در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟

۱۴ سهم بنیادین که بعد از تحریم ها مقبول بازار می شوند

به گزارش پایگاه خبری بورس پرس،شرکت مشاور سرمایه گذاری ابن سینا مدبر(اماکو) در کنار معرفی ۲۳ سهم بنیادی و بدون ریسک قیمت نفت ، 14 سهم بنیادین که بعد از تحریم ها مورد استقبال قرار خواهند گرفت را نیز شناسایی و اعلام کرد.

ذکر این نکته ضروری است که فهرست ارایه شده صرفا" جهت کمک به تصمیم گیری بهتر سرمایه گذاران بوده و مسئولیت ناشی از هر تصمیمی به عهده سرمایه گذاران است. همچنین شرکت هایی که در صورت رفع تحریم ها دارای تقاضا مناسبی خواهند شد، فقط محدود به این 14 شرکت نبوده و ممکن است شرایط بازار به گونه ایی باشد که اکثر شرکت ها با اقبال بازار مواجه شوند که لزوما" به معنای داشتن شرایط بنیادین نیستند.

در وضعیت فعلی یکی از بزرگترین ریسک های سیستماتیک بازار سرمایه، مسئله تحریم و مذاکرات است. به طوریکه می توان گفت نبض بازار سرمایه با نبض مذاکرات هسته ای می زند.

تحریم‌ها موجب شده تا شرکت‌ها به عنوان اجزای اقتصاد از طرق مختلف تحت تأثیر قرار گیرند. برخی از شرکت ها به دلیل تحریم بانک‌ها و عدم امکان انتقال وجوه حاصل از فروش محصولاتشان به داخل کشور، از طریق کاهش فروش و برخی به دلیل نیاز به مواد اولیه و یا ماشین آلات از خارج و عدم امکان واردات این مواد و ماشین آلات، از طریق کاهش تولید از تحریم ها متضرر شده اند.

همه سهام بازار لزوما به یک اندازه از این موضوع تاثیر نمی پذیرند و بسته به شرایط بنیادین خود ممکن است بعد از رفع تحریم ها با شرایط مناسب تری روبرو شوند و اصطلاحا با سرعت بیشتری از شرایط مثبت بوجود آمده بهره مند شوند.

این گزارش بر آن است تا به معرفی نمادهایی بپردازد که علیرغم آسیب دیدن از تحریم‌ها، همچنان از نظر بنیادی در جایگاه نسبتا خوبی قرار دارند و در صورت انتشار اخبار مثبت در جهت لغو یا کاهش تحریم‌ها، از قابلیت بازگشت بیشتری برخوردار هستند.

نماد

تحلیل مشاور

سود 94
(ریال)

سود 93
(ریال)

درصدتغییر سود 94

سهم تعدیل منفی سود سال 93 و تعدیل مثبت سود سال 94 را به تازگی اعلام کرده است. وضعیت بنیادین سهم به علت توقف برخی خطوط تولید ریسکی برآورد می شود. پوشش 9 ماهه سود سال 93 شرکت بسیار ناامید کننده و 52 درصد است. هزینه های مالی رو به رشد است. اگرچه p/e سهم معقول است اما خرید این سهم به هیچ گروهی توصیه نمی گردد.

1173

715

64%

وضعیت عملیاتی شرکت مناسب است. سهامدار عمده شرکت سرمایه گذاری صنایع پتروشیمی می باشد. احتمال پوشش سود با توجه به پوشش مناسب 9 ماهه دارد. وضعیت ریسک شرکت متوسط ارزیابی می شود. شرکت برنامه افزایش سرمایه 200 درصدی را دارد که در سال 94 عملیاتی می شود. p/e سهم اندکی بالاست. خرید تنها درنقاط اصلاحی و برای افراد ریسک پذیر بالا توصیه می شود.

2333

1500

56%

سهم آماده بازگشت به محدوده 37000-39000 ریال می شود. مانند بقیه سهام این گروه روند سهم کم جان است و از حالت نزولی به وضعیت بدون روند تغییر کرده است. مقاومت معتبری در 35000ریال وجود دارد وجود دارد که در کوتاه مدت مانع صعود شده است اما وضعیت بنیادین سهم مناسب است و با توجه به احتمال رفع تحریم‌ها می توان انتظار جهش فوق العاده در سود آوری سهم در بلند مدت را داشت. با این وجود p/e سهم بالا است و سهم ریسکی محسوب می شود. خرید این سهم با دیدگاه بلند مدت و برای افراد ریسک پذیر متوسط و بسیار ریسک پذیر مناسب خواهد بود.

5347

3919

36%

وضعیت سهم از منظر بنیادین مناسب و در روند صعودی قرار دارد 16000ریال حمایت مهمی محسوب می شود در صور ت عبور می تواند تا 17000 ریال رشد کند. .به تازگی تعدیل مثبت 10 درصدی داشته است. شرکت وارد تولید محصولات با ارزش بالا (داروی بیماریهای خاص) شده است. ریسک عملیاتی و مالی سهم اندک است. وضعیت سودآوری، وضعیت با ثباتی است و نسبت p/e سهم کمی بالاست. سهم رشد سود خاصی را در 93 تجربه نخواهد کرد. خرید در نقاط اصلاحی با دید میان مدت و بلند مدت برای افراد ریسک پذیر متوسط مناسب ارزیابی می شود. ریسک نقد شوندگی وجود دارد و ریسک نرخ ارز به نسبت سایر شرکتهای گروه کمتر است.

2772

2173

28%

سهم در روند نزولی قرار گرفته است وضعیت بنیادین سهم مناسب است و تاثیر کمی از نرخ خوراک دارد. تقسیم سود مناسبی دارد و تنها اندکی P/E بالاتری نسبت به برخی سهام بنیادین گروه دارد. افزایش نرخ ارز و از طرفی کاهش قیمت محصولات شرکت و خوراک مصرفی شرکت اثرات متضاد بر سهم دارند. فعلاً بهتر است در مورد این سهم دست نگه دارید اما در صورت ثبات نسبی قیمت محصولات و رفع ابهامات،خرید در نقاط اصلاحی با دیدی میان‏مدت و بلندمدت برای افراد با ریسک‏پذیری متوسط و بالا توصیه می‏شود.

