی سهام شرکت های پذیرفته شده

برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره مالی با ما در ارتباط باشید.

ابزارمالی چیست؟

ابزار مالی هر نوع دارایی قابل معامله، مانند پول نقد، ملک، برگه سهام، اوراق بهادار، سند رسمی یا قانونی مانند و اوراق قرضه که ارزش مبادله‌ای داشته باشند، اطلاق می‌گردد. بر پایه استانداردهای گزارشگری مالی بین‌المللی ابزارهای مالی به دو گروه تقسیم می‌شوند که عبارت‌اند از: ابزارهای مشتقه و ابزارهای نقد. با گروه مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان جهت آشنایی بیشتر با زیرمجموعه ابزارهای مشتقه(اختیارات متعارف و اختیارات نامتعارف) همراه شوید.

ابزار مشتقه ابزاری است که ساختار پرداخت و ارزش آن از ارزش دارایی پایه و شاخص‌های مربوطه اتخاذ می‌شود. این ابزار به دارنده آن اختیار یا تعهد خرید یا فروش یک دارایی معین را می‌دهد و ارزش آن از ارزش دارایی مربوطه مشتق می‌شود. انواع مشتقات (سو‌آپ ها، قراردادهای آتی، اختیار معامله و پیمان آتی) به‌واسطه شیوه‌ای که در بازارها معامله می‌گردند (اوراق مشتقه فرابورس و اوراق مشتق مبادله‌ای) تمیز داده می‌شوند.

اختیارات(Option)ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای

قراردادهای اختیار از قرن‌ها پیش شناخته‌شده است. پيشرفت در مهندسی مالی از اوایل دهه 1980 به‌طور چشمگير در رشد اختیارها که ابزارهای انعطاف‌پذیر و همه‌جانبه هستند، نشان داده‌شده است. اهمیت اختیارهای مالی از دهه 1970 به بعد است که با انتشار مقاله منسجم از بلک و شولز در اواخر سال 1973 که در مجله اقتصاد سیاسی ظاهر شد، است. بورس اختیار معامله شیکاگو در سال ۱۹۷۳ تأسیس شد و با راه‌اندازی نظامی که از فرم استاندارد استفاده می‌کرد فعالیت‌های تجاری و علاقه‌مندی دانشگاهی به این موضوع از این تاریخ پرداخته است. امروزه بسیاری از قراردادهای اختیار در شکل‌های استاندارد ایجادشده است و در بورس‌های اختیار نظام‌یافته معامله انجام می‌شود. اصطلاح “اختیارات نامتعارف” توسط مقاله مارک روبینشتاین در سال 1990 منتشر شد.

مفهوم اختیارات

اختیار معامله به خریداران حق خرید یا فروش دارایی پایه یا ابزار مالی با یک قیمت اعمال معین و در یک تاریخ خاص را می‌دهد ولی خریدار در اجرای آن تعهد ندارد. فروشنده نزد کارگزاری برای انجام کامل معامله (خرید یا فروش) اگر خریدار خواهان اعمال باشد تعهد می‌دهد. اختیاری که به دارندگان اجازه می‌دهد که دارایی را به قیمت مشخص خریداری کند اختیار خرید نامیده می‌شود. اختیاری که به دارندگان اجازه می‌دهد که دارایی را به قیمت مشخص به فروش برساند اختیار فروش نامیده می‌شود. با بالا رفتن تقاضاي سرمایه‌گذاری و مديريت ريسك با استفاده از آن، حجم معاملات آن در دهه 80، از حجم معاملات سهام پيشي گرفت كه اين واقعيت، ميزان پاسخگويي اختیارات به نيازهاي بازارهاي مالي را نمايان ساخت.

اختیارات زیرمجموعه دسته وسیع‌تر قراردادهای دعاوی احتمالی (ابزارهای مالی که عایدی آن‌ها بستگی به عایدی بعضی دارایی‌های پایه دیگر دارد) هستند؛ بنابراین برای اختیارات سهام خرید یا فروش یک واحد از سهام یک شرکت از بین سایر چیزها، به ارزش بازار سهام بستگی دارد. شاید اختیارها متداول‌ترین نوع از ادعاهای احتمالی باشند که دیده‌شده‌اند. ارزش اختیارات تابع پارامترهای ازجمله ارزش دارايي پايه (ازجمله سهام، كالا، ارز، نرخ بهره و شاخص سهام)، نوسانات آن، تاريخ سررسید و سطح پوشش آن است. تعامل تمامي اين پارامترها باعث پيچيدگي در فراگيري، كنترل و معامله اختیار می‌شود، به‌طوری‌که بدون بهره‌گیری از نرم‌افزارهای حل مدل‌های قیمت‌گذاری حاوي معادلات نسبتاً پيچيده رياضي، عملاً كار با اختیار امکان‌پذیر نيست. در معاملات اختیار، قابلیت‌ها و كاربردهاي متنوع و منحصربه‌فرد اختیار به‌عنوان يك ابزار قدرتمند در كنترل ريسك سرمایه‌گذاری و ايجاد سودآوري در شرايط مختلف نوسانات بازار (صعودي، نزولي و حتي راكد) بررسي می‌شود.

