NFT چیست و چطور ارزشگذاری میشود؟
NFT چیست و چه کاربردی دارد؟ چیزی درباره توکنهای غیرقابلتعویض (Non-fungible tokens) شنیدهاید؟ این روزها هرجا میرویم، حرف رمزارزها و توکنهای ان اف تی است. میگویند بازار این داراییهای دیجیتالی قابلخریدوفروش داغ است و سودهای کلانی به همراه میآورند. پس واجب است که با آنها و کاربردشان آشنا شویم.
NFT چیست و چرا اهمیت دارد؟
هر ان اف تی (NFT) نماینده اشیایی حقیقی یا غیرحقیقی در دنیای واقعی است. مثلا این توکنها میتوانند نماینده یک اثر هنری، ویدئو یا موسیقی باشند. NFT را اینترنتی خریدوفروش میکنند و برای معامله هم معمولا از رمزارزها استفاده میشود. نرمافزار رمزگذاری انافتیها هم مشابه برنامه رمزارزهای دیگر است.
هر توکن دارایی دیجیتالی رمزنگاریشدهای است که میتوانید آن را خریدوفروش کنید. ان اف تیها از سال ۲۰۱۴ در بازار هستند، اما مدتی است که معروف شدهاند و همهجا را تسخیر کردهاند. کاربران از این توکنها برای معامله آثار هنری دیجیتالی بهره میبرند.
در سال ۲۰۲۱ میلادی (سال ۱۴۰۰ شمسی)، ارزش بازار توکنهای مذکور به رقم قابلتوجه ۴۱هزارمیلیارد دلار رسید. این مقدار معادل ارزش تقریبی کل بازار هنرهای زیباست، یعنی مبلغی که هنر در دنیای واقعی تا به حال به خود ندیده است.
بهطور کلی، NFTها منحصربهفرد هستند و کُدهای هویتی مخصوص دارند و همین باعث میشود که حالتی تجملاتی و کمیاب پیدا کنند. این ویژگی در تقابل با رمزارزهای دیگر است. تعداد رمزارزها معمولا بیشمار است و انگار به منبعی نامتناهی وصل هستند و عرضه و تقاضا است که روی ارزششان اثر میگذارد.
این روزها وضعیت ان اف تی چیست؟
این روزها، بیشتر انافتیها تولیدات دیجیتالی هستند که پیشتر در دنیای واقعی خلق شدهاند. مثلا ویدئوهایی از بازیهای لیگ بسکتبال آمریکا (NBA) یا هنرهای دیجیتالی که در شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام معروف شدهاند هم میتوانند در قالب NFT معامله شوند.
یکی از هنرمندان معروف در زمینه هنر دیجیتالی مایک وینکلمن (Mike Winklemann)، معروف به بیپل (Beeple)، است. او تابلویی از ۵هزار نقاشی روزانه خود را بهعنوان NFT در حراج مشهور کریستی بهقیمت ۶۹٫۳میلیون دلار فروخت. شاید بپرسید وقتی همه میتوانند در اینترنت چنین اثری را ببینند، چرا اینقدر ارزشمند و گران است.
ان اف تی بیپل
دلیلش این است که NFT به صاحبش اجازه میدهد مالکیت اصل اثر را از آنِ خود کند. هر NFT شناسه هویتی مخصوص به خود را دارد که نقش سند مالکیت را برای خریدار توکن بازی میکند.
اگر بخواهیم صادق باشیم، خودنمایی با مالکیت انافتیهای معروف خیلی جلبتوجه کرده است. در واقع شاید خود توکنها آنقدر ارزشمند نباشند و این نام و حواشیشان است که آنها را ارزشمند و مالکیتشان را مهم میکند.
تفاوت رمزارزهای دیگر با NFT چیست؟
روش برنامهنویسی ان اف تی شبیه روشی است که برای اتریوم و بیتکوین (معروفترین رمزارزهای دنیا) استفاده مزایا و معایب پلتفرم Rarible میشود. البته این تنها شباهت NFT به رمزارزهای دیگر است.
پولهای حقیقی و رمزارزها قابلمبادله هستند و ارزششان هم همیشه برابر است. مثلا همیشه ارزش یک دلار معادل ارزش یک دلار دیگر است. ارزش بیتکوینهای مختلف هم با یکدیگر برابر است.
همین ویژگی باعث میشود که رمزارزهایی مانند بیتکوین مزایا و معایب پلتفرم Rarible و ارز شیبا بهسادگی در بستر شبکههای غیرمتمرکزی مانند بلاکچین قابلمعامله باشند. شبکههای بلاکچین با نظارت کاربران فعالیت میکنند و هیچ ناظر و هسته مرکزی خاصی آنها را مدیریت و سازماندهی نمیکند، اما داستان انافتیها فرق میکند. هر ان اف تی امضای دیجیتالی مخصوصی دارد که مانع از برابری ارزش آن با انافتی دیگر میشود. مثلا ویدئویی که از صحنههای هیجانانگیز لیگ بسکتبال آمریکا به حالت NFT درآمده است با نقاشی دیجیتالی یک هنرمند از نظر ارزش مادی برابر نیست.