1326

1053

26%

سهم با شکستن سقف کانال در 2600 ریال از وضعیت بدون روند به وضعیت صعودی در آمده و در حال پول بک به سقف کانال می باشد. با دید بلندمدت و با توجه به وضعیت تکنیکال برای افراد با ریسک متوسط و با ریسک بالا توصیه می شود. ممکن است رشد اصلی این گروه بعد از توافقات هسته ای صورت پذیرد. خرید تنها با تکیه بر نقاط تکنیکال با هدف 3200 ریال در بلند مدت می تواند مناسب باشد.

650

543

20%

سهم در کانال صعودی قرار دارد اما 30000 ریال مانع جدی صعود سهم محسوب می شود. در صورت عبور می تواند به 32000 ریال هم برسد. این شرکت مالک 49% داملران است- وضعیت عملیاتی مناسبی دارد و احتمال پوشش سود آن بسیار بالا است. هزینه های مالی در حد متوسط است. وضعیت شناوری به نسبت سایر شرکتها مناسب تر است و ریسک نقدشوندگی اندکی پایین تر از بقیه سهام این گروه است. با توجه به احتمال شناسایی سود شرکت داملران ( که در حال حاضر با یکسال تاخیر ارایه می شود) ممکن است شرکت تعدیل مثبت مناسبی را اعمال کند. وضعیت این سهم با p/e کنونی، برای افراد با ریسک پذیری متوسط و بالا و برای دوره بلند مدت مناسب می باشد.

3912

3332

17%

وضعیت عملیاتی و سود آوری سهم نسبتا با ثبات ارزیابی می شود. ریسک مالی وجود ندارد و سود سهم در آخرین پیش بینی تعدیل مثبت 6 درصدی داشته است. p/e سهم به نسبت مناسب است. ریسک نرخ ارز وجود دارد. این سهم مناسب افراد کم ریسک و با ریسک متوسط است و خرید آن در نقاط اصلاحی تکنیکال و یا قبل از برگزاری مجامع جهت دریافت سود نقدی مناسب ارزیابی می گردد.

2014

1800

12%

از منظر تکنیکالی سهم توانسته روند نزولی خود را به پایان ببرد و حمایت مناسبی در محدوده 4400 ریال ایجاد کند. در عین حال محدوده 4750 ریال مانع صعود است و ممکن است سهم مدتی در این محدوده نوسان کند. ماهیت شرکت سرمایه گذاری است و بنابراین پوشش خاصی در گزارش نه ماهه منعکس نشده است و شناسایی سود منوط به برگزاری مجامع شرکت‌های زیر مجموعه می باشد. احتمال پوشش سود بسیار بالا است در مجموع سهم بسیار کم ریسک تلقی می شود و ریسک نقد شوندگی هم ندارد. این سهم مناسب سرمایه گذاری بلند مدت و افراد با درجه ریسک گریزی بالا می باشد.

996

906

10%

وضعیت بنیادین سهم بسیار مطلوب است و به نظر می رسد شرکت بتواند سود هر سهم را تا محدوده 2000 ریال افزایش دهد. ریسک نرخ ارز و ریسک مالی برای سهم تا اندازه ای وجود دارد. علاوه بر این ریسک نقدشوندگی سهم نیز بسیار بالا ارزیابی می شود. سود انباشته بالای سهم نیز نقطه قوت آن محسوب می شود. خرید در نقاط اصلاحی تکنیکال و یا پیش از مجامع شرکت برای افراد ریسک پذیر مناسب ارزیابی می گردد.

1910

1824

5%

وضعیت عملیاتی شرکت در حوزه فروش مناسب است و رشد خوبی را تجربه کرده است اما افزایش نرخ ارز باعث افزایش هزینه های شرکت ( به میزانی بیش از درآمدهای حاصل از اجاره کشتی‌ها) شده است. شرکت در شش ماهه نخست زیان اندکی داشته و تقریبا نزدیک نقطه سر به سر عمل کرده است. شرایط این سهم ریسکی است و علاوه بر تاثیر پذیری بسیار بالا از تحریم‌ها ( و رفع تحریم‌ها) از نرخ ارز و نرخ اجاره در حمل و نقل دریایی متاثر است. در شرایط فعلی خرید سهم به هیچ گروهی توصیه نمی شود. افراد بسیار پر ریسک می توانند شرایط هسته ای و رفع تحریم‌ها را دنبال کنند و در صورت ارسال اخبار مثبت، از فضای نوسانگیری که بر روی این سهم ایجاد می شود استفاده نمایند.

139

156

-11%

وضعیت بنیادین سهم در سطح قابل قبولی است اما با توجه به قیمت‌های جهانی انگیزه ای برای خرید این سهم وجود ندارد. سهم با مشکل فروش روبروست. روند تکنیکالی نیز نشانی از قدرت سهم برای صعود در شرایط فعلی ندارد

271

332

-18%

سهم در محدوده 1950 -2200 ریال در نوسان است و نقاط مناسبی برای نوسانگیری محسوب می شود البته بانک ملت یکی از بهترین سهام گروه بانکی است که علاوه بر داشتن وضعیت عملیاتی مناسب ، p/e نسبتا پایینی دارد. ریسک نقدشوندگی به هیچ عنوان وجود ندارد و خرید برای افراد کم ریسک در نقاط اصلاحی و حمایتی به دید بلند مدت توصیه می شود. 'گزارش 9 ماهه و پوشش سود 76 درصدی ریسک این سهم را به شدت کاهش داده است

اعلام نشده

450

سهم به تازگی سود سال 94 را از 350 ریال به 220 ریال کاهش داده است احتمال کاهش قیمت بعد از بازگشایی در محدوده 2300-2450 ریال وجود دارد. البته سود سال 94 بسیار محتاطانه در نظر گرفته شده است. بهتر است فعلا نظاره گر سهم باشیم در صورت توافق هسته ای امکان بهبود قیمتی وجود خواهد داشت. به نظر می رسد حمایت 2300 ریال مانع ریزش بیشتر سهم باشد.

