نمودار قیمت میلگرد ۱۴ در نیمه اول پاییز
بازار آهن نیز مانند سایر بازارهای مالی روزانه در نوسان است، این تغییرات تحت تأثیر برخی عوامل داخلی و خارجی است که کاهش یا افزایش قیمت آهن آلات را رقم می‌زند.
بازار ; گروه صنعت: میلگرد پروفیلی کاربردی است که نوسانات بازار این محصول معمولا پیشگام سایر محصولات است، به همین منظور در مقاله حاضر به بررسی نمودار قیمت میلگرد از ابتدای پاییز تاکنون پرداخته می‌شود.
میلگرد آجدار به طور معمول از سایز ۸ تا ۳۲ تولید می‌شود، برخی سایزها در میان ساختمان‌سازها و فعالان این حوزه اهمیت و کاربرد بیشتری دارد که از جمله آنها میلگرد سایز ۱۴ است، به همین دلیل مقاله حاضر بر پایه بررسی قیمت میلگرد آجدار سایز ۱۴ در بازه اول مهر تا نیمه آبان است.
به عنوان نمونه قیمت میلگرد سایز ۱۴ کارخانه نیشابور در ابتدای پاییز حدود ۱۵ هزار و ۸۰۰ تومان اعلام شد، اما با کاهش تدریجی نرخ دلار و اصلاح جزئی قیمت‌ها حدود ۲۰۰ تومان کاهش یافت.
تا پایان مهرماه و اوایل آبان بازار آهن در ثبات بود و تقاضای چشمگیری نیز وجود نداشت اما در نیمه‌های آبان با افزایش ناگهانی قیمت دلار تحرک نسبی در نرخ این محصول ایجاد شد و میلگرد ۱۴ نیشابور با افزایش حدود ۵۰۰ تومانی در بازار ۱۶ هزار و ۲۰۰ تومان معامله شد.
بررسی نمودار قیمت میلگرد و نوسانات آن در بازار ایران به فعالان اقتصادی و مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا از سیر تغییرات مطلع شده و پیش‌بینی قیمت آهن آلات را امکان‌پذیر کرده و از طرفی دیگر به شناخت عوامل تأثیرگذار در ایجاد نوسانات در ماه‌های گذشته نیز کمک می‌کند.
به‌طورکلی، قیمت میلگرد ۱۴ در ماه‌های گذشته با نوسانات جزئی همراه بود؛ در واقع می‌توان گفت میزان نوسان بازار پایه فرابورس به رغم نوسانات کاهشی یا افزایشی که میلگرد از ابتدای سال تجربه کرده، اما گزارش‌های بازار آهن حاکی است که پایه قیمت میلگرد به طور میانگین در کانال ۱۵ هزار تومانی تثبیت شده است.
از عواملی که موجب تغییر بهای میلگرد شده می‌توان به ارزش دلار، میزان تقاضا و عرضه در بازار، مذاکرات هسته‌ای و در نهایت نرخ جهانی فولاد اشاره کرد.
از ابتدای پاییز در بازار ارز شاهد افزایش ناگهانی قیمت دلار از کانال ۳۱ هزار تومانی به کانال ۳۳ هزار تومانی بودیم، افزایش نرخ دلار از واکنش منفی کشورهای خارجی درباره اوضاع متشنج کشور و اخبار منفی احیای برجام ناشی می‌شد؛ اما کسری بودجه، بی‌نتیجه ماندن مذاکرات، ادامه چاپ پول و افزایش نقدینگی مهمترین دلایلی است که به افزایش قیمت دلار منجر شده و به تداوم روند افزایشی در این بازار دامن می‌زند.
با وجود این انتشار خبر احتمال آزادسازی منابع بلوکه شده ایران، قیمت دلار در هفته سوم مهرماه عقب‌نشینی کرد و در کانال ۳۲ هزار تومانی قرار گرفت.
در بازار آهن آهن اوضاع تفاوت داشت، اگرچه افزایش ناگهانی نرخ دلار در مهرماه به تحرک نسبی نرخ آهن در این زمان منجر شد اما انتشار خبر تشدید تحریم‌ها علیه روسیه، رکود اقتصادی چین و افزایش نرخ بهره فدرال رزرو تا مرز ۴ درصد، باعث تضعیف بازار ارز و کامودیتی شد که تداوم دامپینگ فولاد روسیه را به دنبال داشت، علاوه‌بر این میزان نوسان بازار پایه فرابورس تورم نزدیک ۵۰ درصد و افزایش چاپ پول در کشور مزیدی بر آشفتگی اقتصادی و رکود بازار آهن بود که در نهایت موجب فروکش کردن نوسانات افزایشی در هفته سوم مهر شد.
قیمت میلگرد آجدار سایز ۱۴ در کارخانه ذوب آهن اصفهان در ابتدای پاییز بین ۱۵ هزار و ۹۰۰ الی ۱۶ هزار تومان معامله شد اما پس از افزایش قیمت دلار به ۱۶ هزار و ۵۰۰ تومان رسید.
بازار آهن با رکود عمیقی که در ابتدای آبان ماه تجربه کرد به کاهش قیمت برخی محصولات منجر شد که در همین راستا میلگرد ۱۴ ذوبی با کمی کاهش قیمت مجدد روی کانال ۱۶ هزار تومان قرار گرفت، اما با اوج گرفتن قیمت دلار در پایان نیمه دوم آبان شاهد برخی نوسانات افزایشی در نرخ این محصول بودیم.