نحوه عملکرد NFT چیست؟
سازوکار ارز NFT چیست و چطور کار میکند؟ این توکنها در بستر بلاکچین یا همان شبکههای غیرمتمرکز بهوجود میآیند. این شبکهها مدیر و سازمانی مرکزی برای کنترل و مدیریت ندارند و همه امورشان بر عهده کاربران است. تراکنشها و اقدامات مختلف در چنین شبکههایی شفاف و با آگاهی کل کاربران انجام میشوند.
انافتیها میتوانند از اشیایی دیجیتالی ساخته یا ضرب شوند که نماینده اشیایی حقیقی یا غیرحقیقیاند، مانند:
- هنرهای گرافیکی؛
- تصاویر متحرک گرافیکی (GIFs)؛
- ویدئوها و صحنههایی جذاب از ورزشهای مختلف؛
- اشیای موجود در کلکسیونها؛ ؛
- کتانیهای مجازی با طراحیهای منحصربهفرد؛
- اسکینهای (SKIN) بازیهای مجازی و ویدئویی.
اسکینها در بازیهای ویدئویی کاربرد دارند. در این بازیها، سلاحها، پوششها و قابلیتهایی وجود دارند که به آنها اسکین یا پوسته گفته میشود و کاربران با بهرهمندی از آنها میتوانند در بخشهای مختلف بازی بهخوبی عمل کنند. این ویژگیها که اسکین نام دارند در قالب NFT به فروش میرسند.
فروش توئیتها در قالب NFT
توئیت فروختهشده در قالب nft
حتی توئیتها (پُستهای شبکه اجتماعی توئیتر) هم میتوانند حکم NFT را داشته باشند. جک دورسی که همبنیانگذار توئیتر است، نخستین توئیت خود را بهعنوان NFT بهقیمت ۲٫۹میلیون دلار فروخته است.
انافتیها تا حدی شبیه اشیای موجود در کلکسیونها هستند، با این تفاوت که حالت دیجیتالی دارند. مثلا بهجای اینکه کاربری تابلویی بخرد و به دیوار بیاویزد، فایل دیجیتالیاش را میخرد و صاحبش میشود.
هر NFT میتواند فقط یک مالک داشته باشد. خالقان آنها هم امضای مخصوص به اثر خود را دارند و مالک آن به شمار میروند. بهعبارت دقیقتر، خالق هر انافتی میتواند آن را بفروشد اما حق امضای اثر همچنان متعلق به سازندهاش خواهد بود.
کاربردهای NFT چیست؟
بلاکچین و NFTها به هنرمندان و تولیدکنندگان محتوا اجازه میدهند که از آثارشان نفع مالی ببرند. مثلا نقاشان برای نمایش و فروش آثارشان دیگر محدود به گالریها و حراجیهای حضوری نخواهند بود و کافی است اثر هنرمند در قالب NFT مستقیم به مشتری فروخته شود.
حق و حقوقی که برای دو طرف معامله در نظر گرفته میشود هم میتواند امکان رسیدن به سود را برای هنرمندان بیشتر کند. اگر هنرمند با خریدار توافق کند که با هر بار فروش اثر درصدی سود به او برسد، در طی سالها از کارش درآمدزایی میکند.
البته کاربردهای NFT به درآمدزایی برای هنرمندان محدود نمیشود. برندهای معروفی مانند تاکوبل (Taco Bell) هم انافتیهایی ساختهاند و با فروششان به خیریهها کمک میکنند. افراد مشهوری مانند اسنوپ داگ یا اِمینم هم در دنیای انافتیها حضوری فعال دارند و به بازارش رونق دادهاند.
نحوه ساخت و فروش NFT چیست؟
هر فایل چندرسانهای (multimedia) میتواند به NFT تبدیل شود؛ عکس، متن، فایل صوتی یا ویدئویی از واقعهای پرطرفدار و مهم. علاوه بر اینها، چیزهای دیگری مانند آیتمهای موجود در بازیهای مجازی (آواتارها، اسلحهها، واحدهای پولی) و زمینهای مجازی در متاورس (metaverses) را هم میشود به NFT تبدیل کرد.
هر فایل دیجیتالی میتواند به شکل NFT دربیاید. با مزایا و معایب پلتفرم Rarible انتخاب فایل مدنظر و فرمتش، انافتی برای عرضه و فروش آماده میشود. فایلهای تصویری معمولا در قالب فرمت PNG یا GIF ارائه میشوند. برای فایلهای متنی هم فرمت PDF رایج است. فایلهای صوتی و ویدئویی هم در قالبهای MP3 و MP4 عرضه میشوند.
نحوه تعیین ارزش هر NFT چیست؟
قانون خاصی برای قیمتگذاری وجود ندارد و تولیدکننده و فروشنده انافتی تصمیم میگیرند هر توکن را به چه قیمتی بفروشند. البته اگر NFT منحصربهفرد و فقط یکی از آن موجود باشد، ارزش بیشتری خواهد داشت. اگر از NFT چند کپی موجود باشد، ارزشش کمتر میشود.
قوانین مختلفی وجود دارند که برای معامله انافتیها به کار میروند. مثلا بعضی از معاملات با این شرط پیش میروند که فروشنده اولیه از فروشهای بعدی توکن هم درصد مشخصی سود ببرد.
مراحل ضرب یا همان تولید NFT:
- دسترسی به رایانه؛
- ورود به پلتفرمهای معروف تولید NFT؛
- ثبتنام و انتخاب گزینه خلق NFT در پلتفرم؛
- بارگذاری فایل دیجیتالی مدنظر و نهاییکردن خلق ان اف تی.