توصیه‌هایی به سهامداران برای کاهش ضرر و زیان در بورس

کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه قیمت بسیاری از سهام بازار به کف تاریخی و نقطه مطلوب ارزندگی برای سرمایه‌گذاری بلندمدت رسیده گفت: پیشنهاد می‌شود سهامداران برای جلوگیری از ضرر احتمالی اقدام به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و متنوع کردن پرتفوی سرمایه‌گذاری خود کنند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، عرفان هودی به افت شاخص بورس در روزهای اخیر اشاره کرد و افزود: اکنون برای ارزیابی روند کلی بازار باید برخی از مؤلفه ها مورد بررسی قرار بگیرند تا بتوان به ارزیابی دقیق تری نسبت به وضعیت فعلی بازار دست پیدا کرد.

وی اظهار کرد: در دو ماه گذشته و در بیشتر روزهای معاملاتی شاهد خروج پول حقیقی از این بازار بودیم اما از هفته گذشته و تحت تاثیر حمایت هایی که مسوولان از این بازار داشتند، بازار وارد مدار تعادل شد اما دوباره از چند روز گذشته تحت تاثیر نگرانی سهامداران شاهد خروج نقدینگی از این بازار هستیم.

هودی خاطرنشان کرد: سهامداران به صورت هیجانی در حال فروش سهام خود از این بازار هستند و طبیعی است زمانی که بازار سرمایه طی یک سال گذشته تجربه روند نزولی شدیدی را دارد و فقط در برخی از شرایط خاص وارد مدار صعودی شده است، خروج پول از بازار صورت بگیرد.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: بهتر است حمایت های صورت گرفته از بازار، کمک‌کننده بازگشت اعتماد سهامداران حقیقی به بازار باشد و شاهد حمایت سهامدار خرد از روند معاملات این بازار باشیم.

وی گفت: در دو هفته گذشته و تحت تاثیر حمایت‌های انجام شده از این بازار، نقدینگی از سوی سهامداران حقیقی به سهام بزرگ و شاخص ساز ورود پیدا کرد.

توصیه به سهامداران

هودی به سهامداران توصیه کرد و افزود: پیشنهاد ما این است که سهامداران به منظور جلوگیری از ضرر وزیان های احتمالی خود اقدام به سرمایه گذاری غیرمستقیم در بازار کنند و به طور حتم پرتفوی سرمایه گذاری آنها متنوع باشد.

این کارشناس بازار سرمایه با تاکید بر اینکه اتفاقاتی مثبت در بازار سرمایه در حال رخ دادن است و به زودی شاهد تاثیرگذاری آن در بازار خواهیم بود، گفت: تیمی که در رأس سازمان بورس حضور دارند از افراد برگزیده بورس کالا هستند که خود مخالف ۱۰۰ درصدی قیمت‌گذاری دستوری هستند و بارها مقاومت شدیدی را در مقابل این اقدامات از خود نشان دادند.

به گفته وی، این اتفاق به عنوان نکته ای مثبت در بازار تلقی می شود که امیدواریم در بازار ادامه پیدا کند.

راه‌های بهبود روند معاملات بورس

هودی به راه‌های بهبود روند معاملات بورس تاکید کرد و افزود: پیشنهاد ما این است تا سایر ارکان بورس مانند بورس کالا کمک کننده معاملات بازار سهام باشند و با ورود محصولات جدید مانند خودرو به بازار شاهد تاثیرگذاری آن در سهام شرکت ها باشیم که به نظر می رسد از این طریق گروه خودرو برای مدتی به عنوان لیدر بازار انتخاب خواهند شد.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است که در کنار بورس کالا، بانک ها باید به نماد خود در بورس کمک کنند و برای مدتی این گروه را در مدار صعودی هدایت کنند.

وی ادامه داد: اکنون بازار سرمایه لیدر ندارد، در حالی که بازار سرمایه لیدرمحور است و این امر ناشی از وجود جو ترس و نگرانی سهامداران در بازار است.

هودی گفت: در وضعیت فعلی و بعد از ریزش های شدیدی که بازار تجربه کرده است قیمت سهام شرکت ها به مرحله ای از ارزندگی رسیده اند و سهامداران می توانند با دید بلندمدت سهام ارزیابی شده را خریداری و برای بلندمدت از آن نگهداری کنند تا از این طریق سود چشمگیری را به دست آورند.

این کارشناس بازار سرمایه اعلام کرد: قیمت بسیاری از سهام بازار به کف تاریخی خود رسیده اند و حتی ارزش اسمی آنها به کمتر از ١٠٠ تومان رسیده است.

شاخص بازار بورس از چه زمانی صعودی خواهد شد؟

ایسنا/آذربایجان شرقی یک کارشناس بازار سرمایه به تحلیل آخرین وضعیت بازار بورس پرداخت و زمان احتمالی رشد صعودی شاخص بورس را بیان کرد.

محمدحسن قزوینیان در گفت‌وگو با ایسنا، در خصوص دلیل سیر نزولی ارزش سهام بورس در روزهای گذشته، گفت: مدتی پیش، ارزش سهام در بازار بورس با ورود گسترده مردم بی مهابا افزایش یافته و بورس از رشد عادی خود خارج شده بود، از این رو برای کارشناسان این حوزه انتظار اصلاح و کاهش ارزش‌ها برای مدتی در محدوده نامشخص قابل پیش بینی بود.

وی افزود: اکنون تمامی افرادی که از تیر و مرداد ماه وارد بازار بورس شده‌اند، در ضرر به سر می‌برند و تنها کسانی سود دریافت می‌کنند که پیش از تیر ماه و از زمان شاخص زیر یک میلیون وارد بورس شده‌ بودند.

احتمال اتمام اصلاح قیمت در بازار بورس وجود دارد

وی با بیان این‌که خط روند نزولی بازار بورس شکسته شده و احتمال اتمام اصلاح قیمت در بازار بورس وجود دارد، اظهار کرد: فعلا نمی‌توان انتظار شروع روند صعودی شدید را داشت ولی ‌با مرور زمان و اتمام اصلاح قیمت‌ها، بازار بر روی مدار صعودی جای می‌گیرد.

قزوینیان ادامه داد: اکنون قیمت اغلب سهام تقریبا به ارزش سهام در فروردین ماه یعنی در زمانی که بازار رشد خوب خود را آغاز کرده بود، رسیده است در حالی که بازارهای موازی بورس شامل بازار خودرو، طلا و دلار هر کدام رشد بسیار بالایی داشته و اکنون هیچکدام به اندازه قیمت شش ماه قبل نیستند.