اوضاع بازار ارز و چسبندگی نرخ دلار نزدیک کانال ۳۳ هزار تومان بیانگر کنترل فیزیکی بازار است؛ حجم انفجاری نقدینگی و اوضاع اقتصاد کشور، جهش ناگهانی و در رفتن فنر فشرده شده قیمت دلار را در پی دارد که از ابتدای هفته دوم آبان ماه به تدریج شاهد این اتفاق بودیم، به طوری که گویا موج پنجم افزایش قیمت دلار آغاز شده و نرخ دلار در نزدیکی کانال ۳۴ هزار تومان اعلام شد.
بازار آهن و فولاد در رکود و ثبات عمیمقی به سر می‌برد آما با افزایش ۲ هزار تومانی قیمت دلار، پایان هفته دوم آبان ماه با تحرکات جزئی در برخی مبادی فروش همراه بود و برخی از عرضه‌کنندگان درصدد افزایش قیمت‌ها بودند.
تداوم خروج سرمایه از بورس
روند نزولی بورس تهران در هفته‌های اخیر شدت گرفته است.
در نخستین روز از آبان شاهد سقوط نماگر بورس به کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحدی بودیم. این روند نزولی تا 4 آبان ادامه یافت و شاخص کل به یک میلیون و ۲۴۱ هزار واحدی نیز رسید. اما با تداوم ریزش نماگر بورس و موج جدید اعتراضات سهامداران بورسی، سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام به تصویب محرک های مختلفی در حمایت از بازار سرمایه کرد؛ بدین ترتیب شاهد سبزپوشی بازار در یک هفته اخیر بودیم. نماگر بازار روز پایانی هفته را نیز مثبت به پایان رساند، هرچند این روند رو به رشد در شرایطی ثبت شد که نیمی از سهم های بازار شرایط منفی را تجربه کردند. سبز پوشی بازار در نخستین روز هفته سوم آبان نیز ادامه داشت تا جایی که شاخص کل با رشد 44هزار واحدی به یک میلیون و 328 هزار واحد رسید. با وجود سبزپوشی بازار همچنان شاهد خروج پول حقیقی از بازار هستیم. در واقع با توجه به شرایط حاکم بر بورس تهران، خروج پول حقیقی ها را باید بازخورد سهامداران نسبت به موقعیت کنونی دانست، چراکه تمامی شاخص های اثرگذار بر بازار سرمایه ازجمله مسائل سیاسی و برجام، روند قیمت کامودیتی ها در بازار جهانی، ثبات حاکم بر اقتصاد و سیاست کشور و. همگی نامطلوب هستند. علاوه بر این، چشم انداز مثبتی برای بورس تهران پیش بینی نمی شود. البته در موقعیت کنونی همچنان بسیاری از شرکت های حاضر در این بازار به شدت ارزنده هستند، اما ارزش ذاتی سهم، تنها یک فاکتور موثر بر عملکرد بورس است. سایر فاکتورهای اقتصادی نیز بر عملکرد بورس تهران اثرگذار هستند و نباید به سادگی از کنار آنها گذشت.
اعتماد سهامداران را به بورس برمی گردانیم
با وجود مشکلات عمیقی که بر بازار سرمایه کشور سایه انداخته، رئیس سازمان بورس وعده بازگشت اعتماد را به بورس تهران داد. وی با بیان اینکه بازگشت اعتماد سهامداران، اقدامی سخت اما شدنی است، گفت: به صورت دائم در حال برگزاری جلسات با بانک مرکزی به منظور کنترل نرخ سود بانکی هستیم. به گزارش سنا، مجید عشقی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار به اقدامات سازمان بورس برای بهبود وضعیت فعلی معاملات بازار سهام و نیز کاهش نوسانات این بازار تاکید کرد و گفت: ابزارسازی و نهادسازی از جمله اقداماتی است که از مدت ها قبل در سازمان بورس آغاز شده و ادامه دار خواهد بود. علاوه بر این سعی داشتیم تا اقدامات لازم در زمینه راه اندازی انواع صندوق سرمایه گذاری مانند صندوق اهرمی، صندوق با اصل تضمین سرمایه و صندوق املاک و مستغلات را در دستور کار قرار دهیم. این صندوق ها از جمله صندوق هایی بودند که برای نخستین بار راه اندازی شدند و سرمایه گذاران با سطح ریسک های مختلف می توانند اقدام به سرمایه گذاری در این صندوق ها کنند. وی بیان کرد: از سوی دیگر، موضوع تاسیس نهادهای مالی جدید در حوزه سبدگردانی و کارگزاری برای ارائه خدمات جدید به سهامداران مورد بحث قرار گرفت و مجوزهای جدیدی در این زمینه ارائه شد. رئیس سازمان بورس به دیگر برنامه های این سازمان برای تغییر مسیر معاملات بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: اقدام دیگر مربوط به تزریق منابع در صندوق های حمایتی مانند صندوق تثبیت و توسعه بازار سرمایه است. این سیاست ادامه دار است و منابع خوبی به صندوق تثبیت وارد خواهد شد. عشقی با بیان اینکه شوک های واردشده به بازار از جمله مواردی است که به اعتماد سرمایه گذار ضربه می زند، افزود: اکنون و در وضعیت فعلی به دلیل اعمال افزایش دامنه نوسان، وجود بازارگردانان و نیز صندوق های حمایتی، عموما با صف فروش در بازار مواجه نیستیم. معاون وزیر اقتصاد ادامه داد: با این وجود، تغییرات رخ داده در کشور و سطح بین المللی مانند نوسان نرخ کالا و نرخ بهره جهانی در اروپا و امریکا باعث شد سهامداران از سرمایه گذاری در بازار عقب نشینی کنند و در انتظار بازگشت شرایط پایدار باشند.