پس از خلق NFT، باید دنبال بستری مناسب برای فروش آن باشید. یکی از بازارهای خریدوفروش NFT را انتخاب و اثرتان را برای فروش در آن ارائه کنید.
نحوه خرید NFT چیست؟
اگر میخواهید NFT بخرید، لازم است چند نکته مهم را بدانید. پیش از هرچیز باید کیف پول دیجیتالی برای ذخیرهکردن رمزارزها و انافتیها داشته باشید. بر اساس اینکه NFT مدنظرتان با چه رمزارزی خریدوفروش میشود، به خرید مقداری از آن رمزارز هم نیاز خواهید داشت.
مثلا اگر قرار است NFT مدنظرتان با اتر (Ether) خریده شود، به مبلغی از این رمزارز معادل با ارزش انافتی مذکور در کیف پولتان نیاز خواهید داشت.
میتوانید با کارت اعتباری در پلتفرمهای مخصوص رمزارزهای گوناگون بخرید. این پلتفرمها عبارتاند از:
- کوینبیس (Coinbase)؛
- کراکن (Kraken)؛
- ایتورو (eToro)؛
- پیپَل (PayPal)؛
- رابینهود (Robinhood).
پس از خرید رمزارز، آن را از صرافی به کیف پولتان منتقل کنید. یادتان باشد که خرید رمزارز یا معاملهاش در صرافیها کارمزد هم دارد و درصدی از مبلغ تراکنشتان بهعنوان کارمزد از حسابتان کسر میشود.
بازارهای معروف خرید NFT
با داشتن کیف پول دیجیتالی و مبلغی رمزارز برای خرید ان اف تی میتوانید به بازارهای معروف زیر بروید و انافتی مدنظرتان را بخرید:
- اوپنسی (OpenSea.io)؛
- رِریبل (Rarible)؛
- فاندیشن (Foundation).
مزایا و معایب ارز NFT چیست؟
این توکنها هم مزیت دارند و هم عیب. مثلا امکان درآمدزایی برای هنرمندان و کسانی که فایلهای دیجیتالی ارزشمند تولید میکنند از مزایای آن است. درآمد کلانی از خریدوفروش ان اف تی های معروف نصیب افراد میشود که راهی برای درآمدزایی است.
البته نباید فراموش کنید که هیچ ارگان و دولتی از بازار این توکنها پشتیبانی قانونی نمیکند و اصلا قانونی رسمی دربارهشان وجود ندارد. همین مسئله باعث افزایش خطر سرمایهگذاری در بازار انافتیها میشود. چیزی که سابقه چندانی ندارد و آیندهاش هم مشخص نیست، ریسک سرمایهگذاری دارد.
معروفترین انافتیها
شاید معروفترین ان اف تیِ این روزها کریپتوکیتی (cryptokitties) باشد. این توکنها در نوامبر ۲۰۱۷ (حوالی آبان و آذر ۱۳۹۶) رونمایی شدند و هرکدام از آنها طرحی از بچهگربهای کارتونی دارند. هر توکن طرحی منحصربهفرد و قیمتی مخصوص به خودش به اتر (ether) دارد. چند هفته پس از رونمایی از این توکنهای NFT، طرفداران سینهچاکی برایشان پیدا شدند و میلیونها دلار اتر برای خریدشان صرف شد.
ان اف تی معروف دیگر مجموعه بورد ایپ یات کلاب (Bored Ape Yacht Club) است. قیمت بالا و حضور افراد مشهور در بازار خریدوفروش این توکنها باعث پرشورترشدن معاملاتشان شده است.
NFT بخریم یا نخریم؟
این روزها همه دنبال خرید NFT هستند، اما این کار درست است؟ واقعیت این است که کسی نمیداند آینده ارز دیجیتال NFT چیست و در آینده چه اتفاقی برایش خواهد افتاد. شاید احتیاط و سرمایهگذاری محدود در بازارهای انافتی بهتر باشد.
تصمیمگیری درباره سرمایهگذاری در بازارهای مالی مختلف تصمیمی شخصی است. خودتان باید با توجه به بودجه، شرایط زندگی و البته میزان خطرپذیریتان دست به سرمایهگذاری بزنید و داستان NFT هم همین است.
یادتان نرود که احتمال دارد ان اف تیهایی که میخرید در آینده به فروش نرسند. شاید هم ارزششان در زمان فروش کمتر از زمان خرید شود. واقعیت این است که بازار رمزارزها و NFT وضعیت چندان مشخصی ندارند و آیندهشان شفاف نیست. پس احتیاط هنگام فعالیت در چنین بازارهایی ضروری است.
شما بگویید
تا به حال در بازار ان اف تی فعالیت کردهاید؟ لطفا تجربهها و نظرات خود را با ما هم در میان بگذارید.