وی با بیان این‌که نمی‌توان گفت که بورس در طول دوران نزولی خود کاملا در حباب قرار داشت، گفت: اکنون اما حباب بورس از بین رفته ولی باز هم نسبت به بازارهای موازی عقب مانده است.

وی گفت: کسانی که در فروردین ماه سهم خریده بودند اکنون به قیمت آن زمان خود رسیده‌اند در واقع می‌توان گفت که در طی شش ماه این افراد در جا زده‌اند و کسانی که با شم کارشناسی پیش بینی افت شاخص خود زودتر خروجی زدند، نسبتا موفق شدند تا ضرر نکنند.

این کارشناس و مدرس بازار سرمایه گفت: به نظر بنده بورس رفته رفته به موقعیت اصلی خود باز می‌گردد و به مدار صعودی خود می‌رسد و امیدواریم با حمایت دولت، شاهد شاخص سه میلیون واحد تا پایان سال باشیم.

وی افزود: نوسانات اخیر بازار بورس طبیعی است و اگر نگاه بلندمدت داشته باشیم می‌توان گفت که در آینده‌ای نزدیک شاهد افزایش در ارزش و رونق بورس خواهیم بود.

وی با اشاره به حمایت دولت از بورس با عرضه دارا دوم و سوم، گفت: با این روند در آینده‌ای نزدیک صددرصد شاخص بازار بورس بالا می‌رود و در بلندمدت نسبت به بازارهای موازی شامل بازار سکه، دلار، مسکن، زمین، خودرو و . بازدهی به مراتب بهتری خواهد داشت.

آیا وجود دوره اصلاح در بورس طبیعی است؟

قزوینیان در خصوص دلیل اصلاح در بازار بورس، گفت: اصلاح در تمام بازارهای مالی، جزوی از ذات بازار محسوب می‌شود و زمانی اتفاق می‌افتد که متقاضیان جدید وارد بورس می‌شوند تا شانس خرید سهم‌های بازار بورس را داشته باشند، در مقابل نیز طی این حالت، خریدارهای پیشین از بازار بورس با فروش سهام خارج می‌شوند.

وی اظهار کرد: اصلاح این بار بورس، اندکی طولانی بود و تقریبا ۵۰ الی ۶۰ درصد از ارزش‌ها را کاهش داد، به طوری که قبلا سهم یک شرکت مهم در بورس ۷۵۰ تومان در صف خرید بود اکنون حتی با مبلغ ۳۳۰ تومان نیز خریدار ندارد.

وی افزود: این امر نشان می‌دهد که حدود ۹۰ درصد افرادی که در بورس حضور دارند، هیچگونه شناختی از این بازار ندارند و اغلب با قیمت بالا می‌خرند و در قیمت‌های پایین با التماس و تمنا می‌فروشند.

این مدرس بازار سرمایه با تاکید بر این‌که متقاضیان بورسی باید نگاه منطقی داشته باشند، گفت: افراد باید پیش از خرید سهم، اطلاعاتی در خصوص ارزش ذاتی سهم، سودآوری کارخانه، نسبت‌های مالی، آینده کارخانه و حتی در مورد نقش آن صنعت موردنظر در اقتصاد ایران کسب کنند و بدانند که شرکت چه جایگاهی دارد تا آن شرکت را انتخاب کرده و در قیمت معین بتواند سهم شرکت را خریداری کند.

وی متذکر شد: در بازارهای مالی مهمترین نکته این است که در نقطه درست وارد بازار شویم و در نقطه درست از آن خارج شویم، در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ در اقتصاد ایران معمولا تورم وجود دارد و این افزایش قیمت کالا حتما بر افزایش ارزش سهام تاثیر خواهد گذاشت.

وی در ادامه با تاکید بر این‌که نباید هر سهمی را به هر قیمتی بخریم، گفت: نباید وسوسه خرید سهمی شویم که فقط می‌دانیم قیمت آن در روزهای اخیر افزایش یافته و رشد صعودی دارد.

قزوینیان گفت: نگاه به بورس باید بلندمدت و بالای یک سال باشد و سهام دار طی این مدت صبر کند تا در کنار سهم شرکتی که خریده است از سود و منافع، تجدید ارزیابی و افزایش سرمایه شرکت بهره ببرد.

وی گفت: متاسفانه بازار بورس در ایران معنی و مفهوم سرمایه گذاری را از دست داده و به حالت سفته بازی و سوداگری رسیده است، اغلب افراد به فکر این هستند که امروز سهم را بخرند و فردا در شاخص مثبت، بفروشند و سود کنند، در حالی که در اصل سرمایه داری و سرمایه گذاری باید متقاضی پس از خرید سهم یک شرکت، تا یک الی دو سال آن را نگه داری کرده و از منافع آن شرکت استفاده کند در حالی که در ایران خرید و فروش سهام لحظه‌ای شده است.

وی افزود: همه مردم به دنبال سود لحظه‌ای هستند و به دلیل گرانی و تورم، کسی پول اضافی ندارد تا در بورس سرمایه گذاری کند و بین حتی پنج تا ۱۰ سال نگه دارند بلکه می‌خواهند از طریق بورس به سود برسند تا خرج خانه دربیاید.

آیا در شرایط کنونی بازار می‌توان وارد بورس شد؟

این کارشناس بازار سرمایه با بیان این‌که ورود به بورس همیشه خوب است، گفت: در راستای تحقق شعار سال و حمایت از تولید، بورس یک بازار مالی است و کسانی که سرمایه دارند می‌توانند از طریق این بازار، پول خود را به شرکت‌های تولیدی انتقال بدهند.

وی ادامه داد: بورس، مولد است و بدون تورم زایی، جلوی رکود را می‌گیرد و باعث رشد و توسعه اقتصادی می‌شود، پس بهتر است که مردم به جای خریدن دلار که از لحاظ اخلاقی هم کار درستی نیست، پول خود را وارد چرخه اقتصاد کشور کنند تا با حمایت از رونق تولید برای جوانان اشتغال ایجاد شود.

وی متذکر شد: در هر حالت بورس مکان خوبی است اما به شرط آن‌که به سرمایه گذاری بالای یکسال فکر کنیم و منطقی وارد شویم.