وی با بیان اینکه اعتماد به سرمایه گذاری در بورس باید به مرور به بازار بازگردد که قطعا اقدامی سخت، اما شدنی است، گفت: در دوره های مختلف، این مسئله را تجربه کرده ایم که اعتماد به راحتی به بازار بازنمی گردد، زیرا سرمایه حساس به اتفاقاتی است که رخ می دهد، اما با استفاده از تجربیات قبلی، رفع ابهام ها در سطح کلان اقتصاد، عملیاتی کردن برنامه های توسعه ای و مشورت با خود فعالان بازار و صاحب نظران، اعتماد را به بازار
برمی گردانیم.
اکنون رقمی برای واریزی به صندوق تثبیت باقی مانده که به نظر می رسد تا چند روز آینده رقم قابل توجهی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شود. اکنون همه تلاش خود را به کار می گیریم تا منابع صندوق های حمایتی تامین شود و این اطمینان را به بازار بدهیم که همواره خریدار در بازار وجود دارد.
وی با بیان اینکه بسیاری از سهم ها ازنظر ارزش جایگزینی و سودآوری در موقعیت خوبی قرار دارند، اظهار کرد: همسو با خروج نقدینگی از بازار، ورود نقدینگی وجود دارد عددی که در یک دوره توسط حقیقی ها از بازار خارج شده، توسط حقوقی ها به بازار وارد شده است؛ بنابراین نمی توان اعلام کرد در مقابل خروج نقدینگی، هیچ پولی وارد بازار نشده
است.
عشقی با بیان اینکه با گذشت نوسانات، شرایط فعلی بازار رو به بهبود خواهد رفت، گفت: این جهت گیری در دولت وجود دارد تا در تصمیمات بودجه، برنامه هفتم توسعه و نیز تصمیماتی که به طور مستمر در دولت اتخاذ می شود به سمت افزایش سرمایه گذاری و اجرای طرح توسعه توسط شرکت ها پیش برود.
سبزپوشی بورس، فرصت خروج حقیقی ها
یاسر فلاح، کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با صمت اظهار کرد: با وجود ارائه بسته های حمایتی از بورس از سوی سازمان بورس و اوراق بهادار، همچنان شاهد روند خروج پول به ویژه از سوی سهامداران حقیقی از بورس هستیم. در واقع حتی در روزهای سبزپوشی بازار نیز روند خروج قابل توجه سرمایه از این بازار ادامه دارد. وی افزود: در واقع در شرایطی که اعتماد از بازار رخت بر بسته، نمی توان انتظار داشت صرفا با اعلام یک بسته حمایتی، مردم مجددا به بورس اعتماد و سرمایه خود را در این بازار، سرمایه گذاری کنند. از شرایط کنونی می توان با عنوان غلبه ترسی عمومی یا پنیک نام برد. در شرایطی که ترس عمومی نسبت به یک بازار شکل می گیرد، نمی توان به آسانی اقدام به مدیریت شرایط و تغییر نگاه مردم کرد. فلاح تاکید کرد: در این شرایط، دولت باید اقداماتی را برای بازگشت اعتماد به بورس تهران ترتیب دهد. این اقدامات باید همزمان در دو جبهه فرهنگی و عملیاتی اجرایی شوند. اقدامات یادشده با هدف بازگشت دوباره اطمینان خاطر به سرمایه گذاران موردتوجه هستند، چراکه در حال حاضر هر رشدی در بورس برای سرمایه گذاران خرد حقیقی به منزله فرصتی برای فروش و خروج از این بازار تعبیر می شود. این موضوع باید از سوی سیاست گذار و رگولاتوران بازار، مدیریت شود. دولت باید به میدان بیاید و بی اعتمادی حاکم بر بازار را برطرف و تصمیمات نادرستی که از میزان سودآوری صنایع بورسی و شرکت ها کاسته را لغو کند. در همین حال رویه های حاکم بر بورس و سایر متغیرهای اقتصادی اصلاح شود تا در نهایت پس از گذشت زمانی منطقی، شاهد بازگشت ثبات و آرامش به بازار سرمایه کشور باشیم. این کارشناس بازار سرمایه گفت: با توجه به شرایط حاکم بر کشور، عملا پیش بینی اقتصاد ایران در آینده با ابهام روبه رو شده و طبیعتا پیش بینی پذیری بازار سرمایه نیز از دست رفته است. در شرایطی که نمی توان تحلیل دقیقی از پارامترهای اقتصادی در آینده ارائه داد، به تبع بورس تهران نیز با ابهامات جدی روبه رو خواهد بود. فلاح گفت: با این وجود باید تاکید که اغلب سهم های حاضر در بورس تهران به شدت ارزنده هستند؛ بنابراین اگر فردی با دید بلندمدت اقدام به سرمایه گذاری در بورس کند، بدون تردید منتفع خواهد شد.
راهکار بازگشت رونق
مجتبی دیبا، کارشناس بازار سرمایه در گفت وگو با صمت و در تشریح دلایل تداوم روند خروج پول از بازار سرمایه کشور اظهار کرد: بازار سرمایه از ارزندگی قابل توجهی برخوردار است، با این وجود، همچنان جذابیت بازارهای پولی و همچنین سایر بازارهای مالی، جذابیت به مراتب بالاتری در مقایسه با بورس تهران
دارند.