NFT؛ راه حلی جادویی برای حل مشکلات هنرمندان؟
قبل از هر چیز، کمی درباره معادل فارسی مناسب Crypto Music، حرف بزنیم. بهدلیل جدید بودن این اصطلاح، هنوز نمیتوانیم روی یک عبارت فارسی توافق کنیم. پس هر جا در ادامهی متن کریپتوموزیک، موسیقی رمزنگاری شده، موسیقی کریپتویی، موزیک رمزنگاری شده یا توکن غیر قابل معاوضه صوتی (audio NFT) دیدید، منظور همان Crypto Music است. برویم سراغ اینکه چه زمانی و کجا کریپتوموزیک مثل بمب ترکید:
در ژانویه سال ۲۰۲۱ (زمستان سال ۹۹) گروه مستقل راک آمریکایی کینگز آو لئون (Kings of Leon)، جدیدترین آلبومشان «When You See Yourself» را منتشر کردند که چندان از نظر هنری مورد توجه منتقدان قرار نگرفت. اما از آنجایی که اولین آلبوم یک گروه موفق بود که به صورت توکن غیرقابل معاوضه (NFT) عرضه میشد، حسابی سروصدا بهپا کرد. ویژگی اصلی موسیقی رمزنگاری شده استفاده از Non-Fungible Tokens است. اما توکن غیر مثلی کریپتوموزیک شامل چه چیزهایی است؟
Token موسیقی رمزنگاری شده میتواند آلبوم، تِرَک آهنگ و محصولاتی مثل استیکرها، تیشرتها یا آلبوم آثار هنری (album artwork) باشد. مثلاً گروه کینگز آو لئون همراه آخرین آلبوم خود، ۳ نوع توکن تحت عنوان «NFT Yourself» ارائه کردند. یکی از توکنها پکیج ویژه آلبوم است. توکن دوم بلیط صندلیهای ردیف اول برای تماشای اجرای زنده، آن هم برای یک عمر را عرضه میکند. با خرید توکن سوم هم فقط میتوانید محصولات دیداری و شنیداری (Audiovisual Art) این گروه را داشته باشید. اگر نمیدانید NFT چیست و مزایا و معایب پلتفرم Rarible توکن موسیقی رمزنگاری شده چه ویژگیهایی دارد، اصلاً نگران نباشید؛ در ادامه توضیح میدهیم.
به زبان ساده NFT یعنی چه؟
توکن غیر قابل تعویض (NFT) نوعی توکن منحصربهفرد و رمزنگاریشده است که مشخص میکند چه کسی مالک محتوای دیجیتال است. چطوری؟ به طور مختصر؛ با کدنویسی روی شبکه بلاکچین. NFTها اول روی شبکه بلاکچین اتریوم ایجاد شدند. بعدها پلتفرمهای فلو (Flow) و تزوس (Tezos) هم سراغ تولید توکنهای غیرقابل معاوضه رفتند. همانطور که از نامش پیداست، توکنهای غیرقابل تعویض داراییهای دیجیتال منحصربهفردی هستند که مابهازایی با ارزش مشابه ندارند. این ویژگی غیرقابل معاوضه بودن، آنها را برای تامین امنیت محصولات خاصی مثل قراردادها، هنر دیجیتال و صد البته موسیقی مناسب میکند.
نحوه کار با NFT خیلی ساده است؛ اگر موزیسین هستید میتوانید روی پلتفرمی مانند راکی (Rocki)، آدیوز(Audius) یا رَریبل (Rarible) توکن خود را بسازید و برای طرفداران و کلکسیونرها به مزایده بگذارید. کافی است که آنها معادل قیمت توکن، رمزارز بپردازند تا صاحب اثر هنری شما شوند. گاهی چند خریدار میتوانند یک آیتم را بخرند. در واقع خود هنرمند میتواند تصمیم بگیرد که چند نفر و چگونه میتوانند اثر او را بخرند. مثلاً شما به عنوان موزیسین ممکن است تصمیم بگیرید توکن صوتی خود را سهمبندی کرده و از طریق شرکت در مزایده به چند نفر بفروشید (مثل بلیط کنسرت) یا به طور مستقیم و در ازای پرداخت رمزارز آن را به یک نفر بفروشید. همه چیز به تصمیم شما بستگی دارد.
ضمناً میتوانید در قرارداد هوشمند توکن خود ذکر کنید که با هر بار فروش محصول، درصدی از سود فروش به شما داده شود. کلکسیونرها و طرفداران موسیقی میتوانند کل یا بخشی از NFT شما را با رمزارز بخرند. اما نمیتوانند توکن غیرقابل معاوضه شما را با توکن دیگری تعویض کنند. چون همانطور که قبلاً هم گفتیم ارزش آنها با سایر توکنها یکسان نیست. مزیت شبکه بلاکچین این است که تراکنش همه افراد روی آن ثبت میشود و کمک میکند که اثر هنری، درست مثل امضای نقاشانی مثل پیکاسو و فرانسیس بیکن منحصربهفرد و غیرقابل کپی شود.
مزایای موسیقی رمزنگاری شده
۱-کاهش احتمال کپی و دزدی آثار هنری
همانطور که قبلتر هم اشاره کردیم، فناوری NFT به حفظ مالکیت معنوی آثار هنری کمک میکند. مثلاً جعل کردن اثر شما توسط سایر افراد سختتر میشود. در کشورهایی که قانون کپیرایت وجود دارد، هنرمندان در صورت مشاهده نسخه جعلی یا کپی بخشی از آثارشان، میتوانند از طریق مراجع قانونی اقدام کنند که فرآیند بسیار پرهزینهای است. اما با تبدیل اثر به توکن غیرقابل معاوضه و ثبت مالکیت آن روی شبکه بلاکچین، دیگر این دردسرها را نخواهند داشت. از طرف دیگر چون آلبوم، ترکهای موسیقی یا سایر محصولات فقط روی پلتفرمهای خاصی منتشر میشود و مردم با پرداخت رمزارز میتوانند آنها را بشنوند یا داشته باشند، احتمال دزدی از طریق روشهای مرسوم پایرسی (Piracy) دشوارتر خواهد شد.