قزوینیان با بیان این‌که رفتارهای هیجانی برخی سهامداران خرد، تعادل بازار بورس را بهم ریخته است، متذکر شد: متوسط سهام شناور بازار ما کمتر از 25 درصد است و در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ 75 درصد سهام نیز دست سهامداران عمده است برای همین رفتارهای هیجانی برخی سهامداران خرد که منجر به کاهش قیمت‌ها می‌شود فقط به خود آن‌ها آسیب نمی‌زند بلکه به سهامداران عمده نیز آسیب می‌زند.

وی افزود: سهامداران عمده انگیزه دارند که با بازارگردانی، مانع رفتارهای هیجانی شوند و آرامش را به بازار برگردانند؛ هم‌چنین نگاه بلند مدت در سهامداری و انتخاب درست سهام و خرید غیر مستقیم سهام از طریق شرکت‌های سرمایه گذاری نیز مانع زیان سهامداران می‌شود.

فرمول‌های مهم و کاربردی بازار سرمایه (بورس) – جبران ضرر در بازارهای مالی

فرمول‌های مهم و کاربردی بازار سرمایه (بورس) از جمله فرمول‌های محاسبه‌ی میزان رشد یا افت قیمت‌ها، سود شرکت‌ها، افزایش سرمایه‌ها، درصد کسب سود برای جبران ضررها و… از مواردی است که هر سرمایه‌گذار می‌بایست مدنظر قرار دهد و از آن‌ها استفاده کند.

فرمول به‌دست آوردن میزان رشد مورد انتظار (بازدهی مثبت):

A × [1 + (n ÷ 100)] = B

A = عدد فعلی
n = درصد رشد مورد انتظار
B = عدد مورد انتظار

مثال: قیمت سهمی 8000 ریال است. در صورتی که انتظار داشته باشیم این سهم 20 درصد رشد کند، قیمت سهم چند می‌شود؟

8000 × [1 + (20 ÷ 100)] = 9600

فرمول به‌دست آوردن میزان افت مورد انتظار (بازدهی منفی):

A × [1 – (n ÷ 100)] = B

A = عدد فعلی
n = درصد افت مورد انتظار
B = عدد مورد انتظار

مثال: قیمت سهمی 8000 ریال است. در صورتی که انتظار داشته باشیم این سهم 20 درصد افت کند، قیمت سهم چند می‌شود؟

8000 × [1 – (20 ÷ 100)] = 6400

فرمول محاسبه‌ی درصد رشد (در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ سود) یا افت (ضرر) بین دو عدد (نرخ رشد):

[(A – B) ÷ B] × 100 = n

A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد رشد یا افت

توجه: در صورتی که عدد به‌دست آمده مثبت باشد، نشان دهنده‌ی درصد رشد (نرخ رشد مثبت) و در صورتی که عدد به‌دست آمده منفی باشد، نشان دهنده‌ی درصد افت (نرخ رشد منفی) در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ می‌باشد.

مثال 1: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 6000 بوده است. در صورتی که قیمت فعلی این سهم 7500 ریال باشد، در حال حاضر چند درصد سود (رشد) کرده‌ایم؟

[(7500 – 6000) ÷ 6000] × 100 = 25

مثال 2: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 8000 بوده است. در صورتی که قیمت فعلی این سهم 6800 ریال باشد، در حال حاضر چند درصد ضرر (افت) کرده‌ایم؟

[(6800 – 8000) ÷ 8000] × 100 = -15

فرمول محاسبه‌ی درصد پوشش یک عدد:

(A ÷ B) × 100 = n

A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد پوشش

مثال 1: درآمد شرکتی 500 میلیارد تومان است. در صورتی که سود ناخالص آن 200 میلیارد تومان، سود عملیاتی 150 میلیارد تومان و سود خالص 100 میلیارد تومان باشد، حاشیه سود ناخالص، عملیاتی و خالص آن چند درصد است؟

(200 ÷ 500) × 100 = 40 (حاشیه سود ناخالص)
(150 ÷ 500) × 100 = 30 (حاشیه سود عملیاتی)
(100 ÷ 500) × 100 = 20 (حاشیه سود خالص)

مثال 2: سود خالص شرکتی در کل سال مالی قبل 80 میلیارد تومان است. در صورتی که در گزارش 6 ماهه سال مالی جاری، 120 میلیارد تومان سود در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ خالص محقق کرده باشد، این شرکت چند درصد از سود سال گذشته خود را تا 6 ماهه سال جاری پوشش داده است؟

(120 ÷ 80) × 100 = 150

مثال 3: سود عملیاتی شرکتی 200 میلیارد تومان و مالیات بر درآمد آن 18 میلیارد تومان است. مالیات بر درآمد این شرکت چند درصد از سود عملیاتی آن می‌باشد؟ (این شرکت چند درصد مالیات بر درآمد پرداخت می‌کند؟)

(18 ÷ 200) × 100 = 9

نکته: با استفاده از فرمول‌های بالا می‌توانید میزان رشد یا افت سودآوری و فروش شرکت‌ها، درآمدها، هزینه‌ها، مالیات و… را در گزارشات صورت‌های مالی میان‌دوره‌ای (3 ماهه، 6 ماهه، 9 ماهه) و سالانه (12 ماهه) و گزارشات فعالیت‌های ماهانه محاسبه، بررسی، تحلیل و یا پیش‌بینی کنید.

فرمول به‌دست آوردن تعداد سهام پس از افزایش سرمایه:

A × [1 + (n ÷ 100)] = B

A = تعداد سهام قبل از مجمع
n = درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی
B = تعداد سهام پس از مجمع و ثبت افزایش سرمایه

مثال: شرکتی 80 درصد افزایش سرمایه دارد (از هر محلی)؛ اگر تعداد سهام ما در این شرکت 1000 عدد باشد، پس از مجمع افزایش سرمایه و ثبت آن، چند سهم خواهیم داشت؟

1000 × [1 + (80 ÷ 100)] = 1800

فرمول به‌دست آوردن قیمت تئوریک سهام پس از افزایش سرمایه:

[A + ((n ÷ 100) × M)] ÷ [1 + (N ÷ 100)] = B

A = قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه
n = درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی
M = آورده‌ی نقدی سهامداران به ازای هر سهم به ریال – معمولاً قیمت اسمی سهم یعنی 1000 ریال است
N = درصد کل افزایش سرمایه از هر محلی
B = قیمت تئوریک سهم پس از مجمع افزایش سرمایه

(n ÷ 100) × M = مبلغی که بابت هر حق تقدم می‌بایست پرداخت شود

[1 + (N ÷ 100)] = چند برابر شدن تعداد سهام

B – M = قیمت تئوریک هر حق تقدم افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی

توجه: در صورتی که شرکت افزایش سرمایه‌ای از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی نداشته باشد، در فرمول بالا مقدار n و M صفر می‌شود.