وی افزود: تفکر غالب میان فعالان حقیقی و غیرمتخصص حکایت از آن دارد که ریسک های سیاسی و اقتصادی می تواند به نابودی بازار سهام منتهی شود؛ بنابراین ترجیح می دهند سرمایه خود را در قالب طلا و ارز نگه داری کنند یا در مواردی پس انداز پول در بانک و خرید اوراق را به سبب سود تضمین شده به سرمایه گذاری در بورس ترجیح می دهند. دیبا گفت: با این وجود، تحلیلگران از مدت ها پیش تاکید دارند که سهم های بورس تهران در محدوده ارزندگی قرار دارند.
این کارشناس بورس افزود: تفکر غالب میان سهامداران بورسی مبنی بر از میان رفتن ارزش سهام با ریسک های سیاسی و اقتصادی درست نیست، چراکه بسیاری از سهم های این بازار به قدری ارزنده هستند که عملا از بین رفتن آنها معنی ندارد. به عنوان مثال، سهم های ارزنده ای همچون فولاد یا فملی بر پایه تولید در یک مجموعه بزرگ صنعتی، ارزشمند هستند؛ بنابراین این واحدهای تولیدی بزرگ تحت تاثیر هر شرایطی به فعالیت خود ادامه خواهند داد.
این کارشناس بازار سرمایه در ارزیابی طرح های حمایتی از بورس تهران و تاثیرگذاری آن بر شاخص بورس، اظهار کرد: متاسفانه طرح های حمایتی که از بازار سرمایه مطرح می میزان نوسان بازار پایه فرابورس شود، فاقد کارآیی لازم هستند و تنها راهکار حمایت از بورس تهران، از دست رفتن وجهه بازار پولی است. در سال ۱۳۹۹ شاهد افت نرخ بهره بانکی تا ۱۰ درصد نیز
بودیم.
این سیاست از جذابیت بازار پولی کاست و به رشد بورس تهران و جذب نقدینگی به این بازار منتهی شد. حال چنانچه مجددا شرایط مشابهی پدید آید، شاهد بازگشت دوباره رونق به بازار سرمایه خواهیم بود.
دیبا در ادامه سیاست دولت در فروش اوراق را هم مانع بازگشت رونق به بورس تهران دانست و گفت: اوراق فروشی دولت با هدف تامین کسری بودجه انجام می شود و ضربه های متعددی را به بازار سرمایه تحمیل می کند؛ بنابراین چنانچه اوراق فروشی دولت محدود شود، شاهد رفع چنین مشکلاتی خواهیم بود.
این کارشناس بورس گفت: در حال حاضر، پول در دست حقوقی های بازار است، با این وجود، گویا هنوز زمان حمله به بازار برای خرید سهم، شروع نشده است. چنانچه این زمان آغاز شود، شاهد بازگشت پویایی به اقتصاد کشور خواهیم بود.
دیبا گفت: با توجه به شرایط حاکم بر سیاست و اقتصاد کشور، آینده بازار سرمایه روشن و قابل پیش بینی به نظر نمی رسد. چنانچه تنها المان های اقتصادی بر عملکرد بورس تهران اثرگذار بودند، می شد ادعا کرد بورس تهران در نیمه دوم سال ۱۴۰۲ به مرحله صعود قوی خود بازمی گردد، اما شرایط سیاسی حاکم بر کشور عملا پیش بینی های این بازار را بی اعتبار می کند.
وی با اشاره به روند صعودی بهای ارز در ماه های گذشته، اظهار کرد: در حال حاضر قیمت دلار در بازار آزاد از مرز ۳۴ هزار تومان نیز عبور کرده است. البته برخی فعالان اقتصادی، تداوم روند رو به رشد دلار را ترفندی از سوی دولت برای جذب نقدینگی از سوی مردم عنوان می کنند. با این وجود، حتی روند رو به رشد قیمت ارز نیز نتوانسته از بورس تهران حمایت کند.
دیبا افزود: پس از حمله تروریستی به شاهچراغ، تنش ها و ریسک های ژئوپلتیک نیز منطقه را تهدید می کند و همین موضوع، فشار مضاعفی به این بازار وارد خواهد کرد. از مجموع موارد یادشده می توان این طور جمع بندی کرد که بازار سرمایه در کوتاه مدت، روزهای خوبی را پشت سر نخواهد گذاشت.
سخن پایانی
به دنبال تداوم سقوط شاخص بورس در هفته های اخیر و تشدید موج اعتراضات از سوی سهامداران، سازمان بورس و اوراق بهادار، اقدام به تصویب محرک های مالی کرد؛ بدین ترتیب شاخص کل بورس در هفته جاری سرانجام سبزپوش شد، هرچند این سبزپوشی با جریان قابل توجه خروج سرمایه از بازار سرمایه همراه بود. گویی فعالان بازار، دیگر به بسته های محرک بورس اعتماد ندارند و این بازار جذابیت خود را از دست داده است. نگاهی گذرا به عملکرد بورس تهران در یک سال و نیم گذشته حکایت از آن دارد که وعده های مطرح شده برای این بازار، عملا کارآیی لازم را نداشته و نتوانسته اند به بازگشت اعتماد به بازار سرمایه منتهی شوند. شاید به این علت که بخش بزرگی از وعده ها تنها در حد حرف و شعار و مصوبه باقی می مانند، اما در عمل، میان نهادهای اقتصادی، عزم کافی برای اجرای این وعده ها وجود ندارد و بدین ترتیب آسیب های قابل توجهی به بورس تهران و به ویژه سرمایه گذاران حقیقی تحمیل می شود. درنتیجه اعتماد سهامداران به بورس برای همیشه از بین می رود و شاهد خروج مداوم نقدینگی از بورس تهران خواهیم بود.