۲-افزایش اختیارات هنرمندان
توزیع قدرت یکی از دغدغه هنرمندان است. آنها همیشه با تهیهکننده، صاحب استودیو، توزیعکننده و تبلیغکننده سر مسائل مالی درگیری دارند. متاسفانه دست برتر در این مجادله از آن قدرتمندان و ثروتمندان است. یکی از دلایلی که گفته میشود کریپتوموزیک میتواند صنعت موسیقی را متحول کند، این است که سهم بیشتری از اختیارات به هنرمندان داده میشود. بازار ۱۱ میلیارد دلاری موزیک در جهان، تحت سلطه ۳ برند بزرگ سونی (Sony)، گروه یونیورسال میوزیک (Universal Music Group) و گروه وارنر میوزیک (Warner Music Group) قرار دارد. این کمپانیهای عظیم به نوبه خود بخش اعظم درآمد هنرمندان و موزیسینها را کنترل میکنند. پس هنرمندان برای دریافت حداقل امتیازات و پول کم، باید بسیار زحمت بکشند و زمان زیادی را منتظر بمانند. از طرف دیگر با شیوع کرونا، برگزاری تورها و کنسرتها که ۷۵درصد درآمد برخی هنرمندان مزایا و معایب پلتفرم Rarible را تامین میکرد، متوقف شده است. بنابراین به نظر میرسد که موسیقی رمزنگاریشده، راه جایگزین مناسبی برای تامین بخشی از درآمد آنها باشد.
۳- کسب امتیاز افزوده از طریق فروش مجدد
موزیسینها، پس از فروش اولیه آثارشان به صورت موسیقی کریپتویی همچنان میتوانند از امتیازات و سود حاصل از آن بهرهمند شوند. مثلاً وقتی NFT مجدداً در بازار فروخته میشود، بخشی از سود هم در جیب هنرمند میرود. خودتان میتوانید در قرارداد هوشمند تعیین کنید که به ازای هر بار فروش ۱۰ تا ۴۰درصد از تراکنش را دریافت کنید.
۴- فراهمسازی امکان ارتباط مستقیم هنرمند و دوستداران موسیقی
کریپتوموزیک در عین حال که خیال هنرمند را از بابت حق مالکیت معنوی رعایت میکند، به طرفداران فرصت این را میدهد تا بخشی از آلبوم یا موزیک مورد علاقهشان را داشته باشند.
۵- جمعشدن بساط فروش از طریق بازار سیاه
رواج فناوری NFT و قراردادهای هوشمند، میتواند به بازار سیاه فروش بلیط کنسرت پایان دهد. مثلاً یلوهارت (Yellowheart) که یک پلتفرم مبتنی بر شبکه بلاکچین برای فروش بلیط کنسرت است از سال ۲۰۱۸ تا الان، به اعتبارسنجی بلیطهای دیجیتال مشغول است. یلوهارت هویت حاضران در کنسرت را بررسی میکند. همچنین هر هنرمند میتواند کنترل کاملی بر نحوه خرید و فروش تکتک بلیطها داشته باشد. این کارها عرضه بلیطها به بازار سیاه را تا حد زیادی سخت میکند.
معایب موسیقی رمزنگاری شده
ادعای توسعهدهندگان بلاکچین توکنهای غیرمثلی این است که راهی برای برقراری عدالت در صنعت موسیقی پیدا کردهاند. روی کاغذ هر هنرمندی میتواند توکن صوتی خود را تولید کرده و بفروشد. همانطور مزایا و معایب پلتفرم Rarible که قبلاً در میهن بلاکچین آموزش دادهایم، ساخت NFT عین آب خوردن است. اما مشکل اینجاست که اکثریت هنرمندانی که توانستهاند موسیقی رمزنگاری شده و محصولات جانبی کریپتوموزیک خود را بفروشند، نامهای بزرگی دارند. چون در حال حاضر عمده خریداران NFT صوتی و سایر محصولات آنها، ثروتمندان و کلکسیونرها هستند. به طور خلاصه، موسیقی کریپتویی تا رسیدن به هدف اصلی خود راه زیادی در پیش دارد.
یکی دیگر از معایب NFTها، مصرف انرژی زیاد و تخریب محیط زیست است. تخمین زده شده که در سال ۲۰۱۸، میزان انرژی مصرفی برای استخراج اتر بیشتر از کل انرژی مصرفی کشور ایسلند بوده است. البته وقتی الگوریتم گواه اثبات سهام (PoS) به طور کامل جایگزین الگوریتم گواه اثبات کار (PoW) در شبکه بلاکچین اتریوم شود، استخراج اتر متوقف شده و این مشکل هم حل میشود.