مثال 1: شرکتی 1800 درصد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها دارد؛ در صورتی که قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه 38000 ریال باشد، قیمت تئوریک سهم پس از مجمع چند می‌شود؟

[38000 + ((0 ÷ 100) × 0)] ÷ [1 + (1800 ÷ 100)] = 2000

مثال 2: شرکتی 30 درصد افزایش سرمایه از محل سود انباشته و 120 درصد افزایش سرمایه از محل مطالبات حال شده سهامداران و آورده نقدی دارد؛ در صورتی که قیمت پایانی سهم قبل از مجمع افزایش سرمایه 8000 ریال باشد، قیمت تئوریک سهم پس از مجمع چند می‌شود؟

[8000 + ((120 ÷ 100) × 1000)] ÷ [1 + (150 ÷ 100)] = 3680

فرمول ریسک و بازده:

A – X = B
Y – A = C
B ÷ C = D

A = قیمت فعلی
X = حد ضرر
B = مقدار ریسک
Y = حد سود
C = مقدار بازده یا پاداش
D = نسبت ریسک به بازده که هر چه کمتر از 0.5 باشد، سهم برای خرید مناسبت‌تر است

مثال: قیمت سهمی 300 تومان است. برآورد شما این است که نهایت افت و ضرر آن 285 تومان و حد سود (هدف قیمتی) 350 تومان می‌باشد. نسبت ریسک به بازده آن چقدر است؟

300 – 285 = 15
350 – 300 = 50
15 ÷ 50 = 0.3

فرمول‌های محاسبه‌ی درصد کسب سود برای جبران ضرر (زیان) سرمایه:

[(B – A) ÷ A] × 100 = n

A = عدد فعلی
B = عدد قبلی
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر

[[1 ÷ (1 – (N ÷ 100))] – 1] × 100 = n

N = درصد ضرر
n = درصد کسب سود برای جبران ضرر

مثال: قیمت خرید سهمی (قیمت قبلی) 8000 بوده است. در صورتی که با 20 درصد ضرر، قیمت فعلی این سهم 6400 ریال باشد، چند درصد باید سود کسب کنیم تا این زیان جبران شود؟

[(8000 – 6400) ÷ 6400] × 100 = 25

[[1 ÷ (1 – (20 ÷ 100))] – 1] × 100 = 25

پایبند بودن به حد ضرر در بورس، یکی از مهم‌ترین اصول سرمایه‌گذاری است. مطابق جدول زیر، در صورتی که میزان زیان شما از حدی فراتر رود (بیش از 20 درصد)، امکان جبران آن به مراتب سخت‌تر می‌شود؛ در حالی که زیان‌های تا 15-10 درصد، راحت‌تر جبران می‌گردد.

در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟

میزان زیان (درصد ضرر)	میزان جبران ضرر (درصد کسب سود)
10	11.1
15	17.6
20	25
25	33.3
30	42.8
35	53.8
40	66.6
45	81.8
50	100
55	122.2
60	150
65	185.7
70	233.3
75	300
80	400
85	566.6
90	900
95	1900
99	9900

طبق جدول بالا، اگر 1 میلیون تومان داشته باشید، با 20 درصد ضرر، ارزش سرمایه‌ی شما به 800 هزار تومان می‌رسد که برای جبران آن می‌بایست 25 درصد سود کنید و اگر 50 درصد ضرر کنید، ارزش سرمایه‌ی شما به 500 هزار تومان می‌رسد که برای جبران آن می‌بایست 100 درصد سود کنید!

برای درک بهتر مفهوم حد ضرر، به مثال زیر دقت کنید:

شما با تحلیل کامل و دقیق، 1 میلیون تومان در شرکتی سرمایه‌گذاری کرده‌اید که معادل 2000 عدد سهم 500 تومانی آن می‌باشد. به هر دلیلی قیمت سهام آن شرکت شروع به افت کرده و به 450 تومان می‌رسد. در صورتی که شما بر اساس حد ضرر 10 درصدی، سهام خود را با همین قیمت بفروشید، ارزش سرمایه‌ی شما 900 هزار تومان می‌شود که می‌توانید آن را در بانک یا جایی دیگر سرمایه‌گذاری کنید.
با فرض افت 40 درصدی قیمت سهم تا 300 تومان، در صورت تحلیل مجدد و تمایل به خرید آن در کف قیمتی جدید (300 تومان)، شما می‌توانید با سرمایه‌ی 900 هزار تومانی خود، 3000 سهم از همان شرکت بخرید و فقط با 11.1 درصد رشد قیمت، ضرر قبلی خود را جبران کنید و با توجه به افت شدید قیمت سهم، سریع‌تر به سود برسید؛ تعداد سهام شما نیز از 2000 عدد به 3000 عدد افزایش یافته است. ضمناً، مدتی که نقد بوده‌اید، سود در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ بانکی یا صندوق سرمایه‌گذاری نیز به شما تعلق گرفته است. همچنین، در صورتی که تمایل داشته باشید مجدد 2000 سهم از آن شرکت بخرید، حالا با 600 هزار تومان می‌توانید همان تعداد سهم را بخرید که در نتیجه 300 هزار تومان نیز از همان فروش سهام، سود کرده باشید!
اما در صورت عدم فروش سهام خود، پس از برگشت روند نزولی قیمت، علاوه بر خواب سرمایه، شما می‌بایست 66.6 درصد سود کنید تا اصل سرمایه برگردد و هم‌چنان همان 2000 سهم را دارید.

بنابراین، در صورت مشاهده‌ی علائم ریزش قیمت‌ها، فروش سهام با ضرر کمتر، بهترین استراتژی سودآور است و جلوی ضرر سنگین‌تر شما را خواهد گرفت.