اهمیت اختیارات

مانند سایر ابزارهای مالی، قراردادهای اختیار نیز در بازارهای سازمان‌یافته مثل بورس سهام فیلادلفیا، بورس اختیارهای شیکاگو (CBOE) یا LIFFE مبادله می‌شوند اما می‌بایست میان این اختیارها و سایر اختیارهای ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای خارج از بورس تمایز قائل شد. چون اختیارهای خارج از بورس قراردادهای سفارشی بین سرمایه‌گذاران هستند (ممکن است یک واسطه مالی خودش طرف قرارداد واقع گردیده باشد) از این منظر این قراردادها چون در پاسخ به نیاز خاصی طراحی‌شده‌اند ممکن است با شرایط پیچیده‌ای روبرو شوند و قیمت بازار برای آن‌ها مشاهده نشود بر این اساس طرفین می‌بایست به توافقی درباره ارزش‌گذاری این قراردادها برسند و فرصت‌های آربیتراژ را از بین ببرند (قیمت عادلانه). پیچیده‌تر بودن اختیارات نامتعارف نسبت به اختیاراتی که در مبادله به فروش می‌رسند (اختیارات متعارف) و طراحی آن برای بازار خارج از بورس موجب شده است که توجه محققان را به خود جلب کند.

انواع اختیارات

قراردادی که بر اساس آن خریدار اختیار معامله این حق را پیدا می‌کند که مقدار مشخصی از دارایی پایه را با مبلغ مشخصی در زمان مشخصی در آینده از فروشنده اختیار معامله خریداری نماید و یا به او بفروشد. این نوع قرارداد به‌طورکلی شامل اختیار خرید(call option) و اختیار فروش(put option) است که در هر مورد یک خریدار و یک فروشنده وجود دارد. خریدار اختیار در قرارداد اختیار خرید، صاحب این حق خواهد شد که در آینده ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای کالایی را از فروشنده اختیار خریداری کند. فروشنده اختیار نیز متعهد می‌شود که بر اساس همین قرارداد، کالا را در زمان مشخص‌شده در صورت اعمال خریدار تحویل نماید.

حد سود و زیان در قراردادهای اختیار خرید و اختیار فروش نشان می‌دهد که خریداران اختیار معامله می‌توانند به‌صورت نامحدود سود کنند اما ضرر آن‌ها از یک حد مشخصی تجاوز نمی‌کند یعنی خریداران ضرر خود را محدود می‌کنند. در طرف مقابل فروشندگان سود محدود و زیان نامحدود خواهند داشت. سبک اعمال در قراردادهای اختیار معامله به دو صورت انجام می‌شود. اگر قرارداد در تاریخ سررسید اعمال شود درواقع سبک اعمال آن از نوع اروپایی است اما اگر در هرزمانی قبل از سررسید امکان اعمال وجود داشته باشد سبک آن از نوع آمریکایی است.

اختیارات نامتعارف(Exotic Option)

بعدازآن که درک درستی نسبت به اختیارات متعارف یافتیم لازم است به اختیارات نامتعارف به عنوان ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای ابزارمالی در بازار خارج از بورس نیز پرداخته شود. اختیار متعارف و نامتعارف هردو ایده داشتن حق خرید یا فروش دارایی در آینده رادارند، اما سرمایه‌گذاران با استفاده از اختیارنامتعارف سود را به‌طور قابل‌توجهی متفاوت می‌کنند این بر اساس اقتضای بازار خارج از بورس است. ساختار ابزارهای پوشش سرمایه‌ای اختیارات نامتعارف همان اختیار معاملات اروپایی و آمریکایی هستند اما در آن‌ها شرط یا شرایطی جدیدی لحاظ می‌شود که موجب رونق بیشتر این اختیارات در خریدوفروش‌ها می‌شود. به‌سادگی، یک اختیار نامتعارف، هر نوع اختیاری غیر از خریدوفروش‌های استاندارد در مبادلات عمده است.

اختیارات نامتعارف خود انواع مختلفی دارد:

1-اختیارات قیمت گزینی :سرمایه‌گذار به اعمال حق خود در طول عمر اختیار می‌پردازد اما در اختیارات متعارف این حق در زمان انجام قرارداد رخ می‌دهد.

2-اختیارات مانع: بازده بستگی به این دارد که آیا دارایی اساسی به بازه تعیین‌شده رسیده است یا خیر؟ و این حق خرید اساسی در یک قیمت اعمال از پیش تعیین‌شده تنها زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت به مانع موردتوافق رسیده باشد که این همان چیزی است متفاوت از اختیارات متعارف که می‌تواند در هر قیمت پایین‌تر از قیمت اعمال رخ دهد (خریداری کند).

3-اختیارات آسیایی: گزینه مناسبی برای کاهش نوسانات مربوط به سرمایه‌گذاری هستند.

تفاوت نهایی بین اختیارهای نامتعارف و متعارف مربوط به نحوه تجارت آن‌ها است. اختیارهای متعارف شامل خریدوفروش‌ها است و می‌تواند در مبادلات عمده مانند کبو(The Cboe) در شیکاگو یافت شوند.