NFT؛ راه حلی جادویی برای حل مشکلات هنرمندان؟
اگر آن انقلابی که پلتفرمهای توسعهدهنده کریپتوموزیک از آن حرف میزنند، به واقعیت بیانجامد، شیوهای که ما موسیقی را میشنویم تغییر میکند. اما همانطور که بالاتر هم بحث کردیم چالشهای محیط زیستی و اجتماعی همچنان به قوت خود باقی است. اگر موسیقی رمزنگاریشده بتواند از سد این مسائل بگذرد، با این سرعتی که تکنولوژی بلاکچین طی میکند، احتمالاً صنعت مزایا و معایب پلتفرم Rarible موسیقی را زودتر از عرضه صفحات گرامافون در دهه ۴۰ میلادی و اختراع سیدی متحول خواهد کرد. از طرفی ادعای پلتفرمهای ارائهدهنده توکنهای غیرقابل معاوضه این است که NFT هم مشکل مالکیت معنوی که هنرمندان سالهاست با آن سروکله میزنند را حل میکند و هم هنرمندان با درآمد و مزایا و معایب پلتفرم Rarible سود حاصل از فروش میتوانند با خیال راحتتری به خلق آثار هنری جدید بپردازند. به نظر شما این ادعا چقدر به واقعیت امروز NFT نزدیک است؟
پلتفرم NFT چیست و چگونه از آن کسب درآمد کنیم؟
با سروصدایی که در سالهای اخیر NFTها به پا کردهاند، خیلی از هنرمندان و فعالان بازار ارز دیجیتال علاقهمند به حضور در این فضای سودآور شده و به آن روی آوردهاند.
اما برای خرید و فروش NFT، همانطور که برای خرید و فروش لباس به بازار میروید، باید به محلی که این توکنهای غیر مثلی در آن عرضه میشوند مراجعه کنید که به آنها پلتفرم NFT میگویند.
به همین منظور در این مطلب به معرفی پلتفرمهای NFT و کاربرد و ویژگیهای هر کدام پرداختهایم تا دیدی بهتر نسبت به انتخاب پلتفرم مناسب برای توکن غیر مثلی خود داشته باشید. پس تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
*این نکته قابل ذکر است که این مطلب صرفا آموزشی و اطلاع رسانی است که هیچگونه پیشنهادی مبنی بر استفاده از این پروژهها و خرید و فروش رمزارزهای معرفی شده ارائه نشده است و سایت بانتی در قبال خرید و فروش رمزارزها و سرمایهگذاری در پروژههای بیان شده در این مطلب، هیچگونه مسئولیتی نخواهد داشت.*
پلتفرم NFT چیست؟
همانطور که میدانید، توکنهای غیر قابل معاوضه داراییهای دیجیتال هستند که شناسنامه انحصاری خود را دارند؛ یعنی دارایی دیجیتال دیگری مثل آنها وجود ندارد و منحصربهفرد هستند. در حال حاضر آثار هنری مانند تصاویر، نقاشیها، آثار موسیقی و دیگر آثار از این دست، در معاملات بازار توکنهای غیر قابل معاوضه پیشرو بوده و طرفداران زیادی دارند.
همین امکان ایجاد مالکیت انحصاری برای صاحبان آثار هنری، دلیلی محکمه پسند برای حضور آنها در این بازار است. حال برای اینکه بتوانند آثار هنری خود را به توکنهای غیر مثلی تبدیل کرده و به فروش برسانند، اولین قدم پیدا کردن پلتفرم NFT مزایا و معایب پلتفرم Rarible متناسب با موضوع آثار آنها است.
پلتفرم NFT در واقع بازاری است که هنرمندان برای ساخت و فروش NFT به آن مراجعه و توکن غیر قابل معاوضه ساخته شده را در آن بارگذاری و به فروش میرسانند.
در واقع این پلتفرمها که هرکدام در بستر بلاکچین مختص خود ایجاد شدهاند، این امکان را به هنرمندان میدهند تا آثار خود را به کلکسیونرها و علاقهمندان به خرید ان اف تی نمایش دهند. در ادامه به معرفی بهترین پلتفرمها فروش NFT پرداخته و مزایا و معایب هرکدام را بیان کردهایم.
نحوه ساخت NFT در پلتفرم Opensea
یکی از پلتفرمهای مهم با حجم بالای معاملات، پلتفرم Opensea است. این پلتفرم در سال 2017، سالی که NFTها هنوز آنچنان سروصدا بپا نکرده بودند، ساخته شد. Opensea اولین پلتفرم ارائه دهنده خدمات ساخت و فروش توکنهای غیر مثلی است که امکان ایجاد ان اف تی را برای کاربران به راحتی فراهم کرده است.
در پلتفرم اوپن سی، امکان ساخت و فروش NFT در قالب آیتم بازیهای رایانهای، آثار هنری، نقاشیها، موسیقی، موشن و از این قبیل آثار منحصربهفرد، وجود دارد. پلتفرم Opensea از بارگذاری انواع داراییهای دیجیتال ممکن حمایت میکند و اجازه ساخت و بارگذاری انواع توکن های غیر قابل معاوضه در آن وجود دارد.
شما به راحتی و به صورت رایگان میتوانید وارد اوپن سی شوید، ثبت نام کنید و با ویژگیهای خاصی که برای کلکسیونرها و سازندگان NFT ایجاد کرده است، به راحتی توکن غیر مثلی خود را بارگذاری (Mint) کنید.