سهامداران در زمان ریزش بورس چه باید کنند؟

تهران- ایرنا- بازار سرمایه در ماه‌های اخیر دچار افت و خیزهایی شده که ضرر و زیان سهامداران را به دنبال داشته است؛ نوسان‌های متعدد بورس باعث شده که برخی سهامداران به ویژه تازه‌واردها بدون هیچگونه تحلیلی اقدام به رفتارهای هیجانی در این بازار کرده و در صف‌های خرید و فروش قرار بگیرند.

به گزارش روز شنبه ایرنا، معاملات بورس از مدت‌ها قبل، تحت تاثیر هیجانات ایجاد شده در این بازار وارد دوران نوسانی شد، این امر باعث ترس سرمایه گذارانی شد که به امید کسب بازدهی‌های معقول از بازار سهام از ورود سرمایه های خود به دیگر بازارهای سرمایه‌گذاری چشم‌پوشی و اقدام به ورود نقدینگی به بازار سرمایه کرده‌اند.

با توجه به ورود شاخص بورس بر مدار نزولی از سال گذشته، آمارهای ارائه شده از جریان نقدینگی سهامداران حقیقی، نشان‌دهنده خروج پول سهامداران خرد از بورس طی چند ماه اخیر بود که این موضوع منجر به اتخاذ تصمیمات جدید برای تشویق بازگشت دوباره رشد به معاملات بورس و نیز کاهش ترس سهامداران از سرمایه‌گذاری دوباره در این بازار شد.

به دنبال حمایت های صورت گرفته از بورس توسط دولت، زمینه ورود سرمایه حقیقی ها به این بازار و نیز بازگشت شاخص بورس به مدار تعادلی فراهم شد، البته عمر اعتمادهای بازگشته به مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس کوتاه بود و بار دیگر سهامداران تحت تاثیر کوچکترین نوسانی در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ در بازار تصمیم به فروش سهام و خروج از این بازار گرفتند.

زمان مناسب فروش سهام

"مصطفی امیدقائمی"، کارشناس بازار سرمایه امروز (شنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با ارائه پیشنهاداتی به سهامداران، گفت: زمانی که روند بازار بر مدار نزولی قرار می گیرد، به هیچ عنوان فروش سهام یا خروج از سرمایه گذاری در بازار سرمایه به نفع سهامداران نیست.

وی اظهار داشت: تجربه ثابت کرده است، فقط سهامداران عجول تحت تاثیر هیجانات حاکم در بازار، تصمیمات نوسانی در بازار سرمایه اتخاذ می کنند و با کوچکترین هیجانی از این بازار خارج می شوند که با این اقدام، زمینه ضرر و زیان بیشتر در بازار سهام را فراهم می‌کنند.

امیدقائمی افزود: سهامداران بهتر است صبوری کنند و در صورت لزوم برای خروج از این بازار در روزهای صعودی شاخص بورس، اقدام به فروش سهام در بازار کنند.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در مجموع با توجه به افزایش قیمت های جهانی، بازار از پتانسیل خوبی برای سرمایه گذاری برخوردار است، گفت: شاخص ارزی و سودآوری شرکت‌ها نشان‌دهنده آن است که دوران رونق، پیش روی بازار قرار دارد و می توان در صورت انتخاب سهام درست، بازدهی معقولی را از این بازار کسب کرد.

وی اظهار داشت: سهامداران باید با توجه به وجود چنین وضعیتی در بازار با تحلیل، صبر و نیز دیدگاه بلندمدت وارد بازار سرمایه شوند و به نحوی پرتفوی خود را انتخاب کنند که در بلندمدت سود قابل توجهی را از این بازار کسب کنند.

امید قائمی افزود: با توجه به تغییرات ایجاد شده در قیمت های جهانی و نیز بهبود اقتصاد کشور بعد از کرونا، به در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ نظر می رسد تا هشت یا ١٠ ماه آینده، زمینه رونق منطقی در بازار سرمایه ایجاد شود و شاهد بازدهی معقول در بازار سهام نسبت به سایر بازارهای سرمایه گذاری باشیم.

سهامداران نگران وضعیت نرخ دلار نباشند

همچنین "مصطفی صفاری"، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا به سهامداران توصیه کرد: سهامداران در وضعیت فعلی بازار باید صبوری کنند و به سمت سرمایه گذاری در سهام شرکت های صادرات محور بروند.

وی اظهار داشت: سهامداران نباید به هیچ عنوان بدون توجه به تحلیل شرکت ها به سمت سرمایه گذاری در هر سهامی پیش بروند، چراکه به طور حتم با این اتفاق متضرر می شوند و بخش زیادی از سرمایه خود را از دست خواهند داد.

صفاری ادامه داد: برخی از سهامداران نگران توافق احتمالی مذاکرات هسته‌ای و کاهش قیمت دلار هستند، در حالی که سهامداران باید نسبت به این موضوع آگاه باشند که مذاکرات نمی تواند تاثیر چندان زیادی بر روند بازار داشته باشد.

وی ادامه داد: سهامداران باید با افق بلندمدت وارد این بازار شوند و با انتخاب سهام مناسب برای مدت طولانی در این بازار حضور داشته باشند.

امکان رشد بازار سهام زیاد است

در ادامه "علیرضا کدیور"، دیگر کارشناس بازار سرمایه خطاب به سهامداران اعلام کرد: اکنون رفتار معاملات بورس به دلیل وضعیت حاکم در بازار غیرقابل پیش‌بینی شده است.

وی با تاکید بر اینکه بازار در وضعیتی قرار دارد که امکان رشد آن بسیار زیاد است، گفت: تنها توصیه ما به سهامدار حقیقی این است که افراد ریسک‌پذیر در بازار حضور داشته باشند و سهامدارانی که تحمل پذیرش نوسان یا ریسک سرمایه گذاری در این بازار در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ را ندارند از طریق صندوق های سرمایه گذاری و با کمک کارشناسان خبره اقدام به سرمایه گذاری در بازار کنند.

کدیور خاطرنشان کرد: سهامداران خرد می توانند در زمانی که ورود پول سهامداران حقیقی در بازار تداوم پیدا می کند اقدام به ورود در این بازار کنند زیرا این زمان بهترین فرصت برای خرید و سرمایه گذاری در بازار سهام است.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: افرادی که به دنبال نوسان گیری از بورس هستند با احتساب کارمزد نمی توانند سود قابل توجهی را از این بازار کسب کنند؛ بنابراین به هیچ عنوان به کار گرفتن شیوه نوسان گیری از بازار سهام توسط سهامداران درست نیست.