پیش بینی بورس فردا ۱۶ آبان ۱۴۰۱ / بازار فردا قرمز می‌شود
به گزارش نبض بازار ، بورس اوراق بهادار تهران این روز‌ها تحت تأثیر بسته ده‌بندی حمایت از بازار سرمایه از یکسو و روند رو به رشد قیمت دلار در بازار کمی جان گرفته است، به گونه‌ای که امروز هم در یک روند کاملاً افزایشی قرار گرفت و در پایان معاملات امروز یکشنبه ۱۵ آبان شاخص کل بورس با رشد ۱۶ هزار و ۳۵۱ واحد نسبت به روز قبل به رقم یک میلیون و ۳۴۴ هزار و ۶۷۶ واحد رسید.
همچنین شاخص کل با معیار هموزن با رشد ۵ هزار و ۷۸ واحد به رقم ۳۷۹ هزار و ۸۶۲ واحد رسید. ارزش بازار در بورس تهران به بیش از ۴ میلیون و ۹۷۶ هزار میلیارد تومان رسید.
معامله‌گران امروز بیش از ۷.۵ میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب ۳۴۴ هزار فقره معامله و به ارزش ۳ هزار و ۸۴۵ میلیارد تومان داد و ستد کردند.
همه شاخص‌های بورس امروز هم سبز شدند، به گونه‌ای که شاخص کل و شاخص قیمت با معیار وزنی ـ ارزشی ۱.۲ درصد رشد کردند، این دو شاخص در معیار هموزن ۱.۳ درصد افزایش یافتند.
شاخص آزاد شناور ۱.۳ درصد رشد کرد، شاخص بازار اول بورس ۱.۶ درصد تقویت شد و شاخص بازار دوم بورس به اندازه ۰.۷۲ درصد رشد کردند.
نماد‌های ملی مس، گل‌گهر، گسترش نفت و گاز پارسیان، شستا، کشتیرانی جمهوری اسلامی، فولاد خوزستان و سرمایه‌گذاری غدیر به ترتیب بیشترین اثر افزایشی در شاخص بورس را داشتند.
در فرابورس ایران هم شاخص کل با ۱۲۷ واحد افزایش به رقم ۱۷ هزار و ۸۳۴ واحد رسید. ارزش بازار اول و دوم فرابورس ایران به بیش از ۹۷۱ هزار میلیارد تومان رسید.
ارزش بازار پایه فرابورس که شرکت‌های تازه وارد به بازار سرمایه و شرکت‌های اخراجی از بازارهای اصلی را شامل می‌شود به ۳۲۱ هزار میلیارد تومان رسید.
معامله‌گران امروز بیش از ۳.۸ میلیارد سهام حق‌تقدم و اوراق مالی در قالب ۲۱۲ هزار فقره معامله و به ارزش ۴ هزار و ۲۴۷ میلیارد تومان داد و ستد کردند.
پیش بینی بورس دوشنبه ۱۶ مهر
با توجه به روند معاملات روز یکشنبه به نظر می‌رسد که بورس روز دوشنبه نسبت به یک هفته گذشته با افزایش فشار فروش نسبی همراه شود. هر چند چندان بعید به نظر نمی رسد که این فشار فروش به قرمزپوشی بازار سهام منتج شود اما حداقل اینگونه به نظر می رسد که کمی از آتش بورس در معاملات روز دوشنبه کاسته شود. این موضوع به ویژه در نمادهایی که ابتدای هفته گذشته با حمایت قوی تری همراه بودند، بیشتر مشهود خواهد بود.
عرضه ارز‌های پرطرفدار بیشتر از تقاضا شد/ راهکار‌های عملیاتی برای تعادل بازارهای طلا و ارز
با شرایط مطلوب ذخایر ارزی کشور و همچنین راهکار‌های ارائه شده بانک مرکزی برای مدیریت عرضه و تقاضا در بازار ارز، نوسانات هیجانی و صف‌های جلوی صرافی‌ها در حال حذف شدن، بازار بورس به سمت مثبت شدن و بازار ارز و سکه هم به سمت تعادل سوق می‌یابد.
به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری دانشجو؛ بازارهای طلا و ارز طی هفته گذشته نوسانی بود، اما بانک مرکزی که در یک‌سال گذشته سیاست حضور فعال به‌عنوان بازارساز را در دستور کار قرار داده، این بار هم بیکار ننشست و بسته‌ای از سیاست‌های متنوع را برای مدیریت بازار روی میز گذاشت.
با ابتکار بانک مرکزی از همین امروز «سامانه برخط صرافی‌ها برای فروش ارز» شروع به کار می‌کند. همچنین از این هفته «گواهی سکه بهار آزادی» عرضه خواهد شد و «تولید سکه از طلای آب‌شده»، آن هم با همکاری بخش خصوص و نظارت بانک مرکزی کلید می‌خورد.
علاوه بر این رئیس‌کل بانک مرکزی از برنامه دولت برای «حذف مالیات بر سود سپرده اشخاص حقوقی از بودجه ۱۴۰۱» خبر داده که می‌تواند انگیزه خروج پول‌های بزرگ از حساب‌های بانکی را خنثی کند.
در مجموع به نظر می‌رسد ابزار‌هایی که بانک مرکزی تدارک دیده، از جنس بازار است و نشان می‌دهد ساکنان خیابان میرداماد از پشت دیوار‌های شیشه‌ای بانک مرکزی، کف بازار را به‌خوبی می‌بینند و زبانش را می‌فهمند و لذا امید است این تدابیر تأثیر خوبی بر آرامش بازار داشته باشد.
درک درست از فرایند بازار
برای درک بهتر نوسانات هفته گذشته و تأثیر سیاست‌های بانک مرکزی، باید در ابتدا تصویر درستی از مؤلفه‌های بنیادی بازار و شیوه کارکرد آنها داشته باشیم. با دریافت این سازوکار، هم علت نوسانات و هم راهکار‌های بازگشت به تعادل آشکار می‌گردد.
بازار ارز و طلا هم مانند سایر بازارهای اقتصادی، دو سمت عرضه و تقاضا دارند که زورآزمایی آنها، جهت حرکت بازار را نشان می‌دهد. هرچه عرضه بیشتر باشد، رقابت بیشتر و قیمت‌ها متعادل می‌شود و اگر عرضه عقب بیفتد، زمینه برای افزایش قیمت مهیا خواهد شد.
البته برخی اتفاقات می‌تواند سمت عرضه یا تقاضا را دچار التهاب کند؛ مثلاً تحریم‌های خارجی و ممانعت از وصول درآمد‌های نفتی ایران در سال‌های گذشته سمت عرضه ارز را تحت فشار قرار داده بود که در یک سال اخیر تا حدود زیادی این مشکل کنار رفته است. همچنین برخی اتفاقات سیاسی داخلی و خارجی باعث ایجاد موج‌های زودگذر تقاضای کاذب شده که پس از مدتی فروکش کرده است؛ بنابراین باید پیش از هر تحلیلی، درک درستی از نیرو‌های عرضه و تقاضا در بازار ارز ایران داشته باشیم.
عرضه قدرتمند
اعداد و ارقام نشان می‌دهد وضعیت سمت عرضه در بازار ارز ایران بسیار خوب است. رئیس‌کل بانک مرکزی روز پنجشنبه هفته گذشته در تشریح برنامه‌های این بانک برای مدیریت بازار ارز اعلام کرد: «در حال حاضر، در سامانه نیما عرضه‌ها به‌مراتب بیش از تقاضاست. برای نمونه از ابتدای سال تا روز چهارشنبه ۱۱ آبان‌ماه حدود ۲۶.۵ میلیارد دلار در سامانه نیما معامله انجام شده است و نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۶۷ درصد در سامانه یاد شده در عرضه‌ها و معاملات رشد داشتیم. همچنین کل تأمین ارز برای واردات کشور در بازه زمانی یاد شده معادل ۳۸.۵ میلیارد دلار بوده است که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۲۲ درصد رشد داشته است».
علی صالح‌آبادی درباره معاملات اسکناس هم توضیح داد: «۱.۵ میلیارد دلار حجم معاملات اسکناس بوده که نسبت به دوره مشابه سال گذشته ۴۰ درصد رشد کرده است؛ بنابراین از نظر عرضه وضعیت مطلوبی داریم و مشکلی خاصی در زمینه عرضه ارز وجود ندارد».
وی بر این نکته هم تأکید کرد که «مقرر شده است در سامانه نیما عرضه‌ها در زمینه ارز‌هایی که مورد اقبال بخش خصوصی است و تقاضای بیشتری دارد، همچنان تداوم یابد و تقاضایی که برای نیاز‌های واقعی مردم وجود دارد پوشش داده شود».
پرشدن دست بازارساز از آنجا به‌دست‌آمده که دولت سیزدهم طی یک سال گذشته راهکار‌های ابتکاری برای فروش نفت و بازگشت درآمد‌های آن به کار بسته و همزمان توسعه تجارت خارجی را با همه توان دنبال نموده و تسهیلاتی برای بازگشت ارز صادرکنندگان ارائه کرده است.
در تصدیق وضعیت مطلوب ارزی کشور، صندوق بین‌المللی پول هم در جدیدترین گزارش خود ذخایر ارزی واقعی ایران را ۱۲۲ میلیارد دلار اعلام و ایران را به‌عنوان سومین کشور بزرگ دارنده ذخایر ارزی در منطقه غرب آسیا، شمال آفریقا و آسیای مرکزی معرفی کرده است.
ریشه‌یابی تقاضای سفته‌بازانه
این خبر‌ها پیام مهمی به بازار مخابره می‌کند که مشکلی در سمت عرضه وجود ندارد، بنابراین نوسانات هفته گذشته بازار ارز و متعاقباً بازار طلا را باید در سمت تقاضا جستجو کرد که از قضا بانک مرکزی بسته سیاستی خود را بر این بخش متمرکز نموده میزان نوسان بازار پایه فرابورس است.
جریان رسانه‌ای که طی دو ماه گذشته به فضای روانی جامعه هجوم آورده و بحران‌سازی مصنوعی را با مشکلات اقتصادی پیوند زده، طی یک هفته گذشته، به سمت بحرانی جلوه دادن اقتصاد کشور روی آورده است تا بدین‌گونه تقاضای احساسی در عموم جامعه شکل بگیرد که یکی از دلایل تشکیل صف در برابر صرافی‌ها، همین فضاسازی‌ها بوده است.
در این زمینه مجید رضا حریری؛ از اعضای ارشد اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با خبرنگار ایبِنا، ضمن یادآوری مسائلی که به بحران‌های اقتصادی شدت بیشتری می‌دهد، تصریح کرد: «اتفاقات اخیر در حوزه داخلی متأسفانه مقداری سطح انتظار تورمی را بالا برده و منجر به مسائلی شده که تقاضای دلار به‌صورت اسکناس را افزایش داده است. طبیعی است وقتی بحران سیاسی داخلی و خارجی پیش می‌آید انتظارات فزاینده و تقاضا‌های کاذب بسیاری را به بازار هدایت می‌کند».
وی این نکته را هم تذکر داد که «پول‌هایی که اشخاص حقیقی از بورس در یک ماه اخیر خارج و به بازارهای موازی مانند مسکن، خودرو، ارز و طلا منتقل کردند منجر به نوسانات بزرگی در این بازار‌ها شده که اینک شاهد تخلیه این هیجانات در بازار ارز هستیم. به‌هرحال چالش‌های امروز اقتصاد شاید به شکل اقتصادی قابل‌تحلیل نباشد چرا که بیشتر حاصل از هیجانات موقتی است».
مدیریت هوشمند در برابر بحران‌سازی
بانک مرکزی در مواجهه با این فضا، از راهکار‌های خود برای اولاً؛ تفکیک تقاضای واقعی از سفته‌بازی و ثانیاً؛ مدیریت تقاضای واقعی رونمایی کرده است.
یکی از برنامه‌های بانک مرکزی تسهیل مبادلات ارزی مردم است. در این راستا سامانه برخط صرافی‌ها، با هدف تسهیل ارائه خدمات به متقاضیان از امروز فعالیت خود را آغاز کرد.
افرادی که متقاضی خرید ارز هستند می‌توانند به‌جای مراجعه حضوری به صرافی‌ها ابتدا درخواست خود را ثبت و پس از احراز هویت، برای دریافت ارز به صرافی مراجعه کنند. این اقدام به‌سهولت و دسترسی به معاملات ارزی و جلوگیری از سوءاستفاده دلالان از مردم و تشکیل صف در برابر صرافی‌ها کمک خواهد کرد.
ارائه گواهی سپرده سکه
معمولاً نوسانات بازار ارز و طلا با یکدیگر پیوند خورده‌اند و مدیریت تقاضا باید به طور همزمان در این بازار‌ها صورت بگیرد. به همین علت علی صالح‌آبادی پنجشنبه گذشته از دو تصمیم مهم بانک مرکزی در این زمینه رونمایی کرد. او اعلام کرد که از هفته جاری گواهی سپرده سکه طلا از طریق بورس عرضه می‌شود. این اوراق معاف از مالیات بوده و با سررسید شش‌ماهه، منتشر خواهد شد.
صالح‌آبادی همچنین توضیح داد: «تسویه اوراق سکه بهار آزادی، به قیمت روز و معاملات ثانویه آن در بورس امکان‌پذیر است؛ بنابراین این اوراق ابزار جدیدی است که می‌تواند متقاضیان سرمایه‌گذاری در بازار سکه را جذب و به تعادل بازار کمک کند».
ضرب سکه با همکاری بخش خصوصی
رئیس‌کل بانک مرکزی خبر داد: باتوجه‌به حباب موجود و تقاضای فعالان بخش خصوصی از بانک مرکزی، مقرر شد طلای آب شده ارائه و سپس به سکه تبدیل و در بازار عرضه شود. این موضوع تحت نظارت بانک مرکزی خواهد بود و البته توسط بخش خصوصی می‌تواند این کار انجام شود.
به اعتقاد صاحب‌نظران تصمیمات دوگانه سیاست‌گذار پولی ازیک‌طرف عرضه سکه را افزایش می‌دهد و از سوی دیگر با ارائه گواهی سکه، تقاضا برای سکه فیزیکی را می‌کاهد که هر دو این موارد به مدیریت تقاضا و فروکش کردن تب تقاضا کمک خواهد کرد.
مدیریت نقدینگی
لازم به یادآوری است که ریشه بسیاری از مشکلات اقتصادی ایران نقدینگی سرسام‌آور تولید شده در سال‌های گذشته به‌ویژه در دهه ۹۰ است. این سیل نقدینگی که با رشد اقتصادی نزدیک به صفر در این دهه همراه گردید، به تورم‌های زیاد و ریشه‌دار انجامید که هنوز گریبان‌گیر کشور است. بااین‌حال دولت سیزدهم در یک‌سال اخیر توانسته افسار تورم افسارگسیخته را بکشد؛ ولی هنوز تا نقطه مطلوب راه زیادی مانده است.
نرخ رشد نقدینگی (دوازده‌ماهه) از ۴۰.۵ درصد در آغاز بکار دولت سیزدهم در پایان شهریور پارسال به ۳۵ درصد در پایان شهریور ۱۴۰۱ کاهش یافته و رشد پایه پولی در دوازده ماهه منتهی به شهریورماه سال ۱۴۰۱ هم ۳۳.۱ درصد بوده است. این در حالی است که نرخ رشد پایه پولی در پایان شهریور ۱۴۰۰ رقم ۳۹.۵ درصد را ثبت کرده بود.
با ادامه این روند که به کنترل تورم هم انجامیده، امید است زمینه اصلی بروز تورم و نوسان قیمتی در بازار‌ها از جمله بازار طلا و ارز برچیده شود.
افزایش بیکاری در آمریکا به سود فلزی‌هاست؟
افزایش نرخ بیکاری در آمریکا و احتمال کاهش سیاست تهاجمی از سوی فدرال رزرو برای ماه دسامبر، احتمال کاهش قرنطینه در چین، صعود بهای انرژی، محدودیت در عرضه معدنی مس و درخواست برخی شرکت‌های برای تحریم آلومینیوم و نیکل روسیه از سوی بورس فلزات لندن به رشد قیمتی در بازار فلزات پایه منجر شد.
به گزارش اکوایران، هفته ابتدایی ماه نوامبر با ثبت بازده مثبت از سوی فلزات پایه به اتمام رسید، بخش قابل توجهی از این رشد قیمتی در روز پایانی هفته یعنی جمعه چهارم نوامبر رقم خورد به نحوی که ظرف این روز در معاملات آتی کامکس، مس رشدی 7.46 درصدی، روی افزایشی 5.6 درصدی، نیکل رشدی 4.5 درصدی و آلومینیوم افزایشی 4 درصدی را به ثبت رساندند. انتشار اخباری مبنی بر کاهش محدودیت کرونایی در چین از سوی یک منبع ناشناس، عزم جدید سیاست‌گذاران چینی برای بازگرداندن اقتصاد این کشور به مسیر رشد، جهش یکباره در بازار نفت و تضعیف شاخص دلار آمریکا از مهمترین دلایل سبزپوشی بازارهای کالایی ظرف هفته ابتدایی ماه نوامبر بود.
انتشار داده‌های اشتغال و نرخ بیکاری آمریکا در روز جمعه چهارم نوامبر دیگر موضوع اثرگذار بر بازارهای کالایی بود؛ 261 هزار شغل جدید در این ماه در ایالات متحده ایجاد شد که این رقم بهتر از پیش‌بینی‌ها بود اما نرخ بیکاری آمریکا از 3.5 درصد برای ماه سپتامبر به 3.7 درصد برای ماه اکتبر رسید. افزایش نرخ بیکاری داده‌ای منفی برای اقتصاد آمریکاست و برخی تحلیلگران انتظار دارند که انتشار این داده باعث شود تا فدرال رزرو از میزان رشد نرخ بهره برای ماه نوامبر بکاهد و این موضوع به سود بازارهای کامودیتی تمام شود.
مس کانال 8 هزار دلاری را بازپس گرفت
فلز سرخ ظرف روزهای ابتدایی هفته گذشته نوسان نرخ محدود کاهشی داشت؛ اما این روند ظرف روز پایانی هفته ادامه‌دار نشد به نحوی که مس در روز جمعه چهارم نوامبر رشد 7.5 درصدی را در معاملات آتی کامکس به ثبت رساند و به این ترتیب پس از 10 هفته این فلز در بورس نیویورک به کانال 8 هزار دلاری صعود کرد. مس در روز چهارم نوامبر با نرخ 3.7 دلار به ازای هر پوند معادل 8 هزار و 150 دلار به ازای هر تن در معاملات آتی کامکس مورد معامله قرار گرفت.
انتشار خبر کاهش محدودیت کرونایی در چین از سوی منبعی ناشناس از مهمترین دلایل بازگشت مثبت قیمتی در بازار فلز سرخ بود؛ البته کسری عرضه نیز از این رشد قیمتی حمایت کرد. تولید مس شیلی ظرف ماه سپتامبر 4 درصد کاهش داشت.
با این وجود برخی تحلیلگران اقتصادی نسبت به خبر کاهش محدودیت کرونایی در چین بدبین بوده و آن را شایعه‌ای غیرموثق می‌دانند؛ کارولین بین، اقتصاددان ارشد کالا در کپیتال اکونومیکس از جمله افرادی است که به سطح پایین آخرین دوز واکسیناسیون در چین اشاره داشت و اعلام کرد بعید است این شایعه به واقعیت تبدیل شود.
احتمال تحریم آلومینیوم روسیه محرک رشد قیمتی
آلومینیوم نیز ظرف هفته ابتدایی ماه نوامبر رشدی 6.5 درصدی را در معاملات آتی بورس کامکس به ثبت رساند و با نرخ 2 هزار و 355 دلار به ازای هر تن در روز چهارم نوامبر به فروش رفت که این رقم بیشترین بهای فروش آن ظرف 3 هفته اخیر بود. جهش بهای نفت و گاز طبیعی در روز پایانی هفته با نزدیک شدن به موعد تحریم نفتی روسیه و اعمال سقف قیمتی بر روی آن از رشد نرخ آلومینیوم در بازارهای جهانی حمایت کرد. از آلومینیوم به عنوان انرژی جامد نیز یاد می‌شود، صعود بهای انرژی با افزایش هزینه تولید از رشد بهای این فلز حمایت می‌کند. در عین حال شرکت آلکوا ظرف 2 ماه اخیر طی 3 نامه جداگانه خواهان تحریم آلومینیوم تولیدی در روسیه از سوی بورس فلزات لندن شد. روسال به‌عنوان بزرگترین تولیدکننده آلومینیوم روسیه این درخواست را تلاش رقیب خود برای ایجاد جریان افزایش قیمت در بازار آلومینیوم عنوان کرد. روسال اضافه کرد با توجه به ثبت سفارش قوی برای محصولات این شرکت از سوی مشتریان برنامه‌ای برای تحویل محصول خود به انبارهای بورسی ندارد. به هر ترتیب تلاش آلکوا برای تحریم آلومینیوم روسیه از سوی بورس فلزات لندن می‌تواند از رشد نرخ این فلز در بازار حمایت کرد. برخی مصرف‌کنندگان آلومینیوم مخالف تحریم رسمی آلومینیوم روسیه بوده و آن را ایجاد جریان رشد قیمت در این بازار به سود سایر تولیدکنندگان شمش آلومینیوم عنوان می‌کنند.
دیدگاه شما