در این پلتفرم بالغ بر 200 دسته بندی و 4 میلیون توکن غیر مثلی وجود دارد. Opensea یکی از بهترین پلتفرمهای فروش NFT است زیرا برای معامله نیازی به ساختن حساب کاربری ندارید و کافی است کیف پول خود را به اوپن سی متصل کنید.
شهرت این پلتفرم بیشتر به خاطر انعطاف در ایجاد توکنهای غیر قابل معاوضه و هزینه تراکنشهای آن است. امکانات زیاد و متنوعی را برای سازندگان NFTها قرار داده که این سبب حجم بالای معاملات در این پلتفرم شده است.
برای مثال شما این امکان را خواهید داشت که برای فروش توکن غیر قابل معاوضه خود شرایطی قرار دهید؛ اگر گزینه “Lazy Minting” را هنگام عرضه ان اف تی فعال کنید، بدون پرداخت کارمزد شبکه، ان اف تی شما بارگذاری میشود. سپس هنگامی که کاربری این توکن غیر مثلی را خریداری کند، کارمزد شبکه نیز از آن کسر خواهد شد که بر باور بسیاری از کاربران، “Lazy Minting” از بهترین ویژگیهای پلتفرم Opensea است.
یکی دیگر از مزایای این پلتفرم خرید و فروش NFT، حمایت از بلاکچینهای مختلف مثل بلاکچین اتریوم، سولانا، پالیگان و کلایتن است که با داشتن ارز دیجیتال مرتبط با هر یک از این شبکهها، میتوانید در اپن سی توکن غیر قابل معاوضه ایجاد کنید.
اما اگر بخواهیم از معایب سایت Opensea بگوییم، باید به فوریه 2022 اشاره کرد که یکی از اتفاقات ناگوار دنیای کریپتو برای این پلتفرم فروش NFT اتفاق افتاد. Opensea به قصد ایجاد ارتقا در قرارداد هوشمند، از کاربران درخواست کرد تا داراییهای خود را از بلاکچین اتریوم به قرارداد هوشمند دیگری منتقل کنند تا این پلتفرم ظرف یک هفته بروزرسانیهای لازم را انجام دهد.
از طرفی، زمان کم کاربران برای این انتقال، فرصتی عالی را در اختیار هکرها برای سرقت داراییهای دیجیتال آنها به وجود آورد تا با ارسال ایمیلی تقلبی، به راحتی تمام NFTهای آنها را به سرقت ببرند.
بیشتر افراد، اپن سی را مزایا و معایب پلتفرم Rarible به دلیل امنیت پایین مقصر این اتفاق میدانند اما عدهای هم اعتماد بیهوده کاربران را به ایمیلهای ارسال شده قبل از بررسی صحت آنها، دلیل این حادثه میدانند.
به طور کلی فیشینگ رخ شده در اپن سی، دست و دل بسیاری از فعالان بازار NFT را لرزانده است. البته در اتفاقی نادر، هکرها بخشی از داراییهای دیجیتال کاربران را به آنها برگرداندند.
Rarible یکی از سادهترین پلتفرمهای فروش NFT
یکی از بهترین پلتفرمهای خرید و فروش NFT، پلتفرم Rarible است. فعالیت این پلتفرم توسط اعضای آن هدایت میشود و بهترین پلتفرم برای کلکسیونرهای NFT است. این پلتفرم، ویژگیهای خاصی دارد که آن را از سایر پلتفرمهای خرید و فروش توکن غیر قابل معاوضه متمایز میکند.
Rarible در سال 2020 عرضه شد و تمرکز اصلی آن بر روی آثار هنری و کلکسیونی است. دلایل زیادی برای محبوبیت این پلتفرم خرید و فروش توکن غیر قابل معاوضه وجود دارد که یکی از آنها امکان ایجاد ان اف تی بدون نیاز به دانش کد نویسی است.
یکی از مهمترین ویژگیهای این پلتفرم، امکان ایجاد چند ان اف تی از یک تصویر است. یکی دیگر از امکانات کاربردی و جذاب Rarible، امکان فروش چندین باره یک NFT است که خود سبب چند برابر شدن سود در این بازار میشود.
اما نکته قابل توجه در رابطه با Rarible، حق امتیازی است که میتوانید برای خریدار توکن غیر مثلی خود در فروشهای آینده قرار دهید. به این صورت که میتوانید امکانی را قرار دهید که در صورت فروش آثار شما در آینده، مبلغی از آن به شما به عنوان حق امتیاز سازنده تعلق باید.
همچنین این پلتفرم با همکاری جدید با “MyCryptoHeros”، پا به عرصه “NFT Games” نیز گذاشته است که این همکاری دروازهای است برای توسعه دهندگان اکوسیستم “MHC” که بتوانند توکن خود را در Rarible به فروش برسانند.
اما اگر بخواهیم از معایب Rarible صحبت کنیم، میتوان به کمیسیون بالای آن نسبت به سایر رقبا حین خرید و فروش NFT اشاره کرد. یکی دیگر از معایب این پلتفرم توکنهای غیر قابل معاوضه، عدم وجود نرم افزار موبایلی است که بسیاری از کاربران از آن گلهمند هستند.
FoundationApp خاص و منحصربهفرد
پلتفرم فاندیشن با دیگر پلتفرمها مثل Opensea و Rarible متفاوت است. در این پلتفرم، شما نمیتوانید به راحتی وارد شده و آثار خود را NFT کرده و به فروش برسانید؛ بلکه تمام افراد برای ورود به این پلتفرم باید از طرف یکی از اعضای جامعه FoundationApp دعوتنامهای دریافت کنند تا بتوانند آثار خود را به فروش برسانند.
این پلتفرم خرید و فروش NFT، در بستر بلاکچین اتریوم بنا شده و برای فروش توکن غیر مثلی و یا خرید آن، باید از کیف پول ارزدیجیتال اتریوم استفاده کنید. تفاوت دیگری که پلتفرم فاندیشین با سایر پلتفرمها دارد، خاص و محدود بودن توکنهای غیر مثلی آن است.
در واقع در این پلتفرم مثل Opensea و Rarible دسته بندیهای زیادی وجود ندارد و تعدادی خاص از NFTها قابل دسترسی هستند.
فرآیند ساختن و فروش توکن غیر قابل معاوضه در FoundationApp بسیار ساده است و در چندین مرحله به آسانی رخ میدهد:
- خالق NFT، توکن غیر مثلی خود را ایجاد میکند.
- قیمتی برای NFT خود قرار میدهد.
- خریداران یا کلکسیونرهای مشتاق، قیمت پیشنهادی خود را اعلام میکنند.
- بعد از اولین پیشنهادی که ثبت میشود، مزایده به مدت 24 ساعت آغاز میشود.
- پس از پایان مدت مزایده، NFT به بالاترین قیمت پیشنهاد شده فروخته شود.
از معایب این پلتفرم میتوان به تک پرداختی بودن آن اشاره کرد؛ به این معنی که تنها راه پرداخت کارمزد شبکه از طریق ارزدیجیتال اتریوم است که با توجه به قیمت حال حاضر اتریوم، نمیتواند برای تمام کاربران پرداخت هزینهها مقدور باشد. از طرفی، هزینه تراکنش بالا، از دیگر معایب این پلتفرم فروش NFT است.
Axie Marketplace بازار ان اف تی مخصوص گیمرها
Axie Marketplace، یکی از پلتفرمهای فروش NFT برای بازی غیر متمرکز Axie infinity است. این بازار بالغ بر 2 میلیون کاربر فعال دارد که میتوانند از طریق امکاناتی که در بازی اکسی اینفینیتی وجود دارد، Axieهای مخصوص خود را ساخته و ان اف تی کنند.
Axieها در واقع نوعی موجودک دیجیتالی جذاب شبیه به پوکمون هستند که برای رقابت در فضای Axie infinity و جنگیدن با هیولاها و سایر بازیکنها مورد استفاده قرار میگیرند.
حال با بازی کردن در اکسی اینفینیتی، شما توکنهایی دریافت میکنید که فراتر از کاربرد سایر ان اف تیهای هنری و کلکسیونی است؛ شما با این توکنها میتوانید برای رقابت با سایر بازیکنها در جریان بازی استفاده کنید و به عنوان پاداش باز هم توکن دریافت کنید که برای تولید اکسی جدید به عنوان توکن غیر مثلی بسیار کارآمد خواهد بود.
شما برای ورود به این بازار ان اف تی محبوب، کافی است یک کیف پول اتریومی در کنار رونین والت (Ronin Wallet) داشته باشید تا با واریز مقداری اتریوم به رونین والت، بتوانید حداقل تعداد ممکن را که 3 اکسی است، خریداری کنید.
اما معایب موجود در Axie Marketplace، حضور کاربران جدید در این بازار را کمی سخت کرده است. برای مثال تنها روشهای پرداخت از طریق اتریوم و Axie infinity است که برای کاربران به دلیل قیمت بالای این ارزهای دیجیتال کمی دشوار است.
از دیگر معایب میتوان به خرید حداقل 3 اکسی برای ورود به بازی و کمیسیونهای گزاف بر فروش در این پلتفرم خرید و فروش NFT اشاره کرد.
کریپتوپانکس؛ غول بازار NFT در لاروا لبز
CryptoPunks از اولین مجموعههای ان اف تی است که توسط “لاروا لبز” ارائه شد. این مجموعه 10 هزارتایی، تصاویری پیکسلی از کاراکترهایی هستند که هر کدام ویژگی خاص خود را دارند. در ابتدا لاروا لبز کریپتوپانکس را به صورت رایگان عرضه میکرد اما این روزها قیمت این NFT به شکل سرسام آوری گران است.
کریپتوپانکس بر بستر بلاکچین اتریوم تعریف شده و برای خرید کاراکترهای کریپتوپانک، قرار به انجام کار سختی نیست و تنها مانع پیش روی شما، هزینهای است که بابت هر کاراکتر پرداخت میکنید؛ به طوری که گرانترین کریپتوپانک فروخته شده، توکن غیر مثلی شماره 3100 بوده است که به قیمت 7.58 میلیون دلار فروخته شده است.
سخن پایانی
پلتفرمهای خرید و فروش NFT فقط به همین چند مورد ختم نمیشوند و بازارهای زیادی با تنوع خاص خود وجود دارند که میتوانید از آنها کسب درآمد کنید. هر کدام از بازارهای NFT مزیتها و امکانات خاص خود را دارند که شما با توجه به نوع NFT خود، پلتفرم را انتخاب کرده و اقدام به خرید و فروش NFT میکنید.
دیدگاه شما