وی خاطرنشان کرد: سهامداران برای کسب بازدهی معقول از این بازار حداقل باید تا پایان امسال در بازار حضور داشته باشند و نباید با کوچکترین هیجان و نوسانی، تصمیم به خروج از بازار بگیرند.

تصور اشتباه سهامداران از سرمایه‌گذاری بلندمدت در بورس

همچنین "مهدی سوری"، کارشناس بازار سرمایه به خبرنگار ایرنا گفت: در شرایط فعلی اگر فردی به دنبال سرمایه گذاری در بورس است، باید گزینه و سهام کم ریسک را برای سرمایه گذاری انتخاب کند.

وی گفت: کم ریسک ترین گزینه ها، گزینه هایی هستند که نسبت قیمت به سود در شرایط فعلی بورس چه سهمی بخریم؟ تقسیمی آنها (P/E) پایین بوده و سودآوری آنها وابسته به پارامترهایی است که از ابهام کمتری در اقتصاد کشور برخوردارند.

سوری با بیان اینکه پارامترهای سودآوری شرکت ها وابسته به برخی از تصمیمات است که نتیجه آن مشخص نیست، ادامه داد: سهامداران باید تنوع بخشی در پرتفوی سهامداری را سرلوحه فعالیت خود در بورس قرار دهند و به اصول مدیریت در سرمایه را مدنظر داشته باشند.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: سرمایه گذاری در بورس باید با سرمایه های مازاد صورت بگیرد، همچنین در این میان سهامداران باید در بازار سرمایه به حد سود و زیان پایبند باشند و زمان مناسبی را برای ورود یا خروج از این بازار مدنظر قرار دهند.

وی خاطرنشان کرد: دید بلندمدت به معنای حضور طولانی سرمایه گذار در بازار سرمایه است و بدین معنا نیست که سرمایه گذار، سهام اشتباهی را در بازار انتخاب و تحت هر شرایطی در آن سهام صبوری کند زیرا این اتفاق باعث ضرر بیشتر فرد خواهد شد.

سوری اظهار داشت: سهامداران اگر سهام درست بازار را براساس برخی از پارامترها انتخاب کنند قادر به بازدهی معقولی از این بازار خواهند بود.

نگاه سرمایه‌گذاری در بورس باید مشابه سرمایه گذاری در مسکن باشد

در ادامه "احمد اشتیاقی"، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا معتقد است که اکنون بازار در حالت نوسانی قرار دارد؛ بنابراین سهامداران باید برای سرمایه گذاری در بورس سهام EPS محور را انتخاب و با نگاه دو ساله در این بازار حضور پیدا کند.

وی با بیان اینکه اکنون شاهد حضور سهام بزرگ و بنیادی در بازار هستیم که می توانند سود خوبی را در اختیار سهامداران قرار دهند، افزود: سهامداران با خرید این سهام و نیز نگهداری بلندمدت آن قادر به کسب بازدهی معقول از این بازار خواهند بود و بازدهی بیشتری را نسبت به سایر بازارها کسب می کنند.

اشتیاقی سهامداری را مقوله ای بلندمدت دانست و گفت: متاسفانه اکثر افرادی که وارد بازار شده اند با تمرکز بر مثبت و منفی های تابلوی بورس اقدام به تصمیم فوری برای سرمایه گذاری در بازار سهام یا خروج از این بازار می گیرند.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه سهامداران باید نگاه خود به سرمایه گذاری در بورس را مشابه سرمایه گذاری در بازار مسکن کنند، افزود: سرمایه گذاری که اقدام به خرید مسکن می کند هر روز به دنبال بررسی قیمت آن نیست، در حالی که در مورد سهام هم باید اینگونه برخورد کرد و در خرید سهام مانند خرید مسکن نگاه بلندمدت داشته باشند.

وی با بیان اینکه روند منفی شاخص بورس نمی تواند ادامه دار باشد، تاکید کرد: شرکت ها همچنان در حال فروش و شناسایی سود هستند، این امر نشان دهنده آن است که بازار دوباره به روندصعودی باز می گردد.

اشتیاقی با اشاره به اینکه روند نزولی بازار ناشی از بنیاد شرکت‌ها نیست بلکه این امر تحت تاثیر کمبود نقدینگی در بازار سرمایه صورت گرفته است، گفت: ابهام موجود در بازار با انتشار گزارش ٩ ماه و یکساله شرکت ها برطرف می شود و قیمت سهام شرکت ها به قیمت های ذاتی خود دست پیدا می کنند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: اکنون قیمت فعلی سهام شرکت ها به دلیل اصلاحی که تجربه کرده است در بهترین فرصت برای خرید و نگهداری آن قرار دارد.

خودداری از ورود سرمایه‌های ضروری به بورس

به گزارش ایرنا، به دنبال توصیه های کارشناسان به سهامداران برای کاهش ضرر و زیان های متحمل شده از معاملات بورس، فعالان بازار پیشنهاد یکسانی را برای سرمایه گذاری در بازار سهام، ارائه و اعلام کردند که سهامداران باید از ورود هر گونه ورود سرمایه های ضروری خود به این بازار خودداری کرده و فقط به شرط داشتن نگاه بلندمدت به بازار سرمایه اقدام به سرمایه گذاری در این بازار کنند.

کارشناسان بارها به سهامداران توصیه کردند که بهتر است سرمایه گذاران به منظور جلوگیری از ضرر و زیان های احتمالی، از ورود مستقیم به بازار خودداری کنند و با کمک صندوق های سرمایه گذاری و استفاده از تجربیات کارشناسان باتجربه در بازار، سرمایه گذاری غیرمستقیم به این بازار داشته باشند تا بتوانند از این طریق بازدهی معقولی را در مقابل نوسان های حاکم در بازار کسب کنند.

با وجود مطرح شدن چنین پیشنهادی از سوی کارشناسان، اما باز هم سرمایه گذاران به محض باگشت رشد به شاخص بورس، سرمایه های خود را تحت تاثیر رفتارهای هیجانی و بدون توجه به توصیه های ارائه شده توسط کارشناسان به صورت مستقیم وارد این بازار می کنند که همین امر، زمینه‌ساز زیان بخشی از سهامداران